آیا مسمومیت با سیانور کشنده است؟

سیانور یکی از مشهورترین سموم است به حدی که مسمومیت با سیانور تقریبا با مرگ فوری شناخته می شود. اما در زندگی واقعی، سیانور کمی پیچیده تر است. سیانور می تواند به هر ماده شیمیایی حاوی پیوند کربن-نیتروژن (CN) اشاره داشته باشد. حتی شما می توانید سیانور را در برخی از نقاط های عجیب و غریب پیدا کنید. به عنوان مثال، در بسیاری از غذاهای گیاهی بی خطر، از جمله بادام، لوبیای لیما، سویا و اسفناج یافت می شود.

همچنین می توانید سیانید را در برخی از ترکیبات نیتریل مورد استفاده پیدا کنید. در داروها مانند سیتالوپرام (سلکسا) و سایمتیدین (تاگامت). نیتریل ها آنقدر سمی نیستند زیرا یون کربن-نیتروژن را به راحتی آزاد نمی کنند. این یون، همان سم در بدن است. سیانور حتی یک محصول جانبی متابولیسم در بدن انسان است. با هر تنفس در مقادیر کم بازدم می شود.

اما به طور کلی اشکال کشنده سیانید که می تواند منجر به مرگ شوند، عبارتند از:

• سدیم سیانید (NaCN)
• سیانید پتاسیم (KCN)
• سیانید هیدروژن (HCN)
• کلرید سیانوژن (CNCl)

این اشکال می توانند به صورت جامد، مایعات یا گازها ظاهر شوند. به احتمال زیاد هنگام آتش سوزی ساختمان با یکی از این اشکال برخورد می کنید. برای اطلاعات کامل در زمینه مسمومیت با سیانید و اینکه چگونه علائم مسمومیت با سیانید را تشخیص دهید، چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند و چه گزینه های درمانی در دسترس است، ادامه مقاله را تا انتها بخوانید.

علائم مسمومیت با سیانید چیست؟

علائم قرار گرفتن در معرض سیانید سمی ممکن است در عرض چند ثانیه تا چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض ظاهر شود. در صورت بروز این حساسیت شما ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• گیجی
• سردرد
• ضعف کلی
• حالت تهوع
• ایست قلبی
• مشکل در تنفس
• از دست دادن هوشیاری

میزان تأثیر شدید مسمومیت با سیانید بستگی به موارد زیر دارد:

• دوز
• نوع سیانید
• مدت زمان در معرض قرار گرفتن سم

دو روش مختلف وجود دارد که ممکن است شما با آنها در معرض تماس با سیانید قرار بگیرید. مسمومیت حاد سیانور دارای اثرات فوری و اغلب جدی و خطرناک است. مسمومیت مزمن با سیانید ناشی از قرار گرفتن در معرض مقادیر کمتر در طول زمان و به طور تدریجی است.

مسمومیت حاد با سیانید. مسمومیت حاد با سیانور نسبتاً نادر است و اکثر موارد ناشی از تماس غیر عمدی است. هنگامی که این وضعیت رخ می دهد، علائم ناگهانی و شدید بروز پیدا می کند. ممکن است در این شرایط علائم زیر را تجربه کنید:

• ایست قلبی
• مشکل در تنفس
• از دست دادن هوشیاری

اگر مشکوک هستید که شما یا یکی از عزیزان خود دچار مسمومیت حاد با سیانید شده اید، فوراً به دنبال فوریت های پزشکی باشید. این مسمومیت یک وضعیت خطرناک و جدی است.

مسمومیت مزمن با سیانید. در صورت تماس 20 تا 40 قسمت در میلیون (ppm) گاز سیانید هیدروژن در مدت زمان قابل توجهی و طولانی ممکن است این مسمومیت رخ دهد. علائم اغلب تدریجی هستند و با گذشت زمان شدت آنها افزایش می یابد. علائم اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• حالت تهوع
• استفراغ
• سرگیجه
• خواب آلودگی

سایر علائم احتمالی که ممکن است با بروز مسمومیت مزمن رخ دهند، عبارتند از:

• تشنج
• نبض ضعیف تر و سریع تر
• گشاد شدن مردمک ها
• تنفس های کندتر و کم عمق تر

اگر این وضعیت به موقع تشخیص داده و درمان نشود، می تواند منجر به موارد زیر شود:

• کند شدن ضربان قلب
• کاهش دمای بدن
• کبودی لب ها، صورت و اندام ها
• کما
• مرگ

چه عواملی باعث مسمومیت با سیانید می شوند؟

مسمومیت با سیانور به ندرت اتفاق می افتد. اما معمولاً نتیجه آن استنشاق دود یا مسمومیت تصادفی هنگام کار با سیانید یا اطراف آن است. اگر در زمینه های خاصی کار می کنید ممکن است در معرض مواجهه تصادفی باشید. بسیاری از نمک های سیانید معدنی در صنایع زیر استفاده می شود و می توانند منجر به مسمومیت شوند:

• متالورژی
• تولید پلاستیک
• بخور کردن
• عکاسی

شیمیدانان نیز ممکن است در معرض خطر باشند، زیرا سیانیدهای پتاسیم و سدیم معرفهای متداولی هستند که در آزمایشگاه ها استفاده می شوند. شما همچنین ممکن است در معرض خطر مسمومیت با سیانید باشید اگر:

• مصرف بیش از حد برخی غذاهای گیاهی مانند مغز زردآلو، گیلاس و هلو
• استفاده بیش از حد از پاک کننده لاک ناخن حاوی ترکیبات آلی سیانید مانند استونیتریل (متیل سیانید)

مسمومیت با سیانید چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر علائم مسمومیت مزمن با سیانید را مشاهده می کنید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. پس از بحث در مورد علائم، پزشک معاینه فیزیکی را انجام می دهد.

آنها همچنین ممکن است برای تشخیص بهتر آزمایش خون را به منظور بررسی موارد زیر تجویز کنند:

• سطح مت هموگلوبین. مت هموگلوبین زمانی اندازه گیری می شود که نگرانی برای آسیب ناشی از استنشاق دود وجود داشته باشد.
• غلظت مونوکسید کربن خون (سطح کربوکسی هموگلوبین). غلظت مونوکسید کربن خون شما می تواند نشان دهنده میزان استنشاق دود باشد.
• سطح پلاسما یا لاکتات خون. غلظت سیانور خون معمولاً به موقع برای کمک به تشخیص و درمان مسمومیت حاد با سیانور در دسترس نیست، اما می تواند بعداً مسمومیت را تأیید کند.

درمان در اورژانس بیمارستان بستگی به سطح بیماری قربانی دارد. مسمومیت با سیانید یک بیماری قابل درمان است و در صورت تشخیص سریع و شروع فوری درمان قابل درمان است. اکثر مردم می میرند زیرا تشخیص به سرعت انجام نمی شود یا از ابتدا مورد توجه قرار نمی گیرد. مسمومیت با سیانور بسیار نادر است، بنابراین پزشک معالج باید از احتمال آن مطلع شود. این ممکن است یکی از مهمترین کارهایی باشد که می توانید برای کمک به قربانی انجام دهید.

آیا می توان مسمومیت با سیانید را در خانه درمان کرد؟

مسمومیت با سیانور را نمی توان در خانه درمان کرد. همیشه مراقبت فوری پزشکی ضروری است. در صورت آتش سوزی، مطمئن شوید که شما یا دیگران در معرض دود یا دود قرار ندارید. سپس با مراکز درمانی تماس بگیرید. آرام صحبت کنید و آدرس، نام و آنچه اتفاق افتاده را به وضوح بیان کنید. مطمئن باشید که هیچ فردی در خطر نیست.

محل را از نظر آتش سوزی، گازهای سمی، دود و مواد شیمیایی ریخته شده بررسی کنید. اگر سیانور هنوز روی قربانی است، لباس و بدن قربانی نیز می تواند منبع خطر باشد.

اگر شما یا دیگران در نزدیکی قربانی احساس می کنید که CPR ضروری است، ارزیابی را شروع کنید، اما احیاء دهان به دهان را بدون محافظ مانع انجام ندهید زیرا فرد ارائه دهنده CPR می تواند سیانید را به این روش جذب کند. در صورت عدم وجود مانع حفاظتی، CPR می تواند بدون تماس دهان به دهان انجام شود. اگر CPR بلد نیستید، فرد را روی زمین، ترجیحاً روی پهلوی چپ قرار دهید.

به دنبال بطری های قرص، بطری های شیمیایی یا آتش باز باشید، زیرا اینها می توانند مسمومیت را ایجاد کنند و اطلاع از این موارد به تیم پزشکی در درمان قربانی کمک می کند.

گزینه های درمانی برای مسمومیت سیانور کدامند؟

اولین قدم برای درمان مشکوک به مسمومیت با سیانید، شناسایی منبع تماس است. این به پزشک یا سایر ارائه دهندگان خدمات درمانی کمک می کند تا روش ضد عفونی مناسب را تعیین کند. در صورت بروز آتش سوزی یا سایر حوادث اضطراری، نیروهای امدادی از وسایل محافظتی مانند ماسک صورت، محافظ چشم و دستکش های دوتایی برای ورود به منطقه استفاده می کنند و شما را به مکانی امن می برند. در صورت مصرف سیانید، ممکن است به شما زغال فعال داده شود تا سم را جذب کرده و با خیال راحت آن را از بدن خود پاک کنید. قرار گرفتن در معرض سیانید می تواند بر میزان دریافت اکسیژن تأثیر بگذارد، بنابراین پزشک ممکن است 100 درصد اکسیژن را از طریق ماسک یا لوله تراشه تجویز کند. در موارد شدید، پزشک ممکن است یکی از دو پادزهر را تجویز کند:

• کیت پادزهر سیانید
• هیدروکسوکوبالامین (سیانوکیت)

کیت پادزهر سیانید شامل سه دارو آمیل نیتریت، نیتریت سدیم و تیوسولفات سدیم است. آمیل نیتریت از طریق استنشاق به مدت 15 تا 30 ثانیه داده می شود، در حالی که نیتریت سدیم به مدت سه تا پنج دقیقه به صورت داخل وریدی تجویز می شود. تیوسولفات سدیم داخل وریدی به مدت حدود 30 دقیقه تجویز می شود.

هیدروکسوکوبالامین با اتصال سیانید به آن، ویتامین B-12 غیر سمی تولید می کند. این دارو سیانید را با سرعت کافی خنثی می کند تا به آنزیمی به نام رودانز امکان سم زدایی بیشتر سیانید در کبد را بدهد.

آیا مسمومیت با سیانید می تواند عوارضی ایجاد کند؟

مسمومیت حاد یا مزمن سیانور در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است باعث موارد زیر شود:

• ایست قلبی
• کما
• در برخی موارد، مسمومیت با سیانید ممکن است منجر به مرگ شود.

اگر مشکوک هستید که شما یا یکی از عزیزانتان علائم مسمومیت شدید با سیانید را تجربه کرده اید، فوراً به اورژانس پزشکی مراجعه کنید.

پیش آگهی مسموم شدن با سیانور چیست؟

پیش آگهی شما بستگی به نوع سیانید موجود، دوز و مدت زمان قرار گرفتن در معرض آن دارد. اگر در معرض سطح پایین حاد یا مزمن قرار گرفته اید، چشم انداز معمولاً خوب است. تشخیص و درمان زودهنگام برای کاهش خطر عوارض کلیدی است. سطوح متوسط مواجهه حاد یا مزمن نیز ممکن است با تشخیص و درمان سریع برطرف شود. در موارد شدید، علائم اغلب ناگهانی و خطرناک هستند. توجه فوری به فوریت های پزشکی ضروری است.

اگر بیمار مبتلا به مسمومیت با سیانور به خانه فرستاده می شود، تجویز مجدد آن در عرض 24 ساعت توصیه می شود تا مطمئن شوید در این مدت اتفاق جدی تری رخ نمی دهد. اگر بیمار در بیمارستان بستری شود، هنگام خروج، دستورالعمل های فردی در مورد پیگیری داده می شود. معمولاً توصیه می شود که بیمار با یک متخصص مغز و اعصاب یا متخصص اعصاب و روان مراجعه کند تا مشکلات احتمالی با تأخیر در مغز یا سیستم عصبی را تحت نظر داشته باشد.

منابع:

https://www.healthline.com/health/cyanide-poisoning#causes-and-risk-factors

https://www.emedicinehealth.com/cyanide_poisoning/article_em.htm