عوارض کرونای مزمن یا سندرم بعد از COVID 19، در برخی از افراد مبتلا به کرونای مزمن، ممکن است منجر به بروز عوارض و مشکلات و بیماری های مزمن گردد. حتی می توانند تا ماه ها فرد را تحت تاثیر قرار دهد و به شدت ناراحت کننده و ویران کننده باشد.
COVID-19 خفیف تا متوسط برای بیشتر افراد حدود دو هفته طول می کشد. اما در برخی افراد حتی اگر از مرحله حاد بیماری بهبود یابند، مشکلات طولانی مدت و عوارض ناشی از آن می تواند تا طولانی مدت ادامه داشته باشد. در چنین بیمارانی، ویروس کرونا دیگر در بدن آنها وجود ندارد. حتی در صورت آزمایش تشخیصی، ممکن است فرد از نظر ویروس کرونا منفی باشد. اما با این وجود ممکن است به شدت ناتوان و بیمار باشد.
این مشکل چندین نام دارد. موسسه ملی بهداشت از علائم طولانی مدت COVID-19 به عنوان PASC یاد می کنند که مخفف عوارض پس از حاد SARS-CoV-2 است. اصطلاحات رایج تر عبارتند از:
- سندرم بعد از COVID
- COVID طولانی مدت
افرادی که با سندرم پس از COVID زندگی می کنند، گاهی اوقات به عنوان “حمل کنندگان طولانی” شناخته می شوند.
چه عواملی باعث سندرم بعد از COVID می شوند؟
اگرچه مشخص شده است افرادی که دارای فاکتورهای خطر خاصی هستند (از جمله فشار خون بالا، سیگار کشیدن، دیابت، چاقی و سایر بیماری ها) در صورت ابتلا به بیماری کرونا، احتمالا دچار یک حمله جدی COVID-19 می شوند. اما ارتباط مشخصی بین این عوامل خطرناک و عوارض طولانی مدت بیماری وجود ندارد. در حقیقت، COVID طولانی مدت در افرادی که علائم خفیف دارند، هم اتفاق میفتد.
بررسی ها نشان می دهد که این مشکلات می تواند به دلیل آسیب به اندام ها، پاسخ التهابی، خودایمنی مداوم یا دلیل دیگری باشد.
چه عواملی باعث بروز کووید 19 طولانی مدت می شود؟
SARS-CoV-2 می تواند به طرق مختلف به بدن حمله کند. حتی به ریه ها، قلب، سیستم عصبی، کلیه ها، کبد و سایر اندام ها آسیب برساند. مشکلات بهداشت روانی می تواند از غم و اندوه، درد یا خستگی حل نشده یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) پس از درمان در بخش مراقبت های ویژه (ICU) ناشی شود.
متخصصان می گویند: ما شاهد طیفی از علائم پس از COVID-19 حاد هستیم که برخی از آنها پس از سایر بیماری های مهم رخ می دهند. برخی از آنها جزئی هستند. اما افراد دیگر ممکن است نیاز به مراقبت مداوم و حتی بستری مجدد در بیمارستان داشته باشند.
اما آنچه که مشخص است این است که به نظر می رسد سندرم پس از COVID-19 فقط در مبتلایان به بیماری کرونا شدید دیده نمی شود. بلکه بیمارانی که هرگز علائم شدید بیماری کرونا را نداشته اند، از عوارض طولانی مدت کرونا شکایت می کنند.
اثرات طولانی مدت عفونت ویروس کرونا چیست؟
طبق CDC، شایع ترین علائم پایدار و عوارض طولانی مدت ویروس کرونا، خستگی، تنگی نفس، سرفه، درد مفاصل و درد قفسه سینه است. سایر مشکلات شامل مشکلات شناختی، عدم تمرکز، افسردگی، درد عضلانی، سردرد، ضربان قلب سریع و تب متناوب است.
مشکلات تنفسی و کووید 19 طولانی مدت
COVID-19 می تواند باعث ایجاد زخم و سایر مشکلات دائمی در ریه ها شود. اما حتی عفونت های خفیف نیز می توانند باعث تنگی نفس مداوم شوند.
بهبود ریه پس از COVID-19 امکان پذیر است. اما زمان می برد. متخصصان می گویند ماه ها طول می کشد تا عملکرد ریه فرد به سطح قبل از COVID-19 برگردد. تمرینات تنفسی و تنفس درمانی می تواند در بهبود وضعیت ریه موثر باشند.
مشکلات قلبی و کووید 19 طولانی مدت
عفونت SARS-CoV-2 می تواند برخی از افراد را با مشکلات قلبی، از جمله التهاب عضله قلب، روبرو کند. در حقیقت، یک مطالعه نشان داد که 60٪ از افرادی که از COVID-19 بهبود یافتند، دارای علائم التهاب مداوم قلبی بودند که می تواند منجر به علائم رایج تنگی نفس، تپش قلب و ضربان قلب سریع شود. این التهاب حتی در کسانی که مورد خفیف COVID-19 داشته اند و قبل از بیماری هیچ مشکلی پزشکی نداشته اند، ظاهر شده است.
آسیب کلیه و کووید 19 طولانی مدت
عفونت ویروس کرونا باعث آسیب کلیه شود. حتی می تواند خطر بیماری طولانی مدت کلیه و نیاز به دیالیز را افزایش دهد.
اختلال در حس بویایی و چشایی بعد از COVID-19
حس بویایی و چشایی تا حدودی بهم دیگر مرتبط هستند. ویروس کرونا می تواند سلولهای بینی را تحت تأثیر قرار دهد. ابتلا به COVID-19 می تواند باعث تغییر یا از دست رفتن حس بویایی یا چشایی شود. قبل و بعد از اینکه بیماران با COVID-19 بیمار می شوند، ممکن است بویایی یا چشایی خود را به طور کامل از دست بدهند. یا متوجه شوند که چیزهای آشنا بو، طعم بد، عجیب یا متفاوت دارند.
در حدود یک چهارم افراد مبتلا به COVID-19 که دارای یک یا هر دو این علائم هستند، این مشکل در طی دو هفته برطرف می شود. اما برای بیشتر افراد این علائم همچنان پابرجاست. اگر چه از دست دادن طولانی مدت این حواس ممکن است جدی و خطرناک نباشد. اما تا حدودی می تواند منجر به کمبود اشتها، اضطراب و افسردگی شود. برخی بررسی ها نشان می دهد که 60 تا 80 درصد احتمال دارد که این افراد طی یک سال شاهد بهبود حس بویایی خود باشند.
مشکلات نورولوژیک در COVID طولانی
دکتر Arun Venkatesan، متخصص اعصاب، می گوید: برخی از افراد به دنبال عفونت COVID دچار علائم متوسط تا بلند مدت از جمله مه مغز، خستگی، سردرد و سرگیجه می شوند. علت این علائم مشخص نیست.
علائم سیستم عصبی خودمختار پس از COVID-19
سندرم تاکی کاردی ارتواستاتیک موضعی یا POTS نوعی بیماری است که گردش خون را تحت تأثیر قرار می دهد. افرادی که از COVID-19 جان سالم به در برده اند ممکن است در برابر آن آسیب پذیرتر باشند. Tae Chung، MD، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، می گوید: POTS می تواند بازماندگان را با سایر علائم عصبی، از جمله سردرد مداوم، خستگی، مه مغز، مشکلات در تفکر یا تمرکز و بی خوابی مواجهه کند.
حتی در بیماران فاقد POTS، بی خوابی مداوم پس از COVID-19 یا “COVID-somnia” به طور فزاینده ای در میان بازماندگان COVID-19 شایع است.
مسائل بهداشت روان و کووید 19 طولانی مدت
برخی از افراد پس از ابتلا به COVID-19، با اضطراب طولانی مدت، افسردگی و سایر مشکلات بهداشت روان روبرو هستند. تغییرات جسمی مانند درد و ضعف می تواند به دلیل انزوای طولانی مدت، استرس ناشی از از دست دادن شغل و مشکلات مالی و غم و اندوه ناشی از مرگ عزیزان و از دست دادن سلامتی پیچیده شود.
بهبودی بیمارانی که در بیمارستان بستری شده اند، ممکن است چالش برانگیز باشد. بریگام می گوید: ” سندرم مراقبت بعد از مراقبت ویژه یا PICS، بازماندگان COVID-19 و سایر افرادی را که مدتی را در ICU گذرانده اند، در معرض خطر بیشتری برای مشکلات سلامت روان، شناختی و بهبود جسمی قرار می دهد.”
مگان هوسی، دکترای روانشناسی توانبخشی می گوید که بستری شدن طولانی مدت در ICU می تواند باعث هذیان شود. محیط عجیب و غریب، داروهای متعدد تغییر دهنده ذهن، انزوا و از دست دادن کنترل می تواند بیماران را دچار احساسات وحشتناک، از جمله اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) کند.
هوسی می گوید: “بسیاری از بیماران توهماتی دارند. آنها معتقدند پزشکان سعی در آسیب رساندن به آنها دارند.”
دیابت و کووید 19 طولانی مدت
رابطه بین COVID-19 و دیابت، به ویژه دیابت نوع 2، پیچیده است. دیابت نوع 2 یک عامل خطر برای موارد جدی COVID-19 است. به نظر می رسد برخی از بازماندگان این بیماری پس از بهبودی از COVID-19 در حال تشدید علائم دیابت نوع 2 هستند.
علائم ویروس کرونا ویروس طولانی در کودکان و نوجوانان
هنوز مشخص نیست که آیا کودکانی که به COVID-19 مبتلا شده اند بیش از بزرگسالان علائم مداوم را تجربه می کنند یا کمتر؟ اما COVID-19 طولانی مدت در کودکان ممکن است به صورت خستگی، افسردگی، تنگی نفس و سایر علائم طولانی مدت نشان داده می شود.
آماندا مورو، پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، بخشی از تیم چند رشته ای در کلینیک توانبخشی پست کودکان COVID-19 موسسه کندی کریگر است. وی علائم ویروس کرونا در کودکان و نوجوانان را درمان می کند. او می گوید: مشخص نیست که چرا علائم طولانی مدت COVID-19 برخی از کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد. اما در برخی افراد تاثیری ندارد.
وی گفت: ما بیمارانی را می بینیم كه اغلب كودكانی به ظاهر سالم هستند كه هیچ بیماری قبلی یا بیماری خاصی ندارند. اما در صورت ابتلا به کرونا، نیاز به بستری در بیمارستان داشته اند.
التهاب قلب بعد از COVID-19 نگران کننده است. به ویژه در میان ورزشکاران جوانی که پس از یک مورد خفیف یا حتی بدون علامت ویروس کرونا، به ورزش خود بازگشتند. آنها باید از نظر علائم آسیب قلبی غربال شوند تا اطمینان حاصل شود که از سر گرفتن فعالیت برای آنها خطرناک نیست.
کودکانی که عارضه بسیار نادر COVID-19 به نام سندرم التهابی چند سیستم در کودکان یا MIS-C را تجربه کرده اند، ممکن است آسیب جدی قلبی داشته باشند. آنها باید توسط متخصص قلب کودکان معاینه شوند.
چالش های درمانی عوارض طولانی مدت COVID-19
بریگام می گوید که مراقبت از بیماران با علائم طولانی مدت COVID-19 یک چالش جدی است. وی خاطرنشان کرد که پزشکان علائم پس از ویروس را در بیماران مبتلا به دو بیماری ویروس کرونا بررسی کرده اند. این دو بیماری شامل سندرم حاد تنفسی حاد (SARS) و سندرم تنفسی خاورمیانه MERS بوده است.
اما، شیوع این بیماری محدود بوده است. میلیون ها نفر بیشتر از SARS یا MERS به COVID-19 مبتلا شده اند. بنابراین مشکل عوارض طولانی مدت، به ویژه در زمینه بیماری همه گیر، با انزوا، آسیب اقتصادی، عدم دسترسی و تغییر در برنامه های روزمره بسیار پیچیده تر است.
عوارض کرونای مزمن چه مدت می تواند دوام داشته باشد؟
وقتی صحبت از کووید 19 طولانی مدت می شود، خیلی از بیماران می پرسند منظور از طولانی مدت، چه مدت زمانی است؟ پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد. اما از طرفی هم باید به این موضوع توجه داشته باشید که زمان زیادی هم از شیوع بیماری کرونا نگذشته است. بیماری کرونا از اوایل سال 2020 شروع به گسترش کرده است. اکثریت قریب به اتفاق افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند، یک سال یا کمتر از بهبودی آنها می گذرد.
درمان عوارض کرونای مزمن چیست؟
پزشکان و درمانگران می توانند برای رفع علائم با شما همکاری کنند. ورزش های تنفسی، فیزیوتراپی، داروها و سایر درمان ها می توانند به بهبود سلامت شما کمک کنند. اما برای بهبودی تدریجی آماده باشید. چون درمان کووید 19 طولانی مدت ممکن است زمان بر باشد.
چگونه می توان از عوارض کرونای مزمن پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از عوارض پس از COVID-19 پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا است. تمرین اقدامات احتیاطی کرونا ویروس و تزریق واکسن COVID-19 موثرترین راه برای جلوگیری از ابتلا به COVID-19 می باشد.
علائم طولانی مدت COVID-19 می تواند شبیه علائم بیماری دیگری باشد. بنابراین مراجعه به پزشک و رد سایر مشکلات مانند مشکلات قلبی یا بیماری های ریوی ضروری است.
از دست دادن بویایی، افسردگی، اضطراب یا بی خوابی را نادیده نگیرید. هر علامتی که در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد کند، ارزش تماس با پزشک را دارد. پزشک می تواند به شما در رفع این مشکلات و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. اگر درد قفسه سینه جدید، دشواری در تنفس، لب های مایل به آبی یا هر علائم جدید دیگری دارید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
آخرین دیدگاهها