رنگ خلط یا بلغم می تواند نشان دهنده وضعیت سلامتی و حتی علامتی از برخی بیماری ها باشد. به طور مثال رنگ بلغم سبز ممکن است نشان دهنده عفونت های ریه باشد. به طور کلی، بلغم نوعی خلط است که در قفسه سینه ساخته می شود. بلغم در مواردی مانند سرماخوردگی یا بیماری های زمینه ای دیگر رخ می دهد. هنگام بلغم سرفه که به آن خلط گفته می شود. ممکن است متوجه خلط های مختلفی با رنگ های متفاوتی شده باشید.
به طور کلی رنگ خلط می توانند نشان دهنده وضعیت های زیر باشند:
سبز یا زرد | رنگ قهوه ای | سفید | سیاه | روشن | قرمز یا صورتی | |
رینیت آلرژیک | ✓ | |||||
برونشیت | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||
بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) | ✓ | |||||
نارسایی احتقانی قلب | ✓ | ✓ | ||||
فیبروز سیستیک | ✓ | ✓ | ||||
عفونت قارچی | ✓ | |||||
بیماری ریفلاکس معده (GERD) | ✓ | |||||
آبسه ریه | ✓ | ✓ | ✓ | |||
سرطان ریه | ✓ | |||||
ذات الریه | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||
پنوموکونیوز | ✓ | ✓ | ||||
آمبولی ریوی | ✓ | |||||
سینوزیت | ✓ | |||||
سیگار کشیدن | ✓ | |||||
بیماری سل | ✓ |
رنگ خلط سبز یا زرد به چه معناست؟
خلط سبز یا زرد معمولاً نشانه این است که بدن شما با عفونت مبارزه می کند. این رنگ از سلول های سفید خون ناشی می شود. در ابتدا، ممکن است خلط زرد را مشاهده کنید که سپس به خلط سبز تبدیل می شود. این تغییر با شدیدتر شدن و طول بیماری رخ می دهد.
بلغم سبز یا زرد معمولاً به دلیل موارد زیر رخ می دهد:
برونشیت. این حالت معمولاً با سرفه خشک و در نهایت مقداری بلغم شفاف یا سفید شروع می شود. با گذشت زمان، ممکن است شروع به سرفه کردن بلغم زرد و سبز کنید. این وضعیت علامتی از پیشرفت بیماری از ویروسی به باکتری است. سرفه می تواند تا 90 روز طول بکشد.
ذات الریه. این نوعاً عارضه یک مسئله تنفسی دیگر است. در هنگام ابتلا به ذات الریه، ممکن است بلغم زرد، سبز یا گاهی خون آلود است سرفه کنید. علائم این بیماری بستگی به نوع آن متفاوت خواهد بود. سرفه، تب، لرز و تنگی نفس از علائم رایج انواع پنومونی است.
سینوزیت. سینوزیت به عنوان عفونت سینوسی نیز شناخته می شود. یک ویروس، آلرژی یا حتی باکتری می تواند باعث این بیماری شود. در این وضعیت بلغم زرد یا سبز، گرفتگی بینی، قطره پس از عمل بینی و فشار را در حفره های سینوس بروز پیدا می کند
فیبروز کیستیک. فیبروز کیستیک یک بیماری مزمن ریوی است که در آن خلط در ریه ها جمع می شود. این بیماری اغلب کودکان و سالمندان را درگیر می کند. حتی می تواند باعث ایجاد انواع رنگ بلغمی از زرد تا سبز تا قهوه ای شود.
بلغم قهوه ای نشان دهنده چیست؟
رنگ قهوه بلغم به عنوان رنگ زنگ زده شناخته می شود. رنگ قهوه ای اغلب به معنی خون کهنه شده است.
بلغم قهوه ای معمولاً به علت زیر ایجاد می شود:
ذات الریه باکتریایی. این شکل از ذات الریه می تواند بلغمی تولید کند که به رنگ سبز قهوه ای یا زنگ زده دیده می شود.
برونشیت باکتریایی. این وضعیت با پیشرفت می تواند خلط قهوه ای زنگ زده ایجاد کند. افراد سیگاری یا افرادی که در معرض بخار و سایر مواد تحریک کننده قرار دارند بیشتر در معرض خطر برونشیت مزمن باشند.
فیبروز کیستیک. این بیماری مزمن ریوی ممکن است باعث ایجاد خلط به رنگ قهوه ای شود.
پنوموکونیوز. استنشاق گرد و غبارهای مختلف مانند ذغال سنگ، آزبست و سیلیکوز می تواند باعث این بیماری ریه غیر قابل درمان شود. ابتلا به این بیماری ممکن است باعث بروز خلط قهوه ای شود.
آبسه ریه. آبسه ریه وضعیتی است که در آن حفره های درون ریه با چرک پر شده است. آبسه ریه همراه با سرفه، تعریق شبانه و از دست دادن اشتها باعث ایجاد خلط قهوه ای یا خونی می شود. این بلغم نیز بوی بد می دهد.
بلغم سفید به چه معناست؟
بلغم سفید معمولاً به دلیل موارد زیر ایجاد می شود:
برونشیت ویروسی. این شرایط ممکن است با بلغم سفید شروع شود. در شرایطی که به یک عفونت باکتریایی تبدیل شود، می تواند منجر به خلط زرد و سبز گردد.
GERD. این بیماری مزمن بر سیستم هضم و گوارشی بدن تأثیر می گذارد و ممکن است باعث خلط سفید و ضخیم شود.
COPD. این وضعیت باعث باریک شدن مجاری هوایی شده و ریه ها خلط بیش از حد تولید می کنند. این ترکیب دریافت اکسیژن برای بدن شما را سخت می کند. با بروز این شرایط ممکن است خلط سفید را تجربه کنید.
نارسایی احتقانی قلب. این حالت زمانی اتفاق میفتد که قلب شما به طور موثر خون را به بقیه بدن پمپاژ نمی کند. در این شرایط مایعات در مناطق مختلف جمع و منجر به ادم می شوند. حتی این وضعیت می تواند منجر به افزایش خلط سفید و تنگی نفس گردد.
رنگ خلط سیاه نشان دهنده چیست؟
خلط سیاه را ملانوپتیز نیز می نامند. مشاهده خلط سیاه ممکن است به این معنی باشد که مقدار زیادی چیز سیاه مانند گرد و غبار ذغال را استشمام کرده اید. همچنین خلط سیاه می تواند نشان دهنده یک عفونت قارچی باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
بلغم سیاه معمولاً به علت موارد زیر رخ می دهد:
سیگار کشیدن. سیگار کشیدن و یا مصرف سایر داروها ممکن است منجر به خلط سیاه شوند.
پنوموکونیوز. به طور خاص یک نوع بیماری سیاه ریوی ممکن است باعث خلط سیاه شود. این بیشتر کارگران زغال سنگ یا هر کسی است که به طور مکرر در معرض گرد و غبار ذغال سنگ است را درگیر می کند. سرفه کردن خلط سیاه نیز ممکن است با تنگی نفس همراه باشد.
عفونت قارچی. مخمر سیاه به نام Exophiala dermatitidis باعث این عفونت می شود. این یک بیماری نادر است که می تواند باعث ایجاد بلغم سیاه شود. این بیماری بیشتر در افرادی که فیبروز کیستیک دارند تأثیر می گذارد.
بلغم پاک یعنی چه؟
بدن شما به طور روزمره خلط و بلغم شفاف تولید می کند. این ماده بیشتر با آب، پروتئین، آنتی بادی ها و مقداری نمک محلول پر شده است تا به شما کمک کند تا سیستم تنفسی خود را مرطوب نگه دارید. افزایش بلغم شفاف ممکن است به این معنی باشد که بدن شما سعی در از بین بردن یک ماده تحریک کننده، مانند گرده گل، یا نوعی ویروس دارد.
بلغم شفاف معمولاً به دلیل موارد زیر ایجاد می شود:
رینیت آلرژیک. به این حالت آلرژی بینی یا گاهی تب یونجه نیز گفته می شود. در این وضعیت بدن بعد از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا مانند گرده، علف ها و علف های هرز، خلط بینی بیشتری تولید می کند. این خلط ممکن است باعث سرفه خلط شفاف شود.
برونشیت ویروسی. برونشیت ویروسی یک التهاب در لوله های برونش در ریه ها است که با بلغم شفاف یا سفید و سرفه شروع می شود. در برخی موارد، ممکن است متوجه شوید که بلغم به یک رنگ زرد یا سبز تبدیل شده است.
ذات الریه ویروسی. این شکل از ذات الریه در اثر عفونت در ریه ها ایجاد می شود. علائم اولیه شامل تب، سرفه خشک، درد عضلانی و سایر علائم شبیه آنفولانزا است.
رنگ خلط قرمز یا صورتی نشان دهنده چیست؟
خون احتمالاً علت ایجاد هر نوعی از بلغم قرمز است. رنگ صورتی سایه دیگری از رنگ قرمز محسوب می شود، بنابراین ممکن است نشان دهنده وجود خون در بلغم باشد.
بلغم قرمز یا صورتی معمولاً به دلیل شرایط زیر ایجاد می شود:
ذات الریه. پیشرفت ذات الریه می تواند باعث ایجاد بلغم قرمز شود. همچنین ممکن است منجر به لرز، تب، سرفه و درد قفسه سینه شود.
سل. این عفونت باکتریایی می تواند از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود. علائم کلی آن شامل سرفه بیش از سه هفته، سرفه کردن خون و بلغم قرمز، تب و تعریق شبانه است.
نارسایی احتقانی قلب (CHF). این حالت زمانی اتفاق میفتد که قلب به طور موثر خون را به بدن شما پمپاژ نمی کند. در این شرایط علاوه بر خلط صورتی یا مایل به قرمز، ممکن است دچار تنگی نفس نیز شوید.
آمبولی ریوی. آمبولی ریوی زمانی رخ می دهد که شریان ریوی در ریه ها مسدود شود. این انسداد اغلب ناشی از لخته خونی است که از جای دیگری در بدن مانند ساق پا ایجاد شده اند. آمبولی ریه اغلب باعث خلط خونی یا رگه دار خون می شود. این وضعیت خطرناک و جدی است و همچنین می تواند باعث تنگی نفس و درد قفسه سینه شود.
سرطان ریه. سرطان ریه علائم تنفسی زیادی از جمله سرفه بلغم مایل به قرمز یا حتی خونی را ایجاد می کند. اگر بلغم زیادی دارید، دچار سرفه های شدیدی هستید یا علائم دیگری مانند کاهش وزن یا خستگی را مشاهده می کنید، به پزشک مراجعه کنید.
تغییر قوام بلغم نشان دهنده چیست؟
قوام بلغم به دلایل زیادی می تواند تغییر کند. این مقیاس از موکوئید (کف) به خلط چرکی تا چرکی (ضخیم و چسبناک) متغیر. با پیشرفت عفونت ممکن است بلغم ضخیم و تیره شود. بلغمی که با آلرژی همراه باشد به طور کلی به اندازه خلط سبزی که با برونشیت باکتریایی یا بلغم سیاه ناشی از عفونت قارچی مشاهده می کنید ضخیم و چسبناک نیست.
بلغم کف دار نشان دهنده چیست؟
بلغم کف دار و یا بافت موکوئید ممکن است نشانه دیگری از COPD باشد. اگر در نهایت به عفونت قفسه سینه مبتلا شوید، این ممکن است به زرد یا سبز تغییر کند؛ اما بلغم کف دار و صورتی رنگ می تواند نشان دهنده مرحله آخر نارسایی احتقانی قلبی باشد. اگر این وضعیت را همراه با تنگی نفس، تعریق و درد قفسه سینه دارید، سریعاً با مراکز درمانی تماس بگیرید.
چه موقع به دکتر خود مراجعه کنید؟
در حالی که بلغم بخشی طبیعی از سیستم تنفسی است، اما اگر بر زندگی روزمره شما تأثیر گذاشته است، اگر متوجه شوید که در مجاری تنفسی، گلو، یا اگر سرفه می کنید، باید به پزشک مراجعه کنید.
اگر خلط شما شفاف، زرد یا سبز باشد، می توانید چند روز یا حتی چند هفته قبل از قرار ملاقات صبر کنید. شما باید همچنان مراقب سایر علائم خود باشید تا ببینید بیماری شما چگونه پیشرفت می کند.
اگر سایه ای از بلغم قرمز، قهوه ای یا سیاه مشاهده کردید یا خلط کف دار دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. این وضعیت ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای جدی تر باشد.
تشخیص بیماری های ریوی دشوار است. یک پزشک می تواند آزمایش های مختلفی از جمله اشعه ایکس و آنالیز خلط را برای تعیین علت انجام دهد.
اگر مطمئن نیستید که چه عواملی باعث تغییر رنگ شده یا علائم غیرمعمول دیگری را تجربه می کنید، به پزشک مراجعه کنید.
چگونه می توان از خلط خلاص شد؟
برخی از بیماری های بلغمی به بهترین وجه به آنتی بیوتیک ها، سایر داروها و درمان های تنفسی پاسخ می دهند. در برخی موارد، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.
برخی از علت های بلغم به آنتی بیوتیک ها پاسخ نمی دهند. در عوض، برای بهبودی باید رژیم غذایی خوبی بخورید، هیدراته شوید و استراحت کنید.
همچنین می توانید اقدامات زیر را رعایت کنید:
- استفاده از مرطوب کننده در خانه: مرطوب نگه داشتن هوا می تواند باعث شل شدن بلغم شود و به شما اجازه می دهد تا آن را راحت تر سرفه کنید.
- غرغره با آب نمک: یک فنجان آب گرم را با 1/2 تا 3/4 قاشق چای خوری نمک مخلوط و غرغره کنید تا هر نوع خلط ناشی از آلرژی یا عفونت سینوسی که گلو شما را تحت تأثیر قرار می دهد سست شود.
- استفاده از روغن اوکالیپتوس: این روغن گیاهی به شل شدن خلط قفسه سینه شما کمک می کند.
حرف آخر
بلغم توسط سیستم تنفسی به عنوان محافظت از ریه ها تولید می شود. تا زمانی که بیماری پزشکی زمینه ای نداشته باشید، ممکن است متوجه خلط خود نشوید. فقط در صورت بیماری یا بیماری مزمن ریه می توانید آن را تشخیص دهید. اگر سرفه کردید، به ظاهر آن توجه کنید. اگر متوجه تغییر رنگ، قوام یا میزان صدای سرفه خود شدید با پزشک خود تماس بگیرید.
35 دیدگاه
مقاله عالی و اموزنده بود.متشکرم
سلام و سپاس
سلام وقت بخیر پسرمن چند سالی است خلط پشت حلق داره که خیلی اذیت میشه وخیلی از شب ها نشسته میخوابه صبح که بیدار میشه دهانش پر از خلط. ممنون میشم راهنمایی بفرمائید. سرفه نمیکنه.رنگ خلطشم سفید زدو بعضی مواقع سیاه ۱۳ سال هم داره
سلام اگر با مصرف مایعات فراوان و بخور دادن حل نشد به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید.
وقت شما بخیر، بابت مقاله مفید و آموزنده تون تشکر و قدردانی میکنم.
بنده خیلی وقته چند ماهی هست قبل از بیماری کرونا در حین تنفس گلوم میچسبه بسته میشه و نفسم قطع میشه این حالت بمدت یه ثانیه در حال دم و باز دم اتفاق میفته و با انداختن خلط(سفید رنگ) برطرف میشه،بزبان عامیانه بگم که باید همیشه خلتم(خلط سفید رنگ) رو بریزم تا از شر این عارضه رها بشم.
گاهی وقتا هم نیاز به نفس عمیق پیدا میکنم .حقیقتش توان مالی ندارم به پزشک مراجعه کنم. لطفا راهنمایی کنید از چه دارویی استفاده کنم.متشکرم.
با سلام احتمالا دچار آلرژی هستین بهتر این هست که مایعات زیاد مصر کرده و بخور بدهید.
سلام
من بیشتر از یک ماهه که سرفه ی خشک دارم الان شدتش کمتر شده ولی هر روز خلط تولید میشه و فقط آخر شب دفعش میکنم. خلط سبز رنگ که یه تیکه اش قهوه ای یا به اصطلاح زنگ زده هست و سفت شده. آیا بیماری مزمن دارم؟!!!
سلام بهتر است به فوق تخصص ریه مراجعه مایید.
سلام.من خلط شفاف و شور مزه تو گلوم هست
سلام مطالب را بدقت بخوانید و به راهکارهای آن عمل کنید مشکل رفع می شود.
سلام
من بیشتر از یک ماهه که سرفه ی خشک دارم الان شدتش کمتر شده ولی هر روز خلط تولید میشه و فقط آخر شب دفعش میکنم. خلط سبز رنگ که یه تیکه اش قهوه ای یا به اصطلاح زنگ زده هست و سفت شده. آیا بیماری مزمن دارم؟!!
سلام تشخیص بیماری مزمن ریوی، با معاینه فوق تخصص ریه و با انجام آزمایشات خاص مشخص می شود.
سلام من ۳ماهه خلط پشت حلق دارم مث چسب راه نفسمو میبنده و ایجاد سرفه میکنه خلط شفاف و مایل به سفید شبیه اب دهان تورا خدا بگید چکار کنم خسته شدم
سلام به متخصص گوش و حتق و بینی مراجعه فرمایید.
سلام من خیلی سریع سرما میخورم شاید هر ماه یک بار که طول درمانم بسیار زیاد میکشه و ریه ام شدید درگیر میشه و سرفه های بسیار خشک و آزار دهنده ای دارم هر چقد مایعات مصرف میکنم هر دکتری میرم تاثر نداره و فقط باید یک ماه بگذره تا سرفه ام کم بشه و دوباره بعد از یک هفته بهبودی یک سرماخوردگی جدیدی درگیرم میکنه. دیگه خسته شدم بخدا . راهکاری برای این سرفه های لعنتی دارید برام پیشنهاد کنید .
سلام دكتر جان ممنون از مطلب مفيدى كه گذاشتيد
دكتر جان من صبح ها كه از خواب بيدار ميشم اولين خلطى كه از گلوم مياد زرد رنگ هست بعد از اون سفيده يه دوره هم آنتى بيوتيك مصرف كردم ولى بازم الان فقط و فقط اولين خلطى كه از خواب بيدار ميشم مياد زرد رنگ هستش و بعدش خلط سفيد
البته مشكلات معده هم دارم
سلام و سپاس اگر این خلط زرد رنگ بو نداشته باشد و علامت دیگری همراه آن نباشد جای نگرانی نیست.
سلام من خلط سفید دارم و سرفه خلط دار می کنم رفتم دکتر گفت از آلودگی هواست ، آیا مشکلی داره
سلام اگر موقت باشه خطری نداره.
سلام وقت بخیر دکتر من همیشه خلط پشت حلق سفید دارم. تیغه بینیم انحراف برداشته بود بعد اینجوری شدم. بعدش هم عمل بینی کردم هم عمل سینوس ولی بدتر شده بهتر نشده پیش هزارتا دکتر رفتم همشون فقط اسپری و دارو میدن ولی ی ذره هم خوب نشده. ینی هیچ درمانی نداره خسته شدم واقعا
سلام بنظر میرسد انحراف بینی می باشد به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید.
سلام من یه ۲۰ روزی سرما خوردم بعدش درست شوم و بازم اب سرد مسرف کردم مریض شدم بعدش یه ۲ روزی خلطم زنگ زده بود ولی الان درست شده
هیچ سرفه ای نمیکنم و خونی هم نیست و بعضی موقع ها میترسم که چیزیم بشه نگرانم برای همین احساس تنگی نفس کمی میشم
سلام بنظر نمیاد که مشکل خاصی داشته باشید.
سرفه بدن درد سوزش گلوی شدید و خلط سیاه و سفت که نفس کشیدن رو برام سخت کرده ، من هیچوقت رنگ خلط سیاه نداشتم مشکل چی میتونه باشه
سلام احتمالا عفونت تنفسی فوقانی است.
سلام خسته نباشید آقای دکتر باغبانی.من خلط سفید رنگ از ریه راستم بیرون میاد وقتی سرفه میکنم .بیمارستانم بستری شدم چند بار متخصص رفتم باز حل نشد نفس تنگی دارم و التهاب ریه لطفا راهنمایی کنید ممنونم
سلام برای تشخیص قطعی نیاز به معاینه دقیق و آزمایشات تکمیلی دارد.
سلام من یک سال پیش در مغازه ای کار میکردم که یخ را داخل کلمن مینداخت و من هم از آب میخوردم بعد از یک هفته بوی بدی از دهان من شروع شد من زیاد جدی نگرفتم این بوی بد خیلی اذیتم میکرد نمیتوانستم به کسی نزدیک شم بعد تصمیم گرفتم برم دکتر دکتر بهم داروی آموکسیسیلین مینوشت خلط میومد و بعد اتمام دارو ها بازم بوی بد از دهنم میومد و گلوم خشک میشد و هنگام مصرف داروی های عفونی غلط زرد رنگ میومد الان با گذشت یکسال یک هفته پیش رفتم به پزشک عمومی دارو داد دارو را خوردم غلط زرد رنگ به سفید تبدیل شده است و امروز هم رفتم دکتر داخلی گفت برم آزمایش بدم آیا با آزمایش قابل تشخیص است؟
شما نظرتون چیه در مورد بیماریم خودم نمیدونم چیه
سلام به متخصص ENT جهت اندوسکوپی سینوس ها از نظر سینوزیت مزمن و تخلیه ترشحات مراجعه کنید
سلام دکتر من حدود 3سال هست بعد مبتلا شدن به کرونا و درمان خلط سفید و زلال مثل ژله تو گلوم هست که وقتی میخابم خزخز میکنه سینه ام بعد که خلط رو با یک سرفه کوچک میندازم بیرون خز خز برطرف میشه در شبانه روزم دوبار یک بار شب و یک بار ظهر خلط میاد رفتم هم دکتر دارو داد فقط رنگش عوض شد و شل شد که دیگه باز برگشت به حالت اول اشتهام خوبه فقط برخی اوقات خسته به نظر میام و کسل کمبودی خواب مرسی از راهنمایی تون
سلام دوست عزیز. میتونید با کلیک رو لینک https://web.pezeshket.com/public/advisers?skill=34&skill=15&custom=site-comment همین الان با پزشکان انلاینمون در ارتباط باشید تا راهنمایی های لازم صورت بگیره. باتشکر
سلام،بیست و سه سالمه،فک کنم یک هفته ای میشه که خلط خونی دارم،البته این چند وقته کولرمون خیلی روشن بود حتی موقع خواب،هیچ تنگی نفسی ندارم،سرفه نمیکنم،درد خاصی در گلو ندارم،به مقدار خیلی کمی در سمت چپ گلوم خیلی کم درد دارم،اگر بشود بهش درد گفت چون باعث اذیتم نمیشه،چه کنم???
با سلام و احترام. دوست عزیز شما میتوانید با استفاده از لینک https://web.pezeshket.com/public/advisers?skill=2&custom=site-comment
از متخصص گوش و حلق و بینی جهت بررسی و درمان مشاوره دریافت نمایید با تشکر
سلام اقای دکتر. من حدودا دوماهی هست که خلط دارم و بعضی وقتا انقد زیاد میشه که حتی ابم میخورم به زور میره پایین و سرفه هم نمیکنم و اینکه دو سه ماهی هست که تب دارم و الان که دیدم زرد رنگ هستش. به نطر شما جدیه که سریعا برم دکتر؟
سلام نه سینوزیت مزمن هست به جراح گوش و حلق مراجعه کنید