روان درمانی یا سایکو تراپی، یک اصطلاح عمومی برای درمان مشکلات بیماری های روانی و مشورت با روان پزشک، روان شناس یا سایر ارائه دهندگان خدمات روان شناسی است. در طول روان درمانی، بیمار در مورد وضعیت و خلقیات، احساسات، افکار و رفتار های خود مطلع می شود. روان درمانی به بیمار کمک می کند یاد بگیرد که چگونه کنترل زندگی خود را به دست بگیرد. با مهارت های سالم به موقعیت های چالش برانگیز پاسخ دهد.
- انواع مختلف روان درمانی وجود دارد که هرکدام رویکرد خاص خود را دارند.
- نوع مناسب آن بستگی به وضعیت فردی بیمار دارد.
- روان درمانی همچنین به عنوان سایکوتراپی و مشاوره شناخته می شود.
- روان درمانی می تواند در زمینه طیف وسیعی از مشکلات، از افسردگی و اعتماد به نفس پایین گرفته تا اعتیاد و اختلافات خانوادگی کمک کند.
کسی که احساس ناراحتی از مشکلات خود داشته باشد و نتواند مقابله کند، می تواند از آن بهره ببرد.
کاربرد روان درمانی
روان درمانی می تواند در معالجه بیشتر مشکلات سلامت روان کمک کند، از جمله:
- اختلالات خلقی، مانند افسردگی یا اختلال دو قطبی
- اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی یا بولیمی (پرخوری عصبی)
- اعتیادهایی مانند اعتیاد به الکل، وابستگی به مواد مخدر یا قمار اجباری
- اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت مرزی یا اختلال شخصیت وابسته
- اسکیزوفرنی یا اختلالات دیگری که باعث جدا شدن فرد از واقعیت می شوند.
- اختلالات اضطرابی، مانند اختلال وسواس فکری (OCD)، فوبیا، اختلال هراس یا اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)
سایر کابرد های روان درمانی
همه کسانی که از روان درمانی بهرمند می شوند مبتلا به بیماری روانی نیستند. اما روان درمانی می تواند به تعدادی از استرس ها و درگیری های زندگی کمک کند.
روان درمانی می تواند به بیمار در موارد زیر کمک کند:
- درگیری با شریک زندگی خود یا اطرافیان
- یادگیری کنترل واکنش های ناسالم، مانند خشم
- داشتن خواب بهتر و بر طرف کردن اختلالات خواب
- مقابله با مشکلات جنسی، خواه به دلیل جسمی و یا روانی
- کاهش اضطراب یا استرس ایجاد شده بر اثر کار یا شرایط دیگر
- بهبودی علائم سوء استفاده جسمی یا جنسی یا شاهد خشونت
- مقابله با تغییرات اساسی زندگی، مانند طلاق، فوت یک دوست یا از دست دادن شغل
- آموزش مقابله با یک مشکل بهداشت جسمی مداوم یا جدی مانند دیابت، سرطان یا درد های طولانی مدت
در بعضی موارد، روان درمانی می تواند به اندازه دارو ها مؤثر باشد.
بسته به وضعیت خاص بیمار، روان درمانی به تنهایی ممکن است برای کاهش علائم یک بیماری روانی کافی نباشد. در این شرایط شاید به دارو ها یا سایر روش های درمانی نیاز باشد.
عوارض روان درمانی
به طور کلی، عوارض ناشی از روان درمانی به ندرت دیده می شود.
اما از آنجا که می تواند احساسات و تجربیات دردناک را کشف کند، ممکن است گاهی اوقات از نظر احساسی ناراحت شود.
با همکاری با یک متخصص درمانگر ماهر، احتمال هر گونه خطرات به حداقل می رسد.
آمادگی برای روان درمانی
برای آمادگی و شروع آن، بیمار باید روند زیر را در نظر بگیرد:
جست و جوی درمانگر
- بسیاری از کار فرمایان خدمات مشاوره یا ارجاع را از طریق برنامه های کمک به کارمندان، ارائه می دهند.
- حتی بیمار می تواند با جستجوی یک انجمن حرفه ای در اینترنت، یک درمانگر پیدا کند.
مقایسه هزینه ها
- اگر فرد بیمه درمانی دارد، اطلاع کسب کند که بیمه او چه روشی برای روان درمانی ارائه می دهد.
- برخی از خدمات بیمه ای سالانه فقط تعداد معینی جلسات درمانی را شامل می شود.
- همچنین در مورد هزینه ها و گزینه های پرداخت با پزشک صحبت کند.
مرور کردن نگرانی ها
- بیمار بهتر است قبل از اولین ملاقات خود، در مورد موضوعاتی که می خواهد روی آن کار شود، فکر کند.
- داشتن برخی از حس ها از قبل می تواند یک نقطه شروع خوب باشد.
بررسی مدارک تحصیلی درمانگر
بیمار قبل از مراجعه به روان درمانی، پیشینه، تحصیلات، صدور گواهینامه و مجوزهای وی را بررسی کند. روان درمانگران آموزش دیده بسته به تحصیلات و نقش آن ها می توانند عناوین شغلی مختلفی داشته باشند. اکثر آن ها دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا با آموزش های خاص در مشاوره روان شناسی هستند. پزشکانی که در سلامت روان (روان پزشکان) تخصص دارند می توانند دارو ها تجویز کرده و روان درمانی ارائه دهند. نکته اصلی پیدا کردن یک درمانگر ماهر است که می تواند نوع و شدت درمان را با نیاز های بیمار مطابقت دهد.
اولین جلسه روان درمانی
در اولین جلسه، درمانگر به طور معمول اطلاعاتی راجع به بیمار و نیازهای او جمع آوری می کند.
پزشک از بیمار می خواهد فرم هایی درباره سلامت جسمی و عاطفی فعلی و گذشته خود پر کند. ممکن است چند جلسه طول بکشد تا پزشک وضعیت و نگرانی های بیمار را کاملاً درک کند و بهترین روش درمان را تعیین کند.
- جلسه اول فرصتی برای بیمار است که با درمانگر صحبت کند تا ببیند که آیا رویکرد و شخصیت وی می تواند برای بیمار مفید باشد.
- بیمار باید از نوع درمانی، اهداف درمانی، طول هر جلسه و تعداد جلسات درمانی مطمئن شود.
- در طول قرار ملاقات خود از هیچ گونه سؤالی دریغ نکند. اگر با اولین روان درمانی که می بیند، احساس راحتی نکرد، به شخص دیگری مراجعه کند.
داشتن تناسب مناسب با درمانگر برای موثر بودن روان درمانی بسیار مهم است.
برای شروع درمان، بیمار به احتمال زیاد یک بار در مطب یا کلینیک برای جلسه ای حدود 45 تا 60 دقیقه ای، پزشک را ملاقات خواهد کرد.
انواع روان درمانی
تعدادی از انواع مؤثر روان درمانی وجود دارد. برخی در درمان اختلالات و شرایط خاص بهتر عمل می کنند. در بسیاری از موارد، درمانگران از ترکیبی تکنیک ها استفاده می کنند. درمانگر بیمار شرایط و ترجیحات خاص بیمار را در نظر می گیرد تا مشخص کند کدام روش می تواند برای بیمار مناسب باشد.
اگرچه بسیاری از روش های درمانی وجود دارد. اما برخی از تکنیک های روان درمانی که اثربخش هستند، عبارتند از:
درمان شناختی رفتاری (CBT)
(CBT) که به بیمار کمک می کند باورها و رفتارهای ناسالم و منفی را تشخیص داده و آن ها را با موارد مثبت و سالم جایگزین کند.
رفتار درمانی دیالکتیکی
نوعی CBT که مهارت های رفتاری را برای کمک به بیمار در مقابله با استرس، مدیریت احساسات و بهبود روابط با دیگران یاد می دهد.
پذیرش و تعهد درمانی
به بیمار کمک می کند تا از افکار و احساسات خود آگاه شود و آن ها را بپذیرد. علاوه بر آن به ایجاد تغییر، افزایش توانایی خود در مقابله و سازگاری با موقعیت ها متعهد شود.
روش های روان درمانی و روان کاوی
این روش درمان باعث می شود فرد از افکار و رفتارهای ناخودآگاه خود آگاه شده، و دیدگاه های جدیدی در مورد انگیزه ها و حل اختلافات را آموزش ببیند.
روان درمانی بین فردی
در جهت حل مشکلات روابط فعلی بیمار با افراد دیگر برای بهبود مهارت های بین فردی متمرکز است.
در روان درمانی بین فردی، درمان روی نحوه ارتباط بیمار با دیگران مانند خانواده، دوستان و همکاران بیمار تمرکز دارد.
روان درمانی حمایتی
توانایی بیمار در کنار آمدن با استرس و شرایط دشوار را تقویت می کند. روان درمانی در قالب های مختلف از جمله جلسات درمانی فردی، زوج، خانواده یا گروه درمانی ارائه می شود. حتی می تواند برای همه گروه های سنی موثر باشد.
خانواده درمانی
خانواده درمانی به علائم موجود در بستر خانواده می پردازد. برخی شرایط مانند مشکلات زناشویی نیاز به درمان اعضاء خانواده دارد. شناسایی الگوهای خانوادگی می تواند به اعضای خانواده کمک کند تا عادات و الگوهای منفی را شناسایی و آن ها را از بین ببرند. اغلب، خانواده درمانی بر بهبود ارتباطات درون خانواده متمرکز است. شرکت کنندگان، روش های جدید گوش دادن و نحوه سؤال و پاسخ دادن به سؤالات را یاد می گیرند. خانواده درمانی به طور کلی شامل جلسات بحث و حل مسئله با خانواده، به صورت گروهی، زوج درمانی یا فردی است.
گروه درمانی
یک جلسه درمانی گروهی معمولاً شامل 6 تا 12 شرکت کننده و یک درمانگر است. شرکت کنندگان مشکلات مشابهی دارند و از یک درمانگر بهره می برند. آن ها با نحوه برخورد دیگران با مسائل آشنا شده و پاسخ افراد را بررسی می کنند. گروه درمانی به کسانی که ممکن است به خاطر مشکل خود احساس انزوا می کنند، می تواند مفید باشد. اگرچه ممکن است شرکت در یک گروه نا خوشایند به نظر برسد، اما به افراد کمک می کند تا درک کنند که تنها نیستند و دیگران هم همین مشکلات را دارند.
در طول روان درمانی
در بیشتر انواع روان درمانی، درمانگر بیمار را تشویق می کند تا درباره افکار و احساسات خود و آنچه بیمار را آزار می دهد صحبت کند.
درمانگر با گذشت زمان می تواند به بیمار کمک کند اعتماد به نفس و راحتی بیشتری کسب کند.
از آنجا که روان درمانی گاهی اوقات شامل مباحث عاطفی شدید می شود، احتمال دارد بیمار در طی یک جلسه گریه کند، ناراحت یا حتی دچار یک حمله عصبی شود.
از افراد بعد از یک جلسه احساس خستگی جسمی می کنند. درمانگر در مقابله با چنین احساسات و عواطف به بیمار کمک می کند.
شاید درمانگر از بیمار بخواهد “تمرین” را انجام دهد. فعالیت ها یا کارهایی که در جلسات منظم درمانی بر اساس آنچه یاد می گیرد، باید انجام دهد. با گذشت زمان، بحث در مورد نگرانی های بیمار می تواند به بهبود روحیه او کمک کند.
به جز در موارد نادر و خاص، مکالمات با پزشک درمانی بیمار محرمانه است.
مدت زمان روان درمانی
تعداد جلسات روان درمانی لازم به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:
- پیشرفت روند درمانی
- محدودیت هزینه و بیمه
- بیماری یا وضعیت روانی خاص بیمار
- شدت علائم و مدت زمان بروز آن ها
- استرس و نگرانی های بهداشت روانی
- حمایت و پشتیبانی اعضای خانواده و دیگران
ممکن است درمان بیمار چند هفته طول بکشد. اما در صورت بیماری روانی طولانی مدت یا سایر نگرانی های طولانی مدت احتمال دارد درمان یک سال یا بیشتر هم ادامه پدا کند.
نتایج روان درمانی
روان درمانی احتمال دارد وضعیت بیمار را درمان نکند یا باعث شود وضعیت ناخوشایند از بین نرود. اما می تواند به بیمار قدرت مقابله کردن با مشکلات و داشتن احساس بهتر نسبت به خود و زندگی را آموزش بدهد.
حداکثر استفاده از روان درمانی
بیمار باید مطمئن شود که با درمانگر خود احساس راحتی می کند. در غیر این صورت بهتر است به دنبال یک درمانگر دیگری باشد که احساس راحتی بیشتری با می کند. هنگامی که بیمار یک شرکت کننده با درمانگر خود همکاری داشته باشد و در تصمیم گیری ها سهیم شود، درمانی موثر تر خواهد داشت. بیمار باید مطمئن شود که با درمانگر خود در مورد موضوعات اصلیو نحوه مقابله با آن ها به توافق رسیده است. با هم پیشرفت را با گذشت زمان بسنجد.
صداقت با درمانگر
موفقیت بستگی به تمایل برای به اشتراک گذاشتن افکار، احساسات و تجربیات بیمار دارد.
اگر فرد به دلیل احساسات دردناک، خجالت و یا ترس از واکنش درمانگر خود تمایلی به صحبت کردن ندارد، باید به پزشک بگوید.
ادامه دادن به برنامه های درمانی
اگر بیمار انگیزه کافی برای درمان خود نداشته باشد، ممکن است از ادامه دادن جلسات سایکو تراپی نا امید شود. انجام این کار می تواند پیشرفت بیمار را مختل کند. به همین علت بیمار باید سعی کند در تمام جلسات شرکت کند. کار روی موضوعات عاطفی می تواند دردناک باشد و به گذشت زمان نیاز دارد. ممکن است قبل از شروع پیشرفت، بیمار به چندین جلسه درمانی نیاز داشته باشد. پس بیمار نباید در طول دوره درمانی انتظار نتایج فوری داشته باشد.
انجام وظایف بین جلسات
اگر درمانگر از بیمار می خواهد كه افكار خود را بنویسد یا فعالیت های دیگری را در خارج از جلسات درمانی انجام دهد، بیمار باید آن ها را دنبال كند. این تکالیف می تواند به بیمار کمک کند آنچه را که در جلسات درمانی یاد گرفته است در زندگی خود به کار بگیرد. اگر فکر می کند روان درمانی کمکی نمی کند، به پزشک بگوید. ممکن است بیمار و درمانگر تصمیم بگیرند که تغییراتی ایجاد و یا رویکرد متفاوتی را انتخاب کند که موثر تر باشد.
آخرین دیدگاه‌ها