نیستاگموس

در بعضی از موارد ممکن است احساس کنید که چشمان شما هر کدام برای خودشان رفتارهای خاصی داشته و به صورت غیر ارادی حرکاتی به سمت بالا و پایین، چپ و راست یا دایره ای انجام می دهند. این حالت در چشم پزشکی به عنوان نیستاگموس یا «چشم های رقصنده» شناخته می شود. در این بیماری شما هیچ کنترلی بر روی این حرکات نداشته و حرکت چشم کاملاً غیر ارادی خواهند بود.

نیستاگموس یک عارضه چشمی است که در آن چشم ها حرکات تکراری و کنترل نشده ای را دائماً انجام می دهند. این حرکات اغلب منجر به کاهش دید شده و می توانند بر تعادل و هماهنگی اعضای بدن فرد تأثیر منفی بگذارند.

این حرکات غیر ارادی چشم می تواند از یک سمت به سمت دیگر، بالا و پایین یا به صورت دایره ای اتفاق بیفتد. در نتیجه، هر دو چشم قادر به تمرکز بر روی یک شیء نخواهند بود. ممکن است مبتلایان به نیستاگموس برای جبران این وضعیت سر خود را در موقعیت های غیرمعمول قرار داده یا نگه دارند.

به طور کلی، نیستاگموس نشانه ای از مشکل یا بیماری چشمی دیگری است. عواملی همچون خستگی و استرس می تواند باعث شدت گرفتن و وخیم تر شدن علائم این بیماری شود. هنوز علت اصلی بروز این بیماری مشخص نیست.

انواع نیستاگموس

• نوزادی. اغلب در سن 2 تا 3 ماهگی بروز پیدا می کند. چشم ها تمایل دارند به حرکت در جهت افقی دارند. این عارضه چشمی غالباً با بیماری های چشمی دیگری مانند آلبینیسم، عدم وجود مادرزادی عنبیه (قسمت رنگی چشم)، اعصاب نوری توسعه نیافته و آب مروارید مادرزادی به وجود می آید.
• مهره های اسپاسم: این نوع از نیستاگموس معمولاً بین 6 ماه تا 3 سالگی کودک اتفاق افتاده و بدون نیاز به هیچ درمانی در سنین بین 2 تا 8 سالگی بهبود خواهد یافت. کودکان مبتلا به این نوع از نیستاگموس غالباً سر خود را کج کرده یا تکان می دهند. این نوع از نیستاگموس معمولاً نیازی به تشخیص و درمان نداشته و چشم این کودکان ممکن است در هر جهتی شروع به حرکات غیر ارادی کند.
• اکتسابی: این نوع از نیستاگموس معمولاً بعدها در دوران بزرگسالی پیشرفت پیدا می کند. غالباً علت بروز آن ناشناخته بوده و ممکن است به خاطر اختلال سیستم عصبی مرکزی و اختلالات متابولیکی یا اعتیاد فرد به مواد مخدر به وجود بیاید.

علت نیستاگموس

این عارضه ممکن است نشانه مشکل یا بیماری چشمی دیگری باشد. فرد مبتلا ممکن است از بدو تولد دچار این عارضه چشمی بوده یا بعداً در طول بزرگسالی دچار آن شود. به طور کلی بروز نیاستاگموس ممکن است ناشی از موارد مختلفی از جمله موارد زیر باشد:

• Meniere
• مشکلات گوش داخلی
• وارد شدن ضربه به سر
• مصرف الکل یا مواد مخدر
• آلبینیسم (عدم وجود رنگدانه)
• از والدین به کودک به ارث رسیده باشد.
• برخی از داروهای مانند لیتیوم یا داروهای تشنج
• سایر مشکلات چشم مانند آب مروارید یا استرابیسموس
• بیماری هایی مانند سکته مغزی، مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری

البته در بعضی از موارد پزشک معالج ممکن است علت اصلی بروز این عارضه را تشخیص ندهد.

علائم نیستاگموس

چشمان شما بدون کنترل شما حرکت خواهند کرد. این حرکات ممکن است در ابتدا سریع بوده، سپس آهسته شده و دوباره سرعت بگیرند. این حرکات ممکن است فقط یکی از چشم ها را درگیر کند. اما معمولاً در هر دو چشم را درگیر خواهد کرد. به عنوان مثال ممکن است برای تمرکز روی شیء به خصوصی سر خود را در حالت عجیبی نگه داشته یا حالت های عجیبی به خود بگیرید. این حرکات عجیب و غریب را زمانی انجام خواهید داد که تمرکز کردن روی یک جسم و فقط نگاه کردن به آن به خاطر حرکات غیر ارادی چشم، برایتان تبدیل به یک چالش شود. در نتیجه وقتی سرتان را کج کرده یا بچرخانید، همه چیز واضح تر به نظر خواهد رسید.

در کودکان مبتلا به نیستاگموس ممکن است اشیاء کمی تار به نظر برسند. اما دنیا مقابل چشمان شان حالت بی ثبات و لرزانی نخواهد داشت. البته اگر این عارضه اکتسابی بوده و در بزرگسالی به آن مبتلا شده باشید، شاید هنگام نگاه کردن به اطراف کمی لرزش احساس کنید.

نیستاگموس حتی می تواند روی قدرت دید شما تأثیر بگذارد. مثلاً ممکن است در تاریکی به سختی قادر به دیدن اطراف خود بوده یا ممکن است نسبت به نور و روشنایی حساسیت داشته باشید. در بعضی موارد نیز فرد ممکن است دچار مشکلات تعادل یا سرگیجه شود. عواملی مثل خستگی و استرس نیز می تواند علائم این عارضه چشمی را شدیدتر کند.

تشخیص نیستاگموس

اگر فکر می کنید ممکن است شما یا فرزند شما علائم نیستاگموس داشته باشد، بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنید. پزشک چشم شما را معاینه کرده و برای شما بینایی سنجی انجام خواهد داد. البته علاوه بر این ممکن است برای تشخیص، چشم شما را برای تشخیص بیماری های دیگر چشمی مورد بررسی قرار دهد.

آزمایشات دیگری که پزشک ممکن است برای تشخیص نیستاگموس انجام دهد، عبارتند از:

• معاینه گوش
• ام آر آی مغزی
• سی تی اسکن مغز
• آزمایش عصب شناسی
• بررسی وضعیت حرکت چشم ها

پزشک ممکن است برای بررسی وضعیت حرکت چشم ها از شخص بخواهد تا 30 ثانیه دور صندلی چرخیده و سپس به شیء خیره شود. اگر فرد مبتلا به نیستاگموس باشد، چشم ها ابتدا به آرامی شروع به حرکت در یک جهت کرده و سپس به سرعت در جهت دیگر حرکت خواهد کرد.

درمان نیستاگموس

اگر در بزرگسالی و به صورت اکتسابی دچار نیستاگموس شده باشید، می توانید با کارهای بسیار ساده علائم و عوارض این بیماری را کاهش دهید. به عنوان مثال گاهی اوقات با کنار گذاشتن مصرف یک دارو، ترک کردن اعتیاد خود می توانید بدون نیاز به هیچ درمانی علائم این بیماری را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.

برای بهبود قدرت بینایی خود نیز می توانید از لنزهای تماسی یا عینک های مناسب چشم خود استفاده کنید. این شیوه به درمان نیستاگموس کمکی نخواهد کرد ولی می توانید با کنترل مشکلات چشمی از شدت گرفتن علائم عارضه نیستاگموس جلوگیری کنید.

یکی از گزینه های درمانی برای بهبود نیستاگموس، جراحی عضلات چشم است. گاهی اوقات با این عمل جراحی قدرت بینایی فرد نیز بهبود می یابد.

مصرف برخی از داروها نیز ممکن است علائم این بیماری را در بزرگسالان کاهش دهند. البته  این داروها نباید برای کودکان مورد استفاده قرار بگیرند. این داروها شامل داروی ضد تشنج گاباپنتین، باکلوفن شل کننده عضلات و آنابوتولینومتوکسینا (بوتاکس) می شود.

برای افراد نزدیک بین می توان از عمل لازیک یا Visian ICL برای بهبود بینایی فرد استفاده کرد. پزشک ممکن است قبل از انجام این عمل های جراحی، مصرف داروهای آرام بخش را توصیه کند.

کودکان مبتلا به نیستاگموس

معمولاً، عارضه نیستاگموس را می توان در همان سنین کودکی تشخیص داد. والدین و مراقبت کنندگان از کودکان مبتلا به نیستاگموس می توانند از نکات زیر برای کمک گرفتن به این کودکان بهره بگیرند:

• چشم پزشک قابل اعتمادی برای کودک پیدا کنید که قادر به درمان نیستاگموس باشد.
• از مناسب و به روز بودن شماره لنزهای چشمی یا عینک کودک خود اطمینان حاصل کنید تا قدرت دید کودک تا حد ممکن اصلاح شود.
• به معلمان کودک خود در مورد عارضه نیستاگموس، علائم مؤثر بر آن صحبت کرده و رفتار مناسب با این کودکان را با آنها در میان بگذارید.
• برای اعضای خانواده، دوستان یا افراد دیگری که متوجه مشکلات چشم فرزند شما می شوند، در مورد این عارضه توضیح داده و به آن ها بگویید که عکس العمل خاصی نسبت به آن از خود نشان ندهند.
• مثبت اندیش باشید. با وجود اینکه عارضه نیستاگموس یک ناتوانی مشهود است. اما بدون شک پایان دنیا نخواهد بود. با بزرگ تر شدن کودک، کودکان برای درک علت تفاوت وضعیت چشم خود نیاز به کمک شما خواهند داشت. به کودکان خود اطمینان دهید که نیستاگموس باعث نمی شود که آنها کودکان یا بزرگسالان غیر عادی باشند.

زندگی با نیستاگموس

کارهایی وجود دارد که می توانید با انجام دادن آن ها زندگی راحت تری داشته و با حرکات غیر عادی چشم خود کنار بیایید. از کتاب های چاپ شده با نوشته های بزرگ استفاده کنید. بهتر است در حین مطالعه نور اطراف را زیاد کنید. این کار به بهبود قدرت بینایی شما کمک زیادی خواهد کرد.

اگر کودک شما مبتلا به نیستاگموس است، بهتر است او را تشویق کنید تا از چشم ها خود بیشتر استفاده کند. به عنوان مثال برای او اسباب بازی های خوش رنگ تر و دارای چراغ بخرید تا راحت تر با آن ها بازی کند. همچنین می توانید از اسباب بازی های صدا دار برای جلب توجه کودک استفاده کنید.

اجازه دهید تا کودک هنگام مطالعه کتاب را در نزدیک چشمان خود گرفته و سر خود را برای بهتر دیدن کج کند.

نتیجه گیری

نیستاگموس یک عارضه چشمی است که در آن چشم ها حرکات تکراری و کنترل نشده ای را دائماً انجام می دهند. این حرکات اغلب منجر به کاهش دید می شود. حتی  می توانند بر تعادل و هماهنگی اعضای بدن فرد تأثیر منفی بگذارند. حرکات غیر عادی و غیر ارادی چشم ممکن است در جهت های مختلف، از پایین به بالا، چپ به راست یا به صورت دورانی اتفاق بیفتد.

در بعضی از انواع این بیماری فرد نیاز به درمان نداشته و بعد از گذشت چند سال چشم ها به حالت طبیعی باز خواهند گشت. افرادی که در بزرگسالی دچار این عارضه شدند نیز می توانند با عدم مصرف بعضی از داروها یا کنار گذاشتن مواد مخدر علائم این بیماری را کاهش دهند.

ویزیت تلفنی و تصویری با متخصص زنان

ارتباط تلفنی با برترین متخصص کودکان

مشاوره روانشناسی با کمترین هزینه