در پستانداران دو نوع بافت چربی یافت می‌شود. بافت چربی سفید (WAT) که انرژی اضافی را به عنوان تری گلیسیرید ذخیره می‌کند و دیگری بافت چربی قهوه‌ای (BAT) نام دارد که انرژی ذخیره شده را به صورت گرما دفع می‌کند. عملکرد WAT و BAT با یکدیگر متضاد است. WAT انرژی را ذخیره و BAT انرژی را آزاد می‌کند. تعادل بین این دو نوع سلول در طول عمر موجودات تغییر پیدا می‌کند.
ترکیبات سازنده چربی قهوه‌ای و سفید
چربی سفید از قطره‌های بزرگ تری گلیسیریدها ساخته می شود درحالی که BAT از سلول‌های چربی سفید کوچکتر و میتوکندری بیشتری تشکیل شده اند.
متابولیسم انرژی
سلول‌های چربی سفید، عایق هستند و به عملکرد غدد درون ریز جهت ترشح هورمون‌های سیری و گرسنگی، گرلین و لپتین کمک می‌کنند. تری گلیسیرید ذخیره در این سلول ها تحت شرایط کمبود انرژی به صورت اکسیداتیو متابولیزه می شوند تا انرژی لازم برای متابولیسم درشت مغذی‌ها (پروتئین، چربی و کربوهیدرات) فراهم شود.
محل چربی قهوه‌ای و سفید
چربی سفید را می‌توان با توجه به محل آن طبقه بندی کرد. WAT واقع در زیر پوست، به عنوان چربی زیر جلدی شناخته می‌شود و نشان دهنده نوع اولیه آن در بدن است. WAT احشایی اندام‌های داخلی را احاطه می‌کند و نسبت به چربی قهوه ای عصب دهی و عروق خونی کمتری دارد.
تفاوت مهم بین این دو نوع WAT این است که WAT احشایی با حساسیت ضعیف به انسولین، دیابت نوع II و سایر بیماری‌های مرتبط با چاقی مرتبط است.
ارتباط سلول‌های چربی قهوه‌ای در انسان
پستانداران کوچک و نوزادان به علت نسبت حجم به سطح کوچکشان مستعد کاهش دمای بدن هستند. سلول های چربی سفید با انقباض عضلانی (لرزیدن)، ابزاری برای حفظ دمای بدن هستند. تحقیقات نشان داده است که سلول های چربی قهوه ای با افزایش مصرف انرژی به کاهش شاخص توده بدنی (BMI) کمک می کنند.
در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها و انسان‌ها انجام شده‌اند، نشان داده است که سلول های چرربی سفید زیر جلدی می‌توانند ویژگی‌های BAT را به دست آورند.
عملکرد انواع بافت‌های چربی
شاید تعجب کنید که بدانید چربی بدن شما از رنگ‌های مختلفی تشکیل شده است و هر نوع چربی عملکرد متفاوتی با دیگری دارد:
عملکرد بافت چربی سفید
بافت چربی سفید (WAT) چربی استانداردی است که در اغلب افراد یافت می‌شود. انرژی در قطرات چربی بزرگی که در اطراف بدن تجمع می‌کنند، ذخیره می‌شود. انباشته شدن چربی به شما کمک می‌کند تا به معنای واقعی کلمه عایق شوید و اندام‌هایتان گرم نگه داشته شود.
در انسان، تجمع بیش از حد چربی سفید می‌تواند باعث بروز چاقی شود. علاوه براین، تجمع بیش از حد چربی سفید ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی، دیابت و سایر بیماری‌ها را افزایش دهد.
عملکرد بافت چربی قهوه‌ای
BAT انرژی را در فضای کوچکتری نسبت به چربی سفید ذخیره می‌کند. این نوع از بافت چربی مملو از میتوکندری‌های غنی از آهن است که به همین علت به رنگ قهوه‌ای مشاهده می‌شود. وقتی چربی قهوه‌ای می سوزد، بدون نیاز به لرزش عضلات، گرما ایجاد می‌کند. به این فرآیند ترموژنز می‌گویند. در طی این فرآیند، چربی قهوه‌ای کالری نیز می‌سوزاند.
چربی قهوه‌ای به شدت به عنوان یک روش درمانی احتمالی برای رفع چاقی و برخی از سندرم‌های متابولیک مطرح است. دانشمندان قبلاً معتقد بودند که فقط نوزادان چربی قهوه‌ای دارند. آنها همچنین فکر می‌کردند این چربی تا زمانی که بیشتر افراد به سن بلوغ می‌رسند، از بین می‌رود.
اکنون محققان می‌دانند که حتی بزرگسالان نیز دارای ذخایر کمی از چربی قهوه‌ای هستند. این نوع از بافت چربی معمولاً در رسوبات کوچک در اطراف شانه‌ها و گردن ذخیره می‌شود.
همه مردم مقداری چربی قهوه‌ای «سازنده» در بدن خود دارند، که نوعی چربی قهوه‌ای است که فرد از دوران نوزادی آن را دارا است. شکل دیگری از این نوع چربی نیز وجود دارد که “قابل جذب” است. این نکته بدان معناست که در شرایط مناسب می‌تواند به چربی قهوه‌ای تبدیل شود. این نوع قابل جذب چربی در ماهیچه‌ها و چربی سفید در سراسر بدن شما یافت می‌شود.
دارو های موثر در ایجاد چربی قهوه‌ای
برخی داروها می‌توانند باعث قهوه‌ای شدن چربی سفید شوند. تیازولیدین دیون‌ها (TZDs)، نوعی دارو که برای کمک به مدیریت مقاومت به انسولین استفاده می‌شود، می‌تواند به تجمع چربی قهوه‌ای کمک کند.
TZD ها با افزایش وزن، احتباس مایعات و سایر عوارض جانبی مرتبط هستند. بنابراین به عنوان یک روش درمانی برای رفع مشکل افرادی که به دنبال افزایش چربی قهوه‌ای هستند، مناسب نیست. چند روش جایگزین احتمالی برای جایگزینی چربی قهوه‌ای یا ایجاد آن، عبارت‌اند از:
کاهش دمای محیطی
قرار دادن بدن در معرض سرما به تجمع سلول‌های BAT کمک می کند. تحقیقات نشان می‌دهند که تنها ۲ ساعت قرار گرفتن در دمایی حدود 19درجه سانتی‌گراد برای قهوه‌ای شدن چربی‌های قابل جذب کافی است. علاوه براین، ممکن است که دوش آب سرد یا حمام یخ نیز روش‌های مفیدی باشند.
پایین آوردن چند درجه‌ای دما در خانه یا بیرون رفتن در هوای سرد راه‌های دیگری برای کاهش دمای بدن و احتمالا ایجاد چربی قهوه‌ای بیشتر است.
ورزش
پژوهشی که بر روی موش‌ها انجام شده است، نشان می‌دهد پروتئینی به نام آیریزین به تبدیل چربی سفید به چربی قهوه‌ای کمک می کند. بدن انسان نیز این پروتئین را تولید می‌کند. محققان دریافتند افرادی که بی‌تحرک هستند، نسبت به افرادی که بیشتر ورزش می‌کنند، آیریسین کمتری در بدن خود دارند.
زمانی که افراد تمرینات هوازی شدیدتری انجام می‌دهند، سطح این ماده در بدن افزایش پیدا می‌کند. ورزش برای حفظ سلامتی قلب و کنترل وزن بسیار توصیه می‌شود. برای داشتن فعالیت جسمی مداوم می‌توانید از دستورالعمل‌های زیر استفاده کنید:
- 150 دقیقه در هفته (حدود 20 دقیقه در روز) فعالیت متوسط، مانند پیاده روی یا بازی تنیس
- ۷۵ دقیقه در هفته (حدود ۱۱ دقیقه در روز) انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های شدید، مانند دویدن یا شنا
با این حال، تحقیقات کافی برای اطمینان از اینکه آیا ورزش باعث ایجاد چربی قهوه ای بیشتری می‌شود یا خیر، وجود ندارد. در هر صورت، ورزش کردن فواید زیادی برای سلامتی دارد.
سخن آخر
قبل از اینکه پزشکان بتوانند یک قرص یا روش درمانی دیگر را برای تبدیل چربی سفید به قهوه‌ای ایجاد کنند، انجام تحقیقات بیشتری لازم است. قبل از خوردن غذای زیاد یا کم کردن دمای ترموستات، با ایجاد تغییرات کوچک در رژیم غذایی خود و انجام برخی تمرینات، روش درمانی خود را شروع کنید.
آخرین دیدگاه‌ها