وزن نگرفتن نوزاد، علل و چگونگی کمک به افزایش وزن آنها یکی از نگرانی مادران در اوایل به زایمان است. وزن نگرفتن نوزاد علل متعددی دارد حتی ممکن است کودک شما وزن اضافه نکند. تمامی نوزادان سالم یک هفته پس از تولد تقریباً پنج تا ده درصد وزن هنگام تولد خود را از دست می دهند. با این حال، اغلب نوزادان دوباره این وزن را طی دو هفته به دست می آورند. وزن نوزادان معمولا تا 12 ماه بعد، یعنی حدود یک سالگی سه برابر می شود. این تغییرات وزن نشان دهنده این است که نوزاد خوب رشد کرده و کالری مصرفی نوزاد بهینه است.
شایع ترین علل وزن نگرفتن نوزادان
گاهی ممکن است نوزاد شما آنطور که انتظار می رود، رشد نکند. نرخ رشد در نوزادان متفاوت بوده و الگوی افزایش وزن آنها نیز با هم تفاوت دارد. اگر کودک شما آنطور که انتظار می رود وزن اضافه نمی کند، نگران نشوید. دلایل متعددی برای آهسته بودن روند افزایش وزن در نوزادان وجود دارد. ممکن است نوزاد شما به آرامی در حال افزایش وزن باشد یا اصلاً وزن اضافه نکند. در هر دو مورد، عوامل متعددی می توانند باعث بروز این وضعیت در نوزادان شوند. متخصص اطفال می تواند در شناسایی علت دقیق و انجام اقدامات لازم برای پیشگیری از عوارض جانبی طولانی مدت به شما کمک کند. مهمترین علل وزن نگرفتن نوزادان، عبارتند از:
دریافت کالری ناکافی
مقدار وعده غذایی نوزادان با هم متفاوت است. اما با این حال اکثر نوزادان سالم هر دو تا سه ساعت یکبار و در هر وعده غذایی 60 تا 90 میلی لیتر شیر می نوشند. با رشد نوزاد، مقدار شیر دریافتی در هر وعده غذایی افزایش یافته و دفعات تغذیه کاهش می یابد. با وجود کاهش دفعات تغذیه نوزادان کالری خود را به میزان مورد نیاز دریافت می کنند. در واقع افزایش شیر دریافتی در هر وعده غذایی باعث رفع گرسنگی و وزن گیری مناسب نوزاد می شود.
برخی از نوزادان ممکن است به دلایل مختلف کالری مورد نیاز خود را دریافت نکنند. از جمله:
کم بودن شیر مادر
یکی از دلایل مهم عدم افزایش وزن مناسب نوزاد کم بودن تولید شیر مادر است. کمبود شیر ممکن است به دلایل مختلف پزشکی و غیر پزشکی مانند جراحی پستان ها رخ دهد.
ابتلا به بیماری ها
ابتلا نوزاد به سندرم داون معمولا باعث عدم توانایی در مکیدن موثر پستان ها و در نتیجه کاهش وزن نوزاد می شود. زایمان زودرس نیز یکی دیگر از عوامل وزن گیری آهسته نوزاد است. این شرایط معمولاً به دلیل توسعه نیافتن ماهیچه های مورد نیاز برای مکیدن و بلع، باعث مشکلات تغذیه می شود.
کوتاه بودن دفعات شیردهی
یکی دیگر از دلایل شایع عدم افزایش وزن نوزاد کوتاه بدن دفعات شیردهی است. برخی از نوزادان در تمام طول شب خوابیده و در نتیجه نمی توانند شیر کافی دریافت کنند. در این صورت بیدار کردن نوزاد برای تغذیه و مشغول نگه داشتن او با نوازش گونه ها، دست ها یا پاها می تواند به او در تغذیه بیشتر کمک کند.
موقعیت بد نوزاد در شیردهی
موقعیت مادر در هنگام شیردهی باید به صورتی باشد که مادر و نوزاد هر دو کاملا راحت باشند. موقعیت بد نوزاد در هنگام شیردهی، می تواند مصرف کافی شیر مادر را برای کودک مشکل کند. در برخی موارد ابتلا مادر به مشکلاتی مانند برفک پستان می تواند باعث درد و ناراحتی مادر شده و منجر به تغذیه بد نوزاد شود. مشکلات مربوط به شیردهی را می توانید با راهنمایی مشاور شیردهی به راحتی اصلاح کنید.
شروع تغذیه کمکی
تغذیه نوزاد با غذای جامد یکی از عوامل مهم کند شدن روند وزن گیری نوزاد است. زیرا مدتی طول می کشد تا بدن نوزاد با الگوی جدید تغذیه سازگار شود. به یاد داشته باشید، حتی زمانی که نوزاد با غذای کمکی تغذیه می شود باز هم بسیاری از کالری مورد نیاز خود را از شیر مادر یا شیرخشک دریافت می کند. بنابراین اگر در حین تغذیه با غذای کمکی دفعات تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک کاهش یابد، می تواند منجر به کاهش وزن نوزاد شود.
جذب کم کالری
برخی از نوزادان با نوشیدن شیر مادر کالری کافی دریافت می کنند، اما ممکن است جذب کالری به دلیل مختلف در بدن رخ ندهد، از جمله:
- بیماری های خاص. ابتلا به برخی بیماری ها مانند گالاکتوزمی و فیبروز کیستیک می تواند توانایی بدن در تولید انرژی از غذا را مختل کرده یا مانع جذب انرژی شود. در نتیجه ابتلا به این بیماری های نادر باعث کند شدن روند افزایش وزن در نوزادان می شود.
- ریفلاکس معده. یک اختلال گوارشی است که باعث بیرون ریختن غیر طبیعی و مکرر آب دهان نوزاد به بیرون می شود. در این وضعیت اسفنکتر تحتانی مری توسعه نیافته یا عملکرد ضعیفی دارد. GERD می تواند دفعات تغذیه را مختل کرده یا در هضم غذا اختلال ایجاد کند. همچنین ابتلا نوزاد به ریفلاکس معده مانع جذب کالری مورد نیاز بدن می شود.
- حساسیت های غذایی و آلرژی ها. برخی از نوزادان به غذاهای خاصی حساسیت دارند. به عنوان مثال، ممکن است نوزاد به بیماری سلیاک مبتلا باشد. سلیاک یک اختلال خود ایمنی است. ابتلا به سلیاک باعث می شود که نوزاد نتواند گندم را هضم کند. در نتیجه نوزاد در صورت مصرف گندم یا غلات تهیه شده بر پایه گندم، دچار اسهال یا استفراغ خواهد شد. ابتلا به حساسیت های غذایی در جذب کم کالری نقش مهمی داشته و در نهایت می تواند از افزایش وزن نوزاد پیشگیری کند.
استفاده بیش از حد از کالری
نوزادان به دلیل رشد و نمو سریع نیاز به انرژی بیشتری دارند. با این حال، در شرایط خاص، این نیازها افزایش می یابند. به عنوان مثال، نوزادان مبتلا به مشکلات تنفسی یا عفونت برای بهبود و افزایش وزن خود به کالری بیشتری نسبت به مواقع معمول نیاز دارند.
اگر نوزاد شما بدون داشتن هیچ یک از دلایل بالا وزن اضافه نمی کند، سریعاً با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
تشخیص مشکلات افزایش وزن در نوزادان
پزشک متخصص اطفال قبل از هر چیز یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. پزشک قد و وزن نوزاد را برای تشخیص مشکلات افزایش وزن بررسی می کند. در این جلسه معاینه پزشک برای تعیین الگوی رشد، قد و وزن نوزاد شما را در نمودار رشد کودکان ترسیم می کند. نمودار رشد کودکان یک ابزار ارزیابی است که به پزشک یک تصویر کلی از رشد کودک را نشان می دهد.
پزشک در هر ویزیت قد و وزن نوزاد را ثبت کرده و بر رشد کلی نوزاد شما نظارت می کند. اگر نوزاد در طول یک دوره افزایش وزن مداوم نشان ندهد، پزشک جلسات پایش وزن را بیشتر می کند تا علت وزن نگرفتن نوزاد مشخص شود.
در صورت وزن نگرفتن نوزاد برای مدت طولانی، پزشک ممکن است برخی آزمایشات مانند شمارش گلبول های قرمز خون، آزمایش هورمون تیروئید و آزمایش ادرار را تجویز کند.
چگونه به افزایش وزن نوزادان کمک کنیم؟
با استفاده از راه های مختلف می توانید به نوزاد خود در افزایش وزن مناسب کمک کنید. برای گرفتن نتایج بهتر توصیه می کنیم که این روش ها را با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید.
درمان هرگونه بیماری زمینه ای
قبل از هر چیز بر درمان اختلالات گوارشی یا سایر بیماری های نوزاد تمرکز کنید. درمان سریع این بیماری ها در اغلب موارد در روند وزن گیری مناسب نوزاد بسیار موثر است. در صورت نیاز، ممکن است پزشک مصرف مکمل های غذایی را برای نوزاد شما تجویز کند.
مصرف همزمان شیر مادر و شیر خشک
در صورت عدم وزن گیری نوزاد، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که ترکیبی از شیر مادر و شیر خشک را به نوزاد خود بدهید. اگر از شیر خشک تغذیه می کنید، می توانید شیر مادر را از طریق بطری یا هر روش تغذیه جایگزین دیگر مانند قطره چکان یا با فنجان و قاشق به نوزاد خود بدهید.
افزایش کالری دریافتی کودک
برای نوشیدن شیر بیشتر کودک خود را تشویق کنید تا قبل از تغییر به سینه دیگر، یک سینه شما را خالی کند. این کار به شما اطمینان می دهد که نوزاد درصد بیشتری از چربی شیر را دریافت می کند. برای نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، می توانید با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید تا بدانید که آیا به تغییر شیر خشک نیاز است یا خیر.
نظارت بر روش شیردهی
نوک سینه های وارونه، یکی از مهمترین علل تغذیه نادرست نوزاد است. مادرانی که دارای نوک سینه فرورفته هستند با انجام روش های مختلف درمانی می توانند این مشکل را برطرف کنند. بنابراین اگر نوزاد نمی تواند به درستی نوک سینه شما را به دهان بگیرد یا در موقعیت قرارگیری نوزاد با مشکلی روبرو هستید، سریعاً با مشاور شیردهی مشورت کنید.
بیدار نگه داشتن نوزاد هنگام تغذیه
یک نوزاد بیدار و فعال معمولاً در طول هر وعده شیردهی به مدت 20 دقیقه یا بیشتر از یک یا هر دو سینه شیر می مکد. اگر احساس می کنید نوزاد شما ممکن است در حین تغذیه بخوابد، کف دست و پای او را قلقلک دهید. همچنین تغییر وضعیت شیردهی، گرفتن آروغ نوزاد و تعویض پستان ها از روش های دیگری هستند که می توانند در بیدار نگه داشتن نوزاد به شما کمک کنند.
کنترل کالری دریافتی نوزاد
با ثبت میزان مصرف شیر و یا استفاده از نشانگرهای روی بطری می توانید کالری دریافتی نوزاد را کنترل کنید. همچنین روش دیگر این است که نحوه مکیدن و بلعیدن نوزاد هنگام تغذیه را از نزدیک مشاهده کنید. هنگامی که جریان شیر آرام و بهینه باشد نوزادان تمایل دارند به آرامی و به طور مداوم شیر بمکند. همچنین به تعداد پوشک های خیس شده نوزاد دقت داشته باشید. نوزادی که خوب تغذیه شود باید روزانه شش تا هشت پوشک را خیس کند.
پرهیز از دادن پستانک به نوزاد
سه تا چهار هفته طول می کشد تا نوزاد در تغذیه با شیر مادر یا شیرخشک مهارت پیدا کند. دادن پستانک به نوزاد قبل از شروع تغذیه تکمیلی می تواند منجر به گیج شدن نوزاد در گرفتن نوک سینه مادر شود. بنابراین حتی هنگام تغذیه، از پستانک برای آرام کردن نوزاد گرسنه و بدحال استفاده نکنید. وقتی نوزاد گرسنه است، باید سینه خود و یا بطری شیرخشک به او بدهید. هنگامی که کودک بدحال است اما گرسنه نیست، می توانید با دادن پستانک او را آرام کنید.
افزایش دفعات تغذیه
این کار به شما کمک می کند تا مطمئن شوید کودک از شیر مادر یا شیر خشک کافی استفاده می کند. همچنین شیردهی مکرر در افزایش تولید شیر مادر نیز بسیار مفید است. سعی کنید در طول شیردهی هیدراته بمانید. رژیم غذایی متعادل داشته باشید و به خوبی استراحت کنید. انجام این کارها باعث می شود تا از تولید شیر کافی اطمینان پیدا کنید. ممکن است مشاور شیردهی مصرف برخی غذاها مانند رازیانه و جو دوسر را به شما توصیه کند. استفاده از این مواد غذایی بی خطر باعث افزایش شیر مادر می شود.
علاوه بر اینها، کودک خود را مرتباً در خانه وزن کنید تا مطمئن شوید وزن او در حال افزایش است. وزن نوزاد را هر روز ثبت کرده و داده ها را با پزشک خود در میان بگذارید تا از نزدیک در جریان روند افزایش وزن نوزاد قرار بگیرد.
افزایش وزن یک پارامتر مهم رشد در نوزادان و کودکان نوپا است. اکثر نوزادان زمانی که در محدوده وزن مناسب هستند، سالم به نظر می رسند. با این حال، اگر متوجه شدید که وزن نوزاد به آهستگی زیاد شده و یا اصلا افزایش پیدا نمی کند، با یک پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید. پزشک به تعیین علت دقیق کمک کرده و راه هایی را برای کمک به افزایش وزن سالم نوزاد توصیه خواهد کرد.
آخرین دیدگاه‌ها