ایسکمی قلبی چیست و چگونه درمان می شود؟

ایسکمی قلبی، زمانی رخ می دهد که جریان خون در قلب کاهش یابد و از دریافت اکسیژن کافی توسط عضله قلب جلوگیری شود. کاهش جریان خون، معمولاً نتیجه انسداد جزئی یا کامل عروق قلب (شریان های کرونر) است. ایسکمی قلبی که به آن ایسکمی میوکارد نیز گفته می شود، توانایی عضله قلب در پمپاژ خون را کاهش می دهد. انسداد شدید و ناگهانی یکی از سرخرگ های قلب می تواند منجر به حمله قلبی شود. ایسکمی قلبی همچنین می تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب شود.

درمان ایسکمی قلبی شامل بهبود جریان خون در عضله قلب است. درمان احتمال دارد شامل داروها، روشی برای باز کردن عروق مسدود شده (آنژیوپلاستی) یا جراحی بای پس باشد. انتخاب شیوه زندگی سالم برای قلب در درمان و پیشگیری از ایسکمی قلبی مهم است.

ایسکمی قلبی منجر به بروز چه علائمی می شود؟

برخی از افرادی که دچار ایسکمی قلبی هستند هیچ علائم و نشانه ای ندارند. به این شرایط ایسکمی خاموش گفته می شود.

در صورت بروز علائم، شایعترین آن فشار قفسه سینه یا درد، بطور معمول در سمت چپ بدن (آنژین سینه) است. علائم و نشانه های دیگر که احتمال دارد بیشتر توسط زنان، افراد مسن و افراد دیابتی مشاهده شود، عبارتند از:

• تعریق
• خستگی
• درد شانه یا بازو
• تهوع و استفراغ
• درد گردن یا فک
• یک ضربان قلب سریع
• تنگی نفس هنگام فعالیت بدنی

اگر درد شدید قفسه سینه دارید که از بین نمی رود، با پزشک خود مشورت کنید.

علل ایسکمی میوکارد چیست؟

ایسکمی قلبی زمانی رخ می دهد که جریان خون از طریق یک یا چند شریان کرونر کاهش یابد. کمبود جریان خون، میزان اکسیژن عضله قلب را کاهش می دهد. ایسکمی قلبی به تدریج با مسدود شدن عروق با گذشت زمان ممکن است ایجاد شود. یا اگر یک شریان به طور ناگهانی مسدود شود، احتمال دارد به سرعت رخ دهد.

شرایطی که می تواند باعث ایسکمی قلبی شوند، شامل موارد زیر است:

بیماری عروق کرونر (تصلب شرایین). در این وضعیت پلاکهایی که بیشتر از کلسترول تشکیل شده اند در دیواره شریانهای جمع شده و جریان خون را محدود می کنند. تصلب شرایین شایعترین علت ایسکمی است.

لخته خون. پلاک هایی که در تصلب شرایین ایجاد می شوند می توانند پاره شده و باعث لخته شدن خون شوند. لخته می تواند یک رگ را مسدود کرده و منجر به ایسکمی شدید و ناگهانی و در نتیجه حمله قلبی شود. بندرت احتمال دارد لخته خون از جاهای دیگر بدن به شریان کرونر برسد.

اسپاسم عروق کرونر. سفت شدن عضلات در دیواره شریان می تواند به طور خلاصه جریان خون را در بخشی از عضله قلب کاهش داده یا حتی از آن پیشگیری کند. اسپاسم عروق کرونر یک علت غیرمعمول ایسکمی قلبی است.

درد قفسه سینه همراه با ایسکمی قلبی می تواند در اثر موارد زیر رخ دهد:

• دمای سرد
• فعالیت بدنی
• مقاربت جنسی
• استرس عاطفی
• مصرف کوکائین
• خوردن یک وعده غذایی سنگین

چه عواملی خطر ایسکمی قلبی را افزایش می دهد؟

عواملی که می توانند خطر ابتلا به ایسکمی قلبی را افزایش دهند، عبارتند از:

تنباکو. سیگار کشیدن و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دود سیگار می تواند به دیواره داخلی عروق آسیب برساند. این آسیب باعث می شود که رسوبات کلسترول و سایر مواد بتوانند جریان خون را در عروق کرونر جمع کنند. سیگار کشیدن باعث اسپاسم عروق کرونر می شود و همچنین احتمال دارد خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.

دیابت. دیابت نوع 1 و 2 با افزایش خطر ایسکمی قلبی، حمله قلبی و سایر بیماری های قلبی مرتبط هستند.

فشار خون بالا. فشار خون بالا با گذشت زمان، می تواند تصلب شرایین را تسریع و در نتیجه به عروق کرونر آسیب برساند.

سطح کلسترول خون بالا. کلسترول قسمت عمده ای از رسوبات است که می تواند عروق کرونر را مسدود کند. سطح بالای کلسترول “بد” لیپوپروتئین با چگالی کم یا LDL در خون می تواند به دلیل یک بیماری ارثی یا رژیم غذایی غنی از چربی اشباع و کلسترول باشد.

سطح بالای تری گلیسیرید خون. تری گلیسیریدها، نوع دیگری از چربی خون، نیز احتمال دارد در تصلب شرایین نقش داشته باشد.

چاقی. چاقی با دیابت، فشار خون بالا و سطح کلسترول خون بالا مرتبط است.

افزایش دور کمر. اندازه گیری دور کمر بیش از 35 اینچ (89 سانتی متر) برای زنان و 40 اینچ (102 سانتی متر) در مردان خطر فشار خون بالا، دیابت و بیماری های قلبی را افزایش می دهد.

عدم فعالیت بدنی. عدم ورزش کافی به چاقی منجر می شود و با افزایش سطح کلسترول و تری گلیسیرید ارتباط دارد. افرادی که به طور منظم، ورزش هوازی می کنند، از سلامت قلبی بهتری برخوردار هستند که با خطر کمتری در ایسکمی قلبی و حمله قلبی همراه است. ورزش همچنین باعث کاهش فشار خون می شود.

ایسکمی میوکارد چه عوارضی دارد؟

ایسکمی قلبی می تواند منجر به بروز عوارض جدی شود، از جمله:

• ریتم قلب نامنظم (آریتمی). ریتم غیر طبیعی قلب می تواند قلب را ضعیف کرده و جدی و خطرناک باشد.
• نارسایی قلبی. با گذشت زمان، دوره های مکرر ایسکمی می تواند منجر به نارسایی قلبی شود.
• حمله قلبی. اگر شریان کرونر به طور کامل مسدود شود، کمبود خون و اکسیژن منجر به حمله قلبی شده که بخشی از عضله قلب را از بین می برد. این خسارت می تواند جدی و گاهی کشنده باشد.

چگونه از ایسکمی قلبی پیشگیری کنیم؟

همان عادت های سبک زندگی که احتمال دارد به درمان ایسکمی قلبی کمک کند، می تواند از ابتلا به آن پیشگیری کند. داشتن یک سبک زندگی سالم برای قلب می تواند به تقویت، انعطاف پذیری و صاف شدن عروق کمک و حداکثر جریان خون را فراهم کند.

ایسکمی میوکارد چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص این وضعیت پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی و با معاینه فیزیکی بیمار شروع می کند. پس از آن می تواند موارد زیر را توصیه کند:

الکتروکاردیوگرام (نوار قلب). الکترودهای متصل به پوست، فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کنند. برخی تغییرات خاص در فعالیت الکتریکی قلب می تواند نشانه آسیب قلبی باشد.

تست ورزش. ریتم قلب، فشار خون و تنفس هنگام راه رفتن روی تردمیل یا دوچرخه ثابت کنترل می شود. ورزش باعث می شود قلب پمپاژ سخت و سریعتر از حد معمول انجام دهد، بنابراین یک تست ورزش می تواند مشکلات قلبی را تشخیص دهد که در شرایط عادی شاید قابل توجه نباشد.

اکوکاردیوگرام. در این آزمایش تشخیصی امواج صوتی از وسیله ای مانند گرز که به قفسه سینه وصل شده به قلب هدایت می شوند و تصاویر ویدئویی از قلب تولید می کنند. اکوکاردیوگرام می تواند تشخیص دهد که ناحیه ای از قلب آسیب دیده است و به طور عادی خون پمپ نمی کند.

اکوکاردیوگرام استرس. اکوکاردیوگرام استرس مانند اکوکاردیوگرام معمولی است، با این تفاوت که آزمایش پس از ورزش در مطب پزشک با تردمیل یا دوچرخه ثابت انجام می شود.

تست استرس هسته ای. مقادیر کمی ماده رادیواکتیو به جریان خون تزریق می شود. در حین ورزش، پزشک می تواند جریان آن را از طریق قلب و ریه ها ببیند. این وضعیت اجازه می دهد مشکلات جریان خون شناسایی شود.

آنژیوگرافی کرونر. یک ماده رنگی به رگ های خونی قلب تزریق می شود. سپس یک سری تصاویر اشعه ایکس (آنژیوگرام) گرفته می شود که مسیر رنگ را نشان می دهد. این آزمایش به پزشک امکان نگاهی دقیق به داخل رگهای خونی می دهد.

سی تی اسکن قلب. این آزمایش می تواند مشخص کند که آیا در عروق کرونر کلسیم جمع شده است یا نه. عروق قلب را می توان با استفاده از سی تی اسکن آنژیوگرافی CT کرونر نیز مشاهده کرد.

درمان ایسکمی میو کارد چیست؟

هدف از درمان ایسکمی قلبی بهبود جریان خون در عضله قلب است. بسته به شدت شرایط، پزشک احتمال دارد داروها، جراحی یا هر دو را توصیه کند.

داروها

داروها برای درمان ایسکمی قلبی، عبارتند از:

آسپرین. یک آسپرین روزانه یا یک رقیق کننده دیگر می تواند خطر لخته شدن خون را کاهش دهد، که احتمال دارد به پیشگیری از انسداد عروق کرونر کمک کند. قبل از شروع مصرف آسپرین با پزشک خود مشورت کنید. زیرا ممکن است در صورت ابتلا به اختلال خونریزی یا در صورت استفاده از داروی رقیق کننده دیگر، مناسب نباشد.

نیترات. این داروها جریان خون را از قلب به داخل و خارج بهبود می بخشند. جریان بهتر خون به این معنی است که قلب مجبور نیست به سختی کار کند.

مسدود کننده های بتا. این داروها به شل شدن عضله و کاهش سرعت ضربان قلب و فشار خون کمک می کنند تا خون به راحتی به قلب جریان پیدا کند.

مسدود کننده های کانال کلسیم. این داروها رگ های خونی را شل و بزرگ می کنند و جریان خون را در قلب افزایش می دهند. مسدود كننده هاي كانال كلسيم نبض را نيز كند كرده و از بار و فشار اضافی بر روی قلبي مي كاهد.

داروهای کاهش دهنده کلسترول. این داروها مواد اولیه رسوب داده شده در عروق کرونر را کاهش می دهند.

مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE). این داروها به شل شدن رگ های خونی و کاهش فشار خون کمک می کنند. اگر علاوه بر ایسکمی قلبی، فشار خون یا دیابت دارید، پزشک احتمال دارد یک مهار کننده ACE را نیز توصیه کند. در صورت نارسایی قلبی یا زمانی که قلب خون را به طور موثر پمپاژ نمی کند همچنین می توانید از مهار کننده های ACE استفاده کنید.

رانولازین (رانکسا). این دارو کمک می کند تا عروق کرونر را شل شده و علائم ناشی از آنژین تسکین یابد. رانولازین می تواند با سایر داروهای آنژین مانند مسدود کننده های کانال کلسیم، بتا بلاکرها یا نیترات ها تجویز شود.

روش هایی برای بهبود جریان خون

گاهی اوقات، برای بهبود جریان خون، درمان سخت تری لازم است. روشهایی که می تواند برای رسیدن به این هدف به شما کمک کنند، عبارتند از:

آنژیوپلاستی و استنت گذاری. یک لوله باریک و طولانی (کاتتر) در قسمت باریک شده شریان قرار می گیرد. یک سیم با یک بالون کوچک در ناحیه تنگ شده و برای پهن شدن رگ متورم می شود. معمولاً یک سیم پیچ کوچک مشبک (استنت) برای باز نگه داشتن شریان وارد می شود.

جراحی بای پس عروق کرونر. جراح با استفاده از یک رگ از قسمت دیگر بدن، پیوند ایجاد می کند که اجازه می دهد خون در اطراف شریان کرونر مسدود یا باریک، جریان یابد. این نوع جراحی قلب باز معمولاً فقط برای افرادی که چندین عروق کرونر باریک دارند استفاده می شود.

ضد انعقادی خارجی پیشرفته. این روش درمانی غیر تهاجمی می تواند در صورت عدم موفقیت در سایر درمان ها توصیه شود. کاف هایی که به دور پاها بسته شده اند به تدریج با هوا باد می شوند. فشار ناشی از رگ های خونی می تواند جریان خون به قلب را بهبود بخشد.

چگونه می توان ایسکمی میوکارد را در خانه درمان کرد؟

تغییر سبک زندگی قسمت مهمی از درمان است. برای پیروی از یک سبک زندگی سالم برای قلب موارد زیر توصیه می شود:

ترک سیگار. در مورد راهکارهای ترک سیگار با پزشک خود مشورت کنید. همچنین سعی کنید از قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید.

بیماری های زمینه ای را مدیریت کنید. بیماری ها یا شرایطی را که می توانند خطر ایسکمی قلبی را افزایش دهند مانند دیابت، فشار خون و کلسترول خون بالا را درمان کنید.

رژیم غذایی مناسب داشته باشید. مصرف چربی اشباع شده را محدود کرده و مقدار زیادی غلات، میوه و سبزیجات مصرف کنید.

ورزش. با پزشک خود در مورد شروع یک برنامه ورزشی مطمئن برای بهبود جریان خون در قلب مشورت کنید. اگر اضافه وزن دارید، در مورد گزینه های کاهش وزن با پزشک خود مشورت کنید.

استرس را کاهش دهید. تکنیک های سالم را برای کنترل استرس مانند شل شدن عضلات و تنفس عمیق انجام دهید.

انجام معاینات پزشکی منظم مهم است. برخی از عوامل اصلی خطر برای ایسکمی قلبی – کلسترول، فشار خون بالا و دیابت – در مراحل اولیه علائمی ندارند. تشخیص و درمان به موقع می تواند زمینه را برای یک عمر سلامت قلب بهتر، فراهم کند.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

اگر درد قفسه سینه را تجربه می کنید، احتمالاً در اورژانس معاینه و درمان می شوید. در صورتی که درد قفسه سینه ندارید اما علائم دیگری را تجربه می کنید و یا نگران خطر ایسکمی قلبی هستید، شاید به یک متخصص قلب ارجاع داده شوید. برای آمادگی بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک بهتر است موارد زیر را یادداشت کنید:

• سوالاتی را برای پرسیدن از پزشک خود بنویسید.
• لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های خود تهیه کنید.
• اطلاعات پزشکی اصلی خود را، از جمله سایر شرایط، یادداشت کنید.
• علائم خود را بنویسید، از جمله علائمی که به نظر می رسد ارتباطی با دلیل تعیین وقت نداشته باشد.
• اطلاعات شخصی اصلی، از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرس زا را در زندگی خود بنویسید.
• از یکی از اقوام یا دوستان خود بخواهید که شما را همراهی کنند تا کمک کند سخنان پزشک را به خاطر بسپارید.

در مورد وضعیت خودتان، سوالاتی که می توانید از پزشک خود بپرسید، عبارتند از:

• به چه نوع درمان هایی نیاز دارم؟
• به احتمال زیاد علت علائم من چیست؟
• به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟ آیا آمادگی خاصی برای آنها وجود دارد؟
• هر چند وقت یکبار باید از نظر بیماری قلبی مورد غربالگری قرار بگیرم؟
• آیا باید تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنم؟ یک رژیم غذایی مناسب و سطح فعالیت برای من چگونه خواهد بود؟
• من بیماری دیگری هم دارم. چگونه می توانم این شرایط را به بهترین وجه با هم مدیریت کنم؟

علاوه بر آن، پزشک احتمالاً تعدادی سوال می پرسد، عبارتند از:

• آیا سیگار می کشید؟
• علائم شما چیست و از چه زمانی شروع شده است؟
• چه چیزی علائم را بهبود می بخشد یا بدتر می کند؟
• علائم شما چقدر شدید است؟ آیا آنها گاه به گاه هستند یا مستمر؟
• آیا سابقه خانوادگی بیماری قلبی، فشار خون یا کلسترول بالا دارید؟