شاخص توده بدنی (BMI) چیست؟

شاخص توده بدنی (BMI) تخمینی از چربی بدن است که بر اساس وزن و قد شما انجام می شود. این محاسبه به تعیین اینکه آیا شما کم وزن هستید، وزن مناسب دارید، اضافه وزن دارید یا چاق هستید کمک می کند. از BMI می توان برای ارزیابی خطر ابتلا به برخی بیماری های زمینه ای استفاده کرد. به عنوان مثال، افراد با وزن بالاتر در معرض خطر بیشتری برای فشار خون و کلسترول بالا هستند.

با این حال، محاسبه محدودیت های خود را دارد. یعنی، BMI سن، جنسیت، نژاد یا توده عضلانی را در نظر نمی گیرد. در این مقاله از پزشکت  BMI، نحوه محاسبه آن، مزایا و معایب آن، و جایگزین‌هایی برای ارزیابی خطرات سلامتی بالقوه مورد بحث قرار می‌گیرد. پس اگر به وضعیت سلامت و چربی بدن خود اهمیت می دهید بهتر است برای کسب اطلاع بیشتر در این زمینه ادامه مقاله را تا انتها بخوانید.

نحوه محاسبه BMI

BMI  با تقسیم وزن بدن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر محاسبه می شود. همچنین می توان BMI را با تقسیم وزن بر حسب پوند بر قد بر حسب اینچ محاسبه و سپس جواب را در 703 ضرب کرد. ممکن است همه این اعداد را آماده نداشته باشید. ماشین حساب های BMI آنلاین می توانند این کار را برای شما انجام دهند.

نمرات BMI

نمرات شاخص توده بدنی به دسته های زیر تقسیم می شوند:

• کم وزنی: کمتر از 18.5
• نرمال: 18.5 تا 24.9
• اضافه وزن: 25 تا 29.9
• چاق: 30 به بالا

گاهی اوقات چاقی به دسته های دیگری تقسیم می شود:

• کلاس 1: BMI 30 تا <35
• کلاس 2: BMI 35 تا <40
• 3 (چاقی شدید): BMI 40 یا بالاتر

BMI  از تقسیم وزن بر قد محاسبه می شود. این یکی از راه‌هایی است که ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی خطرات سلامتی مرتبط با وزن چه خیلی کم و چه زیاد را ارزیابی می‌کنند.

شاخص توده بدن و سلامت

افزایش چربی اضافی بدن، با خطر بروز برخی از بیماری ها همراه است. نمرات BMI در دسته های اضافه وزن و چاق می تواند نشان دهنده این باشد که فرد در معریشتری برای ابتلا به برخی بیماری ها است، مانند:

• سرطان
• آرتروز

ض خطر ب

• آپنه خواب
• بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• دیابت نوع 2
• کلسترول بالا
• مشکلات کبدی
• سنگ کیسه صفرا

عوامل موثر بر میزان BMI

از طرف دیگر، BMI  یک راه ساده برای تخمین چربی بدن است. این روش کاملا راحت، ارزان است و می تواند به طور معمول استفاده شود. در نتیجه، این یک راه آسان برای شناسایی فردی است که ممکن است خطری برای سلامتی داشته باشد، ارزش بررسی دارد. همچنین به طور جهانی توسط متخصصان پزشکی در تحقیقات در سراسر جهان استفاده می شود. با این حال، محدودیت های قابل توجهی نیز دارد. برای شروع، نمی توان از آن برای تشخیص مشکلات سلامتی استفاده کرد. فقط پرچم های قرمز و علائم هشدار دهنده احتمالی را شناسایی می کند. همچنین به دلیل عوامل زیر که BMI آنها را در نظر نمی گیرد، می تواند برای تعداد قابل توجهی از افراد زنگ خطر کاذب باشد.

توده عضلانی

ماهیچه ها و استخوان ها از چربی متراکم تر هستند. از آنجایی که تنها معیارهای مورد استفاده برای محاسبه BMI وزن و قد است، می تواند چربی بدن را در ورزشکاران یا افرادی که توده عضلانی زیادی دارند، بیش از حد تخمین بزند. همچنین می تواند چربی بدن را در افرادی که توده عضلانی بسیار کمی دارند دست کم بگیرد.

نژاد

BMI نژاد افراد را در نظر نمی گیرد، که می تواند بر خطرات سلامتی مرتبط با وزن و ترکیب بدن، مقدار وزن بدن که از چربی در مقابل بافت عضلانی بدون چربی تشکیل شده است، تأثیر بگذارد.

برای مثال، به طور متوسط، آسیایی‌ها و آسیای‌های جنوبی نسبت به اروپایی‌های هم‌وزن چربی بدن متناسب‌تری دارند، در حالی که سیاه‌پوستان در مقایسه با اروپایی‌ها چربی بدن کمتر و عضله بیشتری در وزن یکسان دارند. به همین دلیل، برخی از کارشناسان در حال حاضر استدلال می کنند که محدودیت های مناسب برای گروه های خاص وجود دارد.

جنسیت تعیین شده

زنان متولد شده در مقایسه با مردان چربی بدن بیشتری دارند. BMI این تفاوت را محاسبه نمی کند. بنابراین، یک زن ممکن است در یک دسته “ایمن” از BMI ثبت نام کند، اما همچنان دارای سطوح چربی بدن است که می تواند خطری برای سلامتی داشته باشد.

سن

محدوده طبیعی BMI ممکن است به طور دقیق خطرات سلامتی را برای افراد جوان و مسن پیش بینی نکند. به عنوان مثال، در افراد مسن، BMI زیر 23 – که در محدوده به اصطلاح طبیعی برای بزرگسالان است – با مرگ و میر بالاتر همراه است، در حالی که در محدوده “اضافه وزن” نیست.

نحوه توزیع چربی

شواهد نشان می دهد که محل قرارگیری چربی بدن نیز مهم است. کسانی که در قسمت وسط وزن دارند – که به آن شکل بدن “سیب” می گویند – نسبت به افرادی که شکل “گلابی” دارند (یعنی کسانی که وزن را در باسن و ران ها جمع می کنند) خطرات سلامتی بیشتری دارند.

جایگزین های BMI

در حالی که معایب آن به طور گسترده پذیرفته شده است، BMI همچنان مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا استفاده از آن ساده است. در صورت تمایل یا ضروری، روش‌های دیگری برای اندازه‌گیری چربی بدن یا ارزیابی خطر سلامتی می‌توان به جای BMI یا علاوه بر آن استفاده کرد.

گزینه های جایگزین عبارتند از:

دور کمر: چربی که در وسط بدن شما حمل می شود می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و بیماری قلبی را افزایش دهد .  خطر برای زنان با اندازه‌های دور کمر بیشتر از 35 اینچ و برای مردان با اندازه‌های دور کمر بیشتر از 40 اینچ افزایش می‌یابد. تعدادی از متخصصان در حال حاضر پیشنهاد می کنند اندازه دور کمر برای همه افراد معیار بهتری است، اما ممکن است به ویژه در ارزیابی خطرات سلامتی برای افراد رنگین پوست مفید باشد.

نسبت دور کمر به باسن: تقسیم دور کمر بر دور باسن می تواند اطلاعاتی در مورد خطرات بالقوه سلامتی ارائه دهد. اندازه گیری 0.9 یا بیشتر برای زنان و 1.0 یا بیشتر برای مردان نشان دهنده خطر بالاتر است.

اندازه‌گیری چین‌خوردگی پوست: درصد چربی بدن را می‌توان با استفاده از کولیس تخمین زد، ابزاری که ضخامت پوست را اندازه‌گیری می‌کند. اندازه‌گیری‌ها در چندین مکان روی بدن انجام می‌شود، سپس به یک فرمول متصل می‌شود.

ترازو هوشمند: چربی بدن را می توان با ترازوهای «هوشمند» حمام تخمین زد. این ترازو با ارسال یک جریان الکتریکی بی ضرر به بدن شما، چربی بدن را اندازه گیری می کند. توجه داشته باشید که فناوری استفاده از ترازوهای هوشمند به سطح ثابتی از هیدراتاسیون در بدن نیاز دارد.

روش های پیچیده تر

روش های پیچیده تری برای اندازه گیری چربی و ترکیب بدن نیز وجود دارد. با این حال، اکثر آنها در مطب های پزشکی استاندارد موجود نیستند. در عوض، آنها در محیط های تخصصی یا تحقیقاتی استفاده می شوند. مثالها عبارتند از:

توزین زیر آب: با این روش که توزین هیدرواستاتیک یا چگالی سنجی نیز نامیده می شود، شما در هوا و متعاقباً در آب وزن می شوید. سپس این دو اندازه گیری برای محاسبه چربی بدن مقایسه می شوند.

پلتیسموگرافی جابجایی هوا (ADP): ADP از هوا برای تخمین درصد چربی بدن شما بر اساس چگالی بدن شما استفاده می کند.

جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه(DEXA) و MRI: این فناوری‌های تصویربرداری پیچیده برای بررسی ترکیب بدن از جمله چربی، توده عضلانی و تراکم استخوان استفاده می‌شوند.

BMI تنها راه برای ارزیابی چربی بدن یا خطرات مرتبط با وزن نیست. خطرات سلامتی را می توان با بررسی دور کمر و همچنین ارتباط آن با دور باسن تخمین زد. چربی بدن را می توان با آزمایش چین های پوستی، با استفاده از مقیاس هوشمند یا از طریق چندین روش دیگر محاسبه کرد.

منظور از BMI  نرمال و سلامتی خوب چیست؟

این امکان وجود دارد که شما یک BMI طبیعی داشته باشید اما همچنان خطرات سلامتی شما افزایش پیدا کند. به عنوان مثال، شاید BMI شما در محدوده طبیعی باشد، اما شما از نظر بدنی فعال نیستید، رژیم غذایی شما ضعیف است، سابقه خانوادگی بیماری دارید، یا سیگار می کشید – هر یک از این موارد می تواند بر خطر یکسری نگرانی های سلامتی شما تأثیر بگذارد.

یک فرد مسن ممکن است دارای شاخص توده بدنی طبیعی باشد، اما مشکلات سلامتی قابل توجهی مانند تصلب شرایین (آترواسکلروز) داشته باشد. همانطور که بحث شد، این امکان وجود دارد که BMI شما در محدوده سالم باشد، اما نژاد، سن، جنس یا عوامل دیگر این اندازه گیری را در مورد شما دقیق تر می کند.

سوالات متداول

• آیا جنسیت فرد عاملی برای محاسبه BMI است؟ اندازه گیری BMI بزرگسالان بر اساس جنسیت فرد نیست.
• آیا BMI روشی دقیق برای اندازه گیری چربی بدن است؟ BMI تخمینی از چربی بدن است، اما روش دقیقی برای تعیین درصد چربی بدن نیست.
• آیا اندازه گیری بهتری برای استفاده به جای BMI وجود دارد؟ ارزیابی ترکیب بدن – مقدار چربی بدن در مقابل بافت عضلانی بدون چربی – روش دقیق تری برای تعیین خطرات کلی سلامت شما است.
• چگونه وزن مناسب ایده آل خود را بفهمم؟ سالم بودن چیزی بیش از یک عدد در مقیاس است. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید تا محدوده وزن توصیه شده خود را تعیین کند و در عین حال سایر عواملی را که بر سلامت کلی تأثیر می گذارد در نظر بگیرید.

سخن اخر

BMI را برای آنچه هست در نظر بگیرید. یک سری اطلاعاتی که می تواند به ترسیم تصویری از سلامت کلی شما کمک کند. BMI تخمینی از چربی بدن شما ارائه می دهد که می تواند بر خطر ابتلا به بیماری ها تأثیر بگذارد. محاسبه BMI سریع است و ماشین حساب های BMI رایگان به صورت آنلاین در دسترس هستند.

با این حال، BMI تعدادی محدودیت دارد. این معیار سن، نژاد، جنس یا سطح آمادگی جسمانی شما را در نظر نمی گیرد.

علاوه بر این، هنگام تعیین وزن سالم برای شما، عوامل متعددی باید در نظر گرفته شوند. BMI می تواند یک بخش کوچک از اطلاعات را ارائه دهد، اما نباید تنها منبعی باشد که هنگام تصمیم گیری برای اینکه چقدر باید وزن داشته باشید استفاده می شود.