کولیت ایسکمیک زمانی که جریان خون به بخشی از روده بزرگ (کولون) به طور موقت کاهش می‌یابد، رخ می دهد. معمولاً به دلیل انقباض رگ‌های خونی یا کاهش جریان خون از طریق عروق اتفاق میفتد. کاهش جریان خون، اکسیژن کافی را برای سلول‌های دستگاه گوارش شما فراهم نمی‌کند، که می‌تواند منجر به آسیب بافتی به ناحیه آسیب‌دیده روده شود. هر بخشی از روده بزرگ ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، اما کولیت ایسکمیک معمولاً باعث درد در سمت چپ ناحیه شکم می شود. کولیت ایسکمیک ممکن است با سایر بیماری های گوارشی اشتباه گرفته می شود. ممکن است برای درمان کولیت ایسکمیک یا جلوگیری از عفونت نیاز به دارو داشته باشید یا اگر روده بزرگ شما آسیب دیده است به جراحی نیاز دارید. با این حال، اغلب کولیت ایسکمیک به خودی خود بهبود می یابد.
چه علائمی نشان دهنده کولیت ایسکمیک هستند؟
اکثر افراد مبتلا به IC درد شکمی خفیف تا متوسط را احساس می کنند . این درد اغلب به طور ناگهانی رخ می دهد و مانند یک گرفتگی معده است. ممکن است مقداری خون نیز در مدفوع وجود داشته باشد، اما خونریزی نباید شدید باشد. وجود خون بیش از حد در مدفوع ممکن است نشانه مشکل دیگری مانند سرطان روده بزرگ یا یک بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون باشد.
علائم و نشانه های کولیت ایسکمیک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اسهال
- حالت تهوع
- احساس فوریت برای اجابت مزاج
- درد، حساسیت یا گرفتگی در شکم شما که می تواند به طور ناگهانی یا تدریجی رخ دهد.
- خون قرمز روشن یا مایل به قهوه ای در مدفوع شما یا در برخی مواقع عبور خون به تنهایی بدون مدفوع
زمانی که علائم در سمت راست شکم رخ دهند احتمال بروز عوارض شدید بیشتر خواهد بود. این عوارض در مقایسه با کولیت سمت چپ کمتر دیده می شود. افراد مبتلا به کولیت سمت راست معمولاً بیماری های زمینه ای بیشتری مانند فشار خون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی و بیماری کلیوی دارند. آنها اغلب باید تحت عمل جراحی قرار بگیرند و همچنین خطر مرگ و میر بیشتری دارند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر درد شدید و ناگهانی شکمی دارید، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. درد شکمی که شما را آنقدر ناراحت می کند که نمی توانید یک جا بنشینید یا موقعیتی راحت پیدا کنید، یک اورژانس پزشکی است.
در صورت بروز علائم و نشانه های نگران کننده مانند اسهال خونی با پزشک خود تماس بگیرید. تشخیص و درمان به موقع می تواند به از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
علل کولیت ایسکمیک چیست؟
IC زمانی رخ می دهد که جریان خون به روده بزرگ شما کم باشد. سفت شدن یک یا چند شریان مزانتریک ممکن است باعث کاهش ناگهانی جریان خون شود که به آن انفارکتوس نیز می گویند. اینها شریان هایی هستند که خون را به روده های شما می رسانند. زمانی که رسوبات چربی به نام پلاک در داخل دیواره سرخرگ شما تجمع می یابد، سرخرگ ها می توانند سخت شوند. این وضعیت به عنوان آترواسکلروز شناخته می شود. این یک علت شایع IC در بین افرادی است که سابقه بیماری عروق کرونر یا بیماری عروق محیطی دارند.
لخته خون همچنین می تواند شریان های مزانتریک را مسدود کند و جریان خون را متوقف یا کاهش دهد. لخته شدن خون در افرادی که ضربان قلب نامنظم یا آریتمی دارند، شایع تر است .
به طور کلی علت دقیق کاهش جریان خون به روده بزرگ همیشه مشخص نیست. اما چندین عامل می تواند خطر ابتلا به کولیت ایسکمیک را افزایش دهد:
پیشگیری و درمان معده درد با اپ پزشکت.همین الان مشاوره آنلاین بگیر!!!
- سرطان روده بزرگ (نادر)
- مصرف کوکائین یا متامفتامین
- انسداد روده ناشی از فتق، بافت اسکار یا تومور
- تجمع رسوبات چربی روی دیواره شریان (آترواسکلروز)
- جراحی که قلب یا عروق خونی یا سیستم گوارشی یا زنان را درگیر می کند.
- فشار خون پایین (هیپوتانسیون) همراه با کم آبی بدن، نارسایی قلبی، جراحی، ضربه یا شوک
- سایر اختلالات پزشکی که بر خون شما تأثیر می گذارد، مانند التهاب رگ های خونی (واسکولیت)، لوپوس یا کم خونی داسی شکل.
نقش داروها
استفاده از برخی داروها نیز می تواند منجر به کولیت ایسکمیک شود، اگرچه این امر نادر است. این داروها عبارتند از:
- سودوافدرین
- مواد افیونی
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای شیمی درمانی
- برخی از داروهای قلب و میگرن
- داروهای هورمونی مانند استروژن
- داروهای خاص برای سندرم روده تحریک پذیر
چه عواملی خطر ابتلا به کولیت ایسکمیک را افزایش می دهد؟
IC اغلب در افراد بالای 60 سال رخ می دهد. این ممکن است به این دلیل باشد که شریان‌ها با بالا رفتن سن سفت می‌شوند. با افزایش سن، قلب و رگ های خونی برای پمپاژ و دریافت خون باید سخت تر کار کنند. این باعث می شود شریان های شما ضعیف شوند و آنها را مستعد تشکیل پلاک می کند.
سایر عوامل خطر برای کولیت ایسکمیک، عبارتند از:
- جنسیت. کولیت ایسکمیک در زنان شایع تر است.
- کلسترول بالا که می تواند منجر به تصلب شرایین شود.
- جراحی شامل شریان بزرگ (آئورت) که خون را از قلب شما به بقیه بدن پمپ می کند.
- ورزش های سنگین، مانند دویدن ماراتن، که می تواند منجر به کاهش جریان خون به روده بزرگ شود.
- سابقه جراحی شکم بافت اسکار که پس از جراحی ایجاد می شود ممکن است باعث کاهش جریان خون شود.
- کاهش جریان خون، به دلیل نارسایی قلبی، فشار خون پایین، شوک یا شرایط خاص، مانند دیابت یا آرتریت روماتوئید.
- ناهنجاری های لخته شدن شرایطی که بر نحوه لخته شدن خون تأثیر می گذارد، مانند فاکتور V لیدن، ممکن است خطر ابتلا به کولیت ایسکمیک را افزایش دهد.
- سن. این بیماری اغلب در بزرگسالان بالای 60 سال رخ می دهد. کولیت ایسکمیک که در بزرگسالان جوان رخ می دهد ممکن است نشانه ای از یک اختلال لخته شدن خون یا التهاب رگ های خونی (واسکولیت) باشد.
کولیت ایسکمیک منجر به چه عوارضی می شود؟
خطرناک ترین عارضه IC قانقاریا یا مرگ بافت است. هنگامی که جریان خون به روده بزرگ محدود می شود، بافت می تواند بمیرد. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بافت مرده داشته باشید.
کولیت ایسکمیک معمولاً طی دو تا سه روز به خودی خود بهبود می یابد. در موارد شدیدتر، عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مرگ بافت (گانگرن) ناشی از کاهش جریان خون
- ایجاد سوراخ در روده یا خونریزی مداوم
- انسداد روده (تنگی ایسکمیک)
کولیت ایسکمیک چگونه تشخیص داده می شود؟
کولیت ایسکمیک اغلب می تواند با سایر اختلالات اشتباه گرفته شود، زیرا علائم آنها به ویژه بیماری التهابی روده (IBD) همپوشانی دارند. بر اساس علائم و نشانه‌های شما، پزشک ممکن است این آزمایش‌های تصویربرداری را توصیه کند:
- سی تی اسکن شکم، برای ارائه تصاویری از کولون شما که می تواند در رد سایر اختلالات، مانند IBD مفید باشد.
- کولونوسکوپی. این آزمایش که تصاویر دقیقی از کولون شما ارائه می دهد، می تواند در تشخیص کولیت ایسکمیک مفید باشد. کولونوسکوپی همچنین می‌تواند برای بررسی سرطان و برای دیدن اینکه یک درمان چقدر خوب عمل کرده است، استفاده شود.
- تجزیه و تحلیل مدفوع، برای رد عفونت به عنوان علت علائم
کولیت ایسکمیک چگونه درمان می شود؟
درمان کولیت ایسکمیک به شدت بیماری شما بستگی دارد. علائم و نشانه ها اغلب در دو تا سه روز در موارد خفیف کاهش می یابد. پزشک شما ممکن است توصیه کند:
- آنتی بیوتیک، برای جلوگیری از عفونت
- مایعات داخل وریدی در صورت کم آبی
- درمان برای هر بیماری زمینه‌ای، مانند نارسایی احتقانی قلب یا ضربان قلب نامنظم
- اجتناب از داروهایی که رگ‌های خونی شما را منقبض می‌کنند، مانند داروهای میگرن، داروهای هورمونی و برخی داروهای قلبی
- پزشک شما همچنین ممکن است کولونوسکوپی های بعدی را برای نظارت بر بهبود و بررسی عوارض برنامه ریزی کند.
عمل جراحی
اگر علائم شما شدید است یا روده بزرگ شما آسیب دیده است، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. در صورت داشتن یک بیماری زمینه ای مانند بیماری قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی یا نارسایی کلیه، احتمال جراحی ممکن است بیشتر باشد.
چگونه از کولیت ایسکمیک پیشگیری کنیم؟
از آنجایی که علت کولیت ایسکمیک همیشه مشخص نیست، راه خاصی برای پیشگیری از این اختلال وجود ندارد. اکثر افرادی که مبتلا به کولیت ایسکمیک هستند به سرعت بهبود می یابند و ممکن است هرگز دوره دیگری علائم نداشته باشند.
برخی از پزشکان توصیه می کنند برای جلوگیری از دوره های مکرر کولیت ایسکمیک، هر دارویی را که ممکن است باعث این بیماری شود حذف کنید. اطمینان از هیدراته ماندن کافی، به خصوص هنگام انجام فعالیت های شدید در فضای باز، نیز مهم است – به ویژه برای کسانی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند. همچنین ممکن است آزمایشی برای ناهنجاری های لخته شدن خون توصیه شود، به خصوص اگر هیچ دلیل دیگری برای کولیت ایسکمیک آشکار نباشد.
پیش آگهی افراد مبتلا به آی سی چیست؟
اکثر افراد مبتلا به IC مزمن را می توان با دارو و جراحی با موفقیت درمان کرد. با این حال، اگر شیوه زندگی سالمی نداشته باشید، ممکن است مشکل عود کند. اگر تغییرات خاصی در سبک زندگی ایجاد نشود، شریان‌های شما به سخت شدن ادامه خواهند داد. این تغییرات ممکن است شامل ورزش مکرر یا ترک سیگار باشد.
پیش آگهی افراد مبتلا به IC حاد اغلب ضعیف است زیرا مرگ بافت در روده اغلب قبل از جراحی رخ می دهد. اگر تشخیص داده شود و فوراً درمان را شروع کنید، چشم انداز بسیار بهتر است.
سخن آخر
کولیت ایسکمیک یا (IC) یک بیماری التهابی روده بزرگ یا کولون است. زمانی ایجاد می شود که جریان خون کافی به روده بزرگ وجود نداشته باشد. IC می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در بین افراد بالای 60 سال شایع تر است. تجمع پلاک در داخل شریان ها (آترواسکلروز) می تواند باعث IC مزمن یا طولانی مدت شود. این وضعیت همچنین ممکن است با درمان خفیف مانند رژیم غذایی مایع کوتاه مدت و آنتی بیوتیک ها از بین برود.
IC همچنین به عنوان ایسکمی شریان مزانتریک، بیماری عروقی مزانتریک یا ایسکمی کولون شناخته می شود. لخته خون معمولا باعث IC حاد ( ناگهانی و کوتاه مدت ) می شود. IC حاد یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان سریع دارد. اگر قانقاریا یا مرگ بافت در روده بزرگ رخ دهد، میزان مرگ و میر بالاست.
