انواع نارسایی تنفسی و درمان آنها

نارسایی تنفسی زمانی اتفاق می افتد که مویرگ ها یا رگ های خونی کوچک اطراف کیسه های هوایی شما نتوانند دی اکسید کربن را به درستی با اکسیژن مبادله کنند. این بیماری می تواند حاد یا مزمن باشد. نارسایی حاد تنفسی زمانی ایجاد می شود که مایع در کیسه های هوای ریه ها جمع شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، ریه های شما نمی توانند اکسیژن را در خون شما آزاد کنند. به نوبه خود، اندام های شما نمی توانند به اندازه کافی خون غنی از اکسیژن برای عملکرد داشته باشند. اگر ریه های شما نتوانند دی اکسید کربن را از خون شما خارج کنند، دچار نارسایی تنفسی حاد می شوید.

نارسایی حاد تنفسی یک وضعیت کوتاه مدت است. نارسایی حاد تنفسی به طور ناگهانی رخ می دهد و معمولاً با یک اورژانس پزشکی درمان می شود. در اغلب موارد، نارسایی حاد تنفسی اگر به سرعت درمان نشود، ممکن است منجر به مرگ شود.

نارسایی مزمن تنفسی یک وضعیت مداوم است. به تدریج در طول زمان ایجاد می شود و نیاز به درمان طولانی مدت دارد. نارسایی مزمن تنفسی معمولاً زمانی اتفاق می افتد که راه های هوایی که هوا را به ریه های شما منتقل می کند، باریک و آسیب دیده می شوند. نارسایی مزمن تنفسی حرکت هوا را در بدن محدود می کند، به این معنی که اکسیژن کمتری وارد بدن می شود و دی اکسید کربن کمتری از آن خارج می شود.

انواع نارسایی حاد تنفسی

دو نوع نارسایی حاد تنفسی شامل هیپوکسمیک و هیپرکاپنیک می باشد. نارسایی تنفسی هیپوکسمیک به این معنی است که شما اکسیژن کافی در خون خود ندارید، اما سطح دی اکسید کربن شما نزدیک به حد طبیعی است. نارسایی تنفسی هیپرکاپنیک به این معنی است که دی اکسید کربن بیش از حد در خون شما وجود دارد و اکسیژن در حد طبیعی یا کافی نیست.

علائم نارسایی حاد تنفسی چیست؟

علائم نارسایی حاد تنفسی به علت زمینه ای آن و میزان دی اکسید کربن و اکسیژن در خون شما بستگی دارد. افرادی که سطح دی اکسید کربن بالایی دارند ممکن است دچار گیجی و تنفس سریع و پی در پی شوند. افرادی که سطح اکسیژن پایینی دارند در تنفس ناتوان هستند و پوست و نوک انگشتان یا لب های آنان آبی رنگ می شود. افراد مبتلا به نارسایی حاد ریه ها و سطح اکسیژن پایین ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

• اضطراب
• تپش قلب
• بی قراری
• تعریق زیاد
• خواب آلودگی
• تنفس سریع و سطحی
• از دست دادن هوشیاری
• ضربان نامنظم قلب (آریتمی)

علت نارسایی حاد تنفسی

انسداد. هنگامی که چیزی در گلو شما قرار می گیرد، ممکن است در رساندن اکسیژن کافی به ریه ها دچار مشکل شوید. انسداد همچنین می تواند در افرادی با بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) یا آسم رخ دهد که تشدید آن باعث تنگ شدن مجاری تنفسی می شود.

صدمه. صدمه ای که سیستم تنفسی شما را مختل می کند می تواند بر میزان اکسیژن خون شما تأثیر منفی بگذارد. به عنوان مثال، آسیب نخاع یا مغز می تواند بلافاصله بر تنفس شما تأثیر بگذارد. مغز به ریه ها می گوید که نفس بکشند. اگر مغز به دلیل آسیب نتواند پیام ها را منتقل کند، ریه ها نمی توانند به عملکرد صحیح خود ادامه دهند. آسیب به دنده ها یا قفسه سینه نیز می تواند روند تنفس را مختل کند. این صدمات می تواند توانایی شما را در استنشاق اکسیژن کافی به ریه ها مختل کند.

سندرم دیسترس تنفسی حاد

سندرم پریشانی حاد تنفسی (ARDS) یک بیماری جدی است که با اکسیژن کم در خون مشخص می شود. سندرم دیسترس تنفسی حاد می تواند زمانی رخ دهد که شما در بیمارستان تحت درمان بیماری دیگری هستید. اگر سابقه بیماری دارید مانند:

• پنومونی
• سپسیس
• ضربه شدید
• آسیب های شدید مغزی
• پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
• آسیب های ریوی ناشی از استنشاق دود یا محصولات شیمیایی

سوء مصرف مواد مخدر. در صورت مصرف بیش از حد مواد مخدر، عملکرد مغز و توانایی تنفس یا بازدم را مختل می کند.

استنشاق شیمیایی. استنشاق مواد شیمیایی سمی، دود یا بخار نیز می تواند باعث نارسایی حاد تنفسی شود. این مواد شیمیایی ممکن است به بافت های ریه های شما، از جمله کیسه های هوا و مویرگ ها صدمه زده یا آسیب برساند.

سکته. سکته مغزی زمانی رخ می دهد که مغز شما دچار مرگ بافت یا آسیب بر روی یک یا هر دو طرف از مغز است. اغلب، فقط یک طرف را تحت تأثیر قرار می دهد. اگرچه سکته مغزی برخی از علائم هشدار دهنده مانند لکنت زبان یا گیجی را شامل می شود، اما معمولاً به سرعت رخ می دهد. در صورت سکته مغزی، ممکن است توانایی تنفس صحیح خود را از دست بدهید.

عفونت. عفونت ها از علل شایع تنفس هستند. پنومونی به ویژه، ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود. طبق گفته کلینیک مایو، در برخی موارد ذات الریه هر پنج لوب ریه را درگیر می کند.

چه کسانی در معرض نارسایی حاد تنفسی هستند؟

ممکن است در معرض نارسایی حاد تنفسی باشید اگر:

• دخانیات مصرف می کنید.
• دارای سیستم ایمنی ضعیف هستید.
• سابقه خانوادگی بیماری یا شرایط تنفسی داشته باشید.
• صدمه ای به ستون فقرات، مغز یا قفسه سینه وارد شود.
• مشکلات تنفسی مزمن (طولانی مدت) مانند سرطان ریه، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) یا آسم

تشخیص نارسایی حاد تنفسی

نارسایی حاد تنفسی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. ممکن است برای کمک به تنفس و جلوگیری از مرگ بافت در اندام ها و مغز، اکسیژن دریافت کنید. بعد از اینکه پزشک شما را تثبیت کرد، اقدامات خاصی را برای تشخیص وضعیت شما انجام می دهد، مانند:

• انجام معاینه فیزیکی
• از شما سوالاتی مربوط به سابقه خانوادگی یا بیماری پرسیده می شود.
• برای بررسی ناهنجاری های ریه، اشعه ایکس قفسه سینه تجویز می کند.
• سطح اکسیژن و دی اکسید کربن بدن را با دستگاه پالس اکسی متری و آزمایش گاز خون شریانی بررسی می کند.

درمان نارسایی حاد تنفسی

درمان معمولاً به هر بیماری زمینه ای که ممکن است داشته باشید، بستگی دارد. سپس پزشک نارسایی تنفسی شما را با گزینه های مختلف درمان می کند. پزشک ممکن است داروهای ضد درد یا داروهای دیگر را برای تنفس بهتر به شما تجویز کند. اگر هیپوکسمی خفیف باشد، ممکن است کپسول اکسیژن دریافت کنید تا به شما در تنفس بهتر کمک کند.

اگر نمی توانید به تنهایی تنفس کافی داشته باشید، پزشک ممکن است یک لوله تنفسی را در دهان یا بینی شما قرار داده و لوله را به دستگاه تنفس متصل کند تا به شما در تنفس کمک کند. در صورت نیاز به کمک طولانی مدت از ونتیلاتور، ممکن است تراکئوستومی(عملی که راه هوایی مصنوعی در نای ایجاد می کند) انجام شود. شما ممکن است اکسیژن را از طریق یک مخزن اکسیژن یا ونتیلاتور دریافت کنید تا به شما در تنفس بهتر کمک کند.

اگر درمان مناسب برای بیماری زمینه ای خود دریافت کنید، بهبود عملکرد ریه را مشاهده خواهید کرد. همچنین ممکن است نیاز به توانبخشی ریوی داشته باشید که شامل ورزش درمانی، آموزش و مشاوره است. نارسایی حاد تنفسی می تواند باعث آسیب طولانی مدت به ریه ها شود. اگر علائم نارسایی تنفسی را تجربه می کنید، باید به دنبال مراقبت های فوری پزشکی باشید.

علائم نارسایی مزمن تنفسی

علائم نارسایی مزمن تنفسی ممکن است در ابتدا مهم نباشد. علائم معمولاً به آرامی در مدت زمان طولانی رخ می دهند. هنگامی که علائم ظاهر می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گیجی
• خستگی
• اضطراب
• سرفه کردن
• سردرد روزانه
• خس خس کردن
• تنفس سریع و پی در پی
• رنگ مایل به آبی روی پوست، لب ها یا ناخن ها
• مشکل در تنفس یا تنگی نفس، به ویژه هنگامی که فعال هستید.

نارسایی مزمن تنفسی یک بیماری جدی است که با گذشت زمان بدتر می شود. با افزایش شدت بیماری، ممکن است افراد دچار ریتم غیرطبیعی قلب شوند، تنفس خود را متوقف کرده یا به کما بروند.

علت نارسایی مزمن تنفسی چیست؟

برخی بیماریهای ریوی می توانند باعث نارسایی مزمن تنفسی شوند. شرایطی که بر نحوه سلامتی مغز، ماهیچه ها، استخوان ها یا بافتهای اطراف از تنفس تأثیر می گذارد نیز می تواند باعث نارسایی مزمن تنفسی شود. بیماریها و شرایطی که معمولاً منجر به نارسایی مزمن تنفسی می شوند عبارتند از:

• سکته
• ذات الریه
• ضایعات نخاعی
• سیگار کشیدن
• فیبروز سیستیک
• دیستروفی عضلانی
• آسیب به قفسه سینه
• سوء مصرف مواد مخدر
• ALS (بیماری لو گریگ)
• بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)

تشخیص نارسایی مزمن تنفسی

پزشک شما می تواند با انجام معاینه فیزیکی و پرسیدن علائم و سابقه پزشکی خود، نارسایی مزمن تنفسی را تشخیص دهد. پزشکان همچنین ممکن است آزمایشات خاصی را برای تأیید تشخیص انجام دهند. اغلب یک بیماری مداوم یا صدمه قابل توجه قبل از ایجاد نارسایی مزمن تنفسی رخ داده است.

سابقه پزشکی. پزشک شما در مورد بیماری های ریوی یا شرایطی که در حال حاضر دارید یا در گذشته داشته اید از شما سوال می کند تا با سابقه پزشکی خود بیشتر آشنا شوید.

معاینه فیزیکی. در طول معاینه فیزیکی، پزشک شما از یک دستگاه پزشکی به نام گوشی پزشکی برای شنیدن صداهای غیرطبیعی در ریه ها و قلب شما استفاده می کند.

آزمایش پالس اکسی متری. پالس اکسی متری یک آزمایش ساده و بدون درد است که میزان ارسال خوب اکسیژن به نقاط مختلف بدن را ارزیابی می کند. پزشک شما یک سنسور کوچک را در نوک انگشت یا لاله گوش شما قرار می دهد تا مشخص شود آیا اکسیژن کافی دریافت می کنید یا خیر. در افراد سالم، محدوده طبیعی اشباع اکسیژن بین 96 تا 100 درصد خواهد بود. هر درصد زیر 90 نشان دهنده سطح غیر طبیعی اکسیژن پایین است.

آزمایش گاز خون شریانی. تست گاز خون شریانی امن، روش آسان است که شامل اندازه گیری مقدار اکسیژن و دی اکسید کربن در خون است. همچنین pH یا میزان اسید خون شما را اندازه گیری می کند. پزشک خون را از شریان مچ دست شما می گیرد. سپس خون را برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستند. نتایج این آزمایش میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در خون شما و همچنین شیمی کلی خون شما را نشان می دهد.

آزمایشات تصویربرداری

پزشک می تواند از اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن برای به دست آوردن دید بهتر از ریه های شما استفاده کند. این آزمایشات ممکن است علل احتمالی نارسایی مزمن تنفسی را نشان دهد.

برونکوسکوپی. برونکوسکوپ یک وسیله نازک و انعطاف پذیر است که می تواند در مجاری تنفسی و ریه ها قرار داده شود. پزشکان می توانند از این آزمایش برای بررسی دقیق مجاری ریه و همچنین نمونه برداری از مجاری تنفسی و بافت ریه استفاده کنند.

درمان نارسایی مزمن تنفسی

اگرچه نارسایی حاد تنفسی یک اورژانس پزشکی است که باید در بیمارستان درمان شود، اما نارسایی مزمن تنفسی بسته به علت آن ممکن است در خانه مدیریت شود. در موارد شدید، متخصصان پزشکی می توانند به شما در مدیریت بیماری در طولانی مدت کمک کنند. گزینه های درمانی معمولاً شامل موارد زیر است:

• افزایش سطح اکسیژن در خون
• درمان علت اصلی نارسایی تنفسی
• حذف دی اکسید کربن اضافی از خون

اکسیژن درمانی. اگر اکسیژن کافی در خون ندارید، ممکن است اکسیژن درمانی دریافت کنید. اکسیژن درمانی با افزایش میزان اکسیژن استنشاق، سطح اکسیژن را افزایش می دهد. اکسیژن از مخزن از طریق لوله توزیع می شود. این گاز از طریق ماسک صورت، لوله های بینی یا یک لوله بزرگتر که مستقیماً در لوله تنفس وارد می شود وارد ریه ها می شود. دستگاههای کوچک و قابل حمل اکسیژن موجود است که می توان آنها را حمل کرد.

تراکئوستومی. در موارد شدید نارسایی مزمن تنفسی، ممکن است نیاز به تراکئوستومی باشد. در طول این روش، پزشک یک لوله در نای شما قرار می دهد تا بتوانید راحت تر نفس بکشید. لوله از طریق برش در جلوی گردن شما جایی که نای شما قرار دارد وارد می شود. این لوله ممکن است موقت یا دائمی باشد.

تهویه مکانیکی. اگر نارسایی مزمن تنفسی با سایر روش های درمانی بهبود نیافت، پزشک شما را به دستگاه تنفس وصل می کند. این دستگاه اکسیژن را از طریق لوله ای که در دهان یا بینی شما قرار دارد و به پایین در نای شما پمپ می کند. از آنجایی که دستگاه تنفس مستقیم هوا را به ریه های شما وارد می کند، مجبور نیستید به تنهایی برای تنفس اکسیژن به سختی کار کنید. بسته به شدت وضعیت شما، دستگاه تنفس ممکن است فقط به شما در تنفس کمک کند، یا ممکن است لازم باشد تمام تنفس را برای شما انجام دهد. سایر اشکال کمک تنفسی، که تحت عنوان تهویه غیر تهاجمی (NIV) شناخته می شوند، شامل BiPAP و CPAP می باشد. وسایل کمک تنفسی ممکن است گزینه های بلندمدت مناسب برای شرایط خاص باشند.

عوارض احتمالی نارسایی مزمن تنفسی

اغلب هیچ درمانی برای نارسایی مزمن تنفسی وجود ندارد، اما علائم را می توان با درمان مدیریت کرد. اگر از بیماری ریوی طولانی مدت مانند COPD یا آمفیزم رنج می برید، ممکن است به تنفس دستگاه اکسیژن بطور مداوم نیاز داشته باشید. روند بهبودی شما بستگی به علت دقیق نارسایی تنفسی، سلامت کلی شما و سرعت دریافت درمان دارد. با پزشک خود صحبت کنید تا درباره روند بهبودی خود بیشتر بدانید.