آلرژی به گوجه فرنگی چیست؟

آلرژی به گوجه فرنگی ممکن است در فردی که به گرده علف آلرژی دارد رخ دهد. اگر تا به حال بعد از خوردن گوجه فرنگی دچار خارش دهان یا معده درد شده اید، احتمال دارد تعجب کنید که آیا به گوجه فرنگی حساسیت دارید یا خیر؟ در حالی که ممکن است به گوجه فرنگی و سایر اعضای خانواده شب بو (مانند سیب زمینی و فلفل دلمه ای) آلرژی داشته باشید، اما احتمال بروز حساسیت به گوجه فرنگی بسیار کم و نادر است.

در این مقاله از پزشکت می توانید درباره آلرژی به گوجه‌فرنگی و انواع دیگر واکنش‌های گوجه‌فرنگی، از جمله سندرم آلرژی خوراکی (OAS)، شبه آلرژی اطلاعات بیشتری را کسب کنید تا علائم حساسیت به گوجه فرنگی را به طور کامل بشناسید.

انواع آلرژی به گوجه فرنگی

آلرژی و به گوجه فرنگی با توجه به علت اصلی آن می تواند انواع مختلفی داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

سندرم آلرژی دهانی (OAS)

علائم آلرژی به گوجه فرنگی اغلب ناشی از سندرم آلرژی دهان (OAS) است که به عنوان سندرم آلرژی میوه گرده (PFAS) نیز شناخته می شود. افرادی که به گرده چمن حساسیت دارند ممکن است به گوجه فرنگی، هلو، کرفس، خربزه یا سیب زمینی واکنش OAS نشان دهند. OAS در بزرگسالان و نوجوانان شایع تر است. کودکان خردسال معمولاً تحت تأثیر این نوع آلرژی قرار نمی‌گیرند، زیرا معمولاً سال‌ها طول می‌کشد تا واکنش متقاطع ناشی از آلرژی‌های فصلی رخ دهد.

 

 

عدم تحمل غذایی

گاهی اوقات، فرد علائم مربوط به غذا را دارد اما این یک آلرژی واقعی نیست. به عنوان مثال، افراد با پوست حساس ممکن است از اسیدیته گوجه فرنگی تحریک شوند، اما این بدان معنا نیست که آنها به گوجه فرنگی حساسیت دارند. این نوع واکنش گاهی اوقات عدم تحمل غذایی نامیده می شود.

فروکتان های موجود در گوجه فرنگی می توانند علائم گوارشی ناراحت کننده ای را در افراد حساس به FODMAP ایجاد کنند. FODMAP مخفف قابل تخمیر، الیگوساکاریدها(شامل فروکتان ها و گالاکتان ها)، دی ساکاریدها (لاکتوز قند شیر)، مونوساکاریدها (فروکتوز) و پلی ال ها(الکل های قندی مانند سوربیتول، مانیتول، زایلیتول و مالتیتول) می باشد.

چندین میوه، سبزیجات و غلات مختلف به عنوان FODMAPs طبقه بندی می شوند. گوجه فرنگی یک غذای کم FODMAP است که در مقادیر کم باید مصرف شود. با این حال، وعده های زیاد محصولات گوجه فرنگی مانند سس گوجه فرنگی می تواند باعث واکنشی شبیه به سندرم روده التهابی (IBS) شود.

حساسیت به شب بو

برخی از افرادی که به نظر می رسد نسبت به گوجه فرنگی واکنش نشان می دهند، متوجه می شوند که در واقع نسبت به شب بو ها حساس هستند. شب بو ‌های معمولی شامل گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، فلفل، بادمجان، زغال اخته، گوجه فرنگی و پاپریکا می باشد.

حساسیت به گل شب بو می تواند یک واکنش آلرژیک، سندرم آلرژی دهانی یا عدم تحمل باشد. حساسیت یا عدم تحمل گل شب بو معمولا باعث سوزش سر دل، گاز معده، نفخ، حالت تهوع، استفراغ و اسهال می شود

علائم آلرژی به گوجه فرنگی چیست؟

آلرژی به گوجه‌فرنگی روی پوست، سینوس‌ها، چشم‌ها و راه‌های هوایی تأثیر می‌گذارد و در حالی که نادر است، می‌تواند باعث واکنش خطرناک به نام آنافیلاکسی شود. علائم واقعی آلرژی به گوجه فرنگی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• آسم
• تورم
• بثورات
• کندوها
• چشم های قرمز
• احتقان، آبریزش بینی و عطسه

علائم OAS معمولاً شکل خفیف‌تری از آلرژی غذایی است. واکنش های آلرژیک معمولا کوتاه (چند ثانیه یا چند دقیقه) و دارای علائم زیر هستند:

• تورم خفیف لب ها، دهان، زبان
• احساس خارش خفیف، سوزش یا گزگز

علائم OAS زمانی که تعداد گرده های فصلی زیاد باشند بیشتر رخ می دهد. اگرچه نادر است، OAS همچنین می تواند باعث آنافیلاکسی شود. آنافیلاکسی یک واکنش بالقوه خطرناک است که باعث متورم شدن گلو و راه های هوایی می شود. بنابراین لازم است در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید، علائمی از جمله:

• گیجی
• سرگیجه
• غش کردن
• تورم صورت
• مشکل در تنفس

علت آلرژی به گوجه فرنگی چیست؟

آلرژی واقعی به گوجه فرنگی ناشی از پاسخ سیستم ایمنی بدن است که به عنوان حساسیت نوع 1 شناخته می شود. حساسیت نوع 1 باعث واکنش فوری به یک آلرژن می شود. با قرار گرفتن در معرض آلرژن غذایی یک پیوند متقاطع ایمونوگلوبولین E (IgE) تشکیل می شود که این پیوند باعث ایجاد واکنش هایی می شود که هیستامین را آزاد می کند.

واکنش های OAS به گوجه فرنگی ناشی از حساسیت به گرده چمن است که با گوجه فرنگی واکنش متقابل نشان می دهد. این مواد حاوی پروتئین هایی هستند که به عنوان پروفایل شناخته می شوند. در حالی پروفایل ها یکسان نیستند، اما به اندازه کافی نزدیک به هم  هستند که باعث واکنش آلرژیک شوند.

آلرژی به گرده فصلی است. بدن با گذشت هر فصل به واکنش ها، قوی تر پاسخ می دهد. با گذشت زمان، سیستم ایمنی می‌تواند به موادی با پروتئین‌های مشابه مانند میوه‌ها، سبزیجات، ادویه‌ها یا مغزها واکنش نشان دهد.

چگونه می توان آلرژی به گوجه فرنگی را تشخیص داد؟

تشخیص آلرژی واقعی به گوجه فرنگی یا OAS مربوط به گوجه فرنگی مستلزم همکاری با پزشک است. زیرا پزشک می تواند آلرژن های خاصی را که شما به آن حساس هستید شناسایی کند. انواع مختلفی از تست های آلرژی وجود دارد که می توان از آنها استفاده کرد، از جمله:

• آزمایش خون برای تشخیص آنتی بادی های آلرژن خاص
• تست های پوستی که در آن ماده حساسیت زا با یک خراش کوچک وارد پوست می شود.
• چالش های دهانی که در آن غذا به آرامی و در مقادیر تدریجی افزایش یافته برای ارزیابی پاسخ آلرژیک خورده می شود.

درمان حساسیت به گوجه فرنگی 

درمان آلرژی به گوجه فرنگی، OAS، و آلرژی کاذب کم و بیش یکسان است، از گوجه فرنگی اجتناب کنید. اگر آلرژی به گوجه فرنگی و سابقه آنافیلاکسی دارید، پزشک یک سرنگ از پیش بارگذاری شده اپی نفرین (مانند EpiPen) را برای تزریق در مواقع ضروری تجویز می کند.

در صورت قرار گرفتن در معرض گوجه فرنگی و تجربه واکنش خفیف مانند خارش دهان یا بثورات، آنتی هیستامین های خوراکی مانند ستیریزین (Zyrtec) هیستامین را مسدود می کنند، ماده شیمیایی تولید شده توسط سیستم ایمنی که باعث علائم آلرژی می شود.

در موارد سندرم آلرژی غذایی گرده (PFAS یا OAS) به گوجه فرنگی، پزشک ممکن است یک سری واکسن های آلرژی را توصیه کند تا در صورت داشتن علائم آلرژی به علف، به تدریج نسبت به آلرژن واقعی (گرده چمن) حساسیت زدایی کنید. برخی از بیماران مبتلا به PFAS/OAS پس از تزریق واکسن آلرژی به آلرژن مربوطه متوجه بهبود علائم ناشی از محرک های آلرژی خوراکی مانند گوجه فرنگی می شوند.

فرق آلرژی به گوجه فرنگی و عدم تحمل گوجه فرنگی چیست؟  

اگر بعد از خوردن گوجه فرنگی دچار مشکلات گوارشی می شوید، ممکن است علت آن عدم تحمل باشد تا آلرژی. بسیاری از افراد از “حساسیت” و “عدم تحمل” به جای یکدیگر استفاده می کنند، در حالی که این دو با یکدیگر تفاوت دارند.

آلرژی به گوجه فرنگی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد و اغلب می تواند اثرات خطرناکی داشته باشد. اگر آلرژی به گوجه فرنگی دارید، علائمی مانند راش یا خارش دهان را تجربه خواهید کرد. در موارد شدید، آلرژی می تواند یک واکنش خطرناک به نام شوک آنافیلاکتیک ایجاد کند.

از سوی دیگر، عدم تحمل به این معنی است که بدن در هضم یک غذای خاص مشکل دارد. اگر چه عدم تحمل گوجه فرنگی باعث ناراحتی می شود، اما به ندرت خطرناک است.

علائم عدم تحمل گوجه فرنگی، عبارتند از:

• نفخ
• اسهال
• حالت تهوع
• گرفتگی معده

اگر پس از خوردن گوجه فرنگی هر یک از این علائم را تجربه کردید، آن ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید تا ببینید آیا وضعیت شما بهبود می یابد یا خیر.

 

هنگام تجربه واکنش آلرژیک به گوجه فرنگی چه باید کرد؟

 اگر علائم یک واکنش آلرژیک را تجربه می کنید، باید سریع عمل کنید. اگر درمان لازم را دریافت نکنید، واکنش آلرژیک می تواند خطرناک باشد.

در اینجا یک راهنمای گام به گام برای نحوه کنترل واکنش آلرژیک به گوجه فرنگی آورده شده است، که عبارت است از:

• از خوردن گوجه فرنگی خودداری کنید.
• شدت واکنش آلرژیک را مشخص کنید. اگر علائم ناگهانی هستند یا باعث مشکل در تنفس می شوند، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
• اگر واکنش آلرژیک بسیار خفیف است، می توانید از یک داروی آنتی هیستامین برای کمک به کاهش علائم واکنش خود استفاده کنید. حتی اگر واکنش آلرژیک شما خفیف باشد، باید علائم خود را تحت نظر داشته باشید. اگر وضعیت شما در هر نقطه بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید.
• در آینده از خوردن گوجه فرنگی خودداری کنید و دیگران را در مورد آلرژی خود به گوجه فرنگی مطلع سازید تا از قرار گرفتن در معرض آن جلوگیری کنند.
• بسته به شدت آلرژی به گوجه‌فرنگی، ممکن است بخواهید با پزشک مشورت کنید و از تزریق خودکار اپی نفرین استفاده کنید . این یک داروی نجات دهنده است که می تواند تورم راه هوایی را در طول شوک آنافیلاکتیک کاهش دهد.

سوالات متداول

آلرژی به گوجه فرنگی چقدر نادر است؟ تحقیقات در مورد آلرژی به گوجه فرنگی و نیز میزان بروز آلرژی واقعی به گوجه فرنگی کم است. اما با این حال این احتمال وجود دارد که آلرژی واقعی به گوجه فرنگی کمتر از 1٪ از جمعیت را تحت تاثیر قرار دهد.

آیا ممکن است به گوجه فرنگی حساسیت داشته باشیم اما به سس کچاپ حساسیت نداشته باشیم؟ برای برخی از افراد مبتلا به سندرم آلرژی غذایی گرده (که به آن PFAS یا OAS نیز گفته می شود)، محصولات گوجه فرنگی بسیار فرآوری شده، از جمله سس کچاپ، ممکن است واکنشی ایجاد نکنند. بنابراین این افراد ممکن است نیازی به اجتناب از سس کچاپ نداشته باشند.

آیا گوجه فرنگی پخته شده واکنش آلرژیک ایجاد می کند؟ در آلرژی به گوجه فرنگی یا OAS، سیستم ایمنی به طور معمول به پروفایل های موجود در گوجه فرنگی خام واکنش نشان می دهد. پختن میوه ممکن است این پروتئین ها را تجزیه کرده و آنها را بی ضرر کند. با این حال، اگر تا به حال یک واکنش آلرژیک جدی به گوجه فرنگی داشته اید، ممکن است نخواهید مجدد این واکنش را تجربه کنید.

آیا آلرژی به گوجه فرنگی می تواند بعداً در زندگی ظاهر شود؟ در حالی که اکثر مردم بر این باورند که آلرژی در دوران کودکی شروع می شود، همیشه اینطور نیست. آلرژی های جدید می توانند به طور ناگهانی در هر زمانی از زندگی ظاهر شوند. به همین دلیل است که دانستن علائم آلرژی غذایی مهم است. حتی واکنش های آلرژیک خفیف می تواند خطرات جدی را برای سلامتی به همراه داشته باشد. متأسفانه، مطالعات زیادی در مورد آلرژی غذایی بزرگسالان انجام نشده است. تغییرات هورمونی یا ژنتیکی چند دلیل احتمالی برای این پدیده هستند، اما علت دقیق آن هنوز نامشخص است.

سخن آخر

اگر چه حساسیت به گوجه فرنگی زیاد شایع نیست اما احتمال بروز آن وجود دارد. با این حال، اکثر افرادی که هنگام خوردن گوجه فرنگی دچار علائم می شوند، احتمالاً به جای اینکه آلرژی واقعی داشته باشند، نسبت به غذا حساسیت دارند.

اگر به آلرژن های دیگری به ویژه گرده چمن، آلرژی دارید، به احتمال زیاد به گوجه فرنگی نیز واکنش آلرژیک دارید. نادر است، اما برخی از افراد مبتلا به آلرژی شدید ممکن است آنافیلاکسی (یک واکنش بالقوه خطرناک) داشته باشند.