توده سفت در مقعد

مقعد سوراخی در قسمت تحتانی دستگاه گوارش است که توسط اسفنکتر داخلی از رکتوم (محل نگه داشتن مدفوع) جدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

در هنگام تجمع مدفوع در رکتوم، عضله اسفنکتر شل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و اجازه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد مدفوع از مقعد عبور کند و از بدن دفع شود. اسفنکتر خارجی مقعد با دفع مدفوع، مقعد را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندد.

توده هایی که به دلایل مختلف در اطراف مقعد ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند ممکن است باعث ایجاد احساس سختی در مقعد شوند. همچنین ممکن است تورم، درد و ترشح را به همراه داشته باشند.

علت تشکیل توده سفت در مقعد چیست؟

مقعد از پوست و بافت داخلی روده شامل غدد مخاطی، عروق خونی، غدد لنفاوی و انتهای عصبی حساس تشکیل شده است. تحریک، عفونی یا مسدود شدن هر یک از اینها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به تشکیل توده های سخت در مقعد شود.

در اکثر مواقع این توده ها زیاد جدی و خطرناک نیستند. اما برای بررسی علل زمینه ای آن باید حتما به پزشک مراجعه شود. با این حال، اگر متوجه خونریزی مداوم یا درد مقعدی شدید که به مرور زمان بدتر می‌شود، یا درد آن انتشار می‌یابد یا همراه با تب رخ می‌دهد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

اما برخی از دلایل سختی یا توده مقعدی، عبارتند از:

هموروئید

توده ها یا پاپول ها در مقعد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به دلایل زیادی ظاهر شوند. یکی از شایع ترین علل بروز آن هموروئید است که معمولاً جدی نیست و ممکن است نیاز به درمان داشته یا نداشته نباشد. با این حال، دلایل دیگری مانند آبسه مقعد یا سرطان وجود دارد که بسیار جدی در نظر گرفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

علائم اصلی هموروئید که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با توده های مقعدی رخ دهد، درد، ناراحتی در هنگام اجابت مزاج و خونریزی است. همچنین ممکن است متوجه خارش مقعد شوید، که می‌تواند با دلایل زمینه‌ای بسیاری نیز بروز کند. با این حال، اگر هر گونه توده یا تغییری در ناحیه مقعد پیدا کردید، باید توسط پزشک معاینه شوید.

درمان هموروئید به علت زمینه ای آن بستگی دارد.

در بیشتر موارد، پزشک ممکن است پماد یا داروی خوراکی تجویز کند، اگرچه شرایط های جدی تر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

آنها به دلیل گشاد شدن ورید ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند که به صورت یک “توپ” کوچک و نرم در ناحیه مقعد ظاهر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. این توده‌ها می‌توانند به صورت داخلی (یعنی زمانی که احساس می‌شوند اما با چشم قابل مشاهده نیستند) یا خارجی (زمانی که قابل مشاهده و قابل لمس هستند) ظاهر شوند.

به طور کلی، هموروئید در افرادی که سابقه خانوادگی آن را دارند و در افرادی از اسهال مزمن یا یبوست رنج می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند، شایع تر است. آنها همچنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند در افرادی که برای مدت طولانی در طول روز مجبورند بایستند یا فعالیت های شدید انجام دهند، رخ دهد.

در بیشتر موارد، هموروئید را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان با داشتن یک رژیم غذایی غنی از فیبر با مصرف مایعات کافی (حداقل 2 لیتر در روز یا نیم گالن در روز) کنترل کرد. در حالی که درد شدید را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان با یک دارو ضد درد یا پماد استروئیدی درمان کرد. این پمادهای دارویی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به مدت 5 تا 7 روز استفاده کرد.

زگیل مقعدی

زگیل ها گره های کوچک پوستی هستند که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند صورتی یا سفید به نظر برسند. آنها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند در ناحیه مقعد ظاهر شوند و به طور معمول هیچ درد یا ناراحتی ایجاد نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. آنها معمولاً به دلیل عفونت HPV در ناحیه ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. زگیل مقعدی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث خارش موضعی و مقداری خونریزی خفیف شود که در حین پاک کردن مقعد بعد از اجابت مزاج مشاهده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. همچنین ممکن است توده عجیبی را در مقعد احساس کنید.

به طور کلی، این نوع عفونت در افرادی که رابطه جنسی مقعدی محافظت نشده دارند، شایع‌تر است. در هنگام ابتلا به این شرایط و در صورت لزوم باید به پزشک مراجعه کنید. درمان معمولاً شامل کرایوتراپی، پماد 25 درصد پودوفیلوم است.

آبسه مقعد و توده سفت مقعدی

در برخی موارد نادر آبسه مقعدی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به ایجاد توده در نزدیکی مقعد شود. آبسه از چرک تشکیل شده است که به دلیل عفونت در ناحیه ترشح می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این وضعیت ممکن است به دلیل مسدود شدن غده یا عفونت مقاربتی رخ دهد. در صورت ابتلا به آبسه علاوه بر وجود یک توده در مقعد، ممکن است علائمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مانند درد شدید، تورم مقعد یا سفتی در آن ناحیه را نیز احساس کنید.

تقریباً در همه موارد، چرک توسط پزشک خارج می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در موارد جدی‌تر، زمانی که آبسه بزرگ است، برای مثال، ممکن است به برداشتن آن با جراحی برای کمک به بهبودی در ناحیه نیاز باشد.

مولوسکوم کنتاژیوزوم

Molluscum contagiosum یک بیماری پوستی ناشی از ویروس آبله است که با توده های پوستی کوچک مشخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. اینها همچنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند بر ناحیه پری آنال تأثیر بگذارند. این عارضه در بزرگسالانی که سکس مقعدی محافظت نشده دارند، شایع تر است.

درمان بسیار شبیه درمان زگیل مقعدی است. این توده ها را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان با پمادهای تجویزی حاوی اسید سالیسیلیک یا یک ضد ویروس کنترل کرد. اغلب اوقات، پزشک ممکن است کرایوتراپی یا لیزر درمانی را برای از بین بردن ضایعات تجویز کند.

سرطان مقعد

این نادرترین علت توده های مقعدی است، اما همچنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند جدی ترین علت آن باشد. در این موارد، علاوه بر توده، ممکن است درد، خارش، مشکل در اجابت مزاج یا خون در مدفوع را نیز احساس کنید.

بر اساس گزارش انجمن جراحان کولون و رکتوم آمریکا، سرطان مقعد نادر است و از هر 500 نفر تنها 1 نفر را مبتلا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. با این حال، بروز سرطان مقعد در حال افزایش است.

درمان سرطان مقعد معمولاً توسط یک متخصص انکولوژی نظارت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و شامل شیمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌درمانی یا پرتودرمانی است. با این حال، یک تومور کوچک را نیز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان با جراحی برداشت.

هموروئید خارجی

هموروئید رگ های خونی گشاد شده ای هستند که در پوشش مقعد تشکیل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به صورت توده ظاهر شوند. آنها رایج هستند. در واقع، طبق کالج آمریکایی گوارش، 50 درصد آمریکایی ها تا سن 50 سالگی به این بیماری مبتلا شده اند.

بواسیر در اثر فشار زیاد در دیواره عروق ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با بارداری، زور زدن در حین اجابت مزاج یا بلند کردن اجسام سنگین رخ دهد. علائم ناشی از هموروئید خارجی، عبارتند از:

• درد
• خارش
• خون ریزی
• توده متورم و برآمده

هیدرادنیت چرکی پری آنال (HS)

HS پری آنال یک اختلال التهابی پوستی است که مو و غدد عرق مقعد را تحت تاثیر قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.

HS پری آنال به صورت ندول های دردناک درست زیر پوست ظاهر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. آنها هنگام تخلیه چرک و بو ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و با بیماری های التهابی مانند بیماری کرون که باعث التهاب دستگاه گوارش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، مرتبط هستند.

یبوست

اجابت مزاج سخت یا دفع مدفوع سفت و خشک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ایجاد احساس پری در ناحیه مقعد شما شود که ممکن است مانند توده سخت در مقعد به نظر برسد. یبوست اغلب به دلیل خوردن یک رژیم غذایی کم فیبر و ننوشیدن مایعات کافی ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. یبوست به صورت زیر تعریف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود:

• دفع کمتر از سه مدفوع در هفته
• زور زدن برای دفع مدفوع
• داشتن مدفوع سفت و توده ای

تشخیص توده های سفت در مقعد

پزشکان ابزارهای مختلفی برای کمک به تشخیص اختلالات مقعدی از جمله توده های مقعدی در دسترس دارند. بواسیر، زگیل مقعدی و مولوسکوم کونتاژیوزوم معمولاً در طول یک معاینه فیزیکی تشخیص یا احساس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

پزشک ممکن از آنوسکوپی برای تشخیص علت توده سخت در مقعد استفاده کند. در آنوسکوپی، یک ابزار سفت و سخت و روشن به پزشک اجازه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد مقعد و راست روده را مشاهده و ارزیابی کند.

پزشک معالج همچنان ممکن است برای بررسی دستگاه گوارش به منظور رد و یا تایید سایر سرطان های گوارشی از روش های تشخیصی بیشتر استفاده کند، از جمله:

• تنقیه باریم، که در اصل یک عکس اشعه ایکس از روده بزرگ است.
• سیگموئیدوسکوپی، روشی که از یک لوله بلند و منعطف با نور و دوربین برای تجسم قسمت تحتانی روده استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
• کولونوسکوپی، که در آن پزشک از یک دستگاه نورانی به نام کولونوسکوپ برای مشاهده کولون و جستجوی مواردی مانند زخم و ضایعات استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.

درمان توده سخت در مقعد

درمان توده سخت در مقعد به علت اصلی آن بستگی دارد.

توده سخت ناشی از هموروئید خارجی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با گزینه های زیر درمان کرد:

• کمپرس سرد
• حمام سیتز
• مسکن های بدون نسخه (OTC)
• از بین بردن بواسیر با جراحی، به خصوص اگر حاوی لخته خون باشد.
• کرم های هموروئید که حاوی یک عامل بی حس کننده برای کاهش درد هستند.
• باند، که در آن پزشک یک نوار لاستیکی کوچک را به دور پایه هموروئید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندد تا جریان خون آن را قطع کند و اجازه دهد تا آن کوچک شود.
• اسکلروتراپی، که شامل تزریق یک ماده شیمیایی به هموروئید است که آن را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سوزاند و به طور موثر کوچک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. بر اساس تحقیقات منتشر شده در ژورنال Gastroenterology & Hepatology Trusted Source، هموروئیدی که با اسکلروتراپی درمان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود 30 درصد احتمال عود و بازگشت آن در عرض چهار سال دارد.

گزینه های درمانی توده سخت مقعد ناشی از هیدرادنیت چرکی پری آنال (HS) عبارتند از:

• آنتی بیوتیک برای مبارزه با التهاب و هرگونه عفونت
• کورتیزون برای کاهش تورم و تحریک

در هنگام ابتلا به زگیل مقعد از آنجایی که ویروسی عامل آن ممکن است در بدن نهفته باشد، احتمال عود و بازگشت آن کاملا طبیعی است و حتی احتمال دارد با ظهور زگیل های جدید نیاز به تکرار روش های درمانی داشته باشید. برخی از این گزینه های درمانی، عبارتند از:

• کرایوسرجری، که شامل تزریق نیتروژن مایع به زگیل ها برای انجماد و کوچک کردن آنها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
• برداشتن جراحی (معمولاً تحت بی حسی موضعی به صورت سرپایی انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود).
• فولگوراسیون (استفاده از جریان الکتریکی با فرکانس بالا برای سوزاندن زگیل)
• پودوفیلین، تری کلرواستیک اسید و بی کلرواستیک اسید (اگر زگیل ها کوچک و خارجی باشند).

درمان توده سخت ناشی از Molluscum contagiosum با کرم تجویزی حاوی ایمیکیمود انجام می شود. این دارویی است که به سیستم ایمنی کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند تا با ویروسی که باعث این ضایعات زگیل مانند شده مبارزه کند.

سخن آخر

احساس سفتی در مقعد می‌تواند با درد، توده‌ها و ترشحات خونی همراه باشد. اما اکثر علل توده سفت در مقعد غیر سرطانی هستند و با داروها، روش‌های جراحی و درمان‌های خانگی درمان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.