گرفتگی گوش

حتی در صورتی که گرفتگی گوش درد نداشته یا مشکلی برای فرد ایجاد نکند، خفه شدن صداها و آرام شنیدن صداها می تواند حسابی اعصاب خورد کن و آزار دهنده باشد. البته گرفتگی گوش شما ممکن است بدون هیچ دخالت خارجی ای در عرض چند ساعت یا چند روز باز شود. اما درمان هایی وجود دارد که می تواند روند درمانی تان را سرعت بخشیده و باعث شود تا گوش تان سریع تر باز شود. تشخیص درست علت گرفتگی گوش می تواند به رفع گرفتگی در اسرع وقت کمک کند. به همین خاطر مراجعه به پزشک در صورت بروز گرفتگی گوش می تواند تا حد زیادی به رفع گرفتگی کمک کرده و از بروز مجدد آن جلوگیری کرد.

علت گرفتگی گوش

همانطور که ممکن است برای خیلی ها گرفتگی بینی اتفاق بیفتد، گرفتگی گوش نیز امری طبیعی بوده و ممکن است بارها برای فرد اتفاق بی افتد. علت بروز گرفتگی گوش نیز ممکن است متفاوت باشد:

• جرم گوش بیش از حد در داخل شیپور استاش
• آب داخل گوش
• تغییر در ارتفاع (ممکن است در هنگام پرواز با هواپیما با چنین مشکلی مواجه شوید)
• عفونت سینوسی
• عفونت در گوش میانی
• آلرژی

گرفتگی گوش کوچک و بزرگ نداشته و ممکن است در هر سن و سالی اتفاق بیفتد. اما لازم است بدانید که گرفتگی گوش در کودکان شدیدتر از بزرگسالان خواهد بود، علی الخصوص اگر کودک دچار سرما خوردگی شده باشد.

1. گرفتگی شیپور استاش

یکی از علت های احساس گرفتگی گوش، گرفتگی شیپور استاش است. شیپور استاش لوله ای است که گوش میانی را به گلو متصل می کند. مایعات و مخاط ازطریق این شیپور به پشت گلو منتقل و از طریق بلعیده شدن از گلو خارج می شوند. گاهی اوقات این مایعات و موکوز ها ممکن است از طریق شیپور استاش به سمت پایین هدایت نشده و به جای آن در داخل گوش میانی به دام بی افتند. این مسدود شدن می تواند همراه با عفونت هایی مثل سرماخوردگی، آنفولانزا و سینوزیت باشد. رینیت آلرژیک نیز می تواند یکی از علت های گرفتگی و بسته شدن شیپور استاش باشد.

دیگر علائمی که ممکن است همراه با عفونت یا آلرژی اتفاق بی افتد شامل موارد زیر می شود:

• آب ریزش بینی
• سرفه کردن
• عطسه
• گلو درد

از طرف دیگر رفع گرفتگی شیپور استاش از اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا مایع جمع شده داخل گوش ممکن است با جمع شدن باکتری یا ویروس های عفونی و ورود آن به گوش میانی باعث عفونت گوش فرد شود. شنا کردن نیز می تواند یکی از علت های بروز عفونت گوش باشد. زمانی که آب بعد از شنا کردن داخل گوش باقی بماند احتمال بروز عفونت تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت. این عارضه را با نام گوش شناگر نیز می شناسند که در آن رطوبت باقی مانده و خشک نشده پس از شنا می تواند رشد باکتری ها و قارچ ها در داخل گوش را افزایش دهد.

علائم بروز عفونت گوش شامل موارد زیر می شود:

• درد گوش
• قرمز شدن گوش
• تخلیه مایع از داخل گوش
• تب

2. ارتفاع زیاد

بعضی از افراد بعد از تجربه غواصی، رانندگی بر روی کوه یا پرواز با هواپیما ممکن است دچار گرفتگی گوش شوند. تغییر سریع فشار هوای داخل و بیرون بدن علت اصلی بروز چنین گرفتگی هایی است.

شیپور استاش وظیفه تنظیم فشار در گوش میانی را بر عهده داشته اما ارتفاع زیاد ممکن است عملکرد شیپور استاش را با اختلال مواجه کرده و استاش نتواند وظیفه خودش را برای تنظیم فشار به خوبی انجام دهد. در نتیجه منجر به تغییر در فشار هوا داخل گوش ها خواهد شد. در صورت ترس از ارتفاع در کنار گرفتگی گوش ممکن است فرد دچار سردرد، حالت تهوع و حتی تنگی نفس شود.

3. موم (جرم) گوش

حفره گوش از خودش روغن مومی ای تولید می کند که به آن سرومن (Cerumen) گفته می شود با اینحال موم گوش واژه پر استفاده تری است. این موم از گوش در برابر گردو خاک، ذرات خارجی و میکرو ارگانیسم ها محافظت کرده و همچنین از آسیب دیدگی پوست حفره گوشی در برابر آب نیز مراقبت می کند. در شرایط عادی و طبیعی، موم اضافه گوش به خودی خود از داخل حفره گوش خارج شده و به قسمت بیرونی گوش منتقل می شود تا در نتیجه با آب شسته و کاملاً از گوش خارج شود. ولی زمانی که غدد گوش بیش از حد مورد نیاز موم تولید کنند، ممکن است موم اضافه تولید شده در داخل گوش گیر کرده و مجرای خارجی گوش را مسدود کند. در بعضی از موارد فرد در هنگام تمیز کردن گوش با فشار دادن موم گوش به داخل باعث مسدود شدن مجرای گوش خواهد شد.

جمع شدن موم در داخل گوش یکی از علت های اصلی بروز کم شنوایی موقت در فرد است.

نشانه ها  و علائم گرفتگی گوش شامل موارد موارد زیر می شود:

• گوش درد
• زنگ زدن و وز وز کردن گوش
• سرگیجه

4. نوروم آکوستیک (Acoustic neuroma)

نوروم آکوستیک تومور خوش خیمی است که بر روی عصب جمجمه ای که از گوش داخلی به سمت مغز می رود، تشکیل شد و رشد می کند. این تومورها معمولاً رشد کندی داشته و دارای اندازه کوچکی هستند. اما با این حال، با بزرگ شدن این نوع تومور، بر روی عصب های گوش داخلی فشار وارد شده  ممکن است باعث کاهش قدرت شنوایی، گرفتگی گوش و شنیدن صدای زنگ در داخل گوش شوند.

درمان گرفتگی گوش

گرفتگی گوش یکی از مشکلات آزار دهنده ای است که می توان آن را با استفاده از درمان های خانگی نیز درمان کرد.

استفاده از مانور والسالوا

مانور والسالوا یک تکنیک بسیار ساده است که می تواند باعث باز شدن گرفتگی شیپور استاش شود.

برای انجام این تکنیک، نفس عمیقی کشیده  و بینی تان را با دست بگیرید. دهان را بسته نگه داشته و سعی کنید به آرامی از داخل بینی بسته شده بازدم انجام دهید. این حرکت باعث ایجاد فشار مناسبی جهت رفع گرفتگی گوش ها خواهد شد. دقت داشته باشید که برای انجام والسالوا نباید هوا را با فشار از بینی خارج کرده یا بیش از حد به خودتان فشار بیاورید زیرا فشار بیش از حد ممکن است به پرده گوش تان آسیب جدی برساند. به محض اینکه شیپور استاش باز شد با جویدن آدامس یا مکیدن شکلات می توانید آن را باز نگه دارید.

عوارض مانور مالسالوا

همانطور که در قسمت قبلی گفتیم برای رهایی از احساس ناراحتی و گرفتگی گوش می توان از تکنیک باز کردن گوش ها با مانور مالسالوا استفاده کرد. اما آیا انجام اینکار امن بوده و خطری نخواهد داشت؟

به طور کلی انجام این تکنیک برای باز کردن گوش ها ایمن بوده و خطری ندارد.

برای انجام اینکار باید احتیاط زیادی به خرج دهید و اگر با انجام و پیشروی در انجام مانور مالسالوا هیچ بهبودی حاصل نشد و حس کردید وضعیت گرفتگی گوشتان بدتر شد باید از تکرار آن دست کشیده و حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.

خمیازه کشیدن

یکی از ساده ترین و دسترس ترین راهکارها برای باز کردن شیپور استاش، خمیازه کشیدن است. لازم نیست حتماً به خاطر خواب آلودگی خمیازه بکشید با یک خمیازه ساختگی هم می توانید به رفع گرفتگی کمک کنید. دهانتان را تا جایی که می توانید باز کرده و همزمان نفستان را دم و بازدم داشته باشید. اینکار می تواند نتایج خوبی برایتان داشته باشد. چند دقیقه حرکت «خمیازه کشیدن» را تکرار دهید تا گوش هایتان باز شود.

دم بخار

یکی دیگر از تکنیک هایی که می توانید برای رفع گرفتگی گوش از آن استفاده کنید، تنفس بخار هوا است. برای اینکار دوش آب گرم گرفته و درب حمام را کاملاً ببندید. سپس 10 تا 15 دقیقه داخل حمام نشسته و بخار هوا را استشمام کنید. بخار هوا باعث شل شدن موکوز موجود داخل گوش خواهد شد. یکی دیگر از راه کارهای رهایی از گرفتگی گوش قرار دادن حوله گرم یا داغ بر روی گوش است.

خارج کردن مایع محبوس شده

برای انجام این شیوه درمانی، انگشت اشاره خود را داخل گوش گرفته قرار داده و به آرامی آن را به سمت بالا و پایین حرکت دهید. این تکنیک به خارج کردن آب محبوس شده داخل گوش کمک خواهد کرد. می توانید برای خشک کردن آب اضافه خارج شده از گوش از یک سشوار با باد گرم استفاده کنید. دقت داشته باشید که سشوار را روی باد گرم تنظیم کرده و با فاصله چند سانتی از گوش نگه دارید.

استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه

یکی دیگر از راه های درمان استفاده از داروهای رفع گرفتگی گوش است که نیاز به نسخه پزشک ندارد. از این داروها می توان برای رفع گرفتگی گوش در نتیجه سرما خوردگی یا آلرژی ها استفاده کرد. می توانید از داروهای سرماخوردگی ضد احتقان یا آنتی هیستامین برای اینکار استفاده کنید، اما حتماً پیش از مصرف دستور العمل مصرف و دوز مصرفی آن را مطالعه کنید.

قطره گوش

کیت تمیز کننده موم گوش نیز می تواند به نرم کردن و خارج کردن مواد و موم اضافه محبوس شده داخل گوش کمک زیادی کند. همچنین می توانید 2 یا 3 قطره روغن معدنی گرم، روغن بچه را با استفاده از قطره چکان داخل گوش بریزید. بعد از چند دقیقه از چکاندن قطره سر خود را به سمت پایین بگیرید تا موم و روغن اضافه همراه با مواد اضافه موجود در گوش، خارج شوند.

زمان مراجعه به پزشک

در صورتی که با هیچ یک از درمان های خانگی که در بالا به آنها اشاره کردیم نتوانستید گرفتگی گوش تان را برطرف کنید باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که موم گوش در داخل کانال گوش محبوس شده باشد، پزشک متخصص گوش، حلق و بینی می تواند برای تشخیص محل گرفتگی و درمان آن به شما کمک کند. پزشک متخصص از ابزارهای به خصوصی برای ایجاد ساکشن و خارج کردن مواد و موم اضافه داخل گوش استفاده خواهد کرد.

در صورتی که شیور استاش فرد دچار گرفتگی شده باشد نیز با دارو های زیر می توان این مشکل را برطرف کرد:

• آتنی بیوتیک ها (عفونت گوش یا عفونت سینوسی)
• ضد قارچ (گوش شناگر)
• آنتی هیستامین (برای جلوگیری از احتقان گوش)

گاهی اوقات گرفتگی گوش با درد گوش همراه خواهد بود. علی الخصوص اگر گرفتگی گوش عفونی باشد.

برای کاهش درد این نوع گرفتگی گوش می توانید از داروهای بدون نسخه زیر استفاده کنید:

• قرص ایبوپروفین
• قرص استامینوفن
• سدیم ناپروکسین

در صورتی که علت گرفتگی گوش رشد نوروم آکوستیک باشد، پزشک در صورت رشد بیش از حد این تومور یا ایجاد اختلال در قدرت شنیداری فرد، عمل جراحی خارج کردن تومور را پیشنهاد خواهد داد.