تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
تشخیص آلزایمر و بیماری‌های زوال عقل، از طریق معاینه پزشک انجام می‌شود. پزشک علائم و نشانه‌های بیمار را ارزیابی و برنامه درمانی مناسبی را تجویز می کند. به طور کلی تشخیص دقیق آلزایمر، که شایع ترین نوع زوال عقل است، اولین قدم در جهت تجویز برنامه درمانی مناسب، مراقبت، آموزش خانواده و برنامه ریزی برای آینده است.
علائم و نشانه‌های اولیه زوال عقل آلزایمر
علائم و نشانه‌های اولیه زوال عقل آلزایمر، عبارت‌اند از:
- سردرگمی درباره تشخیص مکان یا گذشت زمان
- توانایی قضاوت ضعیف در تصمیم گیری‌ها
- کناره گیری از رویدادهای کاری یا اجتماعی
- مشکل در تمرکز، برنامه ریزی یا حل مسئله
- اختلال حافظه، مانند مشکل در به خاطر سپردن وقایع
- تغییرات خلق‌و‌خو، مانند افسردگی یا سایر تغییرات رفتاری و شخصیتی
- مشکلات زبانی، مانند مشکلات یافتن کلمه مناسب یا کاهش تعداد واژگان در گفتار یا نوشتار
- تجربه مشکلات بصری یا فضایی، مانند عدم درک مسافت در رانندگی، گم شدن یا جا انداختن وسایل
- بروز مشکلات در انجام کارهای روزانه در خانه یا محل کار، مانند نوشتن یا استفاده از ظروف غذا خوری
آلزایمر می‌تواند چندین جنبه از زندگی روزمره افراد مبتلا را تحت تاثیر خود قرار دهد. هنگامی که علائم هشدار دهنده ابتلا به زوال عقل آلزایمر ظاهر می‌شوند، مهم است که یک تشخیص سریع و دقیق انجام شود. بنابراین مشورت با یک پزشک ضروری خواهد بود.
تشخیص زوال عقل آلزایمر
برای تشخیص زوال عقل آلزایمر، یک پزشک آموزش دیده در زمینه بیماری‌های مغزی (عصب شناس) یا یک پزشک آموزش دیده برای درمان افراد سالمند (متخصص سالمندان) علائم، سابقه پزشکی و سابقه داروهای مصرفی بیمار را بررسی می‌کند و با فرد دیگری که شما را به خوبی می‌شناسد، مصاحبه می‌کند. علاوه براین موارد، معاینه فیزیکی نیز توسط پزشک انجام خواهد شد.
در طول ویزیت، پزشک معالج موارد زیر را ارزیابی خواهد کرد:
- میزان اختلال یا تغییر در حافظه یا تفکر بیمار تا چه حد وخیم است؟
- آیا در شخصیت یا رفتار فرد مراجعه کننده تغییراتی بروز پیدا کرده است یا خیر.
- این که آیا حافظه مراجعه کننده یا مهارت‌های تفکر (شناختی) دچار اختلال شده است یا خیر.
- مشکلات فکری بیمار چگونه بر توانایی او برای انجام امور روزمره تأثیر گذاشته است.
تشخیص علت بروز آلزایمر
پزشکان ممکن است تست‌های آزمایشگاهی و روش‌های تصویربرداری مغزی را تجویز کنند یا شما را برای آزمایش دقیق حافظه ارجاع دهند. این آزمایش‌ها می‌توانند اطلاعات مفیدی را برای تشخیص، از جمله رد سایر بیماری‌هایی که باعث بروز این علائم می‌شوند، در اختیار پزشک قرار دهند.
پزشکان یک ارزیابی فیزیکی انجام می‌دهند و بررسی می‌کنند که آیا سایر اختلالات سلامتی که می‌توانند باعث ایجاد علائم شما شوند، بروز پیدا کرده‌اند یا خیر.
بیماری‌های زیر، از جمله مواردی هستند که می‌توانند منجر به بروز علائمی شبیه به آلزایمر شوند:
- افسردگی
- بیماری پارکینسون
- علائم سکته‌های مغزی در گذشته
- آپنه خواب یا سایر اختلالات پزشکی
اگر درباره این علائم سوالی دارید، با یک پزشک تماس بگیرید و با او مشورت کنید.
ارزیابی مشکلات حافظه و سایر علائم.
برای ارزیابی علائم، پزشک ممکن است از شما بخواهد به سوالات او پاسخ یا تست‌های مرتبط با مهارت‌های شناختی خود را انجام دهید. مواردی مانند حافظه، تفکر انتزاعی، حل مسئله، استفاده از زبان و مهارت‌های مرتبط، از جمله این موارد هستند.
تست وضعیت ذهنی.
پزشک معالج شما ممکن است تست‌های بررسی وضعیت ذهنی را برای آزمایش مهارت‌های تفکر (شناختی) و حافظه شما انجام دهد. پزشکان از نمرات این تست‌ها برای ارزیابی میزان اختلال شناختی مراجعه کنندگان استفاده می‌کنند.
تست‌های عصب و روانشناسی.
برای تشخیص آلزایمر ممکن است توسط یک متخصص آموزش دیده در زمینه بیماری‌های مغزی و سلامت روان (عصب روانشناس) ارزیابی شوید. ارزیابی می‌تواند شامل انجام تست‌های گسترده‌ای برای ارزیابی حافظه و مهارت‌های تفکر (شناختی) فرد مراجعه کننده باشد.
فواید تست‌های تشخیصی برای آلزایمر
این آزمایش‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا تشخیص دهند که آیا شما به زوال عقل مبتلا هستید یا خیر، و آیا می‌توانید با خیال راحت کارهای روزانه مانند مصرف داروها را طبق برنامه و مدیریت امور روزمره خود انجام دهید یا خیر. آنها اطلاعاتی را در مورد کارهایی که هنوز می‌توانید انجام دهید و همچنین آنچه ممکن است نتوانید به سرانجام برسانید به دست می‌آورند.
علاوه براین، این تست‌ها می‌توانند مشخص کنند که آیا ابتلا به افسردگی باعث بروز علائم شما شده است یا خیر.
مصاحبه پزشک با دوستان و سایر اعضای خانواده
پزشکان ممکن است از اعضای خانواده یا دوستانتان درباره وضعیت سلامتی و رفتارتان سؤالاتی بپرسند. پزشکان به دنبال جزئیاتی هستند که با سطح عملکرد قبلی شما مطابقت ندارند. یکی از اعضای خانواده یا دوست شما به احتمال زیاد می‌تواند به پزشک توضیح دهد که چگونه مهارت‌های فکری (شناختی)، توانایی‌های عملکردی و رفتار شما در طول زمان تغییر کرده‌است.
این سری از ارزیابی‌های بالینی، معاینه فیزیکی، سن و مدت علائم پیشرونده، در اغلب موارد اطلاعات کافی برای تشخیص زوال عقل آلزایمر در اختیار پزشکان قرار می‌دهند. با این حال، زمانی که تشخیص قطعی و واضح نیست، پزشکان ممکن است نیاز به بررسی نتایج آزمایشات دیگری داشته باشند.
تست‌های آزمایشگاهی
ممکن است نیاز باشد که تست‌های آزمایشگاهی دیگری برای رد احتمال ابتلا به سایر اختلالات، مانند اختلال تیروئید یا کمبود ویتامین B-12 که باعث ایجاد برخی علائم مشابه با زوال عقل آلزایمر می‌شوند، انجام دهید. ممکن است که پزشک بررسی مایع مغزی-نخاعی را برای کمک به انجام یک تشخیص صحیح تجویز کند.
پروتئین‌های آمیلوئید و تاو را می‌توان در مایع مغزی نخاعی اندازه گیری کرد. نسبت این پروتئین‌ها می‌تواند به تعیین ابتلا به آلزایمر کمک کند. در بیشتر موارد ابتلا به بیماری آلزایمر، معاینه مایع مغزی-نخاعی ضروری نیست، اما در موارد غیر معمول یا به سرعت پیشرونده، این بررسی ممکن است مفید باشد.
تست‌های تصویربرداری مغز
زوال عقل آلزایمر، ناشی از از دست دادن (تخریب) پیشرونده سلول‌های مغزی است. این انحطاط و تخریب سلولی، ممکن است به طرق مختلف در یک تست اسکن مغز خود را نشان دهد. با این حال، این اسکن‌ها به تنهایی برای تشخیص کافی نیستند. با این حال، ممکن است که پزشکان برای کمک به تشخیص، از این روش‌های تصویربرداری استفاده کنند. در هر صورت، روش تصویربرداری مغزی می‌تواند در موارد زیر به پزشک معالج کمک کند:
- تمایز بین انواع مختلف بیماری دژنراتیو مغزی
- انجام یک تشخیص پایه در مورد درجه انحطاط
- وجود علل دیگر مانند خونریزی، تومورهای مغزی یا سکته
به طور کلی، فناوری‌های تصویربرداری مغزی که اغلب برای تشخیص مشکلات مختلف در بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارت‌اند از:
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI. در این روش از امواج رادیویی و آهنرباهای قدرتمند برای ایجاد تصویری دقیق از مغز شما استفاده می‌شود.
توموگرافی کامپیوتری (CT). در روش سی‌ای اسکن از اشعه ایکس برای به دست آوردن تصاویر مقطعی از مغز شما استفاده می‌شود.
توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
در روش اسکن PET از یک ماده رادیواکتیو به نام ردیاب برای تشخیص مواد موجود در بدن استفاده می‌شود. انواع مختلفی از اسکن PET وجود دارد. متداول ترین اسکن PET اسکن PET فلورودوکسی گلوکز (FDG) است. این اسکن می‌تواند مناطق مغزی با کاهش متابولیسم گلوکز را شناسایی کند. به کمک الگوی تغییر متابولیسم می‌توان بین انواع مختلف بیماری دژنراتیو مغز تمایز قائل شد.
روش‌های تشخیصی در حال توسعه
در حال حاضر محققان در حال کار بر روی روش‌های جدیدی برای تشخیص زودهنگام زوال عقل آلزایمر هستند. آزمایش‌های جدید ممکن است بتوانند این بیماری را زمانی که علائم بسیار خفیف هستند یا حتی هنوز بروز پیدا نکرده‌اند، تشخیص دهند. در حال حاضر، محققان در حال توسعه آزمایش‌هایی هستند که آمیلوئید را در خون اندازه‌گیری می‌کنند.
این آزمایشات امیدوارکننده هستند و ممکن است برای تعیین اینکه چه کسانی در معرض خطر ابتلا به زوال عقل آلزایمر هستند و اینکه آیا آلزایمر علت زوال عقل فرد است یا خیر، مورد استفاده قرار گیرند. دانشمندان در حال بررسی چندین نشانگر بیماری و تست‌های تشخیصی هستند.
این نشانگرهای زیستی شامل ژن‌ها و پروتئین‌ها از جمله تاو مرتبط با آلزایمر است. تست‌های تصویربرداری جدید نیز در حال توسعه هستند. این روش‌ها ممکن است به پزشک معالج کمک کند تا تشخیص دهد که آیا فرد به زوال عقل آلزایمر مبتلا است یا خیر و تعیین کند که بیماری چقدر پیشرفت کرده است. با این حال، انجام تحقیقا بیشتری در مورد این آزمایشات ضروری است.
مزایای تشخیص زودهنگام آلزایمر
هنگامی که شما یا یکی از اعضای خانواده با مشکل حافظه رو‌به‌رو می‌شوید، ممکن است در صورت مراجعه به پزشک اندکی عصبی شوید. برخی از افراد علائم خود را پنهان می‌کنند یا اعضای خانواده وجود علائم را منکر می‌شوند. مقابله با زیان‌هایی که زوال عقل آلزایمر می‌تواند به همراه داشته باشد، می‌تواند دشوار باشد. این موارد می‌تواند شامل از دست دادن استقلال و توانایی‌های فرد باشد.
در حالی که هیچ روش درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، تشخیص زودهنگام هنوز هم می‌تواند مفید باشد. دانستن اینکه چه کاری می‌توانید انجام دهید به همان اندازه مهم است که بدانید چه کاری نمی‌توانید انجام دهید. اگر بیماری قابل درمان دیگری باعث بروز مشکلات حافظه شود، پزشکان می‌توانند درمان را شروع کنند.
برای مبتلایان به زوال عقل آلزایمر، پزشکان می‌توانند مداخلات دارویی و غیردارویی را برای مدیریت علائم ارائه دهند. پزشکان اغلب داروهایی را تجویز می‌کنند که ممکن است کاهش حافظه و سایر مهارت‌های شناختی را کاهش دهند. علاوه براین ممکن است که فرد بیمار بتواند در آزمایشات بالینی شرکت کند.
همچنین، پزشکان می‌توانند به شما و مراقبانتان در مورد استراتژی‌هایی برای ایمن‌تر کردن خانه، ایجاد برنامه‌های منظم و روتین، برنامه‌ریزی فعالیت‌ها و مدیریت تغییرات در مهارت‌ها برای کاهش تأثیر زوال عقل آلزایمر بر امور زندگی روزمره آموزش دهند.
علاوه براین، تشخیص زودهنگام به شما، خانواده و مراقبانتان کمک می‌کند تا برای آینده برنامه ریزی کنید. شما این شانس را خواهید داشت که در مورد تعدادی از مسائل تصمیم گیری آگاهانه داشته باشید. مواردی مانند امور زیر، از این جمله‌اند:
- خدمات و منابع اجتماعی مناسب
- گزینه‌هایی برای مراقبت در خانه
- برنامه ریزی برای رسیدگی به مسائل مالی
هنگامی که یک پزشک با شما و اعضای خانواده‌تان درباره تشخیص آلزایمر سخن می‌گوید، به شما کمک می‌کند تا دمانس آلزایمر را درک کنید، به سوالات او پاسخ دهید و بگویید که چه انتظاری از وضعیت جدیدتان دارید. تیم مراقبت پزشکی شما می‌تواند به شما در یافتن راه‌هایی برای حفظ استقلال، سلامت و ایمنی کمک کند.
