پیچ خوردگی روده

ولولوس یا پیچ خوردگی روده زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده به دور خود حلقه می زند و روی خود تا می شود. این وضعیت اغلب در بخش های کولون سکوم و سیگموئید روده اتفاق می افتد. پیچ خوردگی می تواند جریان خون بافت را قطع کند و منجر به بروز علائمی مانند درد شدید، مدفوع خونی و انسداد روده شود.

ولولوس همچنین ممکن است منجر به سوراخ شدن روده و نکروز یا مرگ بافت شود که می تواند خطر ناک باشد. افراد سالمند بین 50 تا 80 سال، بیشتر در معرض خطر ابتلا به ولوولوس هستند، همانطور که افراد مبتلا به بیماری های مزمن نیز در معرض این خطر قرار دارند. پیچ خوردگی روده یک امر شایع در نوزادان است.

این مقاله از پزشکت علائم ولوولوس، علل ولوولوس و همچنین چگونگی تشخیص و درمان این بیماری، از جمله جراحی هایی که ممکن است به دلیل مرگ بافت روده لازم باشد، را توضیح می دهد.

علائم پیچ خوردگی روده چیست؟

علائم ولولوس معمولاً با گذشت زمان و به تدریج بدتر می شود. این علائم ممکن است با گرفتگی شروع شود، اما درد در نهایت غیر قابل تحمل می شود.

علائم رایج ولولوس که می تواند نشانه انسداد روده باشد، عبارتند از:

• یبوست
• استفراغ
• اتساع شکم
• حساسیت شکمی
• وجود خون در مدفوع

یبوست و ناتوانی در دفع گاز احتمال دارد با هم رخ دهند که منجر به اتساع شکم و احتمالاً حالت تهوع و استفراغ می شود. استفراغ معمولاً چند روز پس از بروز درد شروع می شود. هم کودکان و هم بزرگسالان مبتلا به ولولوس می توانند دچار همودینامیک ( بی ثباتی ناشی از عدم مصرف مایعات کافی یا به دلیل شوک سپتیک) شوند.

همراه با کولون سکوم و سیگموئید، معده ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. در کودکان، ولولوس معمولا در روده کوچک رخ می دهد. برای کودکان، یک علامت اصلی استفراغ با چیزی شبیه صفرا (مایع زرد، سبز که توسط کبد تولید می شود ) است. این یک نشانه قوی از وجود مشکل در روده است و نیاز به یک بررسی فوری دارد. با این حال، استفراغ ممکن است شبیه صفرا نباشد.

علل پیچ خوردگی روده چیست؟

علل ولولوس کاملاً مشخص نیست. این عارضه عمدتاً در افراد مسن بین 60 تا 80 سال رخ می دهد، و اغلب افرادی را که با بیماری های عصبی یا روانی زمینه ای زندگی می کنند، تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین در افرادی که زمان زیادی را در رختخواب می گذرانند، شایع تر است.

برخی از عواملی که ممکن است خطر بروز ولولوس را افزایش دهند، عبارتند از:

• یبوست مزمن
• سابقه جراحی شکم
• داشتن یک رژیم غذایی با فیبر بالا

ولولوس احتمال دارد در افرادی با ویژگی های تشریحی خاص بیشتر باشد. اگر یک کولون سیگموئیدی بلند و پیچ خورده با طول بیشتری برای پیچیده شدن به دور خود و یک چسبندگی مزانتریک باریک دارید، خطر بروز بیشتر است. مزانتر یک چین در صفاق است (حفره شکم) که به چسبندگی روده ها به دیواره شکم کمک می کند.

عدم تحرک روده بزرگ، ممکن است چرخش روده بزرگ سیگموئید را آسان تر کند. باقی مانده مدفوع در کولون در افراد مبتلا به یبوست مزمن می تواند منجر به کشیدگی، گشاد یا بزرگ شدن کولون سیگموئید شود.

خطر ولولوس و جنسیت

ولولوس کولون 10 تا 15 درصد از انسدادهای روده بزرگ در ایالات متحده را تشکیل می دهد. کولون سیگموئید در 75 درصد موارد درگیر است و مردان مسن را بیشتر تحت تأثیر آن قرار می گیرند. ولولوس که زنان و همچنین افراد جوانتر را تحت تأثیر قرار می دهد، بیشتر در سکوم، اولین قسمت کولون در نزدیکی آپاندیس قرار می گیرد.

علل پیچ خوردگی روده در کودکان چیست؟

ولولوس در کودکان اغلب به عنوان یک اختلال در نوزادان تازه متولد شده یا حتی قبل از تولد، تشخیص داده می شود. به عنوان مثال، بین ولولوس سیگموئید و افراد متولد شده با یک اختلال مادرزادی به نام بیماری هیرشپرونگ ارتباطی وجود داشته است. این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که بخش‌هایی از روده، معمولاً رکتوم و کولون سیگموئید، سلول‌های عصبی مورد نیاز برای ایجاد حرکت منظم کولون را ندارند.

ولولوس اغلب به دلیل اختلال در چرخش روده هنگام رشد جنین در رحم، کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد، چیزی که در حدود یک مورد از هر 6000 تولد زنده اتفاق می افتد. حدود 80 درصد از این موارد بد چرخشی روده در نوزادان تشخیص داده می شود.

ولولوس و بد چرخشی ممکن است با بیماری های زمینه ای دیگری همراه باشد. به عنوان مثال، برخی از آترزی های روده (انسداد) با سندرم داون مرتبط هستند یا با فیبروز کیستیک دیده می شوند. ولولوس در اثر پیچ خوردگی روده ایجاد می شود، اما امکان انقباض روده نیز وجود دارد. در این حالت، روده ها به طور خود به خودی خود را باز می کنند، گاهی اوقات بارها و بارها به طوری که جریان خون به طور کامل قطع نمی شود.

این احتمال بیشتر در افراد جوان‌تر رخ می‌دهد و علائمی را تجربه می‌کنند که چندین بار بروز پیدا می کنند. آنها ممکن است حملات دردناکی داشته باشند که به طور خود به خود با گذشت زمان برطرف می شود. این به این معنی نیست که مشکل از بین می رود. فقط ممکن است زمان بیشتری برای تشخیص و درمان نیاز داشته باشد.

تشخیص پیچ خوردگی روده

ولولوس بر اساس علائم آن که شامل درد شکم، حالت تهوع، اتساع شکم، یبوست و ناتوانی در دفع گاز است، تشخیص داده می شود. یک پزشک ممکن است بر اساس این علائم به ولوولوس مشکوک شود و شروع به جستجوی یک علت احتمالی کند، که می تواند شامل آزمایش های بیشتر از معاینه فیزیکی باشد.

آزمایش ها

آزمایش‌های آزمایشگاهی معمولاً برای بررسی الکترولیت‌ها یا نشانگرهای دیگر برای عفونت و نکروز انجام می‌شوند. ممکن است برای رد هرگونه درگیری مجاری ادراری یا مثانه، آزمایش ادرار لازم باشد. اگر در سنین باروری هستید، احتمال دارد به آزمایش بارداری نیز نیاز داشته باشید.

افرادی که در حال حاضر کاملاً بیمار هستند با مراجعه به پزشک ممکن است نیاز به بررسی دقیق تری از آزمایشگاه داشته باشند. این می تواند شامل آزمایش خون برای عملکرد کبد و عملکرد پانکراس باشد.

سی تی اسکن

در بزرگسالان، توموگرافی کامپیوتری شکم ( سی تی اسکن ) ممکن است انجام شود. نتایج سی تی اسکن با رنگ کنتراست می تواند موارد زیر را نشان دهد:

• عدم وجود گاز رکتوم
• حباب در دیواره روده (پنوماتوز روده ای) اگر نکروز روده وجود دارد.
• ظاهر “منقار پرنده”، که در آن یک رنگ کنتراست مسدود شده و نمی تواند از آن عبور کند.
• یک “الگوی چرخشی” ناشی از اتساع کولون سیگموئید، پیچیده شده در اطراف مزانتر و عروق

با این حال، این یافته‌ها همیشه دیده نمی‌شوند و بدون آن‌ها می‌توان ولولوس را تشخیص داد.

اشعه ایکس

اشعه ایکس شکم، می تواند به تشخیص ولولوس سیگموئید کمک کند، اما معمولاً باید با سایر اشکال تصویربرداری همراه باشد. (برای کودکان می توان ابتدا سونوگرافی انجام داد تا از قرار گرفتن در معرض اشعه جلوگیری شود.)

یافته های سازگار با ولولوس شامل اتساع روده بزرگ است. اما این یافته‌ها با انواع دیگر انسداد روده یا بیماری نیز دیده می‌شوند، بنابراین تشخیص دقیق پیچ خوردگی روده تنها با این اشعه ایکس دشوار است.

تنقیه کنتراست

تنقیه کنتراست الگوی یک مخروطی پیچ خورده یا دوباره، ظاهر یک “منقار پرنده” را نشان می دهد. این روش بر فلوروسکوپی متکی است. خطر سوراخ شدن با این روش بسیار زیاد است، بنابراین اگر پزشک شما مشکوک به پریتونیت باشد نباید این کار را انجام دهد.

درمان پیچ خوردگی روده چیست؟

درمان ولولوس بر دو هدف رفع روده پیچ خورده فعلی و جلوگیری از اپیزودهای بعدی متمرکز است. فرآیند باز کردن روده را “کاهش” ولولوس می نامند. ابتدا به یک روش سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر نیاز دارد که بر یک ابزار انعطاف پذیر لوله مانند مجهز به نور و دوربین متکی است.

قرار دادن و به جلو بردن ابزار می تواند به باز کردن ولولوس سیگموئید و بازگرداندن خون کمک کند و در عین حال به متخصص گوارش (متخصص GI) اجازه می دهد تا هرگونه آسیب بافتی را ببیند و ارزیابی کند.

این ممکن است به تعیین اینکه آیا جراحی ضروری است یا خیر کمک کند، اگرچه برخی از متخصصان پیشنهاد می‌کنند که برای جلوگیری از حملات بیشتر، جراحی همچنان مورد نیاز است. اگر پیچ خوردگی روده دو بار اتفاق بیفتد، خطر اپیزودهای ولولوس بیشتر است.

جراحی برای ولولوس سیگموئید شامل برداشتن بخشی از روده و سپس اتصال مجدد آن یا ایجاد کولوستومی، سوراخی در دیواره شکم است که مواد مدفوع از آن عبور می کند.

آیا کولوستومی ضروری است؟

درمان ولولوس با جراحی به میزان آسیب روده بستگی دارد تا مشخص شود که آیا اتصال مجدد روده یا کولوستومی لازم است یا خیر. معمولاً اگر نکروز بافت گسترده نباشد، موفقیت زیادی در اتصال مجدد روده بدون کولوستومی وجود دارد.

جراحی برای اکثر موارد پیچ خوردگی روده  سکوم به دلیل محل سکوم ضروری است. در برخی موارد، اتصال مجدد سکوم به دیواره شکم ممکن است موفقیت آمیز باشد. اگر آسیب بافتی بیش از حد باشد، ممکن است کولوستومی لازم باشد.

سخن آخر

علائم ولولوس ممکن است در ابتدا شدید نباشد، اما با گذشت زمان، می تواند منجر به عوارض جدی و خطرناک شود. در صورت بروز هرگونه علائم، با پزشک خود مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و درمان می تواند نتیجه را بهبود بخشد.