لکنت زبان نوعی اختلال گفتاری است که شامل مشکلات مکرر و قابل توجهی در هنگام صحبت کردن می شود. افرادی که لکنت زبان دارند می خواهند چیزی را بگویند، اما در گفتن آن مشکل دارند. به عنوان مثال، آن ها امکان دارد یک کلمه، عبارت یا صدای صامت یا مصوت را بارها تکرار کرده یا بکشند و طولانی کنند. حتی ممکن است در مکالمه وقتی به یک کلمه یا صدا مشکل ساز می رسند، زیاد مکث کنند.
شیوع لکنت زبان
لکنت زبان در بین کودکان خردسال برای یادگیری و آغاز صحبت کردن، رایج است. با این حال، از هر 4 کودک، لکنت در 1 نفر تا بزرگسالی ادامه خواهد یافت که می تواند به یک اختلال ارتباطی مادام العمر تبدیل شده و در عزت نفس و تعامل با افراد دیگر تأثیر منفی داشته باشد. برای درمان لکنت می توان از راهکارهای مانند گفتار درمانی، استفاده از وسایل الکترونیکی یا رفتار درمانی شناختی استفاده کرد.
علت لکنت زبان
محققان علت دقیق لکنت زبان را نمی دانند.
عوامل خطر لکنت زبان
لکنت در مردان نسبت به زنان بسیار شایع تر است.
عواملی که خطر لکنت را افزایش می دهد عبارتند از:
تاخیر در رشد کودک: کودکانی که دچار تاخیر در رشد و یا مشکلات گفتاری هستند، احتمالا لکنت دارند.
استرس: استرس در خانواده، انتظارات والدین یا انواع دیگری از فشارها می تواند لکنت زبان را بدتر کند.
انواع لکنت زبان
به طور معمول لکنت زبان به انواع زیر طبقه بندی می شوند:
لکنت رشدی
لکنت ناشی از رشد شایع ترین نوع است و در كودكانی كه مهارت های زبان را یاد می گیرند رخ می دهد. احتمالاً نتیجه چندین عامل ژنتیکی می باشد. تقریباً 60٪ افرادی که به لکنت دچار هستند، یک عضو خانواده آن ها لکنت دارد. لکنت رشد بیشتر در كودكان كمتر از 5 سال و به ویژه در پسران مشاهده می شود و معمولاً بدون درمان برطرف می شود.
لکنت عصبی
لکنت عصبی می تواند به دلیل حوادث مانند ضربه به سر یا سکته مغزی ایجاد شود.
لکنت روان شناختی
لکنت روان شناختی مربوط به اختلال در قسمتی از مغز است که مسئول تفکر و استدلال می باشد. در گذشته دانشمندان بر این باور بودند که همه لکنت ها روانی شناختی بوده و ناشی از آسیب های عاطفی هستند. اکنون، لکنت زبان روان شناختی به ندرت دیده می شوند.
علائم لکنت زبان
علائم لکنت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب هنگام صحبت کردن
- توانایی محدود در برقراری ارتباط موثر
- مکث و توقف در هنگام تلفظ یک کلمه
- تکرار بیش از حد یک صدا، هجا یا کلمه
- مشکل در شروع یک کلمه، عبارت یا جمله
- طولانی کردن یک کلمه یا یک صدا در یک کلمه
- اضافه کردن کلماتی مانند “اوووم” در هنگام صحبت کردن
- تنش، سفتی یا حرکت بیش از حد صورت یا قسمت بالای بدن برای تولید یک کلمه
اختلالات همراه لکنت زبان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تیک صورت
- پرش های سر
- لرزش لب یا فک
- چشمک زدن سریع
- مشت کردن دست ها
لکنت احتمال دارد وقتی فرد هیجان زده و خسته می شود یا تحت استرس، عجله یا فشار قرار می گیرد، بدتر شود. قرار گرفتن در موقعیت هایی مانند صحبت کردن در مقابل یک گروه یا از طریق تلفن می تواند برای افرادی که لکنت زبان دارند دشوار باشد. با این حال، بیشتر افرادی که لکنت زبان دارند وقتی با خودشان حرف می زنند، می توانند بدون لکنت صحبت کنند.
موارد فوریت های پزشکی که باید سریعا به پزشک مراجعه کنید، عبارتند از:
- شروع لکنت در بزرگسالی
- سفتی عضلات یا تلاش برای صحبت کردن
- لکنت زبان طولانی مدت بیش از شش ماه
- تداوم و تکرر لکنت زبان همراه با رشد کودک
- همزمانی لکنت با سایر مشکلات گفتاری یا زبانی
- اضطراب یا مشکلات عاطفی در هنگام صحبت کردن
تشخیص لکنت زبان
تشخیص لکنت توسط یک متخصص بهداشت انجام می شود که برای ارزیابی و معالجه کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلالات گفتاری و زبانی (آسیب شناس گفتار زبان) آموزش دیده است. آسیب شناس گفتار زبان، بزرگسال یا کودک در شرایط مختلف صحبت کردن بررسی و معاینه می کنند. اگر پدر و مادر کودکی هستید که لکنت زبان دارد، پزشک یا آسیب شناس گفتار زبان ممکن است در مورد سابقه سلامتی فرزندتان سؤالاتی مانند چه زمانی کودک شما لکنت زبان را شروع کرده و لکنت زبان چه زمانی بیشتر می شود، بپرسد. به طور معمول، شما یا فرزندتان می توانید علائم لکنت را توصیف کنید و یک آسیب شناس زبان گفتار می تواند میزان لکنت شما یا فرزندتان را ارزیابی کند. هیچ آزمایش تشخیصی آسیب زننده لازم نیست.
عوارض لکنت زبان
لکنت می تواند منجر به موارد زیر شود:
- عزت نفس پایین
- مورد آزار و اذیت قرار گرفتن
- اضطراب هنگام صحبت کردن
- صحبت نکردن در مواقع مورد نیاز
- مشکل در ارتباط برقرار کردن با دیگران
- کاهش مشارکت اجتماعی، تحصیلی، کار و موفقیت
درمان لکنت زبان
پس از ارزیابی جامع توسط یک گفتار درمانگر، می توان در مورد بهترین روش درمانی تصمیم گرفت. چندین روش مختلف برای درمان کودکان و بزرگسالانی که لکنت دارند، وجود دارد. به دلیل متفاوت بودن مسائل و نیازهای فردی، روشی که برای یک شخص مفید است ممکن است برای دیگری مؤثر نباشد و حتی درمان ممکن است لکنت را از بین نبرد، اما می تواند مهارت هایی را برای بهبود علائم آموزش دهد.
چند نمونه از رویکردهای درمانی-بدون ترتیب خاص از اثر بخشی شامل موارد زیر است:
گفتار درمانی
گفتار درمانی می تواند به شما بیاموزد که گفتار خود را کنترل کرده و یاد بگیرید هنگام لکنت زبان مکث کنید. ممکن است هنگام شروع گفتار درمانی بسیار آهسته و آگاهانه صحبت کرده، اما با گذشت زمان، می توانید با یک الگوی گفتار طبیعی تر عمل کنید. گفتار درمانگر می تواند به شما روش های یاد دهد که بر اساس آن بتوانید سرعت گفتار خود را کند کنید و موقعیت هایی را که باعث بدتر شدن لکنت شما می شود را شناسایی و مدیریت کنید. گفتار درمانی می تواند اختلالات گفتاری را کاهش دهد و عزت نفس را بهبود بخشد.
کسانی که سه تا شش ماه لکنت زبان دارند یا افراد با سابقه خانوادگی در زمینه لکنت زبان، بهترین نامزد برای گفتار درمانی هستند. والدین همچنین می توانند از تکنیک های درمانی استفاده کرده تا به فرزند خود کمک کنند که نسبت به لکنت خود نگرانی کمتری داشته باشد.
دستگاه های الکترونیکی
چندین دستگاه الکترونیکی برای تقویت تسلط در هنگام صحبت، قابل دسترس هستند. برخی از دستگاه های کوچک الکترونیکی در طول فعالیت های روزانه استفاده می شود.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری، نوعی روان درمانی است که به افراد کمک می کند تا طرز تفکر خود و رفتار شان را نسبت به مشکل تغییر دهند. درمان شناختی رفتاری، برای درمان لکنت ممکن است شامل باشد:
- حل مسئله
- تمرین برای افزایش طول صداها
- برقراری ارتباط مستقیم با کودک
- کاهش و از بین بردن افکار مزاحم و منفی
- زمزمه کردن، صدا زدن، نجوا و همهمه کردن
- تکنیک های آرام سازی، از جمله تنفس عمیق
درمان شناختی رفتاری، ممکن است منجر به ایجاد تغییرات مثبت در افکار و نگرش های مربوط به لکنت زبان شود و اضطراب و استرس مربوط به لکنت زبان را کاهش دهد.
تعامل والدین و فرزند
تعامل والدین و فرزند با تمرین تکنیک در خانه بخش مهمی از درمان لکنت کودک است. برای تعیین بهترین راهکار برای فرزند خود، از راهنمایی های آسیب شناس گفتار زبان پیروی کنید.
دارو
اگرچه برخی از داروها برای درمان لکنت زبان مورد آزمایش قرار گرفته اند، اما هنوز هیچ دارویی برای کمک به این مشکل اثبات نشده است.
مقابله و پشتیبانی لکنت زبان
اگر کودک شما لکنت زبان دارد، این راهکارها می تواند به شما کمک کند:
- با دقت به فرزندتان گوش دهید. ارتباط چشمی را هنگام صحبت کردن برقرار کنید.
- صبر کنید تا فرزند شما کلماتی را که می خواهد بگوید را کامل کند. برای تکمیل جمله یا کمک کردن به آن صحبت کودک را قطع نکنید.
- زمانی در نظر بگیرید که بتوانید با فرزندتان صحبت کنید. هنگام غذا خوردن می تواند فرصت خوبی برای گفت و گو بین شما و کودکتان باشد.
- به آرامی و به روشی مناسب با کودک صحبت کنید. بالطبع، کودک شما اغلب همین کار را انجام می دهد، که ممکن است به کاهش لکنت کمک کند.
- همه افراد خانواده خود را تشویق کنید که شنونده خوبی باشند و به نوبه خود با کودک صحبت کنند.
- فضایی آرام در خانه ایجاد کنید که کودک بتواند راحت صحبت کند.
- کودک می توانند هنگام تنهایی خواندن با صدای بلند را با سرعت آهسته تمرین کند. سپس، هنگامی که آن ها این مهارت را به دست آوردند، می توانند هنگام صحبت با دیگران از این سرعت استفاده کنند.
- روی لکنت فرزند خود تمرکز نکنید. سعی کنید هنگام تعامل روزانه به لکنت توجه نکنید. فرزند خود را در معرض موقعیت هایی قرار ندهید که احساس فشار یا عجله را ایجاد کند.
- به جای انتقاد کردن کودک خود را تشویق کنید. بهتر است به جای اینکه به لکنت کودک توجه زیاد داشته باشید، فرزندتان را به دلیل واضح صحبت کردن تشویق کنید.
- اگر می خواهید حرف های فرزندتان را تصحیح کنید، این کار را به روشی آرام و مثبت انجام دهید.
- برقراری ارتباط با دیگران می تواند برای کودکان، والدین و بزرگسالانی که لکنت دارند مفید باشد بهتر است با افراد دیگری که لکنت دارند، ارتباط برقرار کنید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
احتمالاً ابتدا در مورد لکنت با پزشک متخصص کودک یا پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. سپس پزشک ممکن است شما را به یک گرفتار درمانگر ارجاع دهد.
قبل از قرار ملاقات، لیستی تهیه کنید که شامل موارد زیر باشد:
- اطلاعات پزشکی، از جمله سایر بیماری های جسمی یا روانی
- لیستی از مصرف هر گونه دارو، ویتامین، گیاهان یا سایر مکمل ها از جمله دوزها مصرفی
- نمونه هایی از کلمات یا صداهای مشکل ساز را یادداشت کنید. ممکن است در صورت امکان ضبط یک قسمت از لکنت زبان به شما کمک کند.
برخی از سؤالات اساسی از لکنت زبانپزشک یا گرفتار درمانگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چه نوع آزمایشاتی لازم است؟
- چه چیزی باعث لکنت زبان می شود؟
- چه درمانی وجود دارد، و کدام یک را توصیه می کنید؟
- آیا این شرایط موقتی است یا طولانی مدت ادامه دارد؟
- آیا گزینه دیگری برای درمان اولیه که پیشنهاد می کنید وجود دارد؟
پزشک یا گرفتار درمانگر شما احتمالاً تعدادی سؤال از شما خواهد پرسید، که عبارتند از:
- چه چیزی لکنت را بهبود می بخشد؟
- چه موقع اولین بار متوجه لکنت شدید؟
- چه عاملی باعث بدتر شدن لکنت می شود؟
- آیا کسی در خانواده شما سابقه لکنت دارد؟
- آیا لکنت همیشه وجود دارد، یا گاهی رخ می دهد؟
- لکنت چه تاثیری در زندگی شما یا فرزندتان، مانند تحصیل یا عملکرد کار یا تعامل اجتماعی داشته است؟
آخرین دیدگاه‌ها