آتروفی کلیتورال چیست؟

آتروفی کلیتورال شامل از دست دادن حس و کوچک شدن کلیتوریس است. این حالت می تواند باعث شود که فعالیت جنسی  لذت بخش نبوده و حتی دردناک باشد. به عنوان مثال، این باعث ناامیدی و از دست دادن میل جنسی می شود. آتروفی کلیتورال علل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی و عدم جریان خون به کلیتوریس دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد آتروفی کلیتورال، از جمله علل، علائم و درمان آن، به خواندن این مقاله از پزشکت ادامه دهید.

وقتی به اختلال عملکرد جنسی اشاره می شود، بیشتر مردم به اختلال نعوظ مردانه (ED) فکر می کنند. میلیاردها دلار برای درمان اختلال عملکرد جنسی مردان هزینه می شود و این به یک موضوع پذیرفته شده و رایج برای بحث تبدیل شده است.

در مورد اختلال عملکرد جنسی زنان چطور؟ آیا ما مشروط شده‌ایم که باور کنیم فقط مردان اختلال عملکرد جنسی دارند یا جامعه اختلال عملکرد جنسی زنان را موضوعی کم‌اهمیت تلقی کرده است؟

از نظر تشریحی، مردان و زنان بسیار شبیه به هم هستند. پاسخ جنسی زن و مرد هر دو توسط سطح هورمون، جریان خون و بافت سالم تعدیل می شود. بنابراین، بسیاری از درمان‌های مشابه در هر دو جنس مؤثر است. همه ما در مورد اختلال نعوظ شنیده ایم، اما برای زنان، شایع ترین اختلال عملکرد جنسی “اختلال کلیتورال” یا آتروفی کلیتورال است.

کلیتوریس یک اندام جنسی زنانه است که در بالای فرج قرار دارد. کلیتوریس به تحریک جنسی بسیار حساس است. در حین برانگیختگی، غده احتمال دارد متورم شود. گاهی اوقات، کلیتوریس به تحریک پاسخ نمی دهد و شروع به کوچک شدن می کند و حتی می تواند ناپدید شود. پزشکان از آن به عنوان آتروفی کلیتورال یاد می کنند.

علائم آتروفی کلیتورال چیست؟

فرد مبتلا به آتروفی کلیتورال احتمال دارد کاهش تحریک جنسی را تجربه کند. آتروفی کلیتورال به کوچک شدن و از دست دادن حس کلیتوریس اشاره دارد که ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

• تغییرات هورمونی
• کاهش جریان خون به کلیتوریس
• فقدان برانگیختگی یا تحریک جنسی

زمانی که فرد مبتلا به آتروفی کلیتورال شروع به برانگیختگی کرده یا سعی می کند برانگیخته شود، کلیتوریس او پاسخ کمتری خواهد داشت. در برخی موارد احتمال دارد اصلاً پاسخی وجود نداشته باشد. آتروفی کلیتورال می تواند منجر به کاهش یا از دست دادن میل جنسی شده و این باعث ناامیدی در افرادی می شود که از نظر جنسی فعال هستند.

همچنین، تغییرات مرتبط در ضخامت کلیتوریس می تواند منجر به درد در حین مقاربت شود.

در طول معاینه، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی احتمال دارد متوجه کاهش اندازه کلیتوریس شود. همچنین ممکن است به دلیل کمبود جریان خون رنگ پریده به نظر برسد.

چه چیزی باعث آتروفی کلیتورال می شود؟

با افزایش سن، بدن ما تغییر می‌کند، سطح هورمون‌ها وعملکرد گردش خون کاهش می‌یابد. بیماری‌هایی ظاهر می‌شوند که می‌تواند مسائل را پیچیده‌تر کند. همه این عوامل بر سلامت بدن و سلامت جنسی تأثیر می گذارد.

هنگامی که زنان بالغ می شوند، شروع به یائسگی یا احتمالاً هیسترکتومی می کنند که نقش مهمی در تغییرات سطح هورمون ایفا می کند. این تغییرات می تواند باعث تخریب بافت واژن و در نتیجه آتروفی واژن شود. علائم آتروفی واژن شامل نازک شدن دیواره‌های واژن، خشکی واژن، از بین رفتن موانع طبیعی محافظ (روغن‌کاری)، سوزش، خارش، ناراحتی در حین رابطه جنسی، فوریت‌های ادراری و غیره است.

علاوه بر آتروفی واژن، برخی از زنان احتمال دارد آتروفی کلیتورال را تجربه کنند که با کوچک شدن کلیتوریس و پاسخ ندادن به تحریک تعریف می شود. مشابه اختلال نعوظ، آتروفی کلیتورال (اختلال عملکرد) معمولاً نتیجه کاهش سطح هورمون و کاهش جریان خون در ناحیه و عدم استفاده است. اگر آتروفی کلیتورال درمان نشود، می تواند منجر به مقاربت دردناک، از دست دادن میل جنسی و در بدترین موارد، ناپدید شدن کامل کلیتوریس شود. این بدان معنی است که کلیتوریس می تواند به داخل بدن عقب نشینی کند و هود روی آن جوش می خورد و تحریک آن را بسیار دشوار می کند.

چگونه از آتروفی کلیتورال پیشگیری کنیم؟

تحریک جنسی منظم می تواند به پیشگیری از آتروفی کلیتورال در برخی افراد کمک کند که احتمال دارد به دلایل متعددی فراتر از عدم استفاده آن رخ دهد، از جمله:

• فقدان جریان خون: کلیتوریس برای عملکرد صحیح به مقدار مشخصی از جریان خون منظم نیاز دارد.
• یائسگی: این شامل کاهش هورمون‌های استروژن، پروژسترون و تستوسترون است که می‌تواند باعث تغییرات زیادی در کلیتوریس و واژن شود.
• هیسترکتومی: برداشتن رحم، و گاهی دیگر ساختارها، می تواند سطح هورمون های جنسی را در بدن و جریان خون به کلیتوریس را کاهش دهد.

آتروفی کلیتورال چگونه تشخیص داده می شود؟

هیچ فرآیند معینی برای تشخیص آتروفی کلیتورال وجود ندارد. پزشک احتمال دارد در مورد علائم سوال کرده و کلیتوریس، فرج و واژن را بررسی کند. علائم کلیتوریس رنگ پریده و کوچک شده می تواند نشان دهنده آتروفی کلیتورال باشد. همچنین پزشک می تواند آزمایش خون را برای بررسی سطح هورمون تجویز کند. این آزمایش احتمال دارد یک بیماری زمینه ای را نشان دهد که علائمی مشابه علائم آتروفی کلیتورال ایجاد می کند.

آتروفی کلیتورال چگونه درمان می شود؟

درمان مناسب برای آتروفی کلیتورال تا حدودی به علت اصلی آن بستگی دارد. برخی از گزینه ها عبارتند از:

• تحریک منظم کلیتوریس: خودارضایی یا مقاربت منظم به تقویت و حفظ جریان خون به کلیتوریس کمک می کند.
• استفاده از محرک های جنسی: استفاده از لوسیون ها و روان کننده ها قبل از فعالیت جنسی می تواند به تقویت حس کلیتورال کمک کند.
• انجام ورزش های قلبی عروقی: این به تحریک جریان خون در سراسر بدن از جمله کلیتوریس کمک می کند.
• استروژن درمانی: استروژن مکمل می تواند یک درمان موضعی یا داخلی باشد، اگرچه افرادی که عوامل خطر خاصی دارند باید از آن اجتناب کنند.

برخی افراد بر این باورند که استفاده از درمان موضعی تستوسترون ، به مقدار کم، روی فرج می تواند به بازگرداندن حساسیت به کلیتوریس کمک کند. با این حال منبع علمی برای این مطلب وجود ندارد.

درمان جایگزینی هورمون با استروژن، تستوسترون، DHEA و اکسی توسین می‌تواند در جوان‌سازی بافت واژن، بازیابی روان‌کاری و برانگیختن میل جنسی سالم بسیار مؤثر باشد.

درمان‌های استروژن واژینال باعث بهبود عروق و روان‌سازی ناحیه فرج و واژن می‌شوند، اما ممکن است در بازگرداندن میل جنسی سالم ناکافی باشند.

تستوسترون با دوز کم ویا DHEA در افزایش میل جنسی و انرژی کلی بسیار موثر است. این هورمون ها را می توان به صورت زیر زبانی، موضعی یا واژینال استفاده کرد.

OXYTOCIN هورمونی است که از آن به عنوان “هورمون نوازش” یاد می شود. این می تواند توسط مردان و زنان برای افزایش پاسخ های جنسی و عاطفی استفاده شود و اثرات گشادکننده عروقی داشته باشد که باعث افزایش جریان خون می شود.

تحریک فیزیکی و تقویت کننده های تحریک

تحریک منظم از طریق فعالیت جنسی به حفظ سلامت بافت کلیتورال کمک می کند. استفاده از کرم‌ها، ژل‌ها و اسباب‌بازی‌های محرک نیز هنگام تلاش برای بازگرداندن حس و تحریک جریان خون مفید است. محصولات محرک بدون نسخه (OTC) و نسخه ای (RX) در دسترس هستند که حساسیت و گرفتگی کلیتورال را افزایش می دهند و در نتیجه رضایت جنسی و ظرفیت ارگاسم بیشتر می شوند. مجموعه وسیعی از کمک های خودتحریکی وجود دارد که از نظر کاربرد و قیمت متفاوت است.

کرم های “O” (کرم های SCREAM) در فرم های OTC و RX موجود هستند. به طور کلی، آنها کرم‌ها، ژل‌ها یا روغن‌هایی هستند که حاوی مواد ضد تحریکی بوده که احساس خنکی یا گرما را ایجاد می‌کنند (مانند منتول، نعناع فلفلی، سوکرالوز، کپسایسین، روغن‌های ضروری). نسخه های تجویز شده می توانند حاوی مواد ضد تحریک باشند، اما حاوی داروهایی مانند گشادکننده عروق، شل کننده های عضلانی و تقویت کننده های جریان خون نیز هستند. در صورت تمایل می توان تستوسترون را به کرم های تجویزی “O” اضافه کرد.

در مطالعات بالینی با استفاده از آلپروستادیل واژینال، محققان از تصویربرداری حرارتی از کلیتوریس پس از استفاده و همچنین گزارش‌های ذهنی از افزایش رضایت و توانایی اوج برای اثبات اثربخشی استفاده کردند.

مهارکننده‌های PDE5 ، مانند ویاگرا و سیالیس، یکی دیگر از گزینه‌های درمانی برای زنان هستند و می‌توانند به صورت خوراکی یا موضعی مصرف شوند. این داروها جریان خون را افزایش می دهند که به احتقان کلیتور، روانکاری واژن و حساسیت کمک می کند.

تقویت‌کننده‌های تحریک

تقویت‌کننده‌های تحریک رویه‌ای مانند شات “O” روش‌های پزشکی هستند که می‌توانند طیف گسترده‌ای از مزایای را داشته باشند. شات O شامل تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) خود بیمار به کلیتوریس و نواحی اطراف واژن برای تشویق بازسازی بافت و افزایش جریان خون است. این می تواند برای طیف وسیعی از شرایط از جمله خشکی واژن، اختلال عملکرد جنسی یا مقاربت دردناک، مشکل در رسیدن به ارگاسم (آنورگاسمی)، ناراحتی مزمن واژن یا کف لگن و موارد دیگر مفید باشد. افزایش لذت جنسی ممکن است بلافاصله رخ دهد، اما معمولاً تا سه ماه طول می کشد تا حداکثر تأثیرات احساس شود و برخی از زنان احتمال دارد درخواست کنند که این روش در طول زمان تکرار شود.

Pulse Wave Therapy

Pulse Wave Therapy یکی دیگر از روش های پزشکی است و به گونه ای طراحی شده  که اثرات مشابه شات O را داشته باشد، فقط این یک گزینه غیر تهاجمی است. نتایج با استفاده از امواج شوک درمانی با شدت کم برای تقویت بافت جنسی و قابلیت‌های پرفیوژن به دست می‌آیند. اهداف درمان شامل افزایش جریان خون، روانکاری و ظرفیت ارگاسم و بازگرداندن خاصیت ارتجاعی در کانال واژن است. شاید چندین جلسه طول بکشد تا حداکثر مزایا احساس شود و این به صلاحدید بیمار بستگی دارد که چند بار مایل به تکرار درمان باشد.

چه زمانی باید با پزشک مشورت کنیم؟

هر فردی که می خواهد از نظر جنسی فعال باشد اما از تحریک لذت نمی برد، باید با پزشک مشورت کند. این تجربه می تواند نشانه ای از آتروفی کلیتورال یا یکی دیگر از بیماری ها باشد.

همچنین، فرد باید در موارد زیر با پزشک مشورت کند:

• علائم یائسگی
• تجربه مقاربت دردناک
• مشکوک به اینکه هر علامتی علت هورمونی دارد.

معاینات و آزمایش‌ها می‌توانند به پزشک کمک کنند تا تشخیص دهد که آیا علائم ناشی از آتروفی کلیتورال است یا یک بیماری دیگر. اگر فردی مبتلا به آتروفی کلیتورال باشد، پزشک علت را شناسایی کرده و درمان های مناسب را توصیه می کند.

پیش آگهی آتروفی کلیتورال

گاهی اوقات، فرد می تواند با ورزش منظم و تحریک جنسی از آتروفی کلیتورال پیشگیری  کند، که هر دو باعث افزایش جریان خون در کلیتوریس می شوند.

اگر آتروفی کلیتورال علت هورمونی داشته باشد، پزشک به این موضوع رسیدگی کرده و بهترین روش درمانی را توصیه می کند. هر فردی که علائم آتروفی کلیتورال را در طول یائسگی یا بعد از هیسترکتومی نشان می دهد، باید به پزشک خود اطلاع دهد.

هر زمان که رابطه جنسی لذت بخش تر می شود، فرد باید آن را با شریک زندگی خود در میان بگذارد. راه های مختلفی برای تجربه صمیمیت و تماس جنسی می تواند وجود داشته باشد.

سخن آخر

چندین علت برای آتروفی کلیتورال وجود دارد، مانند عدم تحریک جنسی، تغییر در سطح هورمون ها و عدم جریان خون به کلیتوریس. هر فردی که فکر می کند این آتروفی را داشته باشد باید با پزشک مشورت کند تا بتواند مشکل و علت آن را تشخیص دهد و درمان هایی را توصیه کند.

درمان می تواند شامل ورزش منظم قلبی عروقی، تحریک منظم کلیتورال، هورمون درمانی یا ترکیبی باشد.