کلستریدیوم دیفیسیل چیست؟

کلستریدیوم دیفیسیل یا C. difficile یک باکتری است که می تواند علائم مختلفی از اسهال تا التهاب خطرناک و جدی را در روده بزرگ ایجاد کند. C. difficile بیشتر سالمندان را در بیمارستان ها یا مراکز مراقبت طولانی مدت تحت تأثیر قرار می دهد و معمولاً پس از استفاده از داروهای آنتی بیوتیکی ایجاد می شود. با این حال، بررسی ها نشان می دهد میزان افزایش عفونت C.diffile در افرادی که به طور معمول در معرض خطر بالا نیستند، مانند افراد جوان و سالم که از آنتی بیوتیک استفاده نکرده و در مراکز مراقبت های بهداشتی نبوده اند، نیز دیده می شود.

هر سال در ایالات متحده، حدود نیم میلیون نفر به بیماری C. difficile مبتلا می شوند و در سال های اخیر، عفونت های C. difficile مکرر، شدید و درمان آنها دشوار شده است. عفونتهای مکرر C. difficile نیز در حال افزایش است.

علائم کلستریدیوم دیفیسیل

برخی از افراد باکتری C. difficile را در روده خود حمل می کنند اما هرگز بیمار نمی شوند، اگرچه به ندرت احتمال دارد عفونت را انتشار دهند. علائم و نشانه ها معمولاً ظرف پنج تا 10 روز پس از شروع دوره آنتی بیوتیک ها ظاهر می شوند، اما می تواند به محض اولین روز یا تا دو ماه بعد بروز کنند.

عفونت خفیف تا متوسط

شایع ترین علائم و نشانه های عفونت خفیف تا متوسط ​​C. difficile عبارتند از:

• گرفتگی و حساسیت شکمی خفیف
• اسهال آبکی سه یا چند بار در روز

عفونت شدید

افرادی که دارای عفونت شدید C. difficile هستند، دچار کم آبی می شوند و شاید نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند C. difficile .می تواند باعث التهاب روده بزرگ شده و گاهی تکه هایی از بافت خام ایجاد کند که باعث خونریزی یا تولید چرک می شود. علائم و نشانه های عفونت شدید عبارتند از:

• تب
• کم آبی بدن
• کاهش وزن
• شکم متورم
• نارسایی کلیه
• حالت تهوع
• ضربان قلب سریع
• از دست دادن اشتها
• وجود خون یا چرک در مدفوع
• افزایش تعداد گلبولهای سفید خون
• گرفتگی و درد شکم، که می تواند شدید باشد.
• افزایش تعداد گلبولهاسهال آبکی 10 تا 15 بار در روز

عفونت شدید C. difficile همچنین می تواند باعث التهاب شدید و بزرگ شدن روده بزرگ (که مگاکولون سمی نیز نامیده می شود) و سپسیس شود. افرادی که این شرایط را دارند اغلب در بخش مراقبت های ویژه بستری می شوند.

برخی از افراد در طول یا مدت کوتاهی بعد از درمان آنتی بیوتیکی مدفوع شل دارند. این می تواند ناشی از عفونت کلستریدیوم دیفیسیل باشد.

در صورت داشتن موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

• تب جدید
• خون در مدفوع
• درد یا گرفتگی شدید شکم
• سه یا چند بار مدفوع آبکی در روز
• علائمی که بیش از دو روز طول می کشد.

باکتری های دیفیسیل در سرتاسر محیط ها در خاک، هوا، آب، مدفوع انسان، حیوانات و محصولات غذایی مانند گوشت های فرآوری شده یافت می شود. تعداد کمی از افراد سالم به طور طبیعی باکتری ها را در روده بزرگ خود حمل می کنند و اثرات بدی از عفونت ندارند.

هنگامی که افراد آلوده دست های خود را کاملاً نمی شویند، اسپورهای باکتری C. difficile به غذا، سطوح و اشیاء منتقل می شود. این هاگ ها می توانند هفته ها یا ماه ها در یک اتاق باقی بمانند. اگر سطح آلوده به اسپورهای C. difficile را لمس کنید، احتمال دارد ناخواسته باکتری ها را ببلعید.

پس از انتقال، C. difficile می تواند سمومی تولید کند که به پوشش داخلی روده حمله می کند. این سموم سلول ها را از بین می برند و تکه هایی (پلاک) از سلول های التهابی در داخل روده بزرگ تولید می کنند و باعث اسهال آبکی می شوند.

یک نوع تهاجمی از C. difficile ظاهر شده است که سموم بسیار بیشتری نسبت به سایر سویه ها تولید می کند. این گونه جدید می تواند در برابر برخی از داروها مقاوم تر باشد و در افرادی که در بیمارستان نبوده یا آنتی بیوتیک مصرف نکرده اند، ظاهر شده است. این گونه C. difficile از سال 2000 باعث شیوع چندین بیماری شده است.

عوامل خطر کلستریدیوم دیفیسیل

اگرچه افرادی که فاکتورهای خطر شناخته شده ای ندارند از باکتری C. difficile بیمار شده اند، اما برخی عوامل خطر را افزایش می دهند.

مصرف آنتی بیوتیک یا داروهای دیگر. روده ها حاوی حدود 100 تریلیون سلول باکتریایی و تا 2000 نوع مختلف باکتری است که بسیاری از آنها به محافظت از بدن در برابر عفونت کمک می کند. وقتی از آنتی بیوتیک برای درمان عفونت استفاده می کنید، این داروها علاوه بر باکتری های ایجاد کننده عفونت، برخی از باکتری های مفید و طبیعی را نیز از بین می برند. بدون داشتن باکتری های مفید کافی ، C. difficile می تواند به سرعت خارج از کنترل رشد کند. آنتی بیوتیک هایی که اغلب منجر به عفونت های C. difficile می شوند عبارتند از:

• کلیندامایسین
• پنی سیلین ها
• سفالوسپورین ها
• فلوروکینولون ها

مهار کننده های پمپ پروتون، نوعی دارو که برای کاهش اسید معده استفاده می شود، همچنین احتمال دارد خطر ابتلا به عفونت C. difficile را افزایش دهد.

بستری در یک مرکز مراقبت های بهداشتی. اکثر عفونت های C. difficile در افرادی رخ می دهد که اخیراً در مراکز مراقبت های بهداشتی -از جمله بیمارستان ها، خانه های سالمندان و مراکز مراقبت طولانی مدت-که در آن میکروب ها به راحتی انتشار می یابند ،بوده اند. استفاده از آنتی بیوتیک ها در برابر عفونت رایج است. C. difficile عمدتا روی دست از فردی به فرد دیگر پخش می شود، همچنین بر روی دسته های چرخ دستی، نردبان، میزهای کنار تخت، توالت، سینک ظرفشویی، گوشی پزشکی، دماسنج – و حتی تلفن و کنترل از راه دور وجود دارد.

اگر بیماری جدی دارید، مانند بیماری التهابی یا سرطان روده بزرگ، یا سیستم ایمنی ضعیف شده (مانند شیمی درمانی)، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت C. difficile هستید. اگر جراحی شکم یا عمل گوارشی داشته اید، خطر ابتلا به عفونت C. difficile نیز بیشتر است.

عوامل خطر دیگر کلستریدیوم دیفیسیل عبارتند از:

• زنان بیشتر از مردان به عفونت difficile مبتلا می شوند.
• سن بالا عامل خطر است. در یک بررسی، خطر ابتلا به difficile در افراد 65 سال به بالا 10 برابر بیشتر از افراد جوانتر بود.
• ابتلا به یک عفونت difficile شانس ابتلا به عفونت دیگر را افزایش می دهد و با هر عفونت خطر افزایش می یابد.

عوارض کلستریدیوم دیفیسیل

عوارض عفونت C. difficile عبارتند از:

• کم آبی بدن. اسهال شدید می تواند منجر به کاهش قابل توجه مایعات و الکترولیت ها شود. این امر باعث می شود عملکرد طبیعی بدن دشوار شود و فشار خون به سطوح خطرناک پایین برسد.
• نارسایی کلیه. در برخی موارد، کم آبی بدن می تواند آنقدر سریع رخ دهد که عملکرد کلیه به سرعت بدتر شود (نارسایی کلیه).
• مگاکولون سمی. در این شرایط نادر، روده بزرگ قادر به دفع گاز و مدفوع نیست و باعث متسع شدن آن می شود .مگاکولون (بدون درمان، روده بزرگ احتمال دارد پاره و باکتری ها وارد حفره شکمی شوند. بزرگ شدن یا پارگی روده بزرگ نیاز به جراحی اورژانسی دارد و احتمال دارد کشنده باشد.
• سوراخ در روده بزرگ. این به ندرت رخ می دهد و ناشی از آسیب گسترده به پوشش داخلی روده بزرگ یا بعد از مگاکولون سمی است. روده سوراخ شده می تواند باکتری ها را به داخل حفره شکمی بریزد و منجر به عفونت خطرناک (پریتونیت) شود.
• مرگ. حتی عفونتهای خفیف تا متوسط ​​C. difficile در صورت عدم درمان فوری می تواند به سرعت به بیماری کشنده تبدیل شود.

پیشگیری از عفونت کلستریدیوم دیفیسیل

برای کمک به پیشگیری از شیوع C. difficile، دربیمارستان ها و سایر مراکز مراقبت های بهداشتی از دستورالعمل های دقیق کنترل عفونت پیروی کنید.

اقدامات پیشگیرانه شامل موارد زیر است:

• از مصرف غیر ضروری آنتی بیوتیک ها خودداری کنید. گاهی اوقات آنتی بیوتیک ها برای بیماری های ویروسی تجویز می شوند که این داروها به آنها کمک نمی کند. با بیماریهای ساده از یک روش انتظار و دیدن استفاده کنید. اگر به آنتی بیوتیک احتیاج دارید، از پزشک خود بخواهید تا دارویی را انتخاب کند که محدوده دارد و آن را در کوتاه ترین زمان ممکن مصرف کنید.
• دستان خود را بشویید. کارکنان مراقبت های بهداشتی باید قبل و بعد از درمان هر فردی که تحت مراقبت است، بهداشت دست را رعایت کنند. در صورت شیوع difficile، استفاده از صابون و آب گرم انتخاب بهتری برای بهداشت دست است، زیرا ضدعفونی کننده های حاوی الکل به طور موثری اسپورهای C. difficile را از بین نمی برند. بازدیدکنندگان همچنین باید دستان خود را با صابون و آب گرم قبل و بعد از خروج از اتاق یا استفاده از حمام بشویند.
• نظافت کامل را رعایت کنید. در هر محیط مراقبت بهداشتی، تمام سطوح باید با محصولی حاوی سفید کننده کلر به دقت ضدعفونی شوند. اسپورهای difficile می توانند از قرار گرفتن در معرض محصولات معمول پاک کننده که حاوی سفید کننده نیستند، جان سالم به در ببرند.

تشخیص کلستریدیوم دیفیسیل

پزشکان غالباً در مورد افرادی که اسهال دارند و دارای عوامل خطر دیگری برای ابتلا به C.diffile هستند مشکوک می شوند. در چنین مواردی، پزشکان به احتمال زیاد یک یا چند آزمایش زیر را سفارش می دهند.

آزمایشات مدفوع

سموم تولید شده توسط باکتری C.diffile معمولاً در نمونه مدفوع قابل تشخیص است. چندین نوع اصلی آزمایشات وجود دارد و آنها عبارتند از:

واکنش زنجیره ای پلیمر. از این آزمایش مولکولی حساس می تواند به سرعت ژن C. difficile B را در نمونه مدفوع تشخیص دهد و بسیار دقیق است.

GDH/EIA. برخی از بیمارستان ها از آزمایش گلوتامات دهیدروژناز (GDH) همراه با آزمایش ایمونواسی آنزیمی (EIA) استفاده می کنند. GDH یک روش بسیار حساس است و می تواند وجود C. difficile را در نمونه های مدفوع به طور دقیق منتفی کند.

سنجش ایمنی آنزیمی. آزمایش ایمونواسی آنزیمی (EIA) سریعتر از سایر آزمایشها است اما برای تشخیص بسیاری از عفونتها به اندازه کافی حساس نیست.

سمیت سلولی. سمیت سلولی به دنبال اثرات سم C. difficile بر روی سلول های انسانی رشد یافته در یک آزمایش است. این نوع آزمایش حساس، اما کمتر در دسترس است، انجام آن دشوارتر است و برای نتایج آزمایش 24 تا 48 ساعت زمان نیاز دارد. معمولاً در محیط های تحقیقاتی استفاده می شود.

اگر اسهال یا مدفوع آبکی ندارید، آزمایش C. difficile ضروری نیست و برای درمان بعدی مفید نیست. اگر اسهال ندارید، مدفوع نباید برای C. difficile آزمایش شود.

معاینه روده بزرگ

در موارد نادر، برای کمک به تأیید تشخیص عفونت C. difficile و جستجوی علل جایگزین علائم، پزشک می تواند قسمت داخلی روده بزرگ را بررسی کند. این آزمایش (سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر یا کولونوسکوپی) شامل قرار دادن یک لوله انعطاف پذیر با یک دوربین کوچک در یک سر به داخل روده بزرگ است تا مناطق التهاب و شبه غشاها را جستجو کند.

آزمایشات تصویربرداری

اگر پزشک در مورد عوارض احتمالی C. difficile نگران است، احتمال دارد اشعه ایکس شکم یا اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، که تصاویری از روده بزرگ را ارائه می دهد، سفارش دهد. اسکن می تواند وجود عوارضی مانند ضخیم شدن دیواره روده بزرگ، انتشار روده یا به ندرت سوراخ در مخاط ان را تشخیص دهد.

درمان کلستریدیوم دیفیسیل

اولین قدم در درمان C. difficile قطع مصرف آنتی بیوتیک است که باعث ایجاد عفونت شده است. بسته به شدت عفونت، درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:

آنتی بیوتیک ها. درمان استاندارد برای C. difficile یک آنتی بیوتیک دیگر است. این آنتی بیوتیک ها باعث پیشگیری از رشد C. difficile می شود که به نوبه خود اسهال و سایر عوارض را درمان می کند. پزشک احتمال دارد ونکومایسین (Vancocin HCL، Firvanq) یا فیداکسومیسین (Dificid) را تجویز کند.اگر ونکومایسین یا فیداکسومیسین در دسترس نباشند، مترونیدازول (فلاژیل) به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد.

عمل جراحي. برای افرادی که درد شدید، نارسایی اعضا، مگاکولون سمی یا التهاب دیواره شکم دارند، جراحی برای برداشتن قسمت بیمار کولون می تواند تنها گزینه باشد.

عفونت مکرر کلستریدیوم دیفیسیل

20 درصد از افراد مبتلا به دیفیسیلی مجدداً بیمار می شوند، به این دلیل که عفونت اولیه هرگز از بین نرفته یا به با گونه های مختلف باکتری آلوده شده اند.

خطر عود و بازگشت بیماری در شرایط زیر بیشتر است:

• سن بالای 65 سال دارند.
• در حال درمان با آنتی بیوتیک ها برای عفونت difficile برای بیماریهای دیگرنیز از آنتی بیوتیک ها استفاده می کنید.
• یک بیماری زمینه ای شدید مانند نارسایی مزمن کلیه، بیماری التهابی روده یا بیماری مزمن کبدی داشته باشید.

درمان بیماریهای مکرر می تواند شامل موارد زیر باشد:

آنتی بیوتیک ها. درمان آنتی بیوتیکی برای عود احتمال دارد شامل یک یا چند دوره از دارو باشد. به طور کلی، دستورالعمل ها توصیه می کنند همان درمانی را که برای عفونت اولیه استفاده می شود، تکرار نکنید. اثربخشی درمان آنتی بیوتیکی با هر تکرار بعدی کاهش می یابد.

پروبیوتیک ها. پروبیوتیک ها ارگانیسم هایی مانند باکتری و مخمر و بدون نسخه در دسترس هستند. نقش این محصولات در عفونت C. difficile بحث برانگیز است. بررسی ها ثابت نکرده که محصولات موجود در پیشگیری یا درمان عفونت با C. difficile مفید است. پروبیوتیک های پیشرفته در حال حاضر برای استفاده بالقوه از آنها در درمان یا پیشگیری از C. difficile مورد مطالعه قرار می گیرند اما در حال حاضر در دسترس نیستند.

شیوه زندگی و داروهای خانگی

درمان حمایتی اسهال شامل موارد زیر است:

مایعات فراوان. مایعات حاوی آب، نمک و شکر مانند آب میوه رقیق شده، نوشابه و آب گوشت را انتخاب کنید.

تغذیه خوب. اگر اسهال آبکی دارید، غذاهای نشاسته ای مانند سیب زمینی، رشته فرنگی، برنج، گندم و جو دوسر بخورید. انتخاب های خوب دیگر کراکر شور، موز، سوپ و سبزیجات آب پز است. اگر گرسنه نیستید، شاید در ابتدا به رژیم مایع نیاز داشته باشید. پس از برطرف شدن اسهال، احتمال دارد هنگام هضم شیر و فرآورده های حاوی شیر دچار مشکل موقت شوید.