گرما زدگی

گرما زدگی شرایطی است که در اثر گرمای بیش از حد در بدن شما ایجاد می شود، معمولاً در نتیجه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دما های بالا به وجود می آید. گرما زدگی بصورت جدی ترین شکل آسیب گرما در صورت افزایش دما 40 درجه سانتی گراد یا بالاتر می تواند رخ دهد. گرما زدگی، در ماه های تابستان رایج است و نیاز به درمان اضطراری دارد. گرما زدگی بدون درمان می تواند به سرعت به مغز، قلب، کلیه ها و عضلات شما آسیب برساند و خطر عوارض جدی یا مرگ را افزایش می دهد.

علائم گرمازدگی

علائم و نشانه های گرما زدگی شامل موارد زیر است:

درجه حرارت بالای بدن

دمای اصلی بدن 40 درجه سانتیگراد یا بالاتر، که با دماسنج رکتال (مقعدی) حاصل می شود، نشانه اصلی گرما زدگی است.

تغییر در حالت ذهنی یا رفتاری

سردرگمی، آشفتگی، لکنت زبان، تحریک پذیری، دلهره، تشنج و کما همه می توانند ناشی از گرما زدگی باشند.

تغییر در عرق کردن

در گرما زدگی ناشی از هوای گرم، پوست شما در اثر لمس گرم و خشک خواهد بود. اما، در گرمازدگی ناشی از ورزش شدید، ممکن است پوست شما گرم و خشک یا کمی مرطوب شود.

تهوع و استفراغ

ممکن است احساس تهوع یا استفراغ کنید.

قرمزی پوست

با افزایش دمای بدن ممکن است پوست شما قرمز شود.

تنفس سریع و پی در پی

ممکن است تنفس شما تند و کم عمق شود.

ضربان قلب نامنظم

نبض شما ممکن است به میزان قابل توجهی افزایش یابد زیرا گرما فشار زیادی را بر قلب وارد می کند تا به خنک شدن بدن کمک کند.

اگر فکر می کنید ممکن است دچار گرما زدگی شده باشید، سریعاً به مرکز فوریت پزشکی اطلاع دهید.

اقدامات فوری در گرمازدگی

برای خنک کردن فردی که دچار گرما زدگی شده سریعاً اقدام کنید.

• فرد را به سایه یا داخل خانه ببرید.
• لباس های اضافی را درآورید.
• فرد را با هر وسیله ای که می توانید خنک کنید.

علت گرما زدگی

گرما زدگی می تواند در نتیجه عوامل زیر ایجاد شود:

قرار گرفتن در معرض محیط گرم

در نوعی از گرمازدگی، به نام گرمازدگی بدون تابش (کلاسیک)، قرار گرفتن در محیط گرم منجر به افزایش دمای بدن می شود. این نوع از گرما زدگی معمولاً بعد از قرار گرفتن در معرض هوای گرم و مرطوب بخصوص برای دوره های طولانی ایجاد می شود. این بیماری اغلب در افراد مسن و در افراد مبتلا به بیماری های مزمن رخ می دهد.

فعالیت شدید

گرمازدگی ناشی از افزایش دمای بدن ناشی از فعالیت بدنی شدید در هوای گرم است. هرکسی که در هوای گرم مشغول ورزش یا کار باشد می تواند دچار گرمازدگی شدید شود. اگر به درجه حرارت بالا عادت نداشته باشید، و در آفتاب یا مکان گرم ورزش و یا فعالیت کنید، گرما زدگی اتفاق می افتد.

عوامل خطر گرمازدگی

هر کسی می تواند دچار گرمازدگی شود، اما چندین عامل خطر گرمازدگی در شما را افزایش می دهد:

سن

توانایی شما برای مقابله با گرمای شدید به قدرت سیستم عصبی مرکزی شما بستگی دارد.

در بزرگسالان بالای 65 سال، سیستم عصبی مرکزی شروع به زوال می کند، که باعث می شود بدن شما در مقابله با تغییرات دمای بدن، تحمل کمتری را از خود نشان می دهد. این گروه سنی معمولاً برای تحمل گرما مشکل دارند و همین امر باعث افزایش خطر می شود.

ورزش در هوای گرم

تمرینات نظامی و شرکت در ورزش، مانند فوتبال یا مسابقات طولانی در دویدن، در هوای گرم از جمله موقعیت هایی است که می تواند منجر به گرما زدگی شود.

قرار گرفتن در معرض ناگهانی هوای گرم

اگر در معرض افزایش ناگهانی دما، مانند موجی از گرمای اوایل تابستان یا سفر به آب و هوای گرم قرار بگیرید، ممکن است مستعد ابتلا به گرمازدگی باشید. حداقل برای چند روز فعالیت خود را محدود کنید و به خود اجازه دهید تا به تغییرات دمای محیط عادت کنید.

عدم تهویه مطبوع

در هوای گرم و پایدار، تهویه هوا موثرترین روش برای خنک کردن و کاهش رطوبت است.

داروهای خاص

برخی از داروها بر توانایی بدن در هیدراته شدن و پاسخ دادن به گرما تأثیر می گذارند.

در صورت استفاده از داروهایی که رگ های خونی را شل می کند، در مصرف داروهای فشار خون، دیورتیک ها یا ضد افسردگی یا ضد فشار خون احتیاط کنید.

محرک ها

محرک های مربوط به اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی (ADHD) و محرک های غیرقانونی مانند آمفتامین و کوکائین نیز شما را در مقابل گرما آسیب پذیرتر می کند.

شرایط خاص بهداشتی

برخی از بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی یا ریوی ممکن است خطر گرما زدگی را افزایش دهند.

عوارض گرمازدگی

بسته به اینکه دمای بدن به چه میزانی باشد، گرما زدگی می تواند منجر به تعدادی از عوارض شود. عوارض شدید شامل موارد زیر است:

آسیب اعضای بدن: بدون پاسخ سریع به پایین آمدن دمای بدن و درمان، گرما زدگی می تواند باعث التهاب مغز یا سایر اندام های حیاتی شما شود، این آسیب ها احتمالاً دائمی و غیر قابل برگشت می شود.

مرگ: بدون درمان سریع و کافی، گرما زدگی می تواند کشنده باشد.

پیشگیری گرما زدگی

گرما زدگی قابل پیش بینی و قابل پیشگیری می باشد.

وقتی شاخص گرما زیاد است، بهتر است در محیطی با هوای مطبوع بمانید. اگر مجبورید به بیرون از خانه بروید، می توانید با انجام این مراحل از گرما زدگی جلوگیری کنید:

از لباس های سبک، رنگی روشن و گشاد استفاده کنید.

از ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتابSPF30 یا بیشتر استفاده کنید.

مایعات اضافی بنوشید. برای جلوگیری از کم آبی، به طور کلی توصیه می شود روزانه حداقل هشت لیوان آب، آب میوه یا آب سبزیجات بنوشید. از آنجا که بیماری ناشی از گرما همچنین می تواند ناشی از کاهش نمک نیز باشد. ممکن است توصیه شود در دوره هایی از گرما و رطوبت شدید نوشیدنی ورزشی غنی از الکترولیت ها را با آب جایگزین کنید.

در هنگام ورزش یا کار در خارج از منزل اقدامات احتیاطی دیگری انجام دهید. توصیه کلی این است که دو ساعت قبل از ورزش مایعات زیادی بنوشید. درست قبل از ورزش، 8 لیوان آب یا نوشیدنی ورزشی اضافه کنید. در حین ورزش، هر 8 دقیقه یکبار دیگر آب مصرف کنید، حتی اگر احساس تشنگی هم نمی کنید.

فعالیت در فضای باز را محدود کنید. در صورت امکان، وقت خود را در بیرون از خانه به خنک ترین زمان های روز، یا صبح زود یا بعد از غروب آفتاب تغییر دهید.

راهکارهای دیگر برای جلوگیری از گرما زدگی عبارتند از:

نظارت بر رنگ ادرار

• ادرار تیره تر نشانه کم آبی بدن است. برای حفظ ادرار، مایعات کافی بنوشید.

قبل و بعد از فعالیت بدنی وزن خود را اندازه گیری کنید.

نظارت بر وزن از دست رفته می تواند به شما در تعیین میزان مایعات مورد نیاز کمک کند.

از مایعات حاوی کافئین یا الکل خودداری کنید.

زیرا هر دو ماده می توانند مایعات بیشتری را از دست داده و گرما زدگی را بدتر کنند. همچنین، قرص نمک مصرف نکنید، مگر اینکه پزشکتان به شما گفته باشد این کار را انجام دهید. آسانترین و امن ترین راه برای جایگزینی نمک و سایر الکترولیتها در هنگام گرما نوشیدن آب میوه است.

اگر در یک آپارتمان یا خانه بدون فن و تهویه مطبوع زندگی می کنید.

سعی کنید روزانه حداقل دو ساعت ترجیحاً در گرم ترین قسمت روز در یک محیط با تهویه مطبوع بگذرانید. در خانه، پرده ها، سایه ها و یا پرده های خود را در گرم ترین روز بکشید و شب ها در دو طرف ساختمان خود پنجره ها را باز کنید تا تهویه متقابل ایجاد شود.

در مصرف داروهای خاص احتیاط کنید.

اگر داروهایی مصرف می کنید که می توانند بر توانایی بدن در ماندن در معرض گرمازدگی و اتلاف گرما تأثیر داشته باشند، مواظب مشکلات مرتبط با گرما باشید. هرگز کودک خود را در یک ماشین پارک شده نگذارید. این یکی از دلایل عمده مرگ و میر ناشی از گرما زدگی در کودکان است. در هنگام پارک در آفتاب، دمای هوا در ماشین شما می تواند در 10 دقیقه بیش از 6.7 درجه سانتیگراد بالا رود.

رها کردن فرد در یک ماشین پارک شده در هوای گرم، بی خطر نیست، حتی اگر پنجره ها باز باشند یا ماشین در سایه باشد.

مدت زمان صرف کار کردن یا ورزش کردن در گرما را محدود کنید تا زمانی که شما به آن سازگار شوید. افرادی که به هوای گرم عادت ندارند مستعد ابتلا به بیماری های ناشی از گرما هستند.عادت کردن به گرما در کسانی که به گرما عادت ندارند می تواند چندین هفته طول بکشد تا بدن شما در برابر هوای گرم سازگاری ایجاد کند. اگر در معرض خطر هستید (صرع یا بیماری قلبی، کلیوی یا کبد)، محتاط باشید. اگر داروهایی مصرف می کنید یا شرایطی دارید که احتمال بروز مشکلات ناشی از گرما را افزایش می دهد، از گرما خودداری کنید و در صورت مشاهده علائم گرمای بیش از حد سریعا عمل کنید. اگر در یک رویداد ورزشی شدید و یا فعالیتی در هوای گرم شرکت می کنید، حتماً با پزشکتان مشورت کنید.

تشخیص گرما زدگی

معمولاً علائم گرما زدگی برای پزشكان مشخص است، اما آزمایشات آزمایشگاهی می توانند تشخیص را تأیید كنند و حتی علل دیگر علائم را رد كنند و آسیب اعضای بدن را ارزیابی كنند.

این آزمایشات شامل موارد زیر است:

دمای رکتال یا مقعدی برای بررسی دمای بدن شما

دمای رکتال دقیق ترین روش برای تعیین دمای بدن شماست و از دمای دهان یا پیشانی دقیق تر است.

آزمایش خون

آزمایش خون برای بررسی سدیم یا پتاسیم خون و محتوای گازهای موجود در خون، تا ببیند آیا به سیستم عصبی مرکزی شما آسیب رسیده است .

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار برای بررسی رنگ ادرار انجام می شود، زیرا اگر از نظر گرما شرایطی داشته باشید و عملکرد کلیه خود را بررسی کنید، که می تواند در اثر گرمازدگی تأثیر گذاشته، رنگ ادرار تیره خواهد شد.

تست عملکرد عضلات ( یا نوار عصب ) EMG برای بررسی آسیب جدی در بافت عضلانی شما (رابتو میلو لیز) است.

پرتوهای ایکس و سایر آزمایش های تصویربرداری برای بررسی عوارض روی اعضای بدن انجام می شود.

پیش آگهی گرمازدگی

بعد از بهبودی از گرما زدگی، احتمالاً در طی هفته بعد به درجه حرارت بالا حساس هستید. بنابراین بهتر است از هوای گرم و ورزش های سنگین خودداری کنید تا اینکه پزشکتان به شما بگوید از سرگیری فعالیت های طبیعی بی خطر است.

درمان گرمازدگی

درمان گرما زدگی در خنک کردن بدن شما در دمای معمولی تاثیر دارد تا از آسیب یا مغز و اندام های حیاتی بدن جلوگیری کند.

برای این کار، پزشکتان ممکن است این مراحل را انجام دهد:

شما را در آب سرد غوطه ور می کند.

• ثابت شده است که حمام آب سرد یا یخ مؤثرترین روش برای کاهش سریع دمای بدن است.
• هرچه سریع تر بتوانید از غوطه وری در آب سرد استفاده کنید، خطر مرگ و آسیب دیدگی اعضای بدن کمتر خواهد بود.

از روش های خنک کننده تبخیر استفاده کنید.

اگر غوطه وری در آب سرد در دسترس نباشد، کارکنان مراقبت های بهداشتی ممکن است سعی کنند دمای بدن شما را با استفاده از روش تبخیری کاهش دهند.

از یخ و پتوهای خنک کننده استفاده شود.

روش دیگر این است که شما را در یک پتو خنک کننده مخصوص قرار داده و بسته‌های یخ را روی کشاله ران، گردن، پشت و زیر بغل ماساژ می دهند تا دمای شما پایین بیاید.

درمان خانگی گرمازدگی

درمان خانگی برای گرما زدگی کافی نیست. اگر علائمی از گرما زدگی دارید، از اورژانس پزشکی کمک بگیرید. دیگران باید برای خنک کردن شما در حالی که منتظر رسیدن کمک اضطراری هستند، اقدام کنند. در حالی که منتظر کمک پزشکی هستید، مایعات بنوشید.

اگر متوجه علائم بیماری ناشی از گرما شدید، دمای بدن خود را پایین آورده و از پیشرفت وضعیت خود به سمت گرما زدگی جلوگیری کنید.

• به مکانی سایه دار با تهویه مطبوع بروید.
• دوش یا حمام خنک بگیرید. اگر در بیرون از منزل هستید و در نزدیکی سرپناه نیستید، جریان خنک می تواند به پایین آمدن دمای هوا کمک کند.
• مقدار زیاد مایعات بنوشید. برای تجویز مجدد نوشیدنی های قندی بنوشید. اما نوشیدن بسیار سرد می تواند باعث گرفتگی معده شود.