عارضه گرفتگی گوش در هواپیما (Airplane ear) به علت فشار بر روی پرده گوش به وجود می آید. زمانی که تعادل بین فشار هوا در گوش میانی و فشار هوا در محیط خارجی گوش برهم بخورد این مشکل به وجود خواهد آمد. عارضه گرفتگی گوش در هواپیما ممکن است در حین برخاستن یا فرود آمدن هواپیما اتفاق بیفتد. گرفتگی گوش در هواپیما نام های دیگری نیز داشته و ممکن است به آن باروتراما گوش یا آسیب به گوش میانی نیز گفته شود.
برای درمان این عارضه اقدامات خود درمانی مثل خمیازه کشیدن، بلع یا جویدن آدامس از جمله مواردی است که می تواند عدم تعادل فشار هوا در گوش و خارج آن را از بین برده و علائم این عارضه را بهبود ببخشد. با این حال در موارد شدید گرفتگی گوش در هواپیما ممکن است نیاز داشته باشید تا برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
علت گرفتگی گوش در هواپیما
گرفتگی گوش در هواپیما زمانی اتفاق می افتد که فشار هوا در داخل گوش میانی با فشار هوا در محیط بیرونی هماهنگی نداشته و مانع لرزش پرده گوش (پرده تمپان) به طور طبیعی شود. در حالت طبیعی یک گذرگاه باریک به نام لوله استاش که به گوش میانی متصل می شود، فشار هوا در داخل گوش را تنظیم می کند.
در زمان بلند شدن هواپیما یا فرود آمدن آن ، فشار هوا به سرعت تغییر می کند. لوله استاش نیز اغلب نمی تواند به اندازه کافی سریع عمل کرده و از خود واکنشی مناسب با شرایط نشان دهد. در حقیقت همین سرعت ناکافی لوله استاش است که باعث بروز علائم گرفتگی گوش در هواپیما می شود. بلع یا خمیازه کشیدن از جمله مواردی است که به باز شدن لوله استاش کمک کرده و به گوش میانی اجازه می دهد تا هوای بیشتری وارد آن شده و فشار هوا در دو طرف گوش یکسان شود.
باروتراما گوش معمولاً در نتیجه موارد زیر به وجود می آید:
- غواصی
- انفجار مثل انفجار در مناطق جنگی
- فرود یا بلند شدن هواپیما از سطح زمین
- درمان با اکسیژن پرفشار Hyperbaric medicine chamber
همچنین افراد ممکن است در زمانی که سوار آسانسور هستند نیز دچار این عارضه شوند. البته این عارضه فقط در آسانسور ساختمان های بزرگ اتفاق خواهد افتاد.
عوامل خطر گرفتگی گوش در هواپیما
هر عاملی که باعث گرفتگی لوله استاش شده یا عملکرد آن را مختل کند می تواند باعث بروز عارضه گرفتگی گوش در هواپیما شود.
عوامل خطر شایع در ابتلا به این عارضه شامل موارد زیر می شود:
- سرماخوردگی
- عفونت سینوس
- تب یونجه (رینیت آلرژیک)
- عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)
- لوله استاش کوچک به ویژه در نوزادان و خردسالان
- خواب بودن در حین بلند شدن یا فرود آمدن هواپیما، زیرا در این هنگام نمی توانید برای یکسان شدن فشار خمیازه کشیده یا عمل بلع را انجام دهید.
علائم گرفتگی گوش در هواپیما
این عارضه ممکن است یک یا هر دو گوش را به طور همزمان درگیر کند. علائم شایع بعد از ابتلا به این عارضه شامل موارد زیر می شود:
- ناراحتی یا درد متوسط در گوش
- احساس پر بودن یا خستگی در گوش
- مشکل شنوایی یا کم شنوایی جزئی تا متوسط
در صورتی که عارضه گرفتگی گوش در هواپیما شدید باشد نیز فرد دچار علائم زیر خواهد شد:
- زنگ زدن گوش
- درد شدید گوش
- احساس سرگیجه
- افزایش فشار گوش
- خون ریزی از گوش ها
- از دست دادن شدید یا متوسط شنوایی
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که احساس ناراحتی کرده یا برای چند روز متوالی احساس شنوایی خود را از دست داده یا علائم بسیار شدیدی را تجربه می کنید، بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
عوارض گرفتگی گوش در هواپیما
عارضه گرفتگی گوش در هواپیما معمولاً مشکل جدی نبوده و با استفاده از اقدامات مراقبتی بهبود خواهد یافت. اما به ندرت در صورت آسیب دیدگی گوش میانی یا ساختارهای داخلی گوش فرد ممکن است دچار عوارض جانبی دائمی این عارضه شوئد.
عوارض جانبی نادر شامل موارد زیر می شود:
- وز وز گوش مزمن
- از دست دادن شنوایی برای همیشه
پیشگیری گرفتگی گوش در هواپیما
راهکارهای پیشگیری از بروز گرفتگی گوش در هواپیما عبارتند از:
- خمیازه یا بلع در هنگام بلند شدن یا فرود آمدن هواپیما. همچنین جویدن آدامس یا مکیدن شکلات می تواند احتمال بروز این عارضه را به حداقل برساند.
- استفاده از مانور والسالوا در هنگام نشستن یا برخاستن هواپیما. برای انجام مانور والسالوا دهان خود را بسته و بینی خود را بگیرید. سپس سعی کنید با فشار هوا را از داخل بینی خود خارج کنید. این تمرین را چندین بار به خصوص در حین نشستن هواپیما تکرار کنید تا فشار بین بخش داخلی گوش و هوای داخل کابین هواپیما یکسان شود.
- در حین بلند شدن و فرود آمدن هواپیما نخوابید. بهتر است در هنگام بلند شدن هواپیما یا نشستن آن بیدار بوده و تمریناتی که به شما آموزش دادیم را انجام دهید.
- برنامه سفر خود را مرور کنید. در صورتی که دچار سرماخوردگی، عفونت سینوس، گرفتگی بینی یا عفونت گوش هستید بهتر است سفر هوایی خود را لغو کنید. به خصوص اگر اخیراً عمل جراحی گوش انجام داده اید، بهتر است در مورد مسافرت هوایی خود با پزشک مشورت کنید.
- استفاده از اسپری بینی بدون نیاز به نسخه. اگر دچار گرفتگی بینی شده اید، حدود 30 دقیقه تا یک ساعت قبل از برخاستن یا فرود هواپیما از اسپری بینی استفاده کنید. البته از استفاده بیش از حد از اسپری بینی خودداری کنید، زیرا میزان و شدت گرفتگی بینی را افزایش خواهد داد.
- از قرص های دکونژستانت با احتیاط بیشتری استفاده کنید. می توانید 30 دقیقه تا 1 ساعت قبل از پرواز از این قرص های دکونژستانت (decongestants) خوراکی استفاده کنید. اما اگر دچار بیماری قلبی بوده ، اختلال ریتم قلب یا فشار خون بالا داشته یا باردار هستید، از مصرف این داروها خودداری کنید.
- داروهای آلرژی مصرف کنید. در صورتی که آلرژی دارید، حدود یک ساعت قبل از پرواز داروهای خود را مصرف کنید.
- از گوش گیرهای فیلتردار استفاده کنید. این گوش گیر ها به آرامی فشار پرده گوش در هنگام بلند شدن یا نشستن هواپیما را تنظیم کرده و مانع از بروز گرفتگی گوش خواهد شد.
گرفتگی گوش در هواپیما در کودکان
برای کمک به کودکان و نوجوانان بهتر است از شیوه های زیر استفاده کنید:
- تشویق به انجام عمل بلع. برای تشویق بلع در هنگام بلند شدن یا نشستن هواپیما بهتر است یک بطری را برای مکیدن به کودک خود بدهید. همچنین استفاده از پستانک نیز می تواند از بروز این عارضه جلوگیری کند. برای کودکان بالای 4 سال نیز می توانید از شیوه جویدن آدامس یا نوشیدن آب با نی یا درست کردن حباب با نی استفاده کنید.
- از مصرف دکونژستانت بپرهیزید. استفاده از دکونژستانت ها برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی شود.
تشخیص گرفتگی گوش در هواپیما
پزشک با توجه به سابقه و معاینه گوش توسط دستگاه اتوسکوپ قادر به تشخیص گرفتگی گوش خواهد بود.
درمان گرفتگی گوش در هواپیما
برای بیشتر افراد، گرفتگی گوش هواپیما معمولاً با گذشت زمان بهبود می یابد. اما هنگامی که بعد از گذشت چند روز همچنان علائم پابرجاست، ممکن برای درمان این عارضه نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید.
داروها برای درمان گرفتگی گوش
پزشک ممکن است برای درمان این عارضه موارد زیر را توصیه کند:
- اسپری بینی دکونژستانت
- دکونژستانت خوراکی
برای کاهش ناراحتی همچنین می توانید از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن یا ناپروکس سدیم یا مسکن analgesic مثل استامینوفن استفاده کنید.
درمان های خود مراقبتی
همراه با درمان دارویی، پزشک احتمالاً انجام مانور والسالوا را به شما آموزش خواهد داد. برای انجام این کار کافی است بینی خود را گرفته و با دهان بسته سعی کنید هوا را با فشار از بینی خود خارج کنید.
عمل جراحی
به ندرت احتمال دارد تا برای درمان گرفتگی گوش در هواپیما از جراحی استفاده شود. حتی صدمات شدید مانند پارگی گوش یا پارگی غشای داخلی گوش نیز معمولاً خود به خود بهبود خواهند یافت. با این حال در موارد نادر ممکن است عمل جراحی برای درمان این عارضه مورد نیاز باشد. برای عمل جراحی، برشی در داخل پرده گوش ایجاد می کنند تا علاوه بر تخلیه مایعات، فشار هر دو طرف گوش برابر شود. در صورتی که مستعد ابتلا به گرفتگی گوش در هواپیما هستید یا برای درمان زخم های خود از درمان با اکسیژن پرفشار استفاده کرده اید، پزشک ممکن است از طریق عمل جراحی لوله هایی را برای کمک به خروج مایعات از داخل گوش و تنظیم فشار بین گوش بیرونی و گوش میانی داخل گوش شما قرار بدهد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید. بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
- لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
- اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
- لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
- دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقاتت به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
- سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.
سوالات بیمار از پزشک
بهتر است در مورد گرفتگی گوش در هواپیما سؤالات زیر را در حین معاینه مطرح کنید:
- بهترین شیوه درمانی چیست؟
- آیا باید سفرهای آینده خود با هواپیما را کنسل کنم؟
- آیا عوارض جانبی ناشی از این عارضه دائمی خواهد بود؟
- چگونه می توانم از بروز مجدد این عارضه پیشگیری کنم؟
- آیا این مشکلی که با آن مواجه هستم به خاطر سفر اخیری است که با هواپیما انجام داده ام؟
سوالات پزشک از بیمار
پزشک برای تشخیص و درمان بهتر ممکن است سؤالات زیر را در حین معاینه مطرح کند:
- آیا مبتلا به حساسیت هستید؟
- علائم شما تا چه میزان شدید است؟
- آیا قبلاً هم دچار گرفتگی گوش در هواپیما شده بودید؟
- آیا اخیراً دچار سرما خوردگی، عفونت گوش یا عفونت سینوس شده اید؟
- در تجربه قبلی خود دچار چه علائمی شدید و آیا علائم شدید و ادامه دار بود؟
خلاصه
عارضه گرفتگی گوش در هواپیما به علت فشار بر روی پرده گوش به وجود می آید. زمانی که تعادل بین فشار هوا در گوش میانی و فشار هوا در محیط خارجی گوش برهم بخورد این مشکل به وجود خواهد آمد. عارضه گرفتگی گوش در هواپیما ممکن است در حین برخاستن یا فرود آمدن هواپیما اتفاق بیفتد. برای بیشتر افراد، گرفتگی گوش هواپیما معمولاً با گذشت زمان بهبود می یابد. اما هنگامی که بعد از گذشت چند روز همچنان علائم پابرجاست، ممکن برای درمان این عارضه نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید.
آخرین دیدگاه‌ها