علت درد شکم و سرگیجه همزمان

درد شکم یا معده درد و سرگیجه اغلب با هم بروز پیدا می کنند. برای تشخیص علت اصلی درد شکم همزمان با سرگیجه باید به این موضوع توجه داشته باشید که کدام یک از آنها اول بروز پیدا می کند. این در حالی است که درد در اطراف ناحیه شکم شما می تواند موضعی یا در تمام نقاط احساس شود و نواحی دیگر بدن را تحت تاثیر قرار دهد. اغلب اوقات، سرگیجه پس از درد شکم به عنوان یک علامت ثانویه از یک بیماری ظاهر می شود. سرگیجه باعث احساس عدم تعادل یا بی ثباتی می شود اما برای تشخیص علت اصلی بروز آن همزمان با درد شکم بهتر است ادامه این مقاله از پزشکت را تا انتها بخوانید.

علائم درد شکم همزمان با سرگیجه

درد شکم در صورت بروز می تواند علائم مختلفی داشته باشد. درد شدید از هر نوع می تواند باعث ایجاد احساس سبکی سر یا سرگیجه شود. معده درد و سرگیجه اغلب بدون درمان برطرف می شود. ممکن است پس از کمی استراحت احساس بهتری داشته باشید. با نشستن و دراز کشیدن احساس کنید درد بهتر می شود.

اما اگر درد شکمی و سرگیجه شما با علائم دیگری مانند تغییر در بینایی و خونریزی نیز همراه باشد، می تواند نشانه دهنده یک بیماری زمینه ای باشد که نیاز به درمان دارد.

اگر علائم شما ناشی از آسیب است، با فعالیت های روزانه شما تداخل می کند یا به تدریج بدتر می شود، به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادر، درد قفسه سینه می تواند شبیه درد شکم باشد. درد حتی اگر از قفسه سینه شروع شود به ناحیه بالای معده شما کشیده می شود.

در هر صورت هنگام بروز علائم زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• سبکی سر
• تنگی نفس
• تهوع و استفراغ
• درد قفسه سینه
• پوست عرق کرده و لطیف
• ضربان قلب غیر طبیعی
• درد یا فشار در شانه، گردن، بازوها، پشت، دندان ها یا فک شما

اینها علائم حمله قلبی هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

علل احتمالی درد شکم و سرگیجه

درد شکم همراه با سرگیجه می تواند علائم سایر بیماری های زمینه ای باشد، از جمله:

• آپاندیسیت
• حاملگی خارج رحمی
• پانکراتیت
• مسمومیت غذایی
• خونریزی گوارشی
• مسمومیت پس از اصلاح
• کود و مسمومیت غذایی گیاهی
• مگاکولون سمی
• سوراخ شدن روده یا معده
• آنوریسم آئورت شکمی
• پریتونیت
• سرطان معده
• بحران آدیسون (بحران حاد آدرنال)
• کتواسیدوز الکلی
• اختلال اضطراب
• آگورافوبیا
• سنگ کلیه
• هیپوگلیسمی (قند خون پایین)
• ایلئوس
• سوختگی های شیمیایی
• آنفلوآنزای معده
• میگرن شکمی
• حساسیت به دارو
• سوء هاضمه (سوء هاضمه)
• سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یا قاعدگی دردناک
• بیماری عروق محیطی
• مسمومیت با الکل ایزوپروپیل
• اندومتریوز
• دریازدگی
• ورزش بیش از حد
• کم آبی بدن

پس برای تشخیص دقیق علت اصلی درد شکم با سرگیجه باید به سایر علائم همراه آن توجه کنید تا بتوانید بیماری زمینه ای که منجر به بروز آن شده است را شناسایی کنید. اما در برخی موارد رایج درد معده و سرگیجه می تواند دلایل زیر داشته باشد:

خماری

افراد در نتیجه مصرف زیاد الکل دچار خماری می شوند. برخی از علائم رایج خماری عبارتند از:

• خستگی
• تشنگی
• سردرد
• حالت تهوع یا استفراغ
• تعریق
• دل درد
• سرگیجه
• حساسیت به نور و صدا

درمان شامل نوشیدن مقدار زیادی مایعات و استراحت است. مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است به کاهش سردرد کمک کند. اکثر افراد مبتلا به خماری پس از 24 ساعت یا بیشتر احساس بهتری دارند.

کم آبی بدن

کمبود مایعات در بدن می تواند باعث کم آبی بدن شود. علائم کم آبی بدن عبارتند از:

• تشنگی
• خشکی دهان یا لب
• ادرار تیره
• تکرر ادرار کمتر
• سرگیجه
• خستگی

درمان کم آبی خفیف شامل نوشیدن مایعات، جایگزینی الکترولیت ها یا محلول های آبرسانی خوراکی است. اگر فردی دارای علائم شدید کم آبی بدن (مانند گیجی، بی حالی یا از دست دادن هوشیاری) باشد، به درمان فوری نیاز دارد.

آنفلوآنزای معده

آنفولانزای معده نام رایج گاستروانتریت، عفونت در روده است. گاستروانتریت می تواند به دلیل ویروس ها، باکتری ها یا انگل ها ایجاد شود. یکی از شایع‌ترین دلایل گاستروانتریت، نورویروس است. نوروویروس بسیار مسری است. استفراغ و اسهال می تواند باعث کم آبی بدن و در نهایت سرگیجه و سبکی سر شود. خوردن غذای آلوده همچنین ممکن است منجر به مسمومیت غذایی شود که علائم بسیار مشابهی را ایجاد می کند.

نورویروس معمولاً در عرض 1 تا 3 روز بهبود می یابد. هیدراته ماندن می تواند از کم آبی بدن جلوگیری کند. با این حال، اگر فردی برای کاهش مایعات تلاش می کند یا بهبود نمی یابد، باید به پزشک مراجعه کند.

قاعدگی زنان

اگر زنی در طول قاعدگی خونریزی شدید داشته باشد، ممکن است احساس سرگیجه کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) خاطرنشان می‌کند که اگر فردی مجبور باشد تامپون یا پد خود را بعد از کمتر از 2 ساعت عوض کند یا لخته‌هایی به اندازه یک چهارم یا بزرگتر داشته باشد، خونریزی قاعدگی شدید دارد و باید با متخصص زنان و زایمان مشورت کند. برخی از زنان مبتلا به منوراژی نیز در طول دوره قاعدگی خود درد مداوم در قسمت پایین شکم را تجربه می کنند.

یائسگی

زنانی که در دوران یائسگی قرار می گیرند ممکن است دچار سرگیجه و سایر علائم مرتبط مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، تپش قلب یا احساس عدم کنترل شوند. درد شکم در زنانی که در دوران یائسگی قرار دارند، شایع است. بر اساس یک مقاله معتبر در سال 2019، درد شکم با افزایش سن زنان و گذار به یائسگی کاهش می یابد. به طور معمول، یائسگی بین سنین 45 تا 58 سال رخ می دهد.

اختلالات اضطرابی

اضطراب یک واکنش طبیعی به استرس است. در برخی موارد، به افراد کمک می کند تا در برابر خطر واکنش نشان دهند. با این حال، افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی در موقعیت‌هایی که واقعاً خطرناک نیستند، مانند اجتماعات اجتماعی، احساس اضطراب می‌کنند. اضطراب می تواند باعث طیف وسیعی از علائم فیزیکی شود، از جمله:

• تعریق
• ضربان قلب سریع
• حالت تهوع
• درد شکم
• سرگیجه
• تنش عضلانی

درمان‌های اضطراب شامل گفتگو درمانی و تکنیک‌های مدیریت استرس مانند ذهن آگاهی است. داروها همچنین می توانند به کاهش علائم اضطراب کمک کنند.

سندرم دامپینگ

سندرم دامپینگ زمانی رخ می دهد که غذا در معده خیلی سریع به روده کوچک تخلیه می شود. این یک عارضه جانبی رایج در گاسترکتومی است که یک روش جراحی است که تمام یا بخشی از معده را خارج می‌کند. یک فرد می تواند با ایجاد برخی تغییرات رژیم غذایی و گاهی اوقات با مصرف داروهایی که تخلیه معده را کند می کند، سندرم دامپینگ را مدیریت کند. در موارد نادر، پزشکان جراحی را به عنوان آخرین راه حل توصیه می کنند.

پانکراتیت حاد

پانکراتیت حاد به دلیل التهاب ناگهانی پانکراس رخ می دهد. این می تواند به دلیل سنگ کیسه صفرا، سوء مصرف الکل، عفونت یا برخی اختلالات ژنتیکی باشد. اگر فرد مبتلا به پانکراتیت دچار کم آبی شود، ممکن است سرگیجه را تجربه کند. افراد مبتلا به پانکراتیت به درمان فوری نیاز دارند. به طور معمول، پانکراتیت حاد پس از چند روز درمان بهبود می یابد. با این حال، برخی از افراد ممکن است علائم شدیدتری داشته باشند که نیاز به بستری در بیمارستان دارند.

خونریزی گوارشی

خونریزی گوارشی (GI) یک بیماری جدی با علل بالقوه مختلف، از جمله زخم معده است. علائم خونریزی گوارشی عبارتند از:

• سرگیجه
• خستگی
• ضعف
• گرفتگی شکم
• مدفوع قیری یا خونی
• استفراغ خونی یا استفراغی که شبیه تفاله قهوه است.

افرادی که خونریزی گوارشی دارند باید به پزشک مراجعه کنند.

حمله قلبی

برخی از افراد هنگام تجربه حمله قلبی دچار معده درد می شوند. در این حالت، درد ممکن است از قفسه سینه به ناحیه فوقانی معده منتقل شود. با توجه به انجمن قلب آمریکا (AHA)، زنان بیشتر از مردان علائمی غیر از درد قفسه سینه را در طول حمله قلبی تجربه می کنند.

علل نادر درد معده همزمان با سرگیجه

سرطان: برخی از انواع سرطان ممکن است باعث سرگیجه، درد معده یا هر دو شوند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به لنفوم ممکن است دچار سرگیجه و درد در پشت دنده ها شوند.

نارسایی حاد آدرنال: این اتفاق زمانی رخ می دهد که غدد فوق کلیوی از کار می افتند و باعث کمبود کورتیزول می شود. علائم شامل خستگی، فشار خون پایین، سرگیجه و اسپاسم عضلانی در پاها یا پشت است.

مگاکولون سمی: این وضعیت باعث گشاد شدن روده بزرگ می شود. این یک عارضه کولیت عفونی است که ممکن است به دلیل بیماری التهابی روده یا عفونت رخ دهد. علائم شامل تب، ضربان قلب سریع، کم آبی بدن و بزرگ شدن روده بزرگ است.

این شرایط می تواند بسیار جدی باشد و نیاز به درمان فوری دارد.

چه چیزی می تواند باعث درد شکم و سرگیجه بعد از غذا خوردن شود؟

همچنین درد شکم و سرگیجه بعد از غذا خوردن ممکن است علل مختلفی داشته باشد، از جمله:

افت فشار خون پس از غذا

اگر بعد از خوردن غذا احساس درد شکم و سرگیجه می کنید، ممکن است به دلیل افت فشار خون پس از غذا خوردن باشد. به این افت ناگهانی فشار خون بعد از غذا گفته می شود.

به طور معمول، هنگام غذا خوردن، جریان خون به معده و روده کوچک افزایش می یابد. قلب شما همچنین برای حفظ جریان خون و فشار در بقیه بدن شما سریعتر می تپد. در افت فشار خون پس از غذا، خون در همه جا به جز سیستم گوارش کاهش می یابد. این عدم تعادل می تواند باعث بروز علائم زیر شود:

• سرگیجه
• درد معده
• درد قفسه سینه
• حالت تهوع
• تاری دید

این وضعیت در سالمندان و افرادی که گیرنده های عصبی یا حسگرهای فشار خون آسیب دیده دارند، بیشتر دیده می شود. این گیرنده ها و حسگرهای آسیب دیده بر نحوه واکنش سایر قسمت های بدن در طول هضم تأثیر می گذارند.

زخم معده

زخم معده یک زخم باز در پوشش داخلی معده شما است. درد معده اغلب در عرض چند ساعت پس از خوردن غذا رخ می دهد. علائم دیگری که به طور معمول با زخم معده همراه است عبارتند از:

• حالت تهوع خفیف
• احساس سیری
• درد قفسه سینه
• درد در قسمت بالای شکم
• وجود خون در مدفوع یا ادرار

بیشتر زخم‌های معده تا زمانی که عارضه‌ای جدی مانند خونریزی رخ دهد، مورد توجه قرار نمی‌گیرند. برای همین ممکن است منجر به درد معده و سرگیجه ناشی از از دست دادن خون شود.

در درد شکم و سرگیجه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

همیشه برای هر دردی که 7 تا 10 روز طول می کشد یا آنقدر مشکل ساز می شود که در فعالیت های روزمره شما اختلال ایجاد می کند، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. از طرفی هم اگر درد شکم و سرگیجه همراه با موارد زیر را تجربه می کنید به پزشک مراجعه کنید:

• تغییرات در بینایی
• درد قفسه سینه
• تب بالا
• سفتی گردن
• سردرد شدید
• از دست دادن هوشیاری
• درد در شانه یا گردن شما
• درد شدید لگن
• تنگی نفس
• استفراغ یا اسهال کنترل نشده
• درد واژن و خونریزی
• ضعف
• خون در ادرار یا مدفوع شما

اگر هر یک از علائم زیر را برای بیش از 24 ساعت تجربه کردید، با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید:

• رفلکس اسید
• خون در ادرار
• سردرد
• سوزش سردل
• خارش، بثورات تاولی
• ادرار دردناک
• خستگی غیر قابل توضیح

در صورت بدتر شدن هر گونه علائم بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص درد شکم همراه با سرگیجه

پزشک برای تشخیص علت اصلی درد شکم و سرگیجه، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد سابقه پزشکی شما سوالاتی را می پرسد. توضیح دقیق علائم به تشخیص دقیق این وضعیت کمک می کند. پس بهتر است علائم خود را با جزییات بهتر و بیشتر توضیح دهید.

• به عنوان مثال، درد بالای شکم ممکن است نشانه‌ای از زخم معده، پانکراتیت یا صفرا باشد.
• درد پایین سمت راست شکم می تواند نشانه سنگ کلیه، آپاندیسیت یا کیست تخمدان باشد.

از طرفی هم باید مراقب شدت سرگیجه خود باشید. تجربه سرگیجه به احتمال زیاد نشان دهنده مشکلی در سیستم حسی از اختلال گوش داخلی تا نتیجه گردش خون ضعیف است.

درمان درد شکم همراه با سرگیجه

درمان درد شکمی و سرگیجه به علامت اولیه و علت زمینه ای آن بستگی دارد. برای مثال، درمان زخم معده ممکن است به دارو یا جراحی نیاز داشته باشد. پزشک می تواند یک دوره درمانی خاص را برای درمان این بیماری توصیه کند. در برخی موارد، درد شکم و سرگیجه بدون درمان برطرف می شود. این وضعیت برای مسمومیت غذایی، آنفولانزای معده و بیماری حرکت رایج است.

اگر استفراغ و اسهال با درد معده همراه است، سعی کنید مایعات زیادی بنوشید. دراز کشیدن یا نشستن می تواند در بهبود علائم به شما کمک کند. همچنین می توانید از دارو برای تسکین درد معده و سرگیجه استفاده کنید.

مدت زمان معده درد چقدر است؟

اگر درد معده بیش از چند روز طول بکشد یا در طول چند هفته متناوب باشد، فرد باید با پزشک قرار ملاقات بگذارد. اگر درد معده به طور ناگهانی رخ دهد و درد به مدت 30 دقیقه یا بیشتر شدید باشد، فرد باید به بخش اورژانس مراجعه کند یا با مراکز درمانی تماس بگیرد.

چگونه می توانم از درد شکم و سرگیجه جلوگیری کنم؟

درد معده و سرگیجه طیف وسیعی از علل بالقوه از جمله کم آبی بدن، اضطراب و مسمومیت غذایی دارند. در برخی موارد، آنها ممکن است نشان دهنده وضعیت جدی تری باشند. اما مصرف تنباکو، الکل و کافئین با درد شکم و سرگیجه مرتبط هستند. برای همین اجتناب از مصرف بیش از حد هر یک از این موارد می تواند به تسکین علائم کمک کند. نوشیدن آب در حین ورزش شدید نیز می تواند به کاهش گرفتگی معده و کم آبی بدن کمک کند. توصیه می شود زمانی که در گرما هستید یا ورزش می کنید، حداقل 4 اونس آب هر 15 دقیقه بنوشید. مراقب باشید بیش از حد ورزش نکنید تا حدی که مجبور به استفراغ شوید.