درماتیت استازیس

درماتیت استازیس یک بیماری با دوره طولانی است که باعث ایجاد التهاب، زخم و خارش پوست در قسمت پایینی پاها می شود. این بیماری اغلب افرادی که دچار بیماری های زمینه ای که جریان خون در پاها هستند را تحت تأثیر قرار می دهد. به عنوان مثال افراد مبتلا به بیماری های مثل نارسایی مزمن وریدی، واریس، ترومبوز ورید عمقی (DVT) و نارسایی احتقانی قلبی بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

البته این بیماری نام های دیگری نیز داشته و به آن درماتیت گرانشی، درماتیت استازی وریدی، اگزمای وریدی یا اگزمای واریس نیز گفته می شود. بر اساس آمار اعلام شده توسط انجمن ملی درماتیت، این بیماری بیشتر افراد بالای 50 سال بروز پیدا کرده و نسبت ابتلای آن در زنان بسیار بیشتر از مردان است.

درماتیت استازیس نوعی التهاب پوستی است که در افراد با گردش خون ضعیف ایجاد می شود. این بیماری اغلب قسمت های پایینی پا را درگیر می کند، زیرا به علت گرانش زمین معمولاً خون در قسمت های پایینی پا جمع می شود.

وقتی خون در رگ های پاهای پایینی شما جمع شده یا فشار در آن قسمت ها افزایش می یابد، فشار روی رگ ها نیز بیشتر خواهد شد. افزایش فشار به مویرگ های شما که رگ های خونی بسیار کوچکی هستند آسیب رسانده و در نتیجه این آسیب به پروتئین اجازه می دهد تا به درون بافت های فرد نشت پیدا کند. این نشت منجر به تشکیل لخته های خونی، تجمع مایعات و پروتئین ها در پای فرد و در نتیجه تورم و التهاب پاها خواهد شد.

افراد مبتلا به درماتیت استازیس معمولاً پاهای متورم و زخم های باز داشته یا پوست شان قرمز و خارش دار خواهد شد.

علت درماتیت استازیس

یک فرضیه مربوط به این بیماری این است که پروتئینی به نام فیبرینوژن ممکن است مسئول تغییراتی باشد که در پوست فرد به وجود می آید. هنگامی که فیبرینوژن به بافت های شما نشت می کند، بدن شما آن را به شکل پروتئین فعال تبدیل می کند که به آن فیبرین گفته می شود. فیبرین مویرگ های شما را احاطه کرده و آنچه را به عنوان کاف های فیبرین شناخته می شود، تشکیل می دهد. این کافهای فیبرین ممکن است از ورود اکسیژن به بافتهای شما جلوگیری کنند و هنگامی که سلول های شما اکسیژن کافی مورد نیاز خود را دریافت نکنند، آسیب دیده و نهایتاً این عارضه منجر به مرگ آن ها خواهد شد.

درماتیت استازیس معمولاً افراد با گردش خون ضعیف در پاها، مانند مبتلایان به نارسایی های مزمن وریدی را درگیر می کند. نارسایی مزمن وریدی یک بیماری است که در آن دریچه های موجود در رگ های پا به درستی به وظایف خود عمل نکرده در نتیجه دریچه های معیوب خون ممکن است خون را به سمت پاها برگردانده و باعث تجمع خون در قسمت های پایینی پا شود. این خون جمع شده باعث افزایش فشار و تورم در رگ ها شده و می تواند منجر به بروز علائم درماتیت استازیس در فرد شود.

بیماری های دیگری که می تواند جریان خون در پاها را تحت تأثیر قرار داده و باعث بروز درماتیت استازیس شود، شامل موارد زیر می شود:

• DVT که باعث لخته شدن خون در در قسمت های پایینی پا می شود.
• واریس یا رگهای بزرگ و متورم
• آسیب به قسمت های پایینی پا
• هر گونه عمل جراحی که بر روی رگ های قسمت های پایینی پا انجام شود.
• نارسایی احتقانی قلب

عوامل خطر درماتیت استازیس

چندین عامل شناخته شده وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به درماتیت استازیس را در فرد افزایش دهد.

این عوامل شامل موارد زیر می شود:

• زن بودن
• داشتن سن بالای 50 سال
• چاقی یا داشتن اضافه وزن
• هر شرایط یا بیماری که گردش خون فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
• فشار خون بالا
• بیماری کلیوی
• بارداری و زایمان
• ایستادن یا نشستن به مدت طولانی
• نداشتن ورزش کافی

علائم درماتیت استازیس

علائم اولیه بروز درماتیت استاز معمولاً قسمت های پایینی پا را درگیر کرده و ممکن است با نشانه های زیر همراه باشد:

• عارضه های پوستی
• قرمزی، خارش یا تورم پوست خصوصاً در قسمت های مبتلا به واریس
• احساس سنگینی یا درد بعد از ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت
• تورم در قسمت پایینی پا و مچ پا به خصوص در ساعات انتهایی روز و بعد از ایستادن یا نشستن های طولانی مدت

با پیشرفت بیماری درماتیت استازیس، علائم شدید تر شده و فرد مبتلا ممکن است شاهد بروز علائم زیر باشد:

• تورمی که گسترش یافته و ساق پا را نیز درگیر کند.
• بروز زخم های قرمز یا بنفش
• تورم و براق شدن پاها
• خارش، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست

در موارد شدید درماتیت استازیس، بعضی از نواحی پایینی پا ممکن است به شدت دچار خارش شده و به علت پوسته پوسته شدن مستعد بروز هرگونه عفونت باشد. حتی در بعضی از افراد مبتلا، ممکن است ساق پا در صورت شدیدتر بیماری جمع و کوچک تر شود.

زمان مراجعه به پزشک

در صورتی که شاهد تورم و التهاب پاها یا هر گونه علائم و نشانه ای از بیماری درماتیت استازیس، خصوصاً موارد زیر بودید بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

• درد
• قرمزی
• زخم ها یا جراحات باز
• تخلیه چرک و مایعات

تشخیص درماتیت استازیس

پزشک با سؤال در مورد علائم و سابقه پزشکی فرد درماتیت استاز را تشخیص خواهد داد. بیماری ها یا وضعیت های پزشکی که فرد باید از آن ها آگاه باشد، شامل موارد زیر می شود:

• مشکلات قلبی یا گردش خون
• لخته شدن خون
• جراحی ها
• صدمات به قسمت های پایین پاها

سپس پزشک ممکن است برای بررسی علائم ظاهری بیماری درماتیت استازیس، پوست قسمت های پایینی پا را بررسی کند. علاوه بر این برای تشخیص دقیق تر پزشک ممکن است سونوگرافی داپلر که یک آزمایش غیر تهاجمی است که از امواج صوتی برای بررسی جریان خون در رگ های خونی استفاده می کند را تجویز کند. در بعضی از موارد انجام آزمایش های دیگر که عملکرد قلب، فشار خون و آلرژی را بررسی می کند نیز ممکن است در فرآیند تشخیص مورد نیاز باشد.

عوارض جانبی درماتیت استازیس

در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع بیماری درماتیت استازیس، علائم این بیماری شدت گرفته و می تواند منجر به بروز عوارض جانبی زیر شود:

• آبسه ها
• زخم های مزمن پا
• زخم های پا که بهبود نمی یابد.
• عفونت استخوان که به پوکی استخوان معروف است.
• سلولیت، که یک عفونت باکتریایی در لایه های عمیق پوست است.

پیشگیری درماتیت استازیس

تقریباً پیشگیری از ابتلا به درماتیت استازیس غیر ممکن است. با این حال می توان با ایجاد تغییر در سبک زندگی خطر ابتلا به بیماری یا احتمال شدید تر شدن آن را تا حد قابل توجهی کاهش داد:

• انجام ورزش کافی
• رسیدن و تثبیت وزن سالم
• محدود کردن مصرف سدیم
• بعد از نشستن های طولانی پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.

علاوه بر این تشخیص و درمان هرگونه بیماری زمینه ای که می تواند باعث بروز درماتیت استازیس شود به کاهش احتمال ابتلا به این بیماری کمک خواهد کرد.

 درمان درماتیت استازیس

این بیماری با استفاده از دارو یا شیوه های دیگر درمانی کاملاً بهبود نخواهد یافت. در حقیقت هدف از درمان درماتیت استازیس، تسکین علائم، بهبود گردش خون و جلوگیری از پیشرفت این بیماری است. به طوری فرایند درمان این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خوابیدن و بالا قرار دادن پاها
• بالا بردن پاها به مدت 15 دقیقه یک بار در هر 2 ساعت
• استفاده از آنتی هیستامین ها برای رفع خارش پوستی به وجود آمده
• پوشیدن جوراب های فشرده سازی برای تقویت گردش خون و رفع تورم
• استفاده از آنتی بیوتیک ها و پانسمان های ویژه برای درمان زخم های عفونی
• استفاده از نرم کننده ها برای مرطوب کردن و محافظت از پوست در برابر علائم بیماری
• مصرف داروها برای کاهش درد و کاهش تورم مانند داروهای کورتیکواستروئیدها یا مهارکننده های موضعی کلسینورین

همچنین پزشک فرد را برای تشخیص بیماری های زمینه ای که ممکن است در درماتیت استازیس نقش داشته باشد مورد بررسی قرار خواهد داد. برای افراد دارای اضافه وزن، پزشک معالج راه کارهایی برای کاهش وزن ارائه خواهد کرد، زیرا با کم کردن وزن میزان فشار وارد شده به رگ های پا کاهش خواهد یافت.

نتیجه گیری

درماتیت استازیس نوعی التهاب پوستی است که در افراد با گردش خون ضعیف ایجاد می شود. این بیماری اغلب قسمت های پایینی پا را درگیر می کند، زیرا به علت گرانش زمین معمولاً خون در قسمت های انتهایی پا جمع می شود.

متأسفانه درمانی برای این بیماری وجود نداشته و با استفاده از درمان تنها می توان از شدت گرفتن علائم بیماری جلوگیری نموده و آن را تحت کنترل خود در آورد. در صورتی که این بیماری به موقع تشخیص و درمان نشود، علائم بیماری شدت گرفته و می تواند عوارض جانبی شدیدی را به دنبال داشته باشد. در نتیجه هر فردی در صورت مشاهده علائم بیماری درماتیت استازیس باید سریعاً برای تشخیص و شروع روند درمانی به پزشک متخصص مراجعه کند.