آپراکسی در کودکان (CAS) نوعی اختلال گفتاری غیرمعمول است که در آن کودک هنگام صحبت کردن در ایجاد حرکات دقیق مشکل دارد.
در CAS، مغز برای تهیه برنامه هایی برای حرکت گفتار تلاش می کند. در این اختلال، عضلات گفتاری ضعیف نیستند، اما عملکرد طبیعی ندارند و مغز در هدایت یا هماهنگی حرکات مشکل دارد.
آپراکسی اغلب با مراجعه به گفتاردرمانی، درمان می شود. در این روش کودکان روش صحیح گفتن کلمات، هجاها و عبارات را با کمک گفتار درمان انجام می دهند.
علائم آپراکسی
کودکان مبتلا به آپراکسی گفتاری ممکن است علائم یا ویژگی های گفتاری زیادی داشته باشند که با توجه به سن و شدت مشکلات گفتاری آنها، این علائم متفاوت است.
علائم آپراکسی شامل موارد زیر می باشد:
- تأخیر در شروع کلمات
- گفتن تعداد محدودی از کلمات
- توانایی تشکیل فقط چند صدای بی صدا یا مصوت
این علائم معمولاً در سنین 18 ماهگی تا 2 سالگی مشاهده می شوند.
معمولاً در سنین 2 تا 4 سالگی، ویژگی هایی که نشان دهنده آپراکسی هستند شامل موارد زیر می باشند:
- تحریف های مصوت و صامت
- تفکیک هجا در کلمات یا بین کلمات
- خطاهای صوتی، مانند “پای” که به نظر می رسد مانند “خداحافظ” باشد.
بسیاری از کودکان مبتلا به آپراکسی در حرکت فک، لب و زبان خود در موقعیت های صحیح برای ایجاد صدا مشکل دارند.
کودکان مبتلا به آپراکسی دارای مشکلات زبانی مانند کاهش واژگان یا مشکل در ترتیب کلمات هستند. برخی از علائم در کودکان ممکن است مختص کودکان مبتلا به آپراکسی باشد و برای تشخیص مشکل، مفید باشد. احتمال دارد برخی از علائم آپراکسی علائم انواع دیگر اختلالات گفتاری یا زبانی در کودکان باشد. اگر کودک فقط علائمی دارد که هم در آپراکسی وجود دارد و هم در انواع دیگر اختلالات گفتاری یا زبانی، تشخیص آپراکسی دشوار می شود.
برخی از خصوصیاتی که نشانگر آپراکسی در کودکان می باشد، شامل موارد زیر می باشد:
- استفاده از تأکید برابر بر همه هجاها
- جدا کردن هجا، مانند مکث یا فاصله بین هجا
- مشکل در تقلید صحبت کردن، حتی در کلمات ساده
- مشکل حرکت از یک صدا، هجا یا کلمه به صدای دیگر
- تلاش برای استفاده از مصوت صحیح، اما گفتن نادرست آن
- ناسازگاری، مانند اشتباهات مختلف هنگام تلاش برای گفتن یک کلمه برای بار دوم
به غیر از خصوصیات مذکور، سایر ویژگی ها در بیشتر کودکان با مشکلات گفتاری یا زبانی دیده می شود اما در تشخیص آپراکسی مناسب نیستند. خصوصیات زیر در کودکان مبتلا به آپراکسی و هم در کودکان با انواع دیگر اختلالات گفتاری یا زبانی دیده می شود. این خصوصیات عبارتند از:
- کنار گذاشتن و حذف اصوات
- استفاده از تعداد محدودی از صامت و مصوت ها
- شروع به صحبت کردن بعد از سنین 12 تا 18 ماهگی
برخی از اختلالات گفتاری اغلب با CAS اشتباه گرفته می شوند زیرا برخی از ویژگی ها ممکن است با هم تداخل داشته باشند. این اختلالات گفتاری شامل اختلالات مفصلی، اختلالات واجی و دیس آرتری است.
کودکی که در یادگیری چگونگی تولید صداهای خاص مشکل دارد، اما در برنامه ریزی یا هماهنگی حرکات گفتاری مشکلی ندارد، ممکن است دارای بیان یا اختلال واجی باشد. اختلالات گفتاری در واجی بیشتر از اختلالات CAS می باشد.
خطاهای گفتاری واجی احتمال دارد شامل موارد زیر باشد:
- جایگزینی صداها در گفتن کلمات.
- حذف حروف بی صدا در جملات.
- ساده کردن ترکیبات صدا در گفتار و صحبت کردن.
دیس آرتریا نوعی اختلال گفتاری حرکتی است. دیس آرتریا به دلیل ضعف، اسپاستیک یا عدم توانایی در کنترل عضلات گفتاری بروز می یابد. در این نوع اختلال، تولید اصوات گفتاری دشوار است زیرا عضلات گفتاری نمی توانند به همان سرعت یا با شدت طبیعی حرکت کنند. افرادی که مبتلا به دیس آرتریا هستند دارای صدای ناشناخته، نرم یا حتی کشیده یا تکلم آرام یا کند باشند.
تشخیص دیس آرتریا اغلب آسان تر از CAS است. اما، هنگامی که دیس آرتریا در اثر آسیب به مناطق خاصی از مغز ایجاد می شود که بر هماهنگی تأثیر می گذارد، تعیین تفاوت بین CAS و دیس آرتری دشوار است.
علل آپراکسی
آپراکسی گفتاری در کودکان (CAS) دلایل مختلفی دارد، اما در بسیاری از موارد نمی توان علت آن را تعیین کرد. پزشکان اغلب مشکلی را در مغز کودک مبتلا به آپراکسی مشاهده نمی کنند. آپراکسی ممکن است نتیجه شرایط مغزی مانند سکته مغزی، عفونت و یا آسیب مغزی باشد.
آپراکسی همچنین ممکن است به عنوان نشانه ای از یک اختلال ژنتیکی، سندرم یا شرایط متابولیکی رخ دهد. به عنوان مثال، آپراکسی در کودکان مبتلا به گالاکتوزمی بیشتر اتفاق می افتد.
آپراکسی گاهی اوقات به عنوان آپراکسی رشدی شناخته می شود. بسیاری از کودکان مبتلا به تأخیر در گفتار یا اختلالات رشد، از الگوی معمول در رشد گفتار و صدا پیروی می کنند، اما رشد آنها آهسته تر از حد معمول است. کودکان مبتلا باید برای پیشرفت و بهبودی به گفتاردرمان مراجعه کنند.
عوامل خطر در آپراکسی
به نظر می رسد ناهنجاری در ژن FOXP2 خطر آپراکسی گفتار در کودکان و سایر اختلالات گفتار و زبان را افزایش می دهد. ژن FOXP2 ممکن است در چگونگی رشد عصب ها و مسیرهای خاصی در مغز نقش داشته باشد. محققان به مطالعه چگونگی تأثیر ناهنجاری در ژن FOXP2 در هماهنگی حرکتی و پردازش گفتار و زبان در مغز ادامه می دهند.
عوارض آپراکسی
بسیاری از کودکان مبتلا به آپراکسی، مشکلات دیگری دارند که توانایی آنها در برقراری ارتباط را تحت تأثیر قرار می دهد. این مشکلات به دلیل CAS نیستند، اما ممکن است همراه با CAS دیده شوند.
علائم یا مشکلاتی که اغلب همراه با CAS وجود دارد شامل موارد زیر می باشد:
- دشواری هایی در هماهنگی حرکتی
- تأخیر در رشد فکری و حرکتی و مشکلات خواندن و نوشتن
- حساسیت بیش از حد کودک، که در آن ممکن است برخی غذاها و یا حتی مسواک زدن را دوست نداشته باشد.
- تأخیر در صحبت کردن، مانند مشکل در درک گفتار، کاهش واژگان، یا مشکل در استفاده از دستور زبان صحیح هنگام قرار دادن کلمات در یک عبارت یا جمله.
پیشگیری از آپراکسی
تشخیص و درمان آپراکسی در دوران کودکی در مراحل اولیه ممکن است خطر تداوم طولانی مدت مشکل را کاهش دهد. اگر کودک شما مشکلات گفتاری را تجربه می کند، بهتر است به محض مشاهده هر گونه مشکل گفتاری، به گفتار درمان مراجعه کنید.
گفتار درمان، برای ارزیابی وضعیت کودک شما، علائم و سابقه پزشکی کودک، ماهیچه های مورد استفاده برای گفتار و نحوه تولید صداها، کلمات و عبارات گفتاری کودک را بررسی می کند.
تشخیص آپراکسی
تشخیص CAS براساس هیچ آزمایش یا مشاهده ی واحدی انجام نمی شود. پس به الگوی مشکلاتی که دیده می شود بستگی دارد. آزمایشات اختصاصی انجام شده در طول ارزیابی به سن کودک، توانایی همکاری و شدت مشکل گفتاری بستگی دارد.
تشخیص CAS گاهی اوقات دشوار است، به ویژه هنگامی که کودک بسیار کم صحبت می کند یا در تعامل با گفتار درمان مشکل دارد.
تشخیص اینکه آیا کودک شما علائم CAS را نشان می دهد مهم است، زیرا درمان CAS متفاوت از سایر اختلالات گفتاری است. گفتار درمان ممکن است بتواند رویکرد درمانی مناسبی را برای کودک تعیین کند، حتی اگر تشخیص در ابتدا نامشخص باشد.
آزمایشات برای تشخیص آپراکسی شامل موارد زیر می باشد:
تست های شنوایی. پزشک ممکن است آزمایش شنوایی را برای تعیین اینکه آیا مشکلات شنوایی می تواند در مشکلات گفتاری کودک شما موثر باشد، تجویز کند.
ارزیابی دهانی – حرکتی. گفتار درمان، لب ها، زبان، فک و کام کودک شما را از نظر وجود مشکلات ساختاری، از قبیل بستن زبان یا شکاف کام، یا سایر مشکلات، از جمله کم شدن صدای عضلات، بررسی می کند. تون عضلانی کم معمولاً با CAS ارتباط ندارد، اما ممکن است نشانه سایر بیماری ها باشد. گفتار درمان مشاهده می کند که کودک شما در فعالیت هایی مانند دمیدن، لبخند زدن و بوسیدن چگونه لب ها، زبان و فک خود را حرکت می دهد.
ارزیابی گفتار. توانایی کودک در ایجاد صدا، کلمات و جملات در هنگام بازی یا سایر فعالیت ها مشاهده می شود. شاید از کودک شما خواسته شود که تصاویر را مشخص کند تا دریافت شود که آیا در تولید صداهای خاص یا گفتن کلمات یا هجاهای خاص مشکل دارد یا خیر.
گفتار درمان ممکن است هماهنگی حرکت کودک شما را در حین انجام کارهای گفتاری ارزیابی کند. اگر کودک شما می تواند جملاتی را بگوید، گفتار درمان، آهنگ و ریتم گفتار کودک شما را مانند نحوه استرس هجا و کلمات او را بررسی می کند. گفتار درمان با ارائه نشانه هایی، مانند گفتن آرام کلمه یا صدا یا ارائه نشانه های لمسی به صورت، به کودک کمک کند تا دقیق تر باشد.
درمان آپراکسی
گفتار درمان با بسیاری از روش های درمانی، آپراکسی گفتار (CAS) در کودکان را می توانند درمان کنند. آنها معمولاً درمانی را ارائه می دهند که تمرکز آن روی تمرین هجاها، کلمات و عبارات است.
هنگامی که CAS نسبتاً شدید است، کودک شما ممکن است به گفتار درمانی مکرر، سه تا پنج بار در هفته نیاز داشته باشد. با بهبود کودک، دفعات گفتاردرمانی ممکن است کاهش یابد. کودکان مبتلا به CAS به طور کلی از درمان فردی بهره مند می شوند. درمان فردی به کودک شما این امکان را می دهد تا در هر جلسه وقت بیشتری برای تمرین گفتار داشته باشد. این مهم است که کودکان مبتلا به CAS در هر جلسه گفتاردرمانی مقدار قابل توجهی تمرین گفتن کلمات و عبارات را داشته باشند.
از آنجا که کودکان مبتلا به CAS در هماهنگی حرکات گفتاری مشکل دارند، گفتاردرمانی اغلب توجه کودک شما را به صدا و احساس حرکات گفتاری معطوف می کند.
برخی از اصول کلی مهم گفتاردرمانی برای یهبودی آپراکسی شامل موارد زیر می باشند:
تمرینات گفتاری. متخصص یا گفتاردرمان، روی تمرینات گفتاری متمرکز خواهد شد، مثلاً از کودک می خواهند در طول یک جلسه درمانی بارها کلمات یا عباراتی را بیان کند.
تمرینات صوتی و حرکتی.از کودک شما خواسته می شود تا هنگام گفتن کلمه یا عبارت مورد نظر، به گفتاردرمان گوش داده و دهان او را تماشا کند. کودک شما با تماشای دهان گفتاردرمان، حرکات همراه با صدا را می بیند.
یادگیری گام به گام. اگر کودک شما دچار آپراکسی شدید شده باشد، گفتاردرمان در ابتدا از مجموعه کوچکی از کلمات تمرینی استفاده می کند و با پیشرفت کودک، به تدریج تعداد کلمات را برای تمرین افزایش می دهد.
برخی از روش های درمانی برای بهبود گفتار کودکان مبتلا به CAS مفید نیستند. به عنوان مثال، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تمرینات تقویت عضلات گفتاری به بهبود گفتار در کودکان مبتلا به CAS کمک می کند.
سبک زندگی و درمان های خانگی
شما و خانواده می توانید برای بهبود مهارت های گفتاری و زبانی کودک در خانه با او کار کنید. تمرین در منزل، علاوه بر جلسات گفتار درمانی کودک، ممکن است به پیشرفت کودک شما برای بهبودی کمک کند. وقتی کودک شما مهارت های گفتاری و زبانی را تمرین می کند، او را تشویق و حمایت کنید. حمایت شما می تواند به کودک شما کمک کند احساس کند که در حال پیشرفت است. اگر کودک شما در فیزیوتراپی یا کاردرمانی و همچنین گفتاردرمانی شرکت می کند، در زمان های مختلف انواع مختلفی از درمان را برنامه ریزی کنید تا کودک شما بیش از حد از درمان خسته نشود.
آخرین دیدگاه‌ها