تجربه زایمان یکی از مهمترین مراحل زندگی زنان است، اما ممکن است با چالشهایی همراه باشد که کمتر درباره آنها صحبت میشود. یکی از این مسائل، کهیر بعد از زایمان است که میتواند زندگی روزمره و بهبود پس از زایمان را تحت تأثیر قرار دهد. کهیر به صورت ضایعات قرمز و برجسته روی پوست ظاهر میشود و معمولاً با خارش و التهاب همراه است. اگر شما نیز پس از زایمان دچار کهیر شدهاید، نگران نباشید؛ این مقاله به شما کمک میکند علتها، علائم و راهکارهای درمانی این مشکل را بهتر بشناسید.
کهیر بعد از زایمان چیست؟
کهیر نوعی واکنش پوستی است که به صورت برآمدگیهای قرمز یا صورتی روی پوست ظاهر میشود. این ضایعات معمولاً با خارش و گاهی سوزش همراه هستند و ممکن است در هر نقطهای از بدن پدیدار شوند. کهیر بعد از زایمان ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی یا سیستم ایمنی رخ دهد و به صورت موقتی باشد.
کهیر بعد از زایمان می تواند یک بیماری پوستی کوتاه مدت باشد. کهیر در دوران بعد از زایمان حتی در خانم هایی که سابقه آلرژی و بیماری های پوستی نداشته اند هم بروز پیدا می کند
کهیر نشان دهنده این است که سیستم ایمنی بدن شما کاملا متعادل نیست. این موارد برای حدود 20 درصد افراد ممکن است رخ دهد؛ اما بروز کهیر بعد از زایمان زیاد نگران کننده نیست و کهیر ها معمولاً به همان سرعت که ظاهر می شوند از بین می روند.
کهیر بعد از زایمان با چه علائمی همراه است؟
کهیر می تواند مانند بثورات قرمز یا برجستگی های پوست باشد. برخی از افراد در اواخر بارداری یا اندکی پس از تولد کودک خود بثورات آلرژیک مشاهده می کنند که شبیه کهیر است.
در صورت بروز کهیر ممکن است علائم و نشانه های زیر بروز پیدا کنند:
- بافت خشن پوست شبیه به اگزما
- برجستگی های صاف و متورم روی پوست
- برجستگی های پوستی صورتی، قرمز یا رنگ پوست
- جوش های منفرد، برجستگی های مسطح بزرگ یا لکه های روی پوست
- هنگامی که روی آنها فشار می دهید برجستگی های پوستی ایجاد و یا سفید می شوند.
- بثورات پوستی در صورت، گردن، سینه، معده، بازوها یا پاها (تقریباً در هر جایی از بدن)
علت کهیر بعد از زایمان چیست؟
به دلایل زیادی ممکن است کهیر پس از زایمان یا جوش پوستی بروز پیدا کنند. خانم های که قبل از باداری سابقه ابتلا به کهیر را نداشته اند، علت بروز کهیر بعد از زایمن می تواند به بارداری مرتبط باشد. به محض این که بدن مادر پس از تولد نوزاد به وضعیت عادی خودش برگردد، احتمالاً کهیر ها از بین می روند.
آلرژی
شایع ترین علت کهیر، واکنش آلرژیک است. اگر قبلاً آلرژی نداشته اید یا فقط آلرژی بسیار خفیف داشته اید، باید بدانید که بارداری می تواند آنها را بدتر کند. حدود یک سوم زنان علائم آسم و آلرژی آنها در دوران بارداری شدیدتر شده است. در طول دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن تغییر پیدا کرده و این تغییرات در بدن مادر نیز می تواند منجر به کهیر بعد از بارداری شود.
تغییر در رژیم غذایی در دوران بارداری (و بعد از آن) نیز ممکن است سلامت روده را تغییر دهد و منجر به فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن و بروز کهیر بعد از بارداری شود.
سازگار شدن بدن با تغییرات بعد از بارداری می تواند منجر به بروز حساسیت و کهیر شود. قرار گرفتن در معرض برخی عوامل محرک می تواند باعث بروز واکنش آلرژیک پوستی شود، از جمله:
- گرده گل
- گرد و خاک
- کپک و سفیدک
- خز و شوره حیوانات
- مواد شیمیایی، رنگها یا عطرها
- داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و آنتی بیوتیک (مانند آموکسی سیلین و پنی سیلین)
مطالعه بیشتر: درمان خانگی آلرژی پوستی
عفونت ها
عفونت های ناشی از میکروب ها مانند باکتری ها و ویروس ها نیز می توانند سیستم ایمنی بدن را به طور موقت مختل کنند. این ممکن است منجر به کهیر پس از زایمان و سایر علائم آلرژی شود.
احتمال بروز سرماخوردگی یا آنفولانزا در دوران بعد از زایمان وجود دارد. این بیماری ها می توانند منجر به بروز عفونت و حساسیت در بدن شوند. عفونت هایی که ممکن است باعث کهیر پس از زایمان گردند، عبارتند از:
- گلودرد
- ویروس آنفولانزا
- ویروس هپاتیت
- ویروس سرماخوردگی
- سایر عفونت های باکتریایی
- عفونت های دستگاه ادراری
- سایر عفونت های ویروسی
- مونونوکلئوز عفونی (به طور خلاصه مونو)
کبد تنبل
بارداری می تواند اندام های مختلف بدن، به خصوص کبد را تحت فشار قرار دهد. حتی این وضعیت می تواند باعث کاهش سرعت کبد در عملکرد خود در تصفیه سموم و سایر مواد زائد خون شود. در این شرایط ممکن است آنزیم های کبدی به طور موقت تعادل نداشته باشند یا مواد زائد در خون تجمع پیدا کنند.
هر دو حالت ممکن است منجر به کهیر و انواع دیگر بثورات پوستی شود. یک بررسی پزشکی نشان داد که این اتفاق می تواند در اواخر بارداری حدود 36 هفته یا بلافاصله پس از زایمان رخ دهد.
دلایل کبدی کهیر پس از زایمان ممکن است منجر به جوش در صورت، شکم و پاها شود. همراه با کهیر، ممکن است علائم دیگری از کبد تنبل داشته باشید، مانند:
- تب
- خستگی
- تورم یا نفخ
- خارش عمومی
- فشار خون بالا (در موارد نادر)
ابتلا به کهیر پس از زایمان از عدم تعادل کبدی طبیعی نیست. به همین دلیل تقریباً از هر 200 فرد باردار یا پس از زایمان، 1 نفر (0.5 درصد) ممکن است کهیر یا بثورات پوستی پیدا کند. احتمال ابتلا به این نوع بثورات پوستی در بارداری اولیه بیشتر است.
سایر علل کهیر بعد از زایمان
از دلایل دیگر کهیر پس از زایمان می توان به جنبه های جسمی، روانی و عاطفی اشاره کرد که ممکن است منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن شود. دلایل دیگر کهیر پس از زایمان ممکن است به موارد زیر مرتبط باشد:
- تغییرات هورمونی
- تزریق خون
- تغییر در رژیم غذایی
- عدم خواب کافی
- پوشیدن لباس تنگ
- احساس سرما یا گرما
- احساس اضطراب یا افسردگی
- ورزش یا فعالیت بدنی دیگر
- قرارگیری در معرض نور خورشید
- خوابیدن در ساعت های عجیب و غریب
روشهای تشخیص کهیر پس از زایمان
برای تشخیص کهیر، پزشک متخصص پوست یا آلرژی معمولاً معاینه فیزیکی انجام میدهد و از شما درباره سابقه پزشکی و علائمتان میپرسد. در مواردی ممکن است آزمایش خون یا تست آلرژی برای تشخیص دقیقتر لازم باشد.
مطالعه بیشتر: راه های از بین بردن کهیر
درمان کهیر بعد از زایمان
درمان کهیر بعد از زایمان بستگی به شدت علائم دارد. در موارد خفیف، درمانهای خانگی میتواند کافی باشد، اما در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به دارو باشد.
درمانهای خانگی کهیر بعد از زایمان
درمان های خانگی کهیر پس از زایمان به تسکین پوست و کنترل خارش کمک می کند. برای کمک به کاهش خراش، این راهکارها را امتحان کنید:
- چرت بزنید یا استراحت کنید.
- یک لوسیون طبیعی استفاده کنید.
- یک حمام خنک (ولرم) داشته باشید.
- از کمپرس سرد بر روی نواحی استفاده کنید.
- از مرطوب کننده بر روی پوست استفاده کنید.
- لباس های گشاد (به خصوص پارچه های نخی) بپوشید.
- از ژل آلوئه ورا خالص برای بهبود و تسکین کهیرها استفاده کنید.
- از قرار گرفتن در معرض محرک های حساسیت زا خودداری کنید.
درمان های خانگی که می توانید برای کهیر پس از زایمان امتحان کنید، عباراتند از:
- آلوئه ورا: آلوئه ورا همچنین اثر خنک کنندگی بر التهاب دارد. ژل آلوئه ورا تازه را استخراج کرده و آن را روی ناحیه آسیب دیده بمالید. مدتی بگذارید و با آب سرد بشویید.
- زردچوبه: زردچوبه دارای خواص ضد التهابی است. یک قاشق چایخوری زردچوبه را به یک لیوان شیر داغ اضافه کنید. می توانید کمی پودر فلفل سیاه اضافه کرده و آن را دو بار در روز مصرف کنید. با این حال، مطالعات کافی برای حمایت از اثر زردچوبه در پوست وجود ندارد.
- چای بابونه: چای بابونه می تواند علائم مانند التهاب، خارش و بثورات را تسکین دهد. اگرچه هیچ مطالعه ای در مورد ایمنی آن بر روی زنان پس از زایمان انجام نشده است، اما هیچ گزارشی در مورد سمیت آن هم وجود ندارد. یک قاشق غذاخوری بابونه خشک را در یک فنجان آب داغ بریزید. اجازه دهید حدود پنج دقیقه دم بکشد، صاف کنید و یک یا دو بار در روز بخورید.
- حمام بلغور جو دوسر: خواص ضد التهابی و تسکین دهنده بلغور جو دوسر ممکن است باعث تسکین خارش و تورم شود. یک فنجان بلغور جو دوسر را در یک پارچه میکروفیبر قرار دهید و آن را در یک کاسه آب داغ خیس کنید. بگذارید حدود 10 تا 15 دقیقه بماند و آن را به وان اضافه کنید. حدود 15 دقیقه در این حمام غوطه ور شوید.
درمانهای دارویی کهیر بعد از زایمان
پزشک ممکن است برای کمک به کنترل علائم در موارد جدی دارو تجویز کند؛ اما درمان های احتمالی این وضعیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اپی نفرین
- تزریق های آلرژی
- لوسیون یا کرم ضد خارش
- آنتی هیستامین (مانند فنیرامین)
- کرم استروئیدی پوست (مانند بتامتازون والرات)
- داروهای استروئیدی (مانند پردنیزولون در موارد تورم و خارش جدی)
اگر آلرژی دارید، ممکن است لازم باشد به یک متخصص آلرژی آنلاین مراجعه کنید تا علت اصلی و عامل محرک شناسایی شود.
طبق بررسی های صورت گرفته، کرم های استروئیدی مانند بتامتازون والرات و داروهای آلرژی مانند آنتی هیستامین فنیرامین برای افرادی که باردار یا شیرده هستند بی خطر است؛ اما اگر کهیر پس از زایمان دارید و به کودک خود شیر می دهید، قبل از استفاده یا مصرف هر نوع دارو با پزشک خود مشورت کنید.
کهیر پس از زایمان چه مدت طول می کشد؟
مدت زمان بروز کهیر پس از زایمان به علت این بیماری موقتی پوست بستگی دارد. کهیر که از اکثر واکنش های آلرژیک اتفاق میفتد معمولاً فقط تا زمانی ماده حساسیت زا در بدن از بین برود، دوام می آورد؛ که ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت یا چند روز طول بکشد. حتی این احتمال وجود دارد که اگر دوباره در معرض ماده حساسیت زا قرار بگیرید، کهیر ها دوباره برگردند و عود کنند.
اگر کهیر ناشی از عدم تعادل آنزیم های کبدی رخ دهد، ممکن است ظرف یک هفته از تولد کودک برطرف شود، یا حتی می تواند تا 6 هفته ادامه داشته باشد.
مطالعه بیشتر: ضایعات پوستی روی کمر
پیشگیری از کهیر پس از زایمان
پیشگیری کامل از کهیر بعد از زایمان همیشه ممکن نیست، اما رعایت برخی نکات میتواند احتمال بروز آن را کاهش دهد:
- کاهش استرس و اضطراب
- رعایت رژیم غذایی سالم
- اجتناب از مصرف داروهای غیرضروری
- تغذیه مناسب: مصرف غذاهای ضدالتهاب مانند ماهیهای چرب و سبزیجات تازه مفید است.
- پرهیز از محرکها: موادی مانند عطرها یا شویندههای قوی میتوانند علائم کهیر را تحریک کنند.
سایر مشکلات پوستی بعد از زایمان
علاوه بر کهیر، مشکلات پوستی دیگری نیز ممکن است پس از زایمان رخ دهند:
خارش بدن بعد از زایمان
خارش بدن بعد از زایمان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله تغییرات هورمونی، خشکی پوست و حساسیتهای پوستی.
حساسیت پوستی بعد از زایمان
حساسیت پوستی بعد از زایمان میتواند به صورت قرمزی، خارش، خشکی و پوستهپوسته شدن پوست ظاهر شود.
در کهیر بعد از زایمان چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت بروز کهیر پس از زایمان، حتی اگر فقط یک بار اتفاق افتاده است، به پزشک خود بگویید. در صورت داشتن کهیر پس از زایمان و سایر علائم جدی آلرژی زیر بهتر است با پزشک خود مشورت کنید:
- غش کردن
- اختلال در تنفس
- سایر علائم آنافیلاکسی
- سرگیجه یا سبکی سر
- التهاب صورت، لب ها، زبان، دهان یا گلو
اگر بروز کهیرها همچنان ادامه پیدا کرد و یا بعد از چند روز از بین نرفت یا خارش جدی تر و شدیدتر شد، فوراً به پزشک مراجعه کنید. شما ممکن است برای علت اصلی کهیر پس از زایمان به درمان پزشکی نیاز داشته باشید.
همچنین اگر بثورات پوستی دارید و مطمئن نیستید کهیر یا بیماری پوستی دیگری دارید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
سخن آخر
کهیر بعد از زایمان عارضهای نسبتاً شایع است که میتواند برای مادران آزاردهنده باشد. با این حال، با تشخیص صحیح و درمان مناسب، میتوان علائم آن را کاهش داد و به بهبود کیفیت زندگی مادر و نوزاد کمک کرد. در صورت مشاهده هرگونه علائم پوستی پس از زایمان، میتوانید از خدمات مشاوره آنلاین در اپلیکیشن پزشکت بهرهمند شوید. این اپلیکیشن امکان دسترسی ۲۴ ساعته به متخصصان پوست و زنان را برای شما فراهم میکند.
پرسشهای متداول کهیر بعد از زایمان
۱. آیا کهیر بعد از زایمان خطرناک است؟
معمولاً کهیر بعد از زایمان موقتی است و خطر جدی ندارد، اما در صورت تداوم علائم باید به پزشک مراجعه کنید.
۲. آیا امکان درمان آنلاین کهیر وجود دارد؟
بله، شما میتوانید از طریق اپلیکیشن پزشکت با متخصص پوست یا زنان به صورت تلفنی یا تصویری مشاوره بگیرید و درمان مناسب را دریافت کنید.
۳. کهیر بعد از زایمان چقدر طول میکشد؟
مدت زمان بهبودی کهیر به علت اصلی آن بستگی دارد، اما معمولاً طی چند روز تا چند هفته بهبود مییابد.
۴. آیا مصرف آنتیهیستامین در دوران شیردهی بیخطر است؟
برخی آنتیهیستامینها برای مادران شیرده بیخطر هستند، اما باید حتماً با پزشک مشورت کنید.
۵. آیا حساسیت غذایی باعث کهیر پس از زایمان میشود؟
بله، حساسیت به برخی غذاها میتواند یکی از عوامل بروز کهیر باشد.