چرا ما خواب می بینیم؟

این سوال که چرا ما خواب می بینیم هزاران سال است که فیلسوفان و دانشمندان را مجذوب خود کرده است. رویا یا خواب دیدن شامل تصاویر، افکار و احساساتی است که در طول خواب تجربه می شوند. علت خواب دیدن به عوامل درونی و تاثیر عوامل بیرونی ارتباط دارد. با وجود تحقیقات علمی در مورد عملکرد رویاها، ما هنوز پاسخ محکمی برای چرایی آن نداریم. در حالی که هنوز در مورد رویا دیدن نامطمئن باقی مانده است، بسیاری از کارشناسان نظریه هایی را در مورد هدف رویاها عنوان کرده اند.

رویا، شامل تصاویر، افکار و احساساتی است که در طول خواب تجربه می شوند. رویاها می توانند از فوق العاده شدید یا احساسی گرفته تا بسیار مبهم، زودگذر، گیج کننده یا حتی خسته کننده متغیر باشند. برخی از رویاها شادی آور هستند، در حالی که برخی دیگر ترسناک یا غم انگیز هستند. گاهی اوقات به نظر می رسد رویاها روایت واضحی دارند، در حالی که بسیاری دیگر به نظر می رسد که اصلاً معنایی ندارند.

ناشناخته‌های زیادی در مورد خواب دیدن و خوابیدن وجود دارد، اما آنچه دانشمندان می‌دانند این است که تقریباً همه افراد هر بار که می‌خوابند، در مجموع حدود دو ساعت در شب خواب می‌بینند، خواه در هنگام بیدار شدن آن را به خاطر بیاورند یا نه.

فراتر از آنچه در یک رویای خاص وجود دارد، این سوال مطرح است که چرا اصلاً خواب می بینیم. بر همین اساس ما در این مقاله از پزشکت، برجسته‌ترین تئوری‌ها در مورد هدف رویا دیدن و چگونگی اعمال این توضیحات در رویاهای خاص را شرح می‌دهیم.

خواب و رویا دیدن چه تاثیری دارند؟

به طور سنتی، محتوای رویا با یادآوری ذهنی بیننده خواب، هنگام بیدار شدن اندازه گیری می شود. با این حال، مشاهده نیز از طریق ارزیابی عینی در آزمایشگاه انجام می شود.

در یک مطالعه، محققان حتی یک نقشه محتوای رویاهای ابتدایی ایجاد کردند که قادر بود با استفاده از الگوهای تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) آنچه را که مردم در زمان واقعی رویا می بینند، ردیابی کند. نقشه پس از بیدار شدن توسط گزارش های رویاپردازان پشتیبانی شد.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ما به دلیل ترکیبی از دلایل و نه هر نظریه خاص، خواب می بینیم. علاوه بر این، در حالی که بسیاری از محققان بر این باورند که رویا دیدن برای رفاه ذهنی، عاطفی و جسمی ضروری است، برخی از دانشمندان معتقدند که رویاها اصلاً هدف واقعی ندارند.

نتیجه این است که در حالی که تئوری های زیادی ارائه شده است، هیچ اتفاق نظر واحدی در مورد اینکه چرا خواب می بینیم وجود ندارد.

خواب دیدن در طول مراحل خواب نیز ممکن است اهداف منحصر به فردی داشته باشد. واضح‌ترین رویاها در طول خواب با حرکت سریع چشم (REM) اتفاق می‌افتند. اینها رویاهایی هستند که ما به احتمال زیاد به یاد می‌آوریم. ما همچنین در طول خواب بدون حرکات سریع چشم (غیر REM) خواب می بینیم. اما شناخته شده است که این رویاها کمتر به یاد می آیند و محتوای پیش پا افتاده تری دارند.

علت خواب دیدن، انعکاس دهنده ناخودآگاه

تئوری رویاهای زیگموند فروید نشان می دهد که رویاها نمایانگر خواسته ها، افکار، تحقق آرزوها و انگیزه های ناخودآگاه هستند. به عقیده فروید، مردم توسط تمایلات سرکوب شده و ناخودآگاه مانند غرایز پرخاشگرانه و جنسی هدایت می شوند. در حالی که بسیاری از ادعاهای فروید رد شده اند، تحقیقات نشان می دهد که یک اثر بازگشت رویا وجود دارد که به عنوان نظریه بازگشت رویا نیز شناخته می شود، که در آن سرکوب یک فکر منجر به رویا دیدن درباره آن می شود.

فروید در ” تعبیر رویاها ” نوشت که رویاها “تحقق پنهان آرزوهای سرکوب شده” هستند. او همچنین دو جزء مختلف رویاها را توصیف کرد: محتوای آشکار (تصاویر واقعی) و محتوای پنهان (معنای پنهان). نظریه فروید به ظهور و محبوبیت تعبیر خواب کمک کرد. در حالی که تحقیقات نتوانسته اند نشان دهند که محتوای آشکار اهمیت روانی یک رویا را پنهان می کند. برخی از کارشناسان معتقدند که رویاها نقش مهمی در پردازش احساسات و تجربیات استرس زا دارند.

با توجه به مدل سنتز فعال سازی رویا مدارهای مغز در طول خواب REM فعال می شوند. حتی آمیگدال و هیپوکامپ را تحریک می کند تا مجموعه ای از تکانه های الکتریکی ایجاد کنند. این منجر به مجموعه ای از افکار، تصاویر و خاطرات تصادفی می شود که در هنگام خواب ظاهر می شوند. هنگامی که از خواب بیدار می شویم، ذهن فعال ما تصاویر و تکه های حافظه مختلف رویا را گرد هم می آورد تا یک روایت منسجم ایجاد کند.

در فرضیه سنتز فعال‌سازی، رویاها مجموعه‌ای از تصادفی‌هایی هستند که در ذهن خوابیده ظاهر می‌شوند و زمانی که از خواب بیدار می‌شویم به شکلی معنادار گرد هم می‌آیند. از این نظر، رویاها ممکن است رویاپرداز را به ایجاد ارتباطات جدید، الهام بخشیدن به ایده های مفید یا داشتن تجلیات خلاقانه در زندگی بیداری خود برانگیزد.

خواب دیدن به بهبود حافظه کمک می کنند!

طبق تئوری پردازش اطلاعات، خواب به ما این امکان را می دهد که تمام اطلاعات و خاطراتی را که در طول روز گذشته جمع آوری کرده ایم، تثبیت و پردازش کنیم.

این مدل، که به عنوان نظریه خودسازماندهی رویا شناخته می شود، توضیح می دهد که خواب دیدن یکی از عوارض جانبی فعالیت عصبی مغز است زیرا خاطرات در طول خواب تثبیت می شوند. در طول این فرآیند توزیع مجدد اطلاعات ناخودآگاه، پیشنهاد می شود که حافظه ها یا تقویت یا ضعیف می شوند. بر اساس تئوری خودسازماندهی رویاپردازی، در حالی که ما رویا می بینیم، خاطرات مفید قوی تر می شوند، در حالی که خاطرات کمتر مفید محو می شوند.

تحقیقات از این نظریه پشتیبانی می‌کند و زمانی که فرد رویای انجام آن‌ها را می‌بیند، بهبودی در کارهای پیچیده پیدا می‌کند. مطالعات همچنین نشان می دهد که در طول خواب REM، امواج تتا با فرکانس پایین در لوب پیشانی فعال تر بودند، درست مانند زمانی که افراد در حال یادگیری، ذخیره و به خاطر سپردن اطلاعات در هنگام بیداری هستند.

رویاها خلاقیت را تحریک می کنند!

نظریه دیگری در مورد رویاها می گوید که هدف آنها کمک به ما در حل مشکلات است. در این تئوری خلاقیت رویاپردازی، ضمیر نامحدود و ناخودآگاه آزاد است تا در پتانسیل بی حد و حصر خود سرگردان باشد در حالی که بار واقعیات غالباً خفه کننده جهان خودآگاه را بر عهده ندارند. در واقع، تحقیقات نشان داده است که رویاپردازی یک تقویت کننده موثر تفکر خلاق است.

توانایی برقراری ارتباط غیرمنتظره بین خاطرات و ایده هایی که در رویاهای شما ظاهر می شوند، اغلب ثابت می کند که زمینه مناسبی برای خلاقیت است.

انعکاس وقایع زندگی

بر اساس فرضیه تداوم، رویاها به عنوان بازتابی از زندگی واقعی یک فرد عمل می کنند و تجارب آگاهانه را در رویاهای خود می گنجانند. رویاها به جای یک بازپخش مستقیم زندگی بیداری، به صورت تکه تکه‌ای از تکه‌های حافظه ظاهر می‌شوند.

با این حال، مطالعات نشان می دهد که خواب غیر REM ممکن است بیشتر با حافظه بیانی درگیر باشد. (هر چه چیزهای معمولی تر باشد)، در حالی که رویاهای REM شامل خاطرات احساسی و آموزنده تری هستند. به طور کلی، رویاهای REM در مقایسه با رویاهای غیر REM راحت تر به یاد می آیند.

بر اساس فرضیه تداوم، خاطرات ممکن است به طور هدفمند در رویاهای ما به عنوان بخشی از گنجاندن یادگیری و تجربیات جدید در حافظه بلندمدت تکه تکه شوند. با این حال، سؤالات بی‌پاسخ بسیاری وجود دارد که چرا برخی از جنبه‌های خاطرات کم و بیش در رویاهای ما برجسته می‌شوند.

آماده سازی برای رویارویی با خطرات احتمالی

تئوری‌های تمرین غریزه بدوی و استراتژی تطبیقی رویا نشان می‌دهند که ما خواب می بینیم تا خود را بهتر برای رویارویی با خطرات در دنیای واقعی آماده کنیم. رویا به عنوان یک تابع شبیه‌سازی اجتماعی یا شبیه‌سازی تهدید، محیط امنی را برای تمرین مهارت‌های مهم بقا در اختیار رویاپرداز قرار می‌دهد.

در حین رویاپردازی، غرایز جنگ یا گریز خود را تقویت می کنیم و توانایی ذهنی برای مدیریت سناریوهای تهدیدآمیز ایجاد می کنیم. تحت تئوری شبیه‌سازی تهدید، مغز خواب ما بر مکانیسم جنگ یا گریز تمرکز می‌کند تا ما را برای سناریوهای خطرناک زندگی و یا از نظر احساسی شدید آماده کند.

این نظریه نشان می‌دهد که تمرین یا آموزش این مهارت‌ها در رویاها به ما مزیت تکاملی می‌دهد که می‌توانیم بهتر با سناریوهای جدی در دنیای واقعی کنار بیاییم یا از آن اجتناب کنیم. این به توضیح اینکه چرا بسیاری از رویاها حاوی محتوای ترسناک، دراماتیک یا شدید هستند کمک می کند.

خواب دیدن به پردازش احساسات کمک می کنند.

تئوری رویاهای تنظیم عاطفی، می گوید که عملکرد رویاها کمک به بیان و مقابله با احساسات یا آسیب های خود در فضای امن خواب است.

تحقیقات نشان می دهد که آمیگدال که در بیان احساسات نقش دارد. هیپوکامپ که نقشی حیاتی در متراکم کردن اطلاعات و انتقال آن از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلندمدت ایفا می کند، در هنگام رویاهای زنده و شدید فعال هستند. این ارتباط قوی بین رویاپردازی، ذخیره حافظه و پردازش عاطفی را نشان می دهد.

این نظریه نشان می دهد که خواب REM نقش حیاتی در تنظیم مغز عاطفی ایفا می کند. همچنین توضیح می دهد که چرا بسیاری از رویاها از نظر احساسی واضح هستند و چرا تجربیات عاطفی یا آسیب زا تمایل به تکرار دارند. تحقیقات ارتباط بین توانایی پردازش احساسات و میزان خواب REM را نشان می دهد.

شباهت های محتوا و رویاهای مشترکی که بین رویاپردازان به اشتراک گذاشته می شود ممکن است به ارتقای ارتباط کمک کند. تحقیقات همچنین به افزایش همدلی در میان افرادی که رویاهای خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند، اشاره می‌کند و به راه دیگری اشاره می‌کند که رویاها می‌توانند با ترویج حمایت اجتماعی و بین‌فردی به ما در مقابله با آن کمک کنند.

نظریه های دیگر درباره چرایی خواب می بینیم؟

بسیاری از نظریه های دیگر برای توضیح اینکه چرا خواب می بینیم، وجود دارد:

• یک نظریه ادعا می کند که علت خواب دیدن تلاش مغز ما برای تفسیر محرک های خارجی (مانند پارس سگ، موسیقی یا گریه کودک) در طول خواب است.
• نظریه دیگری از یک استعاره رایانه ای برای توضیح رویاها استفاده می کند و خاطرنشان می کند که رویاها در خدمت “پاک کردن” آشفتگی ها از ذهن هستند و مغز را برای روز بعد تازه می کنند.
• در تئوری فعال سازی مداوم، ما خواب می بنیم تا مغز خود را در هنگام خواب فعال نگه داریم تا به درستی کار کند.

رویا شفاف یا واضح چیست؟

رویاهای شفاف رویاهای نسبتاً نادری هستند که در آن بیننده خواب از بودن در رویای خود آگاه است و اغلب بر محتوای رویا کنترل دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 50 درصد از مردم به یاد می‌آورند که حداقل یک خواب شفاف در طول زندگی خود دیده‌اند. کمی بیش از 10 درصد گزارش می‌دهند که آن را دو یا چند بار در ماه دیده‌اند.

ناشناخته است که چرا برخی از افراد خواب های شفاف را بیشتر از دیگران تجربه می کنند. در حالی که متخصصان در مورد چرایی یا چگونگی رویای شفاف مشخص نیستند، تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که نواحی پیش‌پیشانی و جداری مغز نقش مهمی دارند.

چگونه رویای شفاف داشته باشیم؟

بسیاری از مردم آرزوی رویاهای شفاف را دارند و بیشتر به دنبال تجربه آن هستند. رویای شفاف با واقعیت مجازی و بازی‌های ویدیویی بیش از حد واقع‌گرا مقایسه شده است.

روش های آموزشی بالقوه برای القای رویای شفاف شامل آموزش شناختی، تحریک بیرونی در طول خواب و داروها می باشد. در حالی که این روش ها ممکن است نویدبخش باشد، هیچ کدام به طور دقیق آزمایش نشده اند.

ارتباط قوی بین رویای شفاف و تفکر بسیار تخیلی و خروجی خلاق وجود دارد. تحقیقات نشان می دهد که رویاپردازان شفاف نسبت به کسانی که رویای شفاف را تجربه نمی کنند، در کارهای خلاقانه بهتر عمل می کنند.

وقایع استرس زا

تجارب استرس‌زا معمولاً در رویاهای ما با فراوانی ظاهر می‌شوند. رویاهای استرس ممکن است به عنوان غم انگیز، ترسناک و کابوس وار توصیف شوند.

کارشناسان به طور کامل نمی‌دانند که چگونه یا چرا محتوای استرس‌زای خاص به رویاهای ما ختم می‌شود. اما بسیاری به نظریه‌های مختلفی از جمله فرضیه تداوم، استراتژی تطبیقی و نظریه‌های رویاهای تنظیم هیجانی برای توضیح این رویدادها اشاره می‌کنند. به نظر می رسد رویاهای استرس و سلامت روان دست به دست هم می دهند.

• استرس روزانه در رویاها نشان داده می شود: تحقیقات نشان داده است کسانی که در زندگی بیداری خود سطوح بیشتری از نگرانی را تجربه می کنند و افرادی که مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) تشخیص داده شده اند، تعداد و شدت کابوس های شبانه بیشتری را گزارش می دهند.
• اختلالات سلامت روان ممکن است به رویاهای استرس زا کمک کند: کسانی که دارای اختلالات سلامت روانی مانند اضطراب، اختلال دوقطبی و افسردگی هستند، تمایل دارند رویاهای ناراحت کننده تری ببینند، و همچنین به طور کلی مشکل خواب بیشتری دارند.
• اضطراب با خواب های استرس زا مرتبط است: تحقیقات نشان می دهد که ارتباط قوی بین اضطراب و محتوای رویاهای استرس زا وجود دارد. این رویاها ممکن است تلاش مغز برای کمک به ما برای کنار آمدن با این تجربیات استرس زا و درک آنها باشد.

سخن آخر

در حالی که تئوری های زیادی برای اینکه چرا رویا می بینیم وجود دارد. تحقیقات بیشتری برای درک کامل هدف آنها مورد نیاز است. به جای اینکه فقط یک فرضیه را درست فرض کنیم، رویاها احتمالاً اهداف مختلفی را دنبال می کنند.

با دانستن اینکه چیزهای زیادی در مورد اینکه چرا رویا می بینیم نامشخص باقی مانده است، می توانیم با خیال راحت رویاهای خود را در نوری ببینیم که به بهترین وجه برای ما طنین انداز است. اگر نگران رویاهای خود هستید و یا کابوس مکرر می بینید، با پزشک خود یا با متخصص خواب مشورت کنید.