درماتیت دور دهان

درماتیت دور دهان یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد ضایعاتی در اطراف دهان فرد مبتلا می شود. همچنین ممکن است این ضایعات در اطراف چشم، بینی یا دستگاه تناسلی ایجاد شود اما این موارد به ندرت در بین مبتلایان به درماتیت دور دهانی دیده می شود. درماتیت اصطلاحی است که به التهابات پوستی گفته شده و پریورال به معنای دور دهان است. زمانی که درماتیت دور دهانی کودکان را درگیر کند به آن درماتیت دوردهانی کودکان گفته خواهد شد.

درماتیت دور دهانی بیشتر در بین زنان سنین 16 تا 45 سال شایع است با این حال افراد مسن، مردان و كودكان نیز ممکن است به این نوع درماتیت مبتلا شوند. اما احتمال ابتلای این افراد نسبت به خانم ها درصد بسیار کمتری خواهد بود. درماتیت دور دهانی بروز ضایعات التهابی است که پوست اطراف دهان فرد مبتلا را درگیر می کند. این ضایعات می تواند در بعضی موارد بینی یا حتی چشم را درگیر کند. در این حالت ، به آن درماتیت perorificial گفته می شود. این ضایعه پوستی معمولاً خود را به صورت ضایعات پوستی یا قرمزی اطراف دهان نشان خواهد داد. اما در بعضی از موارد ممکن است با ترشح مایعات بی رنگ همراه باشد. علاوه بر این فرد مبتلا ممکن است دچار خارش و سوزش جزئی پوست شود.

درماتیت دور دهان در خانمهای بین 16 تا 45 سال شایع است اما افراد در هر سن، نژاد و قومیتی می تواند به این بیماری مبتلا شود. حتی این درماتیت می تواند کودکان خردسال را نیز درگیر کند. خوشبختانه این درماتیت بدون نیاز به درمان بهبود خواهد یافت اما ممکن است علائم این بیماری بعداً مجدد ظاهر شده و اطراف دهان فرد را درگیر کند. بازگشت و عود بیماری درماتیت دور دهانی ممکن است هفته ها یا ماه ها بعد از درمان اتفاق بیفتد.

علت درماتیت دور دهان

علت اصلی بروز درماتیت دور دهان ناشناخته است. با این حال، متخصصان احتمال می دهند که این بیماری بعد از استفاده از استروئیدهای موضعی قوی روی پوست به وجود خواهد آمد. این استروئیدهای قوی ممکن است برای درمان بیماری های دیگری تجویز شده باشد و هیچ ارتباطی به درماتیت دور دهان نداشته باشد. در بعضی از موارد نیز استفاده از اسپری های حاوی کورتیکو استروئید ممکن است احتمال ابتلای فرد به درماتیت دور دهانی باشد. علاوه بر موارد گفته شده برخی از مواد تشکیل دهنده مواد آرایشی نیز می تواند باعث بروز درماتیت دوردهانی شود. استفاده از کرم های پوستی قوی حاوی بنزاتوم یا پایه پارافین نیز می تواند باعث بروز یا بدتر شدن این درماتیت شود.

عوامل دیگری که ممکن است باعث بروز این بیماری شوند، عبارتند از:

• روزاسه
• ضد آفتاب
• قرص های ضد بارداری
• خارج شدن مداوم آب از دهان
• خمیر دندان های حاوی فلوراید
• عفونت های باکتریایی یا قارچی

عوامل خطر درماتیت دور دهان

برخی از افراد مستعد ابتلا به درماتیت دور دهانی بوده و یا در معرض ابتلا به آن هستند. عوامل خطرناک بروز درماتیت دور دهانی شامل موارد زیر می شود:

• سابقه آلرژی
• عدم تعادل هورمونی
• استفاده از کرم یا پماد های استروئیدی روی صورت
• جنسیت (زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند.)
• سن (نوجوانان، بزرگسالان جوان و بزرگسالان میانسال به احتمال زیاد مبتلا می شوند.)

محرک های شایع بیماری درماتیت دور دهانی

چندین محرک شایع وجود دارد که می تواند منجر به شیوع یا شدت گرفتن علائم درماتیت دوردهانی شود. تا جایی که امکان دارد از این موارد اجتناب کنید.

این محرک ها شامل موارد زیر می شود:

• با استفاده از کرم استروئیدی روی صورت
• مواد آرایشی و تمیز کننده هایی که بر روی ضایعات پوستی یا قسمت های تحریک شده پوستی اعمال می شود، می تواند باعث شدت گرفتن علائم و نشانه های این بیماری شود.
• قرص های ضد بارداری
• خمیر دندان حاوی فلوراید

علائم درماتیت دور دهان

درماتیت دور دهانی ضایعاتی است که در اطراف دهان ایجاد شده و معمولاً ظاهری برآمده یا پوسته پوسته دارد. برجستگی ها عموماً روی پوست نزدیک دهان ظاهر نمی شوند، اما فاصله کمی با لب ها خواهند داشت. این ضایعات پوستی ممکن است حلقه ای در دور دهان به وجود بیاورند. گاهی اوقات ضایعات می تواند در اطراف بینی یا چشم فرد مبتلا ظاهر شود. در بعضی از موارد نادر نیز این بیماری می تواند اطراف دستگاه تناسلی را نیز درگیر کند.

این برآمدگی های پوستی، ممکن است نواحی زیر را درگیر کند:

• در ناحیه زیر چشم
• روی پیشانی
• روی چانه

ممکن است از این برجستگی های کوچک به وجود آمده، مایعات یا چرک خارج شده یا در بعضی موارد بسیار شبیه به آکنه باشند. در بعضی موارد با شدت گرفتن ضایعات پوستی فرد ممکن است دچار احساس یا خارش پوستی شود. این برآمدگی ها ممکن است به رنگ پوست یا در افراد با پوست روشن تر به رنگ قرمز یا صورتی رنگ ظاهر شود. به طور کلی ظاهر این برآمدگی ها ممکن است حالت التهابی داشته باشد.

تشخیص درماتیت دور دهان

پزشک یا متخصص پوست اغلب درماتیت دور دهان را تنها با معاینه چشمی پوست فرد و بررسی سابقه پزشکی و بیماری های فرد مراجعه کننده تشخیص خواهد داد. همچنین پزشک ممکن است از نمونه برداری و آزمایش کشت پوست برای تشخیص عفونت احتمالی استفاده کند. برای انجام این آزمایش، پزشک از قسمتی از پوست اطراف دهان نمونه برداری کرده و نمونه را برای آزمایشات بیشتر و بررسی های قارچی و باکتریایی به آزمایشگاه ارسال خواهد کرد.

در صورتی که ضایعات پوستی نسبت با وجود درمان های استاندارد درماتیت دور دهان پاسخگو بهبود نیافت. پزشک ممکن است از بیوپسی استفاده کند.

پیشگیری درماتیت دور دهان

از آنجا که دلایل درماتیت محیطی متفاوت بوده و علت اصلی بروز آن مشخص نیست، راهی برای جلوگیری از ابتلا به آن وجود ندارد. اما مواردی وجود دارد که می توانید از آن ها برای کاهش یا جلوگیری از شدت گرفتن این بیماری کمک بگیرید:

پرهیز از مصرف استروئید های موضعی

از کرم ها و پمادهای استروئیدی خودداری کنید ، مگر اینکه پزشک آن ها را تجویز کرده و گزینه درمانی دیگری نداشته باشید. اگر پزشک دیگری که به آن مراجعه می کنید، داروهای استروئید موضعی تجویز کرد، بگویید که به درماتیت دور دهان مبتلا هستید.

به طور کلی، احتمال بروز درماتیت دور دهان با مصرف استروئید های موضعی قوی بسیار بیشتر از استروئیدهای ضعیف و با درصد پایین است.

احتیاط در مصرف لوازم آرایشی

از مصرف مواد آرایشی سنگین یا کرم های پوستی خودداری کنید. از پزشک خود بپرسید که کدام مرطوب کننده ها برای استفاده شما مناسب هستند. اگر تصمیم دارید که همچنان به استفاده از لوازم آرایشی ادامه دهید، مارک های مصرفی خود را تغییر دهید. از پاک کننده ها و مرطوب کننده های ملایم استفاده کنید. به توصیه های پزشک متخصص پوست خود گوش کرده و در مورد مراقبت های پوستی در حین ابتلا به درماتیت دور دهان سؤال کنید.

محافظت از پوست

مدت زمان تماس پوست خود با موارد تشدید کننده بیماری را محدود کنید. اشعه ماوراء بنفش خورشید (UV)، گرما و باد می تواند درماتیت دور دهان را تشدید کند. علاوه بر این برخی از داروهایی که برای درمان درماتیت دور دهان استفاده می شوند، پوست شما را به خورشید حساس تر کرده و باید از پوست خود در برابر نور خورشید بیشتر از قبل محافظت کنید.

اگر باید برای مدت طولانی زیر آفتاب باشید، حتماً از کلاه و لباس های آستین بلند استفاده کنید.

درمان درماتیت اطراف دهان

انجمن پوست و مو آمریکا توصیه می کند تا در صورت امکان از مصرف کرم های استروئید موضعی یا اسپری های بینی حاوی استروئید بپرهیزید. زیرا مصرف این محصولات می تواند باعث بروز درماتیت دور دهان یا شدت گرفتن علائم و نشانه های بیماری شود. البته قبل از کنار گذاشتن این درمان ها، حتماً با پزشک معالج خود در این مورد صحبت کنید.

پزشک معالجه شما را بر اساس شدت بیماری تعیین خواهد کدر. در بعضی موارد، استفاده از صابون های ملایم و کنار گذاشتن کرم های سنگین پوست و خمیردندان های حاوی فلوراید می تواند تا حد قابل توجهی علائم این بیماری را کاهش دهد. مصرف داروهای تجویزی برای این بیماری نیز می تواند سرعت درمان فرد را افزایش دهد.

داروهای تجویزی

داروهایی که پزشک ممکن است برای معالجه بیماری درماتیت دور دهان تجویز کند شامل موارد زیر می شود:

• داروهای موضعی درمان آکنه مانند آداپالن یا آزلائیک اسید
• داروهای موضعی آنتی بیوتیکی، مانند مترونیدازول و اریترومایسین
• کرمهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند کرم pimecrolimus یا تاکرولیموس
• آنتی بیوتیک های خوراکی مانند داکسی سایکلین، تتراسایکلین، مینوسیکلین یا ایزوترتینوئین، برای موارد شدیدتر بیماری

 سبک زندگی و درمان خانگی درماتیت اطراف دهان

 

بخشی از درمان درماتیت دور دهان شامل تغییر سبک زندگی است که می تواند به پیشگیری از بروز یا عود این بیماری کمک کند.

بهتر است موارد زیر را در نظر داشته و رعایت کنید:

• دائماً بالشت و حوله های خود را با آب داغ بشویید.
• استفاده از لوازم و مواد آرایشی و ضد آفتاب را کنار گذاشته یا محدود کنید.
• از مصرف کرم های استروئیدی حتی هیدروکورتیزون بدون نسخه خودداری کنید.
• مصرف غذاهای خیلی شور یا تند را محدود کنید چون باعث تحریک پوست می شود.
• از لایه بردارهای قوی صورت یا پاک کننده های معطر استفاده نکنید.
• در صورت عود علائم و نشانه های بیماری تنها از آب گرم استفاده کنید.
• پس از بهبودی، فقط از صابون ملایم استفاده کرده و پوست خود را لایه برداری نکنید.

نتیجه گیری

درماتیت دور دهان یک بیماری پوستی است که باعث بروز ضایعات پوستی در اطراف دهان فرد مبتلا می شود. البته این ضایعات ممکن است در اطراف چشم، بینی یا دستگاه تناسلی ایجاد شود اما این موارد به ندرت در بین مبتلایان به درماتیت دور دهانی دیده می شود. علت اصلی بروز درماتیت دور دهان ناشناخته است. با این حال، متخصصان احتمال می دهند که این بیماری بعد از استفاده از استروئیدهای موضعی قوی روی پوست به وجود خواهد آمد. درمان قطعی برای این عارضه پوستی وجود نداشته و تنها با استفاده از مراقبت های پوستی می توانید شدت علائم را کاهش دهید.

منابع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/322181.php#when-to-see-a-doctor

https://www.healthline.com/health/perioral-dermatitis#prevention