متخصص گوش و حلق و بینی برای درمان و جراحی بیماری ها و اختلالات گوش، بینی، گلو و ساختارهای مرتبط با آنها آموزش دیده اند. طبق نظر آکادمی گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن آمریکا (AAO-HNS)، این رشته قدیمی ترین شاخه از تخصص پزشکی در این کشور است.
بیماری ها و اختلالات گوش و حلق و بینی می تواند در افراد از هر سن و جنسیتی رخ دهد. بزرگسالان بین 45 تا 64 سال بیشترین مراجعه کنندگان به کلینیک های گوش و حلق و بینی بودند و 20 درصد از افراد نیز زیر 15 سال سن داشتند. از شایع ترین علل مراجعه به متخصصین گوش و حلق و بینی مشکلات شنوایی، درد یا عفونت گوش و گرفتگی بینی است. بیشترمشکلات و بیماری های گوش و حلق و بینی از طریق معاینه توسط پزشک متخصص قابل تشخیص است.
گوش و حلق و بینی چیست؟
در این تخصص پزشکان روی مشکلات گوش، بینی و گلو و حنجره تمرکز دارند. رشته گوش و حلق و بینی در 50 سال گذشته پیشرفت های چشمگیری داشته و در حال حاضر جراحی سر و گردن نیز زیرمجموعه ای از این تخصص قرار گرفته است.
ENT کلمه مخفف گوش و حلق و بینی است.
- گوش.( EAR) درمان اختلالات شنوایی و مشکلات ساختاری گوش
- بینی . ( NOSE) سینوزیت مزمن و گرفتگی بینی یکی از شایع ترین شکایات بیماران مراجعه کننده به متخصص ENT است. آلرژی و مشکلات مربوط به حس بویایی نیز توسط این پزشکان ارزیابی و درمان می شود.
- گلو( THROAT). تشخیص و درمان بیماری های حنجره و بخش فوقانی مری مانند مشکلات صدا و اختلالات بلع
جراحی سر و گردن. متخصصان گوش و حلق و بینی همچنین می توانند بیماری ها و سرطان های صورت و حنجره و سر و گردن را جراحی و درمان کنند. همچنین جا اندازی شکستگی استخوان های بینی و صورت نیز توسط این متخصصین انجام می شود. ممکن است متخصص گوش و حلق و بینی برای درمان موثرتر بیماران با بدخیمی های پوستی و شکستگی های صورت با سایر تخصص ها مانند پوست و جراحی فک و صورت همکاری داشته باشد.
رشته گوش و حلق و بینی هفت حوزه فوق تخصص یا در اصطلاح فلوشیپ دارد که شامل موارد زیر است:
- مشکلات و بدخیمی های حنجره
- مدیریت اختلالات بینی و سینوس ها
- درمان آلرژی با استفاده از دارو، ایمونوتراپی
- جراحی تومورهای سر و گردن، مانند توده های بینی یا سرطان های حنجره
- بیماری های گوش و حلق و بینی در کودکان مانند ناهنجاری های مادرزادی
- انجام جراحی صورت، گردن یا گوش به منظور زیبایی، اصلاح عملکردی یا ترمیم عضو آسیب دیده
- درمان مشکلات گوش شامل عفونت، تومور و اختلالات عصب شنوایی که بر شنوایی و تعادل تأثیر می گذارد.
مراحل اخذ تخصص ENT چیست؟
یک پزشک برای گرفتن تخصص گوش و حلق و بینی باید مراحل زیر را برای اخذ مدرک مربوطه طی کند؟
- 7 سال تحصیل جهت مدرک پزشکی عمومی و سپس گذراندن دوسال طرح پزشکی دوره عمومی
- 4 سال تحصیل در رشته تخصصی گوش حلق بینی و جراحی سر و گردن و سپس انجام دوسال طرح پزشکی دوره تخصصی
- 2 سال تحصیل و آموزش جهت مدرک فوق تخصصی یا فلوشیپ
متخصصان گوش و حلق و بینی طیف متنوعی از بیماری ها را تشخیص می دهند. از مهارت های پزشکی و جراحی برای معالجه بیماران خود استفاده می کنند و اطلاعات کاملی از علوم پزشکی مرتبط با سر و گردن، دستگاه تنفسی فوقانی و سیستم گوارشی فوقانی دارند.
چه زمانی به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید؟
مشکلات شایعی که نیاز به مراجعه به متخصص ENT دارند و شما باید برای درمان آنها به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید، عبارتند از:
مشکلات مجاری تنفسی
مشکلات تنفسی می تواند مانند استریدور( تنفس صدادار) خفیف، یا مانند انسداد شدید راه های هوایی خطرناک باشند.انواع بیماری ها در فرد می تواند این مشکلات را ایجاد کند.
سرطان
سرطلن و توده های گردن، حنجره، سینوس یا داخل حفره بینی توسط این متخصص جراحی می شود.
سینوزیت مزمن
سینوزیت مزمن وضعیت التهابی مزمن درمخاط مجاری بینی و سینوس های صورت است. عفونت سینوس ها در طولانی مدت، پولیپ بینی یا انحراف تیغه بینی می تواند در سینوزیت مزمن نقش داشته باشد.
شکاف کام و لب
وضعیتی که در آن لب، کام یا هر دو در طی دوره جنینی به طور کامل رشد نمی کنند. اندازه شکاف ها ممکن است متفاوت باشد و باعث مشکل در تغذیه ، گفتار و تنفس فرد خواهد شد.
انحراف تیغه بینی
تیغه بینی یا سپتوم دیواره ای استخوانی ،غضروفی است که حفره بینی را به دو قسمت تقسیم می کند و انحراف آن منجر به مشکلات تنفسی و سینوزیت مزمن شود.
افتادگی پلک ها
افتادگی بیش از حد پلک فوقانی می تواند بخشی از روند طبیعی افزایش سن باشد، اما بیماری های زمینه ای مختلف مانند دیابت، سکته مغزی و تومورهایی با منشا اعصاب و عضلات صورت نیز می توانند این مشکل را ایجاد کنند. افتادگی پلک ممکن است گاهی باعث اختلال بینایی شود.
ریفلاکس
ریفلاکس معده وضعیتی است که در آن اسید معده و سایر محتویات دستگاه گوارش به سمت مری حرکت می کند. یک عضله با ساختار حلقوی در انتهای مری با نام اسفنکتر وجود دارد که با انقباض خود از حرکت محتوای معده به سمت بالا جلوگیری می کند. در افراد مبتلا به ریفلاکس یا (GERD)، این اسفنکتر ممکن است شل باشد و باعث سوزش معده، درد قفسه سینه و مشکل در بلع شود.
کاهش شنوایی
کاهش شنوایی می تواند در افراد در هر سنی رخ دهد و دلایل مختلفی دارد. کهولت سن، قرار گرفتن در معرض سر و صدای زیاد، ویروس ها، بیماری های قلبی، ضربه به جمجمه، سکته مغزی و تومورها ممکن است منجر به کاهش شنوایی تدریجی شود.
اختلال بلع
اختلال در حرکت غذا، مایعات و بزاق از دهان به معده دیسفاژی نامیده می شود و ممکن است باعث ناراحتی، اختلال در تغذیه و سرفه و خفگی شود.
وزوز گوش
وزوز گوش حالتی است که فرد بدون منبع خارجی صدایی را در داخل گوش ها ی خود می شنود. تقریباً از هر 5 نفر 1 نفر مبتلا به این وضعیت است که می تواند باعث تأثیر منفی بر کیفیت زندگی، شغل وعملکرد فرد شود.
التهاب لوزه ها
لوزه ها و آدنوئید ( لوزه سوم )بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. نقش آنها جذب باکتری ها و ویروس هایی است که از طریق بینی و دهان وارد بدن می شوند. در صورت التهاب لوزه ها فرد دچار عفونت های مکرر می شود و نیاز به جراحی دارد.
سرگیجه
سرگیجه اصطلاحی کلی برای توصیف احساس سبکی سر و عدم تعادل است. شرایطی که بر سیستم عصبی مرکزی و گوش داخلی تأثیر می گذارد می تواند باعث سرگیجه شود.
اختلالات صدا
بسیاری از بیماری ها، از جمله آسیب به تارهای صوتی، ویروس ها، سرطان و ریفلاکس مزمن اسید معده ، می توانند منجر به اختلالات صوتی و گرفتگی، یا ضعیف شدن صدا، خستگی صوتی شوند.
متخصص گوش و حلق و بینی چه جراحی های را انجام می دهد؟
بلفاروپلاستی
ترمیم افتادگی پلک به معنی حذف پوست، عضله یا چربی اضافی است که ممکن است بینایی را مختل کند. این روش اغلب با هدف زیبایی اتفاق میفتد و بندرت نیاز به بستری بیمارستانی دارد.
جراحی آندوسکوپیک سینوس ها
متخصص گوش و حلق و بینی اغلب این جراحی را برای درمان بیماری های عفونی و التهابی سینوس مانند سینوزیت مزمن یا پولیپ انجام می دهد. با استفاده از ابزاری به نام آندوسکوپ از طریق حفره های بینی امکان بررسی و جراحی سینوس ها فراهم می شود.
سپس با استفاده از سایر ابزار جراحی می توان علل انسداد سینوس ها را از بین برد. این روش جراحی می تواند تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام شود
نمونه برداری از ضایعه مشکوک و حذف آن
یک جراح برای شناسایی ضایعات مشکوک و تومورها معمولا ابتدا از آن نمونه برداری یا بیوپسی انجام می دهد.. تومور یا ضایعه می توانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند و نمونه برداری برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است.اغلب ضایعات کوچک و یا توده های مشکوک در سطح پوست با بی حسی موضعی در محیط درمانگاه یا کلینیک درمان می شود.
جراحی پلاستیک صورت
این نوع جراحی می تواند با دوهدف ترمیمی یا زیبایی باشد. متخصصان گوش و حلق و بینی می توانند ناهنجاری های مادرزادی، مانند شکاف کام، یا آسیب های ناشی از تصادفات، جراحی قبلی یا سرطان پوست را، ترمیم کنند.
همچنین می توانند چین و چروک صورت را با استفاده از جراحی یا تزریق داروهایی خاص مانند بوتاکس برطرف کنند.
قرار دادن لوله میرینگوتومی در داخل پرده گوش
برای افرادی که عفونت های مکرر گوش میانی یا کاهش شنوایی ناشی از تجمع مایع در پشت گوش را تجربه می کنند، جراح می تواند لوله ی میرنگوتومی یا T-tube را داخل پرده گوش تا مایع از گوش میانی خارج شود. این لوله می تواند برای کوتاه مدت یا بلند مدت باشد در این روش جراحی متخصص گوش و حلق و بینی برای کاهش فشار ناشی از تجمع بیش از حد مایعات در پشت پرده گوش، برش کوچکی در آن ایجاد می کند و لوله مخصوص یا T-tube در داخل برش ایجاد شده قرار می گیرد.
جراحی گردن
این جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی یا توده های سرطانی از گردن با بیهوشی عمومی انجام می شود. شدت جراحی به نوع سرطان بستگی دارد. در روش جراحی رادیکال گردن تمام بافت محل درگیر با تومور همراه با عضلات، اعصاب، غدد بزاقی و عروق اصلی این ناحیه برداشته می شود .
سپتوپلاستی
این عمل جراحی برای اصلاح انحراف سپتوم یا تیغه بینی و تحت بیهوشی عمومی انجام می شود .در این جراحی متخصص گوش و حلق و بینی پوشش مخاطی داخلی مجرای بینی و سپتوم را ازاستخوان و غضروف های زیرین جدا و انحراف تیغه بینی را صاف می کنند.
جراحی برای خروپف یا آپنه انسدادی خواب (OSA)
متخصصان گوش و حلق و بینی چندین راه حل جراحی برای خروپف و OSA دارند. آنها می توانند بافت نرم کام را که بیش از اندازه نرمال بزرگ شده و راه هوایی را با مشکل انسدادی روبرو کرده است از بین ببرند تا راه هوایی باز شود و مشکل خرو پف تا حد زیادی درمان شود.
جراحی تیروئید
غده تیروئید در جلو و قسمت تختانی از حنجره قرار دارد. متخصصان گوش و حلق و بینی می توانند در سرطان تیروئید، گواتر، توده های مشکوک تیروید ،کم کاری یا پرکاری مقاوم به درمان، انسداد مری در اثر فشار تیرویید بزرگ شده ، تمام یا بخشی از غده تیروئید را با جراحی بردارند در این حالت با توجه به حذف تمام یا بخشی از تیرویید فرد نیاز دارد که تحت نظر یک فوق تخصص غدد نیز باشد.
جراحی لوزه یا آدنوئیدکتومی
آدنوئیدکتومی برداشتن آدنوئید یا لوزه سوم با جراحی است که معمولاً برای درمان عفونت های مکرر گلو یا مشکلات تنفسی ضروری است.این روش به طور معمول تحت بیهوشی عمومی اتفاق می افتد و بیمار نیازبه یک روز بستری در بیمارستان بعد از جراحی دارد.
تراکئوستومی
یک روش جراحی برای ایجاد یک حفره تنفسی در قدام گردن برای تنفس است. متخصص گوش و حلق و بینی می تواند برای حفظ راه تنفسی بیمار یا کاهش ترشحات ریه ها از این روش استفاده کنند. تراكستومي ممكن است به صورت اورژانسی در مواردی مانند سرطان حنجره پیشرفته که با انسداد راه هوایی همراه است ضروری باشد.
تیمپانوپلاستی
در تیمپانوپلاستی سوراخ پرده گوش با استفاده از غضروف یا لایه ای از عضله پشت گوش ترمیم می شود. در صورت عفونی بودن استخوان ماستویید در گوش میانی نیز استخوان دارای عفونت کاملا تراشیده و پاکسازی می شود که به این روش جراحی ماستوییدکتومی گفته می شود.هدف تیمپانوپلاستی ترمیم نقص پرده گوش ، بهبود شنوایی و ریشه کن کردن بیماری از گوش میانی است. این روش جراحی به بیهوشی عمومی و یک روز بستری در بیمارستان بعد از جراحی نیاز دارد.
حرف آخر
گوش و حلق و بینی یک تخصص پزشکی پیشرفته است که درزمینه مشکلات بهداشتی در گوش، بینی، گلو، سر و گردن تمرکز دارد. یک متخصص گوش و حلق و بینی باید 7 سال در دانشگاه علوک پزشکی جهت مدرک پزشکی عمومی ، 4 سال دیگر برای مدرک تخصصی و سپس 2 سال برای مدرک فلوشیپ آموزش ببینند.
آنان مشکلات مختلف پزشکی از جمله مشکلات مجاری تنفسی، سرطان های سر و گردن و سینوزیت مزمن را درمان می کنند. یک متخصص گوش و حلق و بینی همچنین در مورد سرگیجه و درمان آن و مشکلات ساختاری در بینی و بررسی کاهش شنوایی به شما کمک می کنند. رشته گوش حلق بینی و جراحی سرو گردن طیف وسیعی از جراحی ها را شامل می شود.
آخرین دیدگاه‌ها