کیست کبدی

کیست کبدی، کیسه های غیر طبیعی در کبد هستند که ممکن است حاوی مایع یا توده جامدی از سلول ها باشkد. معمولاً کیست های کبدی علائمی ایجاد نمی کنند یا نیاز به درمان ندارند. با این حال، گاهی اوقات، اگر کیست ها بزرگ شوند، ممکن است فرد درد یا علائم دیگری را تجربه کند که نیاز به درمان دارند. در این مقاله به بررسی علل، علائم و عوارض کیست های کبدی و زمان مراجعه به پزشک می پردازیم. ما همچنین تشخیص و درمان و اینکه چه تومورهایی، کیستیک هستند را بررسی می کنیم. این شرایط در برخی موارد رخ می دهند.

چه چیزی منجر به تشکیل کیست کبدی می شود؟

کیست های کبدی می توانند در هر مقطعی از زندگی فرد ایجاد شوند. کیست هایی که در کبد رشد می کنند اغلب مادرزادی هستند. این اصطلاح به این معنی است که کیست ها قبل از تولد، در حالی که فرد در رحم رشد می کند، تشکیل شده است.

به دلایلی که دانشمندان هنوز کشف نکرده اند، کیست های کبدی می توانند در هر نقطه ای از زندگی فرد ایجاد شوند. با توجه به بررسی های صورت گرفته، زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به کیست های کبدی هستند.

کیست های کبدی نتیجه یک ناهنجاری در مجاری صفراوی هستند، اگرچه علت دقیق این ناهنجاری ناشناخته است. صفرا مایعی است که توسط کبد ساخته می شود و به هضم غذا کمک می کند. این مایع از طریق مجاری یا ساختارهای لوله مانند از کبد به کیسه صفرا می رود.

برخی از افراد با کیست کبدی به دنیا می آیند، در حالی که برخی دیگر تا زمانی که خیلی بزرگتر نشوند دچار کیست نمی شوند. حتی زمانی که کیست ها در بدو تولد وجود داشته باشند، ممکن است تا زمانی که علائم بعداً در بزرگسالی ظاهر شوند، شناسایی نشوند.

کیست های کبدی و انگلی به نام اکینوکوکوس

عفونت با کرم نواری اکینوکوکوس نیز می تواند منجر به کیست های کبدی شود. این انگل ها اغلب در حیوانات مزرعه یا حیواناتی که در مزرعه زندگی می کنند وجود دارند که می تواند شامل سگ و گرگ باشد. فرد می تواند از طریق قرار گرفتن در معرض مدفوع این حیوانات به اکینوکوکوس مبتلا شود.

عفونت با اکینوکوکوس به عنوان بیماری هیداتید، بیماری هیداتید کیستیک یا اکینوکوکوز شناخته می شود. این وضعیت همچنین می تواند باعث ایجاد کیست در ریه ها، کلیه ها، مغز و سایر اندام های اطراف بدن شود.

بیماری کبد پلی کیستیک (PLD) یکی دیگر از بیماری هایی است که می تواند باعث ایجاد کیست های کبدی شود. PLD یک بیماری ژنتیکی نادر است، به این معنی که در خانواده ها وجود دارد.

افراد مبتلا به PLD در طول زندگی خود دچار کیست های متعدد می شوند، اما این بیماری اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی کند. بسیاری از افراد مبتلا به PLD نیز به بیماری کلیه پلی کیستیک مبتلا هستند.

از دیگر علل ایجاد کیست های کبدی می توان به سرطان کبد و آسیب به کبد اشاره کرد.

علائم کیست کبدی

از آنجایی که یک کیست کوچک کبدی معمولاً علائمی ایجاد نمی کند، ممکن است برای سال ها تشخیص داده نشود. تا زمانی که کیست بزرگ نشده است، برخی افراد درد و ناراحتی دیگری را تجربه می کنند. با بزرگتر شدن کیست، علائم ممکن است شامل نفخ شکم یا درد در قسمت بالای سمت راست معده باشد. اگر کیست شروع به خونریزی کند، درد شدید و ناگهانی در قسمت فوقانی معده ممکن است رخ دهد. گاهی اوقات، بدون درمان دارویی، خونریزی خود به خود متوقف می شود. در این صورت، درد و سایر علائم ممکن است ظرف چند روز بهبود یابد. در میان کسانی که دچار کیست کبدی می شوند، تنها حدود 5 درصد علائم دارند.

کیست های کبدی چه عوارضی دارند؟

برخی از افراد یک کیست منفرد یا یک کیست ساده دارند و هیچ علامتی با رشد آن تجربه نمی کنند. برخی دیگر ممکن است به بیماری به نام بیماری کبد پلی کیستیک (PLD) مبتلا شوند که با رشد کیستیک زیادی در کبد مشخص می شود. اگرچه PLD باعث ایجاد کیست های متعدد می شود، اما ممکن است کبد با این بیماری به عملکرد صحیح خود ادامه دهد و ابتلا به این بیماری ممکن است امید به زندگی را کاهش ندهد. بر اساس بررسی ها فقط حدود 5 تا 10 درصد از کیست های کبدی علائم ایجاد می کنند. این علائم معمولاً برای اولین بار در افراد 60 سال یا بیشتر رخ می دهد. علائم کیست کبدی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد شانه
• سوزش سردل
• تهوع و استفراغ
• احساس پری شکم یا نفخ
• درد شکم، به ویژه در ربع بالای سمت راست

این علائم معمولاً زمانی رخ می دهند که کیست شروع به خونریزی می کند. اگر کیست به اندازه کافی بزرگ شود، ممکن است فرد بتواند آن را از طریق شکم خود احساس کند.

کیست کبدی چه عوارضی دارد؟

هنگامی که یک تومور کیستیک بدخیم می شود، پزشکان معمولاً جراحی را توصیه می کنند. به ندرت، کیست های کبدی می توانند تکثیر یا بزرگ شوند و بر عملکرد اندام های مجاور تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، یک کیست بسیار بزرگ ممکن است ورید اجوف را مسدود کند، سیاهرگ اصلی که خون را به قلب برمی‌گرداند. در این مورد، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن کیست یا کیست توصیه کند.

این کیست ها معمولا خوش خیم هستند، به این معنی که سرطانی نیستند. با این حال، حدود 5 درصد از  این کیست ها تومورهای کیستیک هستند.

به ندرت، این این تومورها می توانند بدخیم شوند و به خارج از کبد انتشار یابند. به همین دلیل، پزشکان معمولاً جراحی را برای برداشتن کامل تومور کیستیک توصیه می کنند.

کیست کبدی چگونه تشخیص داده می شود؟

از آنجایی که این کیست‌ها اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند، افراد معمولاً تنها زمانی متوجه می‌شوند که این کیست‌ها برای چیز دیگری تحت آزمایش تصویربرداری هستند.

اگر فردی علائمی داشته باشد که احتمال دارد نشان دهنده کیست کبدی باشد، پزشک ممکن است آزمایش تصویربرداری مانند MRI ، سونوگرافی یا سی تی اسکن را تجویز کند. آنها همچنین می توانند آزمایش خون را برای تعیین اینکه آیا یک فرد مبتلا به عفونت اکینوکوکوس است یا نه، توصیه کنند.

تومورهای کیستیک چیست؟

حدود 5 درصد از این کیست ها، تومورهای کیستیک هستند، که رشد غیرطبیعی محسوب می شوند و در طول زمان پتانسیل سرطانی شدن را دارند. با این حال، بیشتر تومورهای کیستیک، خوش خیم هستند و تنها حدود 5 درصد از آنها بدخیم می شوند.

اگرچه تومورهای کیستیک معمولاً علائمی ایجاد نمی کنند، اما تشخیص تومور بالقوه سرطانی و تومور بی ضرر یا خوش خیم می تواند دشوار باشد.

پزشک ممکن است برای تعیین اینکه آیا تومور کیستیک خوش خیم است یا بدخیم، بیوپسی را تجویز کند. با این حال، آنها اغلب توصیه می کنند که فرد برای برداشتن کامل تومور کیستیک و اطمینان از اینکه سرطانی نمی شود، جراحی انجام دهد.

کیست های کبدی چگونه درمان می شوند؟

جراحی لاپاراسکوپی رایج ترین روش جراحی برای برداشتن این کیست ها است. اکثر افراد مبتلا به این کیست ها نیازی به درمان ندارند مگر اینکه علائمی را تجربه کنند.

اگر این کیست‌ها مشکلی را برای بیمار ایجاد کند، پزشک ممکن است با وارد کردن یک سوزن ظریف از داخل شکم، کیست را تخلیه کند. با این حال، این راهکار معمولاً فقط یک درمان موقت است زیرا مایع می تواند به مرور زمان تجمع پیدا کند و بیماری دوباره عود کند.

موثرترین درمان برای این کیست ها برداشتن آنها از طریق جراحی است. جراحان معمولاً می توانند کیست را با استفاده از روش لاپاراسکوپی که شامل ایجاد تنها 2 یا 3 برش کوچک در شکم است، خارج کنند. پس از برداشتن کیست ها، احتمال بازگشت آنها کم است. علاوه بر آن، پزشک ممکن است برای افراد مبتلا به عفونت اکینوکوک آنتی بیوتیک تجویز کند.

در موارد نادر، فرد مبتلا به PLD یا بیماری کلیه پلی کیستیک ممکن است نیاز به پیوند کبد یا کلیه داشته باشد. دانشمندان همچنین در حال تحقیق بر روی داروهایی مانند آنالوگ های سوماتوستاتین برای درمان و مدیریت کیست های کبدی بدون جراحی هستند.

سخن آخر

این کیست ها به ندرت علائم ایجاد می کنند. با این حال، اگر بزرگ شوند، گاهی اوقات می توانند باعث بروز درد و تورم در شکم و علائم دیگر شوند. اگر کیست کبدی مشکل ایجاد کند، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن کیست توصیه کند.

به نظر نمی رسد هیچ راه شناخته شده ای برای جلوگیری از کیست کبدی وجود داشته باشد. علاوه بر این، تحقیقات کافی برای تعیین اینکه آیا رژیم غذایی یا سیگار در ایجاد کیست کبد نقش دارد یا خیر، وجود ندارد.

حتی زمانی که کیست های کبد بزرگ می شوند و باعث درد می شوند، چشم انداز با درمان مثبت است. قبل از تصمیم گیری در مورد روش، مطمئن شوید که گزینه های درمانی خود و همچنین مزایا و معایب هر گزینه را درک کرده اید. اگرچه دریافت تشخیص کیست کبدی می‌تواند باعث نگرانی شود، اما این کیست‌ها معمولاً منجر به نارسایی کبد یا سرطان کبد نمی‌شوند.