از آنتی بیوتیک ها برای درمان یا پیشگیری برخی عفونت های باکتریایی استفاده می شود. آنتی بیوتیک ها با کشتن باکتری ها یا جلوگیری از انتشار آن ها عمل می کنند اما برای همه بیماری ها مناسب نیستند. آنتی بیوتیک ها دیگر به طور معمول برای درمان عفونت قفسه سینه، عفونت گوش در کودکان، گلو درد و عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده نمی شوند. عوارض آنتی بیوتیک ها یکی از علل عدم مصرف این دارو ها می باشد.
آنتی بیوتیک ها ممکن است برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده شوند. که این عفونت هاعبارتند از بیماری هایی که:
- بدون آنتی بیوتیک درمان نمی شوند.
- می تواند دیگران را آلوده کند.
- اگر درمان نشوند مدت زمان طولانی در بدن باقی می مانند.
- عوارض جدی تر را به همراه دارند.
افرادی که در معرض خطر بالای عفونت هستند، از آنتی بیوتیک ها برای پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری استفاده کنند که به آن پیشگیری با آنتی بیوتیک گفته می شود. باید آنتی بیوتیک ها را طبق دستور روی بسته که همراه با دارو است، یا طبق دستور پزشک مصرف نمود.
شکل آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک ها به فرم های زیر هستند:
قرص، کپسول یا شربت
از موارد آنتی بیوتیکی قرص، کپسول یا شربت برای درمان بیشتر انواع عفونت های خفیف تا متوسط در بدن استفاده می شود.
کرم ها، لوسیون ها، اسپری ها و قطره ها
اغلب برای درمان عفونت های پوستی و عفونت های چشم یا گوش مورد استفاده قرار می گیرند.
تزریق
به صورت تزریق یا از طریق قطره مستقیم به خون یا ماهیچه اضافه می شوند و برای عفونت های جدی تر کاربرد دارند.
دوز آنتی بیوتیک
- اگر مصرف دوز آنتی بیوتیک خود را فراموش کرده اید، به محض یادآوری، آن دوز را مصرف کنید و سپس به طور عادی دوره مصرف آنتی بیوتیک ها را ادامه دهید.
- اما اگر هنگام مصرف دارو متوجه شده اید که دوز قبلی را فراموش کرده اید، دوزی که فراموش شده را حذف کنید و برنامه دوز منظم خود را ادامه دهید. برای جبران یک دوز، دوبار از دارو استفاده نکنید.
- مصرف یک دوز اضافی آنتی بیوتیک شما بعید است که صدمه جدی به شما وارد کند. اما در صورت مصرف دو دوز بیشتر، خطر عوارض جانبی مانند درد در معده، اسهال و احساس احساس بیمار بودن را افزایش می دهد.
انواع آنتی بیوتیک
صدها نوع مختلف آنتی بیوتیک وجود دارد، اما بسیاری از آنها را می توان در 6 گروه طبقه بندی کرد، که عبارتند از:
پنی سیلین ها (مانند پنی سیلین و آموکسی سیلین):
به طور گسترده ای برای درمان انواع عفونت ها از جمله عفونت های پوستی، عفونت های قفسه سینه و عفونت های ادراری استفاده می شود.
سفالوسپورین ها (مانند سفالکسین):
برای درمان طیف گسترده ای از عفونت ها استفاده می شود، اما برخی نیز برای درمان عفونت های جدی تر مانند سپتی سمی و مننژیت موثر هستند.
آمینوگلیکوزیدها (مانند جنتامایسین و توبرامایسین):
فقط در بیمارستان برای معالجه بیماری های بسیار جدی مانند سپتی سمی مورد استفاده قرار می گیرند، زیرا می توانند عوارض جانبی جدی از جمله کاهش شنوایی و آسیب کلیوی ایجاد کنند. آنها معمولاً تزریقی هستند، اما ممکن است به عنوان قطره ای برای برخی از عفونت های گوش یا چشم تجویز شود.
تتراسایکلین:
می توانند برای درمان طیف گسترده ای از عفونت ها استفاده شوند، اما معمولاً برای درمان آکنه و حالت پوستی به نام روزاسه مورد استفاده قرار می گیرند.
ماکرولیدها (مانند اریترومایسین و کلاریترومایسین):
به ویژه برای درمان عفونت های ریه و قفسه سینه، یا به عنوان یک جایگزین برای افراد مبتلا به آلرژی به پنی سیلین، یا برای درمان باکتری های مقاوم به پنی سیلین مفید است.
کاربرد آنتی بیوتیک
مقاومت آنتی بیوتیکی
از آنتی بیوتیک ها برای درمان یا جلوگیری از برخی از انواع عفونت های باکتریایی استفاده می شود. آن ها در برابر عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا مؤثر نیستند.
آنتی بیوتیک ها فقط برای درمان بیماری های تجویز می شوند که جدی نیستند اما بدون مصرف آنتی بیوتیک ها هم درمان نمی شوند (مانند آکنه) و یا شرایطی که خطرناک نیستند اما اگر درمان نشوند می توانند به افراد دیگر سرایت کنند (مانند سوزش عفونت پوست یا کلامیدیا عفونت مقاربتی).
آنتی بیوتیک ها همچنین ممکن است برای افرادی که در برابر عفونت آسیب پذیر هستند، توصیه شود. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افراد بالای 75 سال
- نوزادان كمتر از 72 ساعت كه مبتلا به عفونت باكتريايي هستند و يا خطر ابتلا به بيماري دارند.
- افراد مبتلا به نارسایی قلبی
- افرادی که مجبور به مصرف انسولین برای دیابت هستند.
- مبتلایان به سیستم دفاعی بدن ضعیف
پیشگیری از عفونت با آنتی بیوتیک
بعضی اوقات آنتی بیوتیک ها به عنوان پیشگیری از عفونت، استفاده می شوند. موقعیت هایی که آنتی بیوتیک ها به عنوان یک روش پیشگیری از آن استفاده می شود، شامل موارد زیر است:
عمل جراحی:
در صورت داشتن نوعی از جراحی که خطر ابتلا به عفونت را دارد، معمولاً آنتی بیوتیک ها توصیه می شوند.
برخی از این جراحی ها عبارتند از:
- مواردی از جراحی چشم – مانند جراحی آب مروارید یا جراحی گلوکوم
- جراحی تعویض مفصل
- عمل جراحی کاشت پستان
- جراحی ضربان ساز
- عمل جراحی برای برداشتن مثانه
- عمل جراحی برای برداشتن زائده
آسیب یا زخم:
آنتی بیوتیک ها ممکن است برای زخمی که احتمال عفونت آن زیاد است توصیه شود.
شرایط پزشکی
برخی از افراد به ویژه در برابر عفونت آسیب پذیر هستند، و مصرف آنتی بیوتیک ها برای آنها لازم و ضروری است. آنها شامل موارد زیر هستند:
- افرادی که طحال شان برداشته شده است.
- افرادی که برای سرطان شیمی درمانی شده اند.
- افراد مبتلا به کم خونی سلول داسی
عوارض جانبی آنتی بیوتیک
برخی از آنتی بیوتیک ها برای افرادی که مشکلات پزشکی خاصی دارند یا خانم های باردار یا شیرده مناسب نیستند. فقط هرگز آنتی بیوتیک هایی را که برای شما تجویز نشده را مصرف نکنید و هرگز آنها را از یک دوست یا یک عضو خانواده “قرض نگیرید”.
برخی از آنتی بیوتیک ها با داروهای دیگر مانند قرص ضد بارداری و الکل تداخل دارند و مصرف همزمان این دو باعث ایجاد عوارض جدی تر می شود.
شایع ترین عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. این اتفاقات در حدود 10 درصد رخ می دهد.
عوارض جانبی آنتی بیوتیک هایی که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارند، عبارتند از:
- استفراغ
- حالت تهوع
- اسهال
- نفخ و سوء هاضمه
- درد شکم
- از دست دادن اشتها
این عوارض جانبی معمولاً خفیف هستند و باید بعد از اتمام دوره درمانی خود به خود از بین بروند. در صورت بروز عوارض جانبی اضافی، با پزشکتان تماس بگیرید.
واکنش های آلرژیک آنتی بیوتیک
موارد مهمی وجود دارد که باید قبل از مصرف آنتی بیوتیک ها به آنها توجه کنید.
پنی سیلین
اگر در گذشته واکنش آلرژیک نسبت به پنی سیلین داشته اید، بهتر است دیگر از آنتی بیوتیک گروه پنی سیلین مصرف نکنید. افرادی که به یک نوع پنی سیلین حساسیت دارند به همه آنها واکنش نشان می دهند.
افرادی که سابقه آلرژی دارند، مانند آسم، اگزما یا تب یونجه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به یک واکنش جدی آلرژیک (آنافیلاکسی) به پنی سیلین ها هستند، اگرچه موارد نادر است.
6 درصد نسبت به آنتی بیوتیک ها، به ویژه پنی سیلین و سفالوسپورین ها واکنش آلرژی دارند.
علائم واکنش آلرژیک
- بثورات پوستی برجسته و خارش دار (کهیر)
- سرفه
- خس خس
- تنگی گلو ( که می تواند باعث مشکلات تنفسی شود)
این واکنش های آلرژیک خفیف تا متوسط معمولاً با مصرف آنتی هیستامین ها قابل درمان هستند.
سفالوسپورین ها
اگر به پنی سیلین واکنش آلرژیک داشتید، احتمال دارد که به سفالوسپورین ها حساسیت داشته باشید.
در صورت ابتلا به بیماری کلیوی ممکن است سفالوسپورین ها مناسب نباشند، اما در صورت نیاز به آن احتمالاً مقدار کمتری از دوز معمول به شما داده می شود.
اگر باردار و یا شیر ده هستید و یا اختلال خونی کمیاب و ارثی به نام پورفیری حاد دارید، قبل از مصرف سفالوسپورین با پزشک مشورت کنید.
آمینوگلیکوزید ها
آمینوگلیکوزید ها معمولاً فقط در بیمارستان برای درمان شرایط سلامتی خطرناک مانند سپتیسمی (عفونت خون) مورد استفاده قرار می گیرند، زیرا می توانند باعث آسیب کلیه در افراد مبتلا به بیماری کلیوی قبلی شوند.
تتراسایکلین ها
تتراسایکلین ها می توانند پوست شما را نسبت به نور خورشید و منابع مصنوعی نور حساس کنند.
در هنگام مصرف این دارو ها از قرار گرفتن طولانی در معرض نور روشن خودداری کنید.
تتراسایکلین ها معمولاً توصیه نمی شوند، مگر اینکه در مواردی کاملاً ضروری باشند:
- افراد مبتلا به بیماری کلیوی
- افراد مبتلا به بیماری کبد
- مبتلایان به بیماری خود ایمنی به نام لوپوس
- کودکان زیر 12 سال
- زنان باردار یا شیرده
ماکرولیدها
اگر پورفیری دارید – یک اختلال خونی ارثی نادر – از ماکرولیدها استفاده نکنید.
فلوروکینولون ها
فلوئوروکینولون ها به طور معمول برای زنانی که باردار یا شیرده هستند مناسب نیست. در موارد بسیار نادر، آنتی بیوتیک های فلوروکینولون می توانند عوارض جانبی طولانی مدت یا دائمی را که بر مفاصل، ماهیچه ها و سیستم عصبی تأثیر می گذارد، ایجاد کنند. اگر یک عارضه جانبی جدی دریافت کردید، بلافاصله از درمان فلوئوروکینولون خودداری کنید و به پزشکتان مراجعه کنید. این عوارض عبارتند از:
- تاندون، ماهیچه یا درد مفاصل – معمولاً در زانو، آرنج یا شانه
- سوزن سوزن شدن، بی حسی یا پین و سوزن
زمان مصرف آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک ها گاهی اوقات می توانند با سایر دارو ها یا مواد دیگر در تعامل باشند و تاثیری منفی ایجاد کنند.
برخی از آنتی بیوتیک ها باید با غذا مصرف شوند، در حالی که برخی دیگر باید با معده خالی مصرف شوند. جزوه اطلاعات بیمار را که همراه با داروی شما است، همیشه بخوانید.
آنتی بیوتیک ها و قرص ضد بارداری
برخی از آنتی بیوتیک ها، مانند ریفامپین و ریفابوتین، می توانند اثر قرص ضد بارداری را کاهش دهند.
عوارض جانبی رایج آنتی بیوتیک ها
عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مشکلات گوارشی
مشکلات مربوط به هضم غذا یکی از عوارض جانبی گزارش شده در مورد مصرف آنتی بیوتیک است. علائم مشکلات هضم غذا عبارتند از:
- حالت تهوع
- سوء هاضمه
- استفراغ
- اسهال
- نفخ
- احساس پر بودن
- از دست دادن اشتها
- گرفتگی معده یا درد
بیشتر مشکلات گوارشی بعد از پایان دوره مصرف آنتی بیوتیک به خودی خود از بین می رود. در صورتی که علائم شدید یا مداوم را تجربه می کنید، باید مصرف آنتی بیوتیک ها را قطع کرده و با پزشک صحبت کنید.
علائم شدید ناشی از عوارض آنتی بیوتیک ها عبارتند از:
- خون یا مخاط در مدفوع
- اسهال شدید
- گرفتگی شدید معده یا درد
- تب
- استفراغ غیرقابل کنترل
برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات گوارشی، دستورات همراه با دارو را بخوانید.
عفونت های قارچی
آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن باکتری های مضر استفاده می شوند. با این حال، بعضی اوقات آنتی بیوتیک ها، باکتری های مفیدی که بدن را از عفونت های قارچی محافظت می کنند، از بین می برند. در بسیاری از افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند، عفونت های قارچی در قسمت های واژن، دهان و گلو ممکن است ایجاد شوند.
داروهای ضد قارچ در بیشتر موارد عفونت های قارچی را درمان می کنند. علائم عفونت های قارچی شایع عبارتند از:
- خارش واژن، تورم و درد
- درد و احساس سوزش واژن در حین مقاربت و هنگام زورکردن
- ترشحات غیر طبیعی واژن، معمولاً به رنگ سفید تا خاکستری و توده
- تب و لرز
- یک پوشش سفید و ضخیم در دهان و گلو
- درد هنگام غذا خوردن یا بلع
- تکه های سفید روی گلو، گونه ها، سقف دهان یا زبان
- از بین رفتن طعم و مزه
تداخلات دارویی
برخی از دارو های رایج با آنتی بیوتیک های خاصی تداخل دارند. برخی از این دارو ها عبارتند از:
- رقیق کننده های خون
- داروهای ضد بارداری (ممکن است فقط با ریفامایسین اتفاق بیفتد).
- آنتی اسید ها
- آنتی هیستامین ها
- مولتی ویتامین ها و برخی مکمل ها، به ویژه آن هایی که سرشار از روی، آهن و کلسیم هستند.
- دیورتیک ها
- ضد قارچ ها
- داروهای دیابت
- شل کننده های عضلانی
- استروئیدها
- داروهای پارکینسون
- سیکلوسپورین
- لیتیوم
- رتینوئیدها و مکمل های ویتامین A
- داروهای میگرنی
- داروهای نقرس
مردم همیشه باید در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنند به پزشک یا داروساز برای جلوگیری از تداخل دارویی مشورت کنند.
حساسیت به نور
افراد هنگام مصرف آنتی بیوتیک هایی که می توانند باعث ایجاد حساسیت به پوست شوند، باید از ضد آفتاب استفاده کنند.
بسیاری از انواع آنتی بیوتیک ها باعث می شوند پوست نسبت به خورشید حساس تر شود. در حالی که مصرف آنتی بیوتیک هایی که ممکن است باعث ایجاد حساسیت به نور شوند، افراد باید:
- طولانی مدت در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
- همیشه هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب از ضد آفتاب های با طیف گسترده و SPF استفاده کنید.
- هنگام آفتاب مانند کلاه، پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.
لکه دار شدن دندان و استخوان
در 3 تا 6 درصد افرادی که تتراسایکلین مصرف می کنند لکه هایی روی مینای دندان شان ایجاد می شود. لکه های دندان در بزرگسالان غیر قابل برگشت است زیرا دندان های آنها دوباره رشد نمی کند. اگر مصرف آنتی بیوتیک باعث تغییر رنگ یا لک شدن دندان ها می شود، با پزشکتان در مورد تعویض داروها صحبت کنید.
گاهی لکه ها روی برخی از استخوان ها ظاهر می شود. لکه های استخوانی ناشی از آنتی بیوتیک ها معمولاً قابل برگشت هستند.
برخی از عوارض جانبی جدی شدیدتر و نادرتر در ارتباط با آنتی بیوتیک ها عبارتند از:
آنافیلاکسی
در موارد نادر، آنتی بیوتیک ها می توانند یک واکنش آلرژیک بسیار شدید بنام آنافیلاکسی ایجاد کنند.
علائم آنافیلاکسی شامل موارد زیر است:
- ضربان قلب سریع
- کهیر یا بثورات خارش دار قرمز
- احساس اضطراب و اضطراب
- احساس سوزن سوزن شدن و سرگیجه
- خارش عمومی و جزئی
- تورم زیر پوست
- تورم دهان، گلو و صورت
- خس خس سینه شدید، سرفه و مشکل در تنفس
- فشار خون پایین
- سنکوپ
- تشنج
آنافیلاکسی به طور کلی در طی 15 تا 60 دقیقه پس از مصرف آنتی بیوتیک ایجاد می شود.
آنافیلاکسی می تواند بدون مراقبت فوری، کشنده باشد. اگر افراد به آنافیلاکسی مشکوک هستند، باید فوراً به اورژانس مراجعه کنند.
کولیت ناشی از کلستریدیوم
کلستریدیوم ، نوعی باکتری است که می تواند روده بزرگ را آلوده کرده و باعث ایجاد کولیت ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل شود. کولیت ناشی از کلستریدیوم ، نوعی عفونت است که باعث التهاب روده و اسهال شدید می شود.
درمان کولیت ناشی از کلستریدیوم چالش برانگیز است، زیرا این باکتری به بیشتر آنتی بیوتیک های موجود مقاوم است. موارد شدید، مزمن یا درمان نشده آن می تواند منجر به مرگ شود.
باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک
برخی باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک ها مقاومت نشان داده اند. در صورت مقاومت عفونت به آنتی بیوتیک باید با پزشک مشورت نمود.
برخی از باکتری های مقاوم به هیچ گونه آنتی بیوتیکی پاسخ نمی دهند.
عفونت های مقاوم به آنتی باکتریال می توانند شدید و خطرناک باشند.
راه های کمک به کاهش خطر ابتلا به عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک شامل موارد زیر است:
- آنتی بیوتیک های تجویز شده دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شود.
- همیشه تمام دوز های آنتی بیوتیکی تجویز شده حتی اگر علائم از بین رفته باشد را تکمیل کنید.
- هرگز آنتی بیوتیک تجویز شده برای شخص دیگری تجویز نکنید.
- آنتی بیوتیک های تاریخ گذشته را مصرف نکنید.
- با پزشک در مورد گزینه های آنتی بیوتیک مشورت کنید.
- فقط در صورت لزوم برای عفونت های باکتریایی از آنتی بیوتیک استفاده کنید.
- استفاده از آنتی بیوتیک ها به طور مکرر یا برای مدت طولانی در موارد غیر ضروری اجتناب کنید.
نارسایی کلیه
کلیه ها مسئول از بین بردن سموم از جمله دارو ها از خون و بدن از طریق ادرار هستند. آنتی بیوتیک ها می توانند در افراد با مشکلات کلیوی، ضمن ایجاد عوارض به کلیه ها آسیب برساند.
با افزایش سن، کلیه های شما نیز به طور طبیعی کم کارتر می شوند. پزشکان در سالمندان و یا افراد با مشکلات کلیوی، با دوز های کمتری از آنتی بیوتیک ها درمان را شروع می کنند.
آخرین دیدگاه‌ها