زخم های دهان شایع، زخم های باز هستند که می توانند باعث ایجاد درد و ناراحتی زیادی در داخل دهان شوند. این زخم ها معمولاً دارای یک مرکز سفید یا زرد هستند که با یک قسمت قرمز ملتهب پوشیده شده است. آنها اغلب در داخل گونه ها، روی لب ها، زیر زبان، کف دهان یا پایین لثه دیده می شوند. اگرچه این زخم ها بی خطر هستند، اما می توانند بسیارناراحت کننده باشند.
علت زخم شدن دهان چیست؟
این زخم ها به دو قسمت آسیب زا یا آفت دسته بندی می شوند:
- زخم های دهانی آسیب زا. این زخم های دهانی در اثر ضربه ای که باعث از بین رفتن بخشی از غشای مخاطی می شود، بروز پیدا می کنند.
- زخم های ناشی از ضربه یا جراحت. معمولاً به صورت زخم های منفرد و دردناک در کنار قسمت آسیب دیده، به وجود می آیند و اغلب با از بین رفتن علت اصلی تشکیل دهنده آنها، به خودی خود برطرف می شوند.
بسیاری از عوامل می توانند باعث به وجود آمدن زخم های دهانی آسیب زا شوند، از جمله:
- حساسیت به برخی از مواد خمیردندان
- گاز گرفتن داخل گونه یا زبان به طورناگهانی
- سوزاندن دهان با مصرف غذای گرم یا نوشیدنی داغ
- دندان مصنوعی و بریس های ضعیف و یا پر کننده های خشن
- اصطکاک مداوم دهان یا زبان در برابر دندان های کج یا تیز
- تحریک مخاط دهان با استفاده از ضد عفونی کننده های قوی
- مسواک زدن نادرست یا تراشیدن ناگهانی بافت نرم دهان هنگام مسواک زدن
- خوردن غذاهای سفت، خشن یا ترد، مانند نان تست، چیپس، پیتزا و پوسته نان
زخم های آفتی دهان
زخم های مکرر دهانی در افراد بیمار که بیماری زمینه ای دارند، دیده می شود هستند.
زخم های آفتی حدود 20٪ – 30٪ از کل جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهند و در سه نوع مختلف، کوچک، ماژور و هرپتی فرم طبقه بندی می شوند.
زخم های آفتی کوچک
زخم های کوچک آفتی از نظرشکل دارای ابعادی کوچک و زرد کم رنگ با التهاب و قرمزی قابل مشاهده در اطراف آنها هستند. زخم های کوچک فراوان ترین انواع زخم های دهان است. آنها معمولاً به صورت یک ضایعه منفرد ایجاد می شوند، اما گاهی اوقات می توانند به صورت همزمان در یک خوشه تا پنج مورد بروز پیدا می کنند. رفع و التهاب کامل زخم های کوچک احتمال دارد بین 7 تا 10 روز طول بکشد. زخم های کوچک آفتی با دردی نسبتاً کم همراه هستند و تقریباً هیچ نشانه ای از زخم وجود ندارد. زخم هایی از این دست معمولاً به عنوان زخم های شانکر نامیده می شود. با این حال، تصور اینکه همه زخم های دهان زخم های شانکر باشند اشتباه است.
زخم های بزرگ آفتی
زخم های بزرگ آفتی، نسبتاً شدید هستند و بهبود آن مدت زمان زیادی طول می کشد. بهبود هر زخم احتمالاً بین 2 هفته تا چند ماه طول می کشد. این زخم ها معمولا بزرگ هستند و در عرض 10 میلی متر یا بزرگتر گسترش می یابند. شکل آنها به صورت نامنظم و کمی برجسته است. زخم های بزرگ به طور کلی در یک خوشه ظاهر نمی شوند و احتمال دارد همزمان فقط یک یا دو مورد ظاهر شوند. این زخم ها به عمق بافت نفوذ می کنند و باعث می شوند که جای زخم باقی بماند. زخم های بزرگ باعث ایجاد درد و ناراحتی زیادی می شوند که می تواند غذا خوردن را دشوار کند. گاهی اوقات، زخم احتمال دارد در نزدیکی لوزه ها ظاهر شود که می تواند منجر به بروز اختلال در بلع شود.
زخم های هرپتی فرم
زخم های هرپتی فرم به دلیل شباهت غیر معمول به زخم های دهانی، تبخال نامگذاری می شوند. به اندازه یک سر سوزن هستند و قطر آنها بیشتر از 1-2 میلی متر نیست. زخم های متعدد از این نوع معمولاً به صورت خوشه ای در کنار هم به وجود می آیند و گاهی اوقات می توانند به هم متصل شوند و زخم هایی به شکل بزرگ و نامنظم ایجاد کنند.
این زخم ها می توانند خیلی سریع انتشار پیدا کنند، بنابراین احتمال دارد مزمن به نظر برسند. بهبودی این نوع زخم بین 2 هفته تا 2 ماه طول می کشد. زخم های هرپتی فرم، در زنان بیشتر از مردان دیده می شود و شیوع بیشتری در سالمندان دارد.
علائم و نشانه های زخم دهان چیست؟
بیشتر زخم های دهان می توانند در هرجای مخاط دهان روی لب ها، کف دهان و داخل گونه ها، زیر زبان و به ندرت در سقف دهان ایجاد شوند.
علائم و نشانه های زخم دهان بسته به علت اصلی آن متفاوت است، اما در بیشتر موارد زخم دهان با علائم زیر همراه است:
- درد یا ناراحتی در دهان
- ایجاد یک یا چند زخم باز در دهان
زخم های معمولی دهان دارای برخی از ویژگی های قابل شناسایی هستند:
زخم دهان معمولاً به شکل گرد یا بیضی شکل هستند که می تواند به صورت یک ضایعه کوچک یا زخم های متعدد در لایه نرم و حساس دهان ظاهر شود و به رنگ سفید، زرد یا خاکستری در مرکز باشد و معمولاً با لبه های قرمز و متورم احاطه شده است. پوشش نرم دهان در اطراف زخم بسیارنازک است که می تواند جویدن و مسواک زدن را بسیار دردناک کند.
در موارد شدید، بیمار احتمال دارد علائم زیر را نیز مشاهده کند:
- تب
- بی حالی
- التهاب غدد
- از دست دادن اشتها
زخم های دهان چگونه درمان می شوند؟
اگر زخم ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشک احتمال دارد یک دوره آنتی بیوتیک برای درمان بیماری زمینه ای تجویز کند.
اگر زخم ناشی از اصطکاک مداوم در برابر دندان نامرتب یا تیز باشد، دندانپزشک لبه های دندانه دار را درمان می کند. در صورتی که علت زخم دهان پروتز و بریس باشند، پزشک می تواند آنها را برطرف کند.
درمان های موضعی
پزشک احتمال دارد برخی از پماد ها، کرم ها یا سایر مواد را برای استفاده موضعی بر روی پوست زخم شده پیشنهاد دهد. این مواد شامل داروهای بیهوشی، کورتیکواستروئیدها و پوشش های محافظتی برای بهبود سریع و تسکین ناراحتی است. درمان موضعی همچنین احتمال دارد شامل سوزاندن زخم با لیزر یا مواد شیمیایی باشد که فقط تحت نظر پزشک انجام می شود.
راه های تشخیص زخم های دهان چیست؟
از آنجا که زخم های دهان کاملاً خوش خیم هستند، موارد خفیف معمولاً برای تشخیص صحیح نیازی به مراجعه به پزشک ندارند. با این حال، اگر زخم بیش از 3 هفته ادامه داشته باشد و با گذشت زمان بدتر شود یا به مرورافزایش یابد، تشخیص زود هنگام و درمان بیماری ضروری است.
پزشک یک معاینه دقیق از حفره دهان انجام می دهد و در صورت لزوم چند آزمایش تجویز می کند که احتمال دارد شامل موارد زیر باشد:
- تست های سواب
- شمارش کامل خون
- تعداد آنتی بادی سلیاک
- آزمایشات آهن، فولات و B 12
اگر جواب آزمایش اولیه بی نتیجه باشد، در صورت ادامه بیماری، پزشک مجبور است قسمت کوچکی از زخم و بافت پوست مجاور را نمونه برداری کند، سپس برای شناسایی آزمایش می شود.
عوارض مربوط به زخم دهان چیست؟
زخم های دهان به طور کلی طی 2 هفته برطرف می شوند، اما در برخی موارد که زخم شدید و گسترده باشد، احتمال دارد زخم به عفونت باکتریایی تبدیل شود.
هنگام بروز زخم دهان، چه موقع با پرشک تماس بگیریم؟
بیشتر زخم های دهان به طور خود به خود و بدون هیچ گونه دارویی برطرف می شوند. با این حال، لازم است که در صورت موارد زیر با دندانپزشک، متخصص طب دهان یا متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید.
- تب بالا
- زخم های دهان مدام که برمی گردند.
- لثه ها شروع به خونریزی می کنند.
- زخم دهان حتی پس از 3 هفته خوب نمی شود.
- درد و قرمزی در زخم و اطراف آن بدتر می شود.
- با پیشرفت بیماری علائم جدید مشاهده می کنید.
- با وجود مراقبت، زخم نشانه ای ازخوب شدن ندارد.
- این وضعیت چنان دردناک می شود که زندگی روزمره را مختل کرده استو
- لکه های سفید روی زبان یا هرجای دیگر داخل حفره دهان ایجاد می شود.
زخم های مکرر دهان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد:
- عفونت برفک دهان
- استرس یا اضطراب
- بهداشت ضعیف دهان
- سرطان در ناحیه دهان
- عفونت باکتریایی یا ویروسی
- عوارض جانبی برخی داروها
- بیماری سلیاک یا التهاب روده
- اختلالات خونی مانند کم خونی
- بیماری های پوستی مانند لیکن پلان
- ایمنی کم یا بیماری های خود ایمنی
- رادیوتراپی یا شیمی درمانی شامل ناحیه دهان
- کمبودهای تغذیه ای (مانند ویتامین B12 یا آهن)
- نوسانات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی
- استنشاق هایی که حاوی استروئید هستند، مانند موارد آسم یا COPD
- ساییدگی مکرر به دلیل خرابی دندان مصنوعی یا دندان تیز یا پر شدن
آیا زخم های دهان نشانه سرطان دهان است؟
همه زخم های دهان به معنای سرطان نیستند. به طور معمول، زخم دهان در عرض 2 هفته بهبود می یابد. اگر زخمی که در دهان وجود دارد از مناطق قرمز و سفید با لبه های ناهموار باشد و بیش از 2 هفته طول بکشد باید توسط متخصص دندانپزشکی بررسی شود.
آیا خمیر دندان برای زخم دهان مناسب است؟
استفاده از خمیر دندان برای استفاده بهبودی زخم دهان کار درستی نیست. گاهی اوقات عواملی مانند نعناع موجود در خمیر دندان می توانند زخم دهان را بیشتر تحریک کنند.
آیا زخم دهان در کودکان بیشتر دیده می شود؟
نوجوانان و نوجوانان وبه ویژه زنان بیشتر در معرض زخم دهان هستند. کودکانی که سیستم ایمنی ضعیت و کمبود تغذیه دارند نیز در معرض خطر بیشتری هستند.
عوارض مربوط به زخم دهان چیست؟
زخم های دهان به طور کلی طی 2 هفته برطرف می شوند، اما در برخی موارد نادر که زخم شدید و گسترده باشد، احتمال دارد زخم جای خود به یک عفونت باکتریایی تبدیل شود.
حرف آخر
زخم های دهان یکی از مشکلات شایع است. با این حال، آنها معمولاً بی ضرر بوده و ظرف 10 روز برطرف می شوند. همچنین می توانید از پمادهای موضعی برای کاهش درد و بهبودی استفاده کنید. در صورت طولانی شدن زخم، ایجاد ناراحتی یا ایجاد مشکل در برنامه روزمره، باید با دندانپزشک مشورت کنید.
آخرین دیدگاه‌ها