تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
دفع و استفراغ صفرا که در طولانی مدت ادامه پیدا کند ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد. اگر مواد زرد رنگ مایل به سبز استفراغ می‌کنید، این محتویات ممکن است که شامل صفرا باشند. صفرا مایعی است که در کبد شما ساخته و در کیسه صفرا ذخیره می‌شود.
سپس صفرا به روده کوچک ترشح می‌شود و به بدن در هضم چربی‌های موجود در غذاها کمک می‌کند. صفرا مایع سبز مایل به زردی است که عمدتاً با تجزیه چربی‌ها و تبدیل آنها به اسیدهای چرب به هضم غذا کمک می‌کند. صفرا از مواد زیر ساخته شده است:
- آب
- کلسترول
- بیلی روبین
- فلزات خاص
- انواع نمک‌ها
- اسیدهای صفراوی
شایع ترین علل دفع و استفراغ صفرا
در حالی که بسیاری از موارد استفراغ صفرا علت واضحی دارند، تشخیص استفراغ به علت انسداد روده یا شرایط دیگر ممکن است دشوار باشد. گاهی اوقات، تعیین علت دفع صفرا ساده است. به عنوان مثال، اگر فردی زیاد الکل مصرف کرده باشد و بعد از آن صفرا استفراغ کند، احتمالاً علت آن مصرف زیاد الکل است. با این حال، بررسی علائم دیگر می‌تواند به تعیین علت دفع و استفراغ صفرا در مواردی که علت آن مبهم است، کمک کند.
استفراغ صفرا ممکن است در هنگام خالی بودن معده فرد را تحت تاثیر قرار دهد. این شرایط می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که فرد به آنفولانزای معده یا مسمومیت غذایی مبتلا شده باشد. همچنین اگر فرد برای ساعات زیادی غذا نخورده باشد، ممکن است که این اتفاق بیفتد. طیف وسیعی از علل دیگر وجود دارد که ممکن است باعث بروز این مشکل شوند.
از جمله عللی که ممکن است باعث دفع و استفراغ صفرا شوند، عبارت‌اند از:
- مسمومیت غذایی
- استفراغ با معده خالی
- وجود انسداد در روده
- زیاده روی در مصرف نوشیدنی‌ها
رفلاکس صفرا
یکی از علل شایع استفراغ صفرا، رفلاکس صفرا است که زمانی اتفاق می‌افتد که صفرا از کبد به معده و مری برمی‌گردد. به عنوان مثال، ممکن است پس از جراحی معده دچار رفلاکس شوید.
رفلاکس صفرا با رفلاکس اسید یکی نیست. هنگامی که اسید از معده شما به مری باز می‌گردد، دچار رفلاکس اسید می‌شوید. گاهی اوقات ممکن است که هر دو این شرایط همزمان با یکدیگر رخ دهند. اگرچه علائم آنها مشابه است. رفلاکس صفرا زمانی اتفاق می‌افتد که صفرا به معده و مری فرد باز می‌گردد. رفلاکس صفرا اغلب پس از جراحی، مانند بای پس معده یا برداشتن کیسه صفرا، یا به علت زخم معده رخ می‌دهد.
اگر فردی به علت رفلاکس صفرا استفراغ کند، احتمالاً چندین علامت دیگر نیز رخ خواهند داد، از جمله این موارد، عبارت‌اند از:
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- دل درد مکرر
- سرفه یا گرفتگی صدا
- احساس طعم ترش در دهان
- درد شدید در قسمت بالای شکم
فردی که مبتلا به علائم رفلاکس صفرا است، باید با پزشک صحبت کند. پزشک ممکن است بتواند رفلاکس را تنها بر اساس توصیف علائم تشخیص دهد. اما آنها همچنین می‌توانند آزمایشات بیشتری را برای تعیین اینکه آیا مشکل ایجاد شده ناشی از رفلاکس صفرا است یا رفلاکس اسید معده، تجویز کنند.
تشخیص صحیح برای اتخاذ روش درمانی مناسب برای رفع رفلاکس صفرا بسیار مهم است، زیرا روش‌های درمانی رفلاکس اسید برای این بیماری کارایی ندارند.
انسداد روده
انسداد روده یکی از علل شایع استفراغ صفرا در افراد است. اما ممکن است برای آنها آشکار نباشد که انسداد روده علت بروز این مشکل است. انسداد روده جدی است و برای پیشگیری از عوارضی از جمله سپسیس، مرگ بافت و سوء تغذیه نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. بیمار در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه کند:
- یبوست
- ورم شکم
- از دست دادن اشتها
- عدم توانایی در عبور دادن گاز
- احساس درد و گرفتگی در شکم
علائم انسداد روده بسته به علت زمینه‌ای بروز مشکل، ممکن است متفاوت باشد. انسداد روده می‌تواند به علل زیر بروز کرده باشد:
- ولولوس: ولولوس ناشی از بروز پیچ خوردگی در روده است.
- دیورتیکولیت: این عارضه باعث ایجاد کیسه‌های کوچک در دیواره روده می‌شود.
- وجود چسبندگی‌ها: این قسمت‌ها، نواحی اسکار نواری هستند که می‌توانند پس از جراحی شکم یا لگن در روده شما ایجاد شوند.
- سرطان کولورکتال و سایر تومورهای سرطانی: این تومورها می‌توانند به اندازه‌ای بزرگ شوند که بخشی از روده را مسدود کنند.
- فتق: این عارضه ناشی از ضعف در بخشی از روده است که باعث برآمدگی آن به داخل شکم یا قسمت دیگری از بدن می‌شود.
- بیماری التهابی روده (IBD): بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می‌توانند باعث بروز التهاب در روده شوند.
در مورد بزرگسالان، دو علت شایع انسداد روده، سرطان روده بزرگ و چسبندگی یا بافت اسکار است که پس از جراحی شکم یا لگن در روده‌ها ایجاد می‌شود. پزشک می‌تواند انسداد روده را با معاینه فیزیکی و آزمایش‌های مناسب تشخیص دهد.
آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص علت دفع و استفراغ صفرا، عبارت‌اند از:
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- روش اشعه ایکس
در مورد کودکان زیر 3 سال، شایع ترین علت انسداد روده یک بیماری جدی است که به نام انواژیناسیون شناخته می‌شود. انواژیناسیون زمانی اتفاق می‌افتد که یک قسمت از روده به یک بخش مجاور حرکت می‌کند، شبیه به عقب رفتن تلسکوپ. این عارضه باعث بروز دردی می‌شود که ابتدا قبل از اینکه ثابت شود، به صورت نوسانی بروز پیدا می‌کند. کودک ممکن است بسیار رنگ پریده و خسته به نظر برسد و استفراغ کند.
اگر مصرف دارو به اندازه کافی موثر نباشد، ممکن است که انجام جراحی توصیه شود. درمان دفع و استفراغ صفرا بسته به علت آن متفاوت است. در موارد پرنوشی یا مسمومیت غذایی، تزریق مایعات داخل وریدی در بیمارستان ممکن است برای درمان علائم و پیشگیری از بروز عوارض بعدی کافی باشد.
درمان استفراغ صفراوی
درمان استفراغ صفرا بستگی به علت آن دارد. اگر به مسمومیت غذایی مبتلا هستید، ممکن است نیاز به دریافت مایعات و الکترولیت‌های داخل وریدی در بیمارستان داشته باشید. اگر به رفلاکس صفرا مبتلا هستید، پزشک ممکن است با تجویز یکی از این داروها، برنامه درمانی شما را شروع کند:
اورسودوکسی کولیک اسید
این دارو ترکیب صفرا را تغییر می‌دهد تا به راحتی در بدن شما جریان یابد. مصرف این دارو می‌تواند عوارض جانبی مانند اسهال ایجاد کند.
تسکین دهنده‌های اسید صفراوی
این داروها گردش صفرا را مختل می‌کنند. آنها می‌توانند عوارض جانبی مانند نفخ ایجاد کنند. اگر مصرف دارو این عارضه را کنترل نکند، گام بعدی ممکن است جراحی باشد. گزینه‌های جراحی برای درمان رفلاکس صفرا شامل بای پس معده Roux-en-Y است. از این روش برای درمان چاقی نیز استفاده می‌شود. در این جراحی، یک راه اتصالی جدید به روده کوچک ایجاد می‌شود تا از تخلیه صفرا به معده جلوگیری شود.
علاوه براین روش‌های درمانی جراحی برای رفع چسبندگی یا انسداد روده نیز انجام می‌شوند. پزشک علت انسداد را برطرف خواهد کرد. آنها همچنین ممکن است قطعه‌ای از روده شما را در صورت وجود آسیب، بردارند. گزینه دیگر این است که یک لوله سیمی به نام استنت در داخل روده قرار داده شود تا ناحیه را باز نگه داشته و انسداد را برطرف کند.
سرطان کولورکتال بر اساس میزان گسترش و متاستاز سرطان درمان می‌شود. روش درمانی می‌تواند شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و درمان‌های هدفمند باشد.
پیشگیری از دفع و استفراغ صفرا
شما در اغلب موارد می‌توانید با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی خود، خطر دفع و استفراغ صفرا را کاهش دهید. از جمله این موارد، عبارت‌اند از:
- برای کاهش خطر ابتلا به فتق، اجسام خیلی سنگین را بلند نکنید.
- به منظور کاهش خطر استفراغ ناشی از نوشیدن، نوشیدنی الکلی مصرف نکنید.
- برای کاهش خطر ابتلا به دیورتیکولیت، از یک رژیم غذایی با فیبر بالا استفاده کنید.
- به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، میوه و سبزیجات زیادی بخورید، سیگار نکشید و اگر 50 سال یا بیشتر دارید با کولونوسکوپی یا آزمایشات دیگر، سلامتی خود را غربالگری کنید.
در صورتی که همزمان با دفع و استفراغ صفرا و علائم رفلاکس صفرا، موارد زیر را تجربه کردید، هر چه سریع تر با یک پزشک تماس بگیرید:
- وجود مشکل در تنفس
- کاهش وزن بدون فعالیت
- احساس درد در قفسه سینه
- احساس درد شدید در شکم
- استفراغ مکرر و بیش از حد
- استفراغ کردن مواد قرمز رنگ یا شبیه تفاله قهوه
پزشک متخصص پس از تشخیص مشکل، اقدامات درمانی مورد نیاز را انجام خواهد داد.
پیش آگهی دفع و استفراغ صفرا
استفراغ صفرا (مایعی زرد یا سبز رنگ)، می‌تواند به علل زیادی اتفاق بیفتد. برخی از علل دفع و استفراغ صفرا ممکن است جدی و نیاز به مراقبت فوری پزشکی داشته باشند. اگر استفراغ صفرا را تجربه می‌کنید، باید علت و زمان مراجعه به پزشک را بدانید. چون استفراغ صفرا ممکن است نشان دهنده یک وضعیت جدی باشد.
پیش آگهی استفراغ صفرا به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. اگر علت بروز این عارضه، مسمومیت غذایی یا مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی باشد، این علامت پس از رفع این موارد، باید خود به خود از بین برود. اجتناب از مصرف الکل یا غذاهای آلوده می‌تواند به عدم تکرار مجدد این عارضه کمک کند.
اگر انسداد روده را درمان نکنید، در برخی موارد به سرعت می‌تواند تبدیل به یک مشکل جدی شود. این وضعیت می‌تواند منجر به بروز عفونت‌هایی به نام آبسه در روده شود. خطر دیگر شامل بروز عفونت خونی به نام سپسیس است. با جراحی می‌توان انسداد را برطرف کرده و از بروز این عوارض پیشگیری کرد.
پیش آگهی سرطان کولورکتال به مرحله سرطان و نحوه درمان آن بستگی دارد. اگر علت IBD یا دیورتیکولیت باشد، پیروی از برنامه درمانی باید به رفع مشکل کمک کند.
آخرین دیدگاه‌ها