سندرم کرونر حاد اصطلاحی است که برای توصیف طیف وسیعی از شرایط همراه با ناگهانی و کاهش جریان خون به قلب استفاده می شود. یکی از این شرایط حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) است. حتی وقتی سندرم کرونر حاد باعث مرگ سلولی نشود، کاهش جریان خون در عملکرد قلب شما تغییر می کند و نشانه خطر بالای حمله قلبی است. سندرم حاد عروق کرونر اغلب باعث درد شدید یا ناراحتی در قفسه سینه می شود. این یک فوریت پزشکی است که نیاز به تشخیص و مراقبت سریع دارد. درمان شامل بهبود جریان خون، درمان عوارض و پیشگیری از مشکلات آینده است.
علت سندرم حاد عروق کرونر
سندرم حاد عروق کرونر معمولاً ناشی از ایجاد رسوبات چربی (پلاک) دیواره شریان های کرونر، است که اکسیژن و مواد مغذی را به عضلات قلب منتقل می کنند. پلاک ها منجر به تشکیل لخته خون می شود. این لخته جریان خون به عضلات قلب را مسدود می کند. وقتی میزان اکسیژن به سلول ها خیلی کم باشد، سلول های عضلات قلب ممکن است از بین بروند و بمیرند. مرگ سلول ها و در نتیجه آسیب به بافت های عضلانی منجر به حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) می شود. این تغییر ممکن است موقت یا دائمی باشد. هنگامی که سندرم کرونر حاد منجر به مرگ سلولی نشود، به آن آنژین ناپایدار گفته می شود.
عوامل خطر سندرم حاد عروق کرونر
فاکتورهای خطر ابتلا به سندرم حاد عروق کرونر همانند سایر انواع بیماری های قلبی است و عبارتند از:
- دیابت
- کهولت سن
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
- کلسترول خون بالا
- عدم فعالیت بدنی
- رژیم غذایی ناسالم
- چاقی یا اضافه وزن
- سابقه فشار خون بالا، پره اکلامپسی یا دیابت در دوران بارداری
- سابقه خانوادگی دردهای قفسه سینه، بیماری قلبی یا سکته مغزی
علائم سندرم حاد عروق کرونر
علائم و نشانه های سندرم کرونر حاد معمولاً ناگهان شروع می شود و عبارتند از:
- تنگی نفس
- سوء هاضمه
- سرگیجه یا غش کردن
- حالت تهوع یا استفراغ
- احساس بی قراری یا بی حسی
- عرق کردن شدید و ناگهانی (دیافورز)
- خستگی غیرمعمول یا غیر قابل توضیح
- درد از سینه تا شانه ها، بازوها، شکم فوقانی، پشت، گردن یا فک انتشار می یابد.
- درد قفسه سینه (آنژین) یا ناراحتی که اغلب به عنوان درد، فشار، سفتی یا سوزش توصیف می شود.
درد یا ناراحتی در قفسه سینه شایعترین علامت این سندرم است. با این حال، علائم و نشانه ها بسته به سن، جنس و سایر شرایط پزشکی فرد ممکن است بسیار متفاوت باشد. علائم سندرم کرونر حاد در زنان، افراد سالمند و یا مبتلایان به دیابت ممکن است بدون درد در قفسه سینه یا ناراحتی رخ دهد.
زمان ضرورت مراجعه به پزشک
سندرم کرونر حاد یک اورژانس پزشکی است. درد یا ناراحتی در قفسه سینه می تواند نشانه ای از هرگونه شرایط جدی و خطرناک باشد. در صورت بروز هرگونه علائم برای تشخیص سریع و مراقبت مناسب سریعا از دیگران کمک بگیرید.
تشخیص سندرم حاد عروق کرونر
اگر علائم یا علائمی مرتبط با سندرم حاد عروق کرونر داشته باشید، به احتمال زیاد پزشک چندین آزمایش را تجویز خواهد داد.
آزمایشات تشخیصی برای سندرم حاد عروق کرونر، عبارتند از:
- الکتروکاردیوگرام (ECG). الکترودهای متصل به پوست فعالیت الکتریکی موجود در قلب را اندازه می گیرند. تکانه های غیر طبیعی یا نامنظم می تواند نشان دهنده اختلال و کمبود اکسیژن رسانی به قلب باشد. الگوهای خاص در گیرنده های الکتریکی ممکن است موقعیت کلی انسداد را نشان دهد. آزمایش ممکن است چندین بار تکرار شود.
- آزمایش خون. در شرایطی که مرگ سلولی منجر به آسیب به بافت قلب شود، بالا بودن آنزیم های خاص در خون می تواند نشان دهنده حمله قلبی باشد. آنزیم های خاصی در خون تشخیص داده می شود. پزشک از نتایج آزمایش و بررسی علائم و نشانه های بیمار برای تشخیص اولیه سندرم حاد عروق کرونر و نوع حمله قلبی یا آنژین ناپایدار استفاده می کند.
- اکوکاردیوگرام. اکوکاردیوگرام می تواند در تشخیص صحیح پمپاژ قلب موثر باشد.
- تصویربرداری پرفیوژن میوکارد. این آزمایش میزان و حجم خون انتقالی از طریق عضله قلب را نشان می دهد.
- آنژیوگرام کرونر. در این روش از تصویربرداری با اشعه ایکس برای دیدن رگ های خونی قلب استفاده می شود. مجموعه ای از پرتوهای X هرگونه انسداد یا باریک را نشان می دهد. همچنین ممکن است از کاتتر برای درمان استفاده شود.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) آنژیوگرام. یک آنژیوگرام CT از یک فناوری تخصصی اشعه ایکس استفاده می کند که می تواند چندین تصویر از قلب تولید کند. این تصاویر می توانند شریان های کرونر باریک یا مسدود شده را تشخیص دهند.
- تست استرس. یک تست استرس نشان می دهد که قلب هنگام انجام ورزش چقدر خوب عمل می کند. در بعضی موارد پزشک ممکن است به جای ورزش کردن برای افزایش ضربان قلب دارویی را به بیمار تجویز کند. این آزمایش فقط در شرایطی انجام می شود که هیچ نشانه ای از سندرم حاد عروق کرونر یا وضعیت قلبی خطرناک دیگر در هنگام استراحت مشاهده نشود.
درمان سندرم حاد عروق کرونر
اهداف فوری درمان سندرم حاد عروق کرونر، عبارتند از:
- تسکین درد
- بهبود جریان خون
- بازیابی عملکرد قلب با بیشترین سرعت و بهترین حالت ممکن
اهداف درمانی طولانی مدت این بیماری شامل بهبود عملکرد کلی قلب، مدیریت عوامل خطر و کاهش خطر حمله قلبی است. ترکیبی از داروها و روش های جراحی ممکن است برای تحقق این اهداف استفاده شود.
داروها
بسته به تشخیص پزشک، داروهای مراقبت های اضطراری یا مداوم (هر دو) ممکن است برای درمان بیماری تجویز شوند. برخی از داروها، عبارتند از:
- ترومبولیتیک ها (شکاف کننده های لخته) برای پیشگیری از لخته خونی
- مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین (ARB) به کنترل فشار خون کمک می کنند.
- نیتروگلیسیرین که با گسترش موقتی رگ های خونی، جریان خون را بهبود می بخشد.
- مسدود کننده های بتا به آرامش عضله قلب و کاهش سرعت ضربان قلب کمک می کنند.
- داروهای ضد پلاکت به جلوگیری از تشکیل لخته های خون کمک می کنند و شامل آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس)، پلازول می باشند.
- استاتین میزان کلسترول در حال حرکت در خون را کاهش داده و ممکن است رسوبات پلاک را تثبیت کند و باعث پارگی کمتر می شود.
- مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) رگ های خونی را گسترش داده و جریان خون را بهبود می بخشد، به قلب این امکان را می دهد تا بهتر عمل کند.
جراحی و سایر مراحل
پزشک ممکن است یکی از این روشها را برای بازگرداندن جریان خون به عضلات قلب توصیه کند:
- آنژیوپلاستی و استنت گذاری. در این روش، پزشک لوله ای طولانی و ریز (کاتتر) را در قسمت مسدود شده یا باریک شریان وارد می کند. یک سیم با یک بادکنک خالی از طریق سوند به ناحیه باریک منتقل می شود. سپس بادکنک باد کرده و با فشردن رسوبات پلاک در برابر دیواره شریان، شریان را باز می کند. یک لوله مش (استنت) معمولاً در شریان باقی می ماند تا به باز شدن شریان کمک کند.
- جراحی بای پس عروق کرونر. با این روش، جراح تکه ای از رگ خونی (پیوند) را از قسمت دیگری از بدن می گیرد و مسیر جدیدی را برای خون ایجاد می کند.
سبک زندگی و داروهای خانگی سندرم حاد عروق کرونر
تغییرات سبک زندگی سالم قلب بخش مهمی از پیشگیری از حمله قلبی است. بیماران می توانند راهکارهای زیر را برای پیشگیری از حمله قلبی تشخیص دهند:
- سیگار نکشید اگر سیگار می کشید، ترک کنید. حتما از دود دست دوم خودداری شود.
- یک رژیم غذایی سالم از نظر قلب بخورید. رژیم غذایی با میوه و سبزیجات زیادی، غلات سبوس دار و مقادیر متوسط لبنیات کم چرب و گوشت های بدون چربی میل کنید.
- فعال باشید. به طور منظم ورزش کنید و از نظر جسمی نیز فعال باشید. اگر به طور مرتب ورزش نکرده اید، در مورد بهترین ورزش با پزشک خود صحبت کنید تا روال سالم و بی خطر شروع شود.
- کلسترول خود را بررسی کنید. از گوشت و لبنیات پر چرب، پر کلسترول خودداری کنید. اگر پزشک استاتین یا داروهای کاهش دهنده کلسترول دیگر تجویز کرده است، آن را هر روز طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- فشار خون خود را کنترل کنید. فشار خون خود را به طور منظم طبق توصیه پزشك بررسی كنید. داروهای فشار خون را هر روز مصرف کنید.
- وزن سالم خود را حفظ کنید. وزن بیش از حد قلب شما را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند به کلسترول بالا، فشار خون بالا، دیابت، بیماری های قلبی و سایر شرایط کمک کند.
- استرس را مدیریت کنید. برای کاهش خطر حمله قلبی، استرس را در فعالیت های روزانه خود کاهش دهید. به عادت های کاری خود دوباره فکر کنید و راههای سالم برای به حداقل رساندن یا مقابله با وقایع استرس زا در زندگی خود پیدا کنید در صورت نیاز به کمک به شما در مدیریت استرس، با روان شناس صحبت کنید.
فعال شدن پس از سندرم حاد عروق کرونر
به عنوان بخشی از بهبودی شما از سندرم حاد عروق کرونر، پزشک در مورد چگونگی فعالیت بدنی و ورزش می تواند با شما صحبت کند. تحقیقات نشان می دهد که فعالیت بدنی منظم می تواند قلب و بدن را تقویت کند، انرژی را بهبود بخشد، روحیه را تقویت کند و خطر بروز مشکلات قلبی را کاهش دهد. پزشک می تواند در یافتن یک برنامه فعالیت بدنی متناسب با نیازها و شرایط به شما کمک کند. او به احتمال زیاد یک برنامه توانبخشی قلب و آزمایش را توصیه می کند.
به عنوان بخشی از برنامه توانبخشی قلبی، کارکنان پزشکی یک روال فعالیت بدنی را متناسب با نیازهای شما ایجاد می کنند. آموزش اغلب در یک گروه گروهی شروع می شود. در حین انجام فعالیت بدنی، ضربان قلب و فشار خون کنترل می شود. ممکن است با یک فیزیوتراپی یا فیزیولوژیست ورزشی کار کنید. شما یاد می گیرید که چگونه ضربان قلب و سطح شدت فعالیت بدنی خود را کنترل کنید و به تدریج تا فعالیت های هوازی شدید تری انجام دهید.
در طی یک جلسه تمرینی معمولی برای توانبخشی قلب، به مدت 5 تا 15 دقیقه به آرامی قدم می زنید و قبل و بعد از انجام فعالیت های هوازی یا تقویت کننده، کشش می کنید. این کار به شما کمک می کند تا به تدریج ضربان قلب و تنفس خود را افزایش دهید تا شروع به کار کنید و به تدریج ضربان قلب و تنفس خود را کاهش دهید. حداقل 20 دقیقه فعالیت هوازی مانند پیاده روی سریع و بعد از آن تمرینات مقاومت مانند بلند کردن وزنه های سبک انجام می شود.
علائم هشدار دهنده مربوط به بیماری خود را بشناسید، از جمله:
- تنگی نفس شدید
- درد قفسه سینه (آنژین)
- ضربان قلب سریع یا ناهموار
- احساس سبك سر، سرگیجه یا گیجی
- خستگی شدید بعد از فعالیت بدنی احساس
- اگر در طول یا بعد از فعالیت بدنی متوجه این علائم شدید، فعالیت خود را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
اگر دچار درد ناگهانی در قفسه سینه یا علائم دیگر سندرم حاد عروق کرونر هستید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. توضیحات شما در مورد علائم اطلاعات مهمی را برای کمک به تیم پزشکی اورژانس در تشخیص اولیه مهم هستند. برای پاسخ به سوالات زیر آماده باشید.
- درد در کجا قرار دارد؟
- درد را چگونه توصیف می کنید؟
- چه موقع علائم ظاهر می شود؟
- شدت درد را چگونه ارزیابی می کنید؟
- در حال حاضر چه علائمی را تجربه می کنید؟
- چه چیزی باعث بهتر و یا بدتر شدن علائم شما می شود؟
آخرین دیدگاه‌ها