پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم) هنگامی رخ می دهد که غده تیروئید هورمون های T4 یا T3 یا هر دو را بیش از حد ترشح کند. تشخیص تیروئید پر کار و درمان علت اصلی آن می تواند علائم را تسکین داده و از عوارض آن پیشگیری کند. اگرچه پرکاری تیروئید در صورت عدم توجه به آن ممکن است جدی باشد، اما اکثر افراد پس از تشخیص و پرکاری تیروئید به درمان اولیه پاسخ می دهند.
علت پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم) میتواند به علت عوامل مختلفی رخ دهد. دلیل اصلی پرکاری تیروئید عبارت است از:
- بیماری گریوز
- مصرف بیش از حد ید
- تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
- تومورهای تخمدان یا بیضه
- تومورهای خوش خیم غده تیروئید یا غده هیپوفیز
- مقادیر زیادی از تترا یودوتیرونین در مکمل های غذایی یا داروها
عوامل خطر پرکاری تیروئید
عوامل خطر پرکاری تیروئید شامل موارد زیر است:
- سابقه خانوادگی، به ویژه در بیماری گریوز
- جنسیت (شیوع آن در زنان بیشتر است.)
- سابقه شخصی، برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت نوع 1، کم خونی شدید و نارسایی اولیه کلیه
علائم پرکاری تیروئید
تیروئید پرکار می تواند برخی از سایر علایم بیماری های را دیگر تقلید کند و درنتیجه تشخیص پزشک را دشوار کند. علائم و نشانه های تیروئید پرکار عبارتند از:
- کاهش وزن بدون رعایت رزیم غذایی
- ضربان قلب نامنظم
- تپش قلب
- افزایش اشتها
- عصبی بودن، اضطراب و تحریک پذیری
- لرزش (یک لرزش ریز در دست و انگشتان)
- تعریق
- تغییر در الگوهای قاعدگی
- افزایش حساسیت به گرما
- تغییر در الگوهای روده، به ویژه حرکات مکرر روده
- خستگی، ضعف عضلانی
- مشکلات خواب
- نازک شدن پوست
- موهای ظریف و شکننده
- سرگیجه
- تنگی نفس
- از دست دادن هوشیاری
- چشم های بیرون زده
در صورت مشاهده علائم پرکاری تیروئید، سریعا با متخصصان غدد آنلاین در پزشکت مشورت کنید.
عوارض پرکاری تیروئید
عوارض پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم) میتوانند متنوع باشند و بسته به شدت و مدت زمان بیماری متفاوت هستند. برخی از عوارض شایع پرکاری تیروئید عبارتند از:
- عوارض عمومی: افزایش ضربان قلب، لرزش دستان، احساس عصبی و بیقراری، خستگی زیاد، عرقریزی بیش از حد، خوابآلودگی، تغییرات در وزن بدن (کاهش وزن در صورت افزایش اشتها)، افزایش حرارت بدن و حساسیت به گرما، درد عضلانی و مفصلی، لاغری و ضعف عضلانی، سردرد و افزایش خشکی پوست.
- عوارض قلبی: ین عوارض شامل ضربان قلب سریع، بینظمی ضربان قلب، آنژین صدری (درد قفسه سینه) و افزایش خطر برای بروز بیماری عروق کرونری می باشد.
- مشکلات روحی و روانی: عوارض اختلالات روحی شامل اضطراب، تحریک و بیقراری، عصبانیت، ناراحتی و تغییرات خلقی، عدم تمرکز و کاهش توجه، تحریک پذیری می باشد.
- مشکلات چشم: تغییرات در چشمها مانند احتمال بروز افزایش حجم بینی (اکزوفتالموس)، قرمزی و خشکی چشم، افزایش دیدارهای دوتایی و افزایش حساسیت چشم به نور.
- عوارض گوارشی: علائمی مانند افزایش اشتها، مشکلات معده، اسهال.
- مشکلات تنفسی: تنگی نفس، تنفس سریعتر از حد معمول و افزایش حساسیت به فعالیتهای ورزشی.
- مشکلات هورمونی: تغییرات در دوره قاعدگی و عدم تنظیم هورمونهای تناسلی مانند عدم تولید ماهیانه (آمنوره) یا تولید زیاد ماهیانه (متوره).
- پوکی استخوان: کاهش تراکم استخوان (استئوپوروز) و افزایش خطر شکستگی استخوان.
- قرمزی تورم پوست: در موارد نادر، مبتلایان به بیماری گریوز دچار ضایعات پوستی گریوز می شوند و باعث قرمزی و تورم غالباً روی ساق ها و پاها می شود.
توجه داشته باشید که این عوارض ممکن است در همه افرادی که از پرکاری تیروئید رنج میبرند، یکسان نباشد. هر فرد ممکن است علائم و عوارض متفاوتی داشته باشد و شدت آنها نیز متغیر باشد.
تشخیص پرکاری تیروئید
تشخیص Hyperthyroidism بر اساس تاریخچه بالینی، علائم و نشانهها، آزمایشات تیروئید و تصویربرداری صورت می گیرد. در ادامه، روشهای تشخیصی رایج برای پرکاری تیروئید را بررسی میکنیم:
- آزمایشات تیروئید: این آزمایشات میزان هورمون تیروئید (T4 و T3) را در خون شما اندازه گیری می کنند. سطح TSH (هورمون محرک تیروئید) اغلب کاهش مییابد در حالی که سطح T3 (تریایودوتیرونین) و T4 (تیروکسین) افزایش مییابند. این نتایج ممکن است نشان دهنده پرکاری تیروئید باشد.
- ارزیابی علائم: برخی از علائم شایع شامل افزایش ضربان قلب، لرزش دستان، لاغری غیرمنطقی، عرق روزانه بیش از حد، خواب آلودگی، اضطراب و عصبانیت هستند.
- آزمایشات تصویربرداری: سونوگرافی تیروئید، سیتی اسکن تیروئید و عکسبرداری هستهای با استفاده از رادیواکتیو (RAI) از جمله روشهای تصویربرداری است که ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد.
- بررسی کلسترول و تری گلیسیرید: میزان کلسترول پایین و تری گلیسیریدهای کم، می تواند نشانه ای از افزایش میزان متابولیسم ناشی از پرکاری تیرویید باشد.
مهم است که با پزشک خود در مورد علائم و نتایج آزمایشات خود صحبت کنید.
درصورت نیاز به برنامه درمانی مناسب با متخصصان غدد آنلاین همین الان مشورت نمایید.
درمان پرکاری تیروئید
درمان تیروئید پرکار شامل روشهای دارویی، رادیواکتیوی و جراحی می باشد. نوع درمانی که برای شما مناسب است، بستگی به شدت بیماری، علت اساسی پرکاری تیروئید، وضعیت عمومی شما و ترجیحات شما دارد. در ادامه، روشهای درمانی رایج برای پرکاری تیروئید را مرور میکنیم:
- داروها: داروها معمولاً درمان اولیه برای کنترل پرکاری تیروئید هستند. داروهای ضدتیروئید مانند متی مازول (Methimazole) و پروپیلتیئوراسیل (Propylthiouracil) استفاده میشوند. این داروها به کاهش تولید هورمونهای تیروئید کمک میکنند.
- ید رادیواکتیو: ید رادیواکتیو به طور موثری سلول های تولید کننده هورمون را از بین می برد. عوارض جانبی ید رادیواکتیو شامل خشکی دهان، خشکی چشم، گلو درد و تغییر در طعم و مزه است.
- جراحی: ممکن است یک بخش یا تمام غده تیروئید شما با جراحی برداشته شود. سپس برای جلوگیری از کم کاری تیروئید، باید مکمل های هورمون تیروئید مصرف کنید. همچنین، این داروها می توانند به کنترل نبض سریع، تعریق، اضطراب و فشار خون بالا کمک کنند.
- رژیم غذایی تیروئید پرکار: خوردن یک رژیم غذایی مناسب، با تمرکز بر کلسیم و سدیم در جلوگیری از پرکاری تیروئید مهم است.
پس از شروع درمان، ممکن است نیاز به پیگیری دورهای و تنظیم دوز داروها و بررسی سطح هورمونهای تیروئید با آزمایشات بیشتری باشد.
برای آشنایی بیشتر با عوارض مصرف متی مازول، روی لینک کلیک کنید.
پرکاری تیروئید درمان نشده
خطر جدی تیروئید پرکار درمان نشده می تواند به طوفان تیروئید منجر شود. طوفان تیروئید یک وضعیت جدی است که می تواند منجر به نارسایی حاد قلب و تجمع مایعات در ریه ها شود.
مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی ید، مانند جلبک دریایی، می تواند خطر طوفان تیروئید را افزایش دهد. تب بالا یکی از علائم اصلی طوفان تیروئید می باشد. در طول طوفان تیروئید، ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن فرد می تواند به میزان خطرناکی بالا برود. بدون درمان سریع و تهاجمی، طوفان تیروئید اغلب کشنده است.
موقعیت هایی که استرس را به بدن وارد می کنند، معمولاً طوفان تیروئید را تشدید خواهند کرد. نمونه هایی از این عوامل آسیب ها، جراحی یا عفونت شدید است. حاملگی و ضربه غده تیروئید و ید درمانی رادیواکتیو برای بیماری گریوز و قطع ناگهانی داروهای ضد تیروئید می تواند باعث طوفان تیروئید شود.
برای پرکاری تیروئید چی بخوریم؟
برای کنترل Hyperthyroidism مصرف برخی مواد غذایی میتواند مفید باشد. در زیر، چند نکته مهم در مورد تغذیه برای پرکاری تیروئید را بررسی میکنیم:
- مصرف مواد غذایی غنی سلنیوم: مصرف مواد غذایی حاوی سلنیوم مانند بادام، برنج قهوهای، گندم، ماهی، میگو و همچنین ماهیهای چرب نظیر سالمون و ساردین میتواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند.
- مصرف مواد غذایی حاوی آهن: پرکاری تیروئید ممکن است باعث کاهش سطح آهن در بدن شود. بنابراین، مصرف غذاهایی که غنی از آهن هستند مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ، نخود، عدس، آجیل و غلات کامل میتواند مفید باشد.
- مصرف امگا-۳: چربیهای امگا-۳ نظیر موجود در ماهیهای چرب مانند سالمون، ساردین و ماهی ماکرل میتواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند. این نوع چربی به عنوان یک ضد التهاب عمل میکند و میتواند در کاهش التهاب تیروئید کمک کند.
- مصرف ویتامین D: میتواند مفید باشد. پرکاری تیروئید می تواند منجر به پوکی استخوان شود. مصرف محصولات لبنی، تخممرغ، قارچ و ماهیهای چرب مانند سالمون و ساردین که منابع خوبی از ویتامین D هستند که به تقویت استخوان های شما کمک می کند.
- مصرف غذاهای حاوی اسید فولیک: اسید فولیک یکی از ویتامینهای گروه ب است که به عملکرد تیروئید کمک میکند. سبزیجات تیره، نخود، لوبیا سیاه، آووکادو و پرتقال نمونههایی از غذاهایی هستند که به اسید فولیک غنی هستند.
- دمنوش برای تیروئید پرکار: دمنوشها به عنوان یک الگوی تغذیه مکمل برای کنترل پرکاری تیروئید مفید هستند. دمنوش زنجبیل، لیموترش، نعنا، آویشن
به هر حال، مهم است که با پزشک خود درباره تغذیه مناسب برای شرایط خاص شما صحبت کنید. پزشک شما میتواند بر ااساس وضعیت شما و نیازهای خاص شما راهنماییهای تغذیهای دقیقتری ارائه کند. همچنین، در صورت تشخیص Hyperthyroidism توسط پزشک، ممکن است نیاز به دریافت درمان دارویی داشته باشید.
جهت دریافت برنامه تغذیه تیروئید پرکار، با متخصصان تغذیه آنلاین در پزشکت مشورت نمایید.
آخرین دیدگاهها