خستگی آدرنال هنوز به عنوان یک بیماری محسوب نمی شود. این وضعیت در طبقه بندی بین المللی بیماری‌ها (ICD) گنجانده نشده است. خستگی آدرنال اصطلاحی است که ممکن است زمانی استفاده شود که احتمالاً غدد آدرنال فرد قادر به مقابله طبیعی با شرایط در هنگام بروز استرس نیستند. این وضعیت ممکن است با احساس خستگی بیش از حد همراه باشد.
غدد فوق کلیوی شما نقش بسیار مهمی در کمک به بدن در پاسخ به استرس فیزیکی یا روانی ایفا می‌کنند. ممکن است خستگی آدرنال یک بیماری پزشکی نباشد، بلکه شاید توصیفی از احساس و شرایطی باشد که در هنگام تجربه استرس شدید آن را تجربه کنید. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه افراد مبتلا به خستگی آدرنال با مشکلی در غدد فوق کلیوی خود رو به رو هستند، وجود ندارد.
با این حال، استفاده از یک رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و پیروی از یک الگوی خواب خوب می‌تواند به شما احساس بسیار بهتری بدهد. خستگی آدرنال در اکثر افراد به سرعت بهبود می‌یابد، اما گاهی اوقات می‌تواند برای مدت طولانی ادامه پیدا کند.
در شرایطی که خستگی ناشی از فعالیت غدد Adrenal باشد، از اصطلاح خستگی آدرنال استفاده می‌شود. خستگی آدرنال اغلب پس از استرس شدید یا طولانی مدت رخ می‌دهد. با این حال، ممکن است در طول یا بعد از ابتلا به هر نوع عفونت، از جمله آنفولانزا یا هر بیماری شبیه آنفولانزا نیز رخ دهد. بروز مشکلات خواب و خستگی غیر عادی، از جمله مهم ترین علائم خستگی آدرنال است.
عملکرد غدد فوق کلیه
هر انسان سالمی دو غده آدرنال کوچک دارد که درست بالای هر کلیه قرار گرفته‌اند. هر غده فوق کلیوی دارای یک قسمت بیرونی (قشر آدرنال) و یک قسمت داخلی است. سلول‌های غدد فوق کلیوی هورمون‌های مختلفی را تولید و ترشح می‌کنند. هورمون یک ماده شیمیایی است که در یک قسمت خاص از بدن ساخته می‌شود، با این حال وارد جریان خون می‌شود و بر روی سایر قسمت‌های بدن تأثیر می‌گذارد.
هورمون‌هایی که توسط غده فوق کلیه تولید می‌شوند، می‌توانند بر عملکردهای مختلف بدن و نیز وضعیت احساسات فرد تاثیرات عمده‌ای بگذارند. بروز اختلال در عملکرد آدرنال می‌تواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند. برخی افراد ادعا می‌کنند که خستگی آدرنال نیز یکی از این اختلالات است.
ارتباط بین غدد هیپوفیز و آدرنال
سلول‌های قسمت بیرونی غدد فوق کلیوی (قشر آدرنال) هورمون‌های کورتیزول و آلدوسترون را تولید می‌کنند. میزان کورتیزول تولید شده توسط این بخش از غده آدرنال، به وسیله هورمون دیگری به نام هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) کنترل می‌شود. ACTH توسط یک غده کوچک که درست در زیر مغز (غده هیپوفیز) قرار دارد، تولید و ترشح می‌شود.
تولید و ترشح این هورمون در غده هیپوفیز، به نوبه خود توسط هورمون دیگری تحریک می‌شود که توسط بخش دیگری از مغز به نام هیپوتالاموس ترشح می‌شود. ACTH وارد جریان خون می‌شود، سپس به غدد فوق کلیوی منتقل می‌شود و غدد فوق کلیوی را تحریک می‌کند تا کورتیزول تولید کنند.
کورتیزول هورمونی است که وجود آن برای حفظ سلامتی انسان حیاتی است. از جمله عملکردهای هورمون کورتیزول در بدن، عبارت‌اند از:
- تنظیم فشار خون.
- تنظیم سیستم ایمنی بدن
- کمک به بدن برای پاسخ دادن به شرایط استرس
- کمک به تعادل اثر انسولین در تنظیم سطح قند خون
هورمون آلدوسترون به تنظیم املاح موجود در خون کمک می‌کند. به این ترتیب می‌تواند در کنترل فشار خون موثر باشد. سلول‌های قسمت داخلی غدد فوق کلیوی، هورمون‌های آدرنالین (اپی نفرین) و نورآدرنالین (نوراپی نفرین) را تولید و ترشح می‌کنند. این هورمون‌ها در سراسر بدن، اعمال مختلفی را انجام می‌دهند.
میزان شیوع خستگی آدرنال
از آنجایی که خستگی آدرنال یک وضعیت پزشکی شناخته شده نیست، نمی‌توان تعداد افراد مبتلا به آن را به طور دقیق دانست. بسیاری از افراد در موقعیت‌های استرس زا احساس خستگی زیادی می‌کنند. به همین علت ممکن است که خستگی آدرنال بسیار شایع باشد.
علت بروز خستگی آدرنال
خستگی آدرنال زمانی بروز پیدا می‌کند که غدد Adrenal نمی‌توانند در شرایطی که با استرس زیادی رو به رو هستید، به درستی عمل کنند. غدد فوق کلیه، بخشی ضروری از پاسخ‌های بدن به هر نوع استرس فیزیکی، عاطفی یا روانی را بر عهده دارند. در طول خستگی آدرنال، غدد آدرنال شما می‌توانند به استرس پاسخ دهند، اما با مشکل رو به رو هستند و این مسئله باعث ایجاد احساس خستگی می‌شود.
انواع مختلفی از استرس می‌توانند باعث بروز خستگی آدرنال شوند. نمونه‌هایی از استرس فیزیکی شامل ابتلا به هر گونه عفونت یا ابتلا به یک بیماری شدید یا بروز مکرر یک بیماری، انجام عمل جراحی، استفاده از یک رژیم غذایی نامناسب یا آسیب شدید است.
استرس عاطفی یا روانی ممکن است ناشی از موقعیت‌های زیادی باشد. مواردی مانند مشکلات مربوط به روابط، خانواده یا کار، از این جمله‌اند.
چه کسانی دچار خستگی آدرنال می‌شوند؟
خستگی Adrenal می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. بدن افراد مختلف در نحوه مقابله با استرس، بسیار متفاوت عمل می‌کند. نحوه واکنش بدن شما به استرس نیز ممکن است به علت تاثیر عوامل دیگر کمتر موثر باشد. از جمله این عوامل، عبارت‌اند از:
- استفاده از یک رژیم غذایی نامناسب
- پیروی از الگوهای خواب نامناسب
- ابتلا به بیماری‌های طولانی مدت
- شیوه زندگی نامنظم
به این ترتیب شاید بتوان به کمک ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی، علائم را تا حدودی کاهش داد.
علائم خستگی آدرنال
علامت اصلی ابتلا به خستگی آدرنال، بروز خستگی شدید است که حتی با خوابیدن نیز برطرف نمی‌شود. با ابتلا به خستگی آدرنال، ممکن است هیچ علامت یا نشانه‌ای از بیماری وجود نداشته باشد، اما ممکن است به طور کلی احساس خستگی و ناخوشی داشته باشید.
علاوه براین ممکن است که گاهی اوقات نتوانید به وضوح و به صورت شفاف فکر کنید و به نظر برسد که نمی‌توانید به درستی کار کنید و وظایف خود را به صورت کامل انجام دهید. علائم ناشی از خستگی Adrenal، ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد.
خستگی ناشی از اختلال خستگی آدرنال ممکن است در اوایل صبح و اواسط بعد از ظهر تشدید پیدا کند. به عنوان مثال ممکن است برای شما سخت باشد که هر روز صبح از خواب بیدار شوید. حتی بعد از یک خواب خوب نیز شاید احساس خستگی شدید داشته باشید.
ممکن است عصرها احساس هوشیاری و انرژی بیشتری نسبت به بقیه روز داشته باشید. با این حال، افراد مبتلا به خستگی شدید آدرنال معمولاً همیشه احساس خستگی می‌کنند. علاوه براین، خستگی آدرنال می تواند توانایی بدن شما را برای مبارزه با عفونت‌های مختلف کاهش دهد.
این مسئله حتی می تواند احتمال ابتلا به عفونت‌های شایع مانند گلودرد یا سرماخوردگی را افزایش دهد. علاوه براین ممکن است طول مدت بهبودی از عفونت‌ها، در صورت ابتلا به خستگی آدرنال، افزایش پیدا کند. همچنین احتمال دارد هوس استفاده از نوشیدنی‌ها یا غذاهای شور و شیرین را داشته باشید.
ممکن است احساس کنید که نیاز به نوشیدن قهوه یا دیگر نوشیدنی‌های محرک دارید تا به شما کمک کند هوشیاری خود را حفظ کنید یا افزایش دهید. همچنین اعتقاد بر این است که خستگی آدرنال با بروز علائم دیگری نیز همراه است. از جمله این علائم ممکن است شامل بروز سرگیجه، کاهش میل جنسی و افزایش وزن باشد.
نحوه تشخیص خستگی آدرنال
هیچ آزمایش مشخصی وجود ندارد که به کمک آن ابتلا به خستگی آدرنال را تشخیص داد. با وجود اینکه آزمایش 24 ساعته آدرنال بزاقی برای بررسی عملکرد غدد فوق کلیوی در موارد مختلفی استفاده می‌شود، اما بسیاری از پزشکان، از جمله متخصصان غدد فوق کلیه، این آزمایش را برای اندازه گیری عملکرد غدد فوق کلیوی مناسب نمی‌دانند.
آزمایش آدرنال 24 ساعته شامل نمونه برداری از بزاق به تعداد چهار بار در طول 24 ساعت است. این نمونه‌ها به طور معمول در ساعت‌های 8 صبح، 12 ظهر، 4 بعد از ظهر و نیمه شب تهیه می‌شوند. سطح استروئید (کورتیزول) در اوایل صبح باید بالاترین سطح را داشته باشد، با این حال اگر غدد فوق کلیه به درستی کار نکنند، این مقدار ممکن است کاهش پیدا کند.
علاوه براین ممکن است برای رد احتمال ابتلا به سایر علل بروز خستگی، نیاز باشد که آزمایش خون انجام دهید. مواردی مانند کم خونی یا کم کاری غده تیروئید می‌توانند باعث خستگی شوند. همچنین در صورت وجود هرگونه نگرانی درباره عملکرد صحیح غدد فوق کلیه، شاید به آزمایشات دیگری نیاز داشته باشید.
درمان خستگی آدرنال
روش درمانی خستگی Adrenal اساساً مبتنی بر ایجاد تغییرات در سبک زندگی است. مواردی مانند بهبود خواب، رژیم غذایی و ورزش از این جمله‌اند. با این حال برای اینکه بتوانید نگرانی‌های خود را رفع و از یک برنامه درمانی منظم پیروی کنید، با پزشک معالج خود درباره علائم و احساسات خود مشورت کنید.
کاهش استرس و افزایش آرامش برای بهبود این علائم، بسیار مهم هستند. به عنوان مثال شاید نیاز باشد که برای کاهش استرس و مدیریت اضطراب خود، از روش‌های آرام سازی و مدیتیشن استفاده کنید. شاید مشورت با یک درمانگر برای رفع مشکلات شما مفید باشد.
میزان مصرف میوه و سبزیجات افزایش دهید. از مصرف غذاهای نامناسب و غذاهای فرآوری شده خودداری کنید. همچنین از نوشیدن قهوه و هر نوشیدنی محرک دیگری اجتناب کنید یا میزان آن را کاهش دهید. علاوه براین مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای شیرین را کاهش دهید. شما می‌توانید به کمک متخصص تغذیه، یک رژیم غذایی مناسب برای خود پیدا کنید.
برای کاهش علائم خستگی آدرنال، پایبندی به یک برنامه منظم ورزش نیز مهم است. ورزش ممکن است علائم منفی ناشی از خستگی Adrenal را تا حد مطلوبی کاهش دهد. همچنین این نکته بسیار مهم است که خواب کافی داشته باشید و به یک برنامه و الگوی خواب ثابت پایبند باشید.
اگر بتوانید بهداشت و کیفیت خواب خود را افزایش دهید، ممکن است بتوانید علائم خستگی آدرنال را تا حد زیادی کاهش دهید. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه مصرف مکمل‌ها (مانند مکمل‌های ویتامینی) برای درمان خستگی آدرنال مفید است، وجود ندارد و حتی مصرف برخی از مکمل‌ها می تواند برای درمان خستگی آدرنال مضر باشند.
پیش آگهی خستگی آدرنال
اکثر افراد مبتلا به خستگی آدرنال خیلی سریع بهبود می‌یابند، اما بهبود برخی از علائم شدید ممکن است چند ماه طول بکشد. مدت زمان بهبودی خستگی آدرنال از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و به علت بروز استرس و شدت علائم بستگی دارد. به طور کلی، پیروی از یک برنامه درمانی مناسب، می‌تواند به افزایش سرعت بهبود شما کمک کند.
