تمرکز، توانایی متمرکز کردن توجه شما به وظایف خودتان است. با داشتن مهارت های تمرکز کافی، شما می توانید حواس پرتی ها را از بین ببرید و از هر عاملی که باعث عدم تمرکز شما می شوند، جلوگیری کنید. وقتی تمرکز در بالاترین حد خود قرار بگیرد، متوجه خواهید شد که می توانید راحت تر، سریع تر و بهتر کار کنید.
میزان تمرکز شما بستگی به تعهد کاری، علاقه شما به کار، توانایی در انجام کار، وضعیت جسمی و روانی و محیطی اطراف شما بستگی دارد. هنگامی که توانستید این عوامل را تنظیم کرده و ذهنیت درستی پیدا کنید، متوجه می شوید که می توانید بهتر تمرکز کرده و افکار بی ربط را حذف کنید.
عدم تمرکز همیشه خطرناک نیست، اما ناتوانی در تمرکز می تواند نشان دهنده ی این باشد که شما نیاز به درمان های پزشکی دارید. برخی از شرایط پزشکی ممکن است باعث عدم تمرکز یا حواس پرتی شما شود.
علت عدم تمرکز
مشکلات تمرکز برای اکثر افراد در زمان های مختلف در طول زندگی شایع هستند و می تواند در اثر عوامل غذایی، محیطی، ژنتیکی، شیمیایی یا هورمونی ایجاد شود. برخی از علت های مهم عدم تمرکز در این زمینه ها عبارتند از:
علت های روان شناختی
علت های روان شناختی متعددی بر روی میزان تمرکز شما تاثیر می گذارند، که عبارتند از:
اختلالات توجه
اختلالات توجه اگرچه معمولاً در کودکان تشخیص داده می شود اما می تواند در بزرگسالان هم بروز کرده و باعث کاهش و یا عدم تمرکز شوند.
افسردگی و اضطراب
عدم احساس آرامش و یا افسرده بودن می تواند مدیریت افکار شما را مختل کند.
اندوه
بهبودی پس از فوت یک دوست عزیز یا هر اندوهی دیگر، ممکن است ماه ها طول بکشد و باعث کاهش تمرکز شما شود.
اختلالات خلقی
شرایط درمان نشده مانند اختلال دوقطبی ممکن است شما را درگیر افکار مزاحم و وسواس فکری و عدم تمرکز کند.
علت های پزشکی عدم تمرکز
به دلیل شرایط اساسی پزشکی ممکن است شما دچار عدم تمرکز شوید. برخی از این شرایط عبارتند از:
مشکلات هورمونی
اختلال در عملکرد غده فوق کلیوی می تواند منجر به تغییر در سطح انرژی و توانایی تمرکز شما شود.
مشکلات تیروئید
هنگامی که تیروئید شما خیلی کم یا بیش از حد کار کند (در شرایط پرکاری و کم کاری تیروئید) ممکن است تمرکز شما با اختلال روبرو شود.
کم خونی
گلبول های قرمز خون اکسیژن را به مغز منتقل می کند و کمبود اکسیژن می تواند توانایی و انرژی مغز را کاهش دهد.
علت های محیطی عدم تمرکز
برخی از علت های محیطی و عادات سبک زندگی می تواند باعث اختلال در تمرکز شما شوند:
استرس
استرس احتمال دارد تمرکز شما را کاهش داده و انجام کارها را برای شما دشوار کند.
محیط های پر سر و صدا
محیط های پر سر و صدا مثل تلویزیون و تلفن همراه یا هر محرکی که باعث حواس پرتی شود، می تواند تمرکز شما را مختل کند.
کمبود خواب
یک خواب خوب، باعث استراحت بدن بعد از یک روز کاری سخت می شود اما بی خوابی و یا کمبود خواب می تواند باعث خواب آلودگی در طول روز و کاهش تمرکز شود.
فرسودگی شغلی
اگر در آستانه فرسودگی شغلی قرار دارید، تمرکز بر روی هر کاری، تا زمانی که فرسودگی را درمان نکنید می تواند سخت و غیر ممکن باشد.
مصرف برخی داروها
علاوه بر آن، عدم توانایی در تمرکز نیز می تواند عارضه جانبی برخی از داروها باشد. برای همین حتما دستورالعمل همراه با داروها را بخوانید. برای تعیین اینکه آیا داروهای شما روی تمرکزتان اثر دارند و یا نه، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید. مصرف داروها را متوقف نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
مراجعه به پزشک
اگر علاوه بر عدم توانایی در تمرکز، هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- سردرد شدید
- اختلال در خوابیدن
- درد شدید قفسه سینه
- از دست دادن هوشیاری
- احساس غیرطبیعی خستگی
- کاهش عملکرد در کار یا مدرسه
- بی حسی یا سوزن شدن در یک طرف بدن
- از دست دادن ناگهانی و غیر قابل توضیح حافظه
علائم عدم تمرکز
علائم عدم تمرکز در افراد مختلف، متفاوت هستند. برخی از علائمی که ممکن است شما تجربه کنید شامل موارد زیر است:
- بی دقتی
- افکار مزاحم
- تحریک پذیری
- عدم توانایی در تصمیم گیری
- مشکل در نشستن و آرام بودن
- اختلال در عدم تفکر و تصمیم گیری
- عدم توانایی در انجام کارهای پیچیده
- فاقد انرژی جسمی یا ذهنی برای تمرکز
- عدم توانایی در به خاطر سپردن اتفاقات کوتاه مدت
- غالباً از دست دادن چیزها یا مشکل در به خاطر سپردن مکان ها
ممکن است متوجه شوید که تمرکز کردن در زمان های معینی از روز یا در تصمیمات خاصی سخت تر است. دیگران ممکن است فکر کنند که شما مضطرب هستید. به دلیل عدم تمرکز احتمال دارد قرارها یا جلسات مهمی را از دست بدهید.
تشخیص عدم تمرکز
پزشک با بررسی سوابق پزشکی و همچنین بحث در مورد علائم شما تشخیص را شروع می کند. همچنین پزشک برای تشخیص وضعیت شما می تواند آزمایشات مختلفی را تجویز کند زیرا عدم تمرکز می تواند دلایل زیادی داشته باشد. حتی احتمال دارد داروها و مکمل های گیاهی که می خورید را بررسی کند.
با در نظر گرفتن تمام این اطلاعات، پزشک اگر در علت عدم تمرکز شما شک داشته باشد می تواند آزمایش های جانبی را توصیه کند، که عبارتند از:
- آزمایش خون برای تعیین سطح هورمون ها
- سی تی اسکن برای مشاهده ناهنجاری های مغز
- الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی در پوست سر
تشخیص عدم توانایی در تمرکز احتمال دارد به زمان و ارزیابی بیشتری نیاز داشته باشد.
درمان عدم تمرکز
بسته به علت اصلی عدم تمرکز، درمان می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. انجام تمرینات مغزی، تنظیم رژیم غذایی و روان درمانی، روش های رایجی هستند که می توان آن ها را در خانه انجام دهید.
روان شناسان ممکن است با ارائه مشاوره شناختی یا توانبخشی به شما کمک کنند. در موارد جدی تر مانند اختلال افسردگی یا بیماری های دیگر، ممکن است دارو نیز تجویز شود.
سبک زندگی و درمان های خانگی برای افزایش تمرکز
با افزایش سن، ذهن ما هم پیر می شود. اما خبر خوب این است که اگر غذاها و نوشیدنی های “هوشمند” را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، می توانید شانس سلامت مغز و بهبود تمرکز خود را افزایش دهید. به همین منظور می توانید.
خوردن صبحانه
مطالعات نشان داده اند که خوردن صبحانه می توان باعث بهبود حافظه و توجه کوتاه مدت شود. به عمین علت است دانش آموزانی که صبحانه می خورند، عملکرد بهتری نسبت به دانش آموزان دیگر دارند. مواد غذایی تامین کننده انرژی مغز که می توانید در صبحانه از آن ها استفاد کنید، شامل غلات سبوس دار، لبنیات و میوه های پر فیبر هستند.
خوردن ماهی
ماهی، منبع پروتئینی برای تقویت مغز می باشد که سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است. رژیم غذایی با سطح بالاتری از اسیدهای چرب امگا 3 با کاهش خطر زوال عقل و سکته مغزی و کاهش بیماری های روانی مرتبط است. علاوه بر این، آن ها می توانند نقش مهمی در تقویت حافظه به خصوص در پیری داشته باشند. برای سلامتی مغز و قلب، هفته ای دو وعده ماهی میل کنید.
خوردن آجیل و شکلات
آجیل و شکلات تیره منابع خوبی برای ویتامین E، آنتی اکسیدان و حاوی مواد محرک طبیعی هستند که می تواند باعث افزایش تمرکز شوند. سعی کنید یک بار در روز از آجیل و شکلات تیره استفاده کنید تا با حداقل کالری اضافی، چربی یا قند، تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را بدست آورید.
مصرف آووکادو و غلات کامل
سلامتی هر قسمتی از بدن به جریان خون و سلامتی قلب و مغز بستگی دارد. رژیم غذایی با غلات سبوس دار و میوه هایی مانند آووکادو می تواند خطر ایجاد لخته ها و بیماری های قلبی را کاهش داده و جریان خون را تقویت کرده و انرژی مورد نیاز برای مغز را تامین کنند. غلات سبوس دار، مانند ذرت بو داده و گندم کامل حاوی مقدار زیادی فیبر و ویتامین E هستند. اگرچه آووکادو دارای چربی است، اما چربی های اشباع نشده دارد که به جریان خون سالم کمک می کند.
خوردن زغال اخته
تحقیقات انجام شده در حیوانات نشان می دهد که زغال اخته ممکن است از مغز در برابر صدمات ناشی از رادیکال های آزاد محافظت کرده و اثرات شرایط وابسته به سن مانند بیماری آلزایمر یا زوال عقل را کاهش دهد. همچنین رژیم های غذایی سرشار از زغال اخته باعث بهبود در یادگیری می شود.
شما می توانید با تغییر سبک زندگی، توانایی خودتان را در تمرکز کردن بهبود ببخشد. برخی از راهکارهای سبک زندگی در این مورد عبارتند از:
- کاهش مصرف کافئین
- داشته خواب و استراحت کافی
- داشتن وعده های غذایی کوچک در طول روز
- انجام اقدامات برای کاهش استرس، مانند مدیتیشن و یا خواندن کتاب
سایر درمان ها به تشخیص و علت عدم تمرکز شما بستگی دارد. به عنوان مثال، افرادی که به بیش فعالی مبتلا هستند ممکن است به چندین روش درمانی متفاوت نیاز داشته باشند.
علاوه بر آن بهتر است برای بهبود تمرکز خود راهکارهای زیر را تمرین کنید:
- مرتباً ورزش کنید و فعال باشید.
- آب زیادی بنوشید و علاوه بر آن، از مصرف زیاد نوشیدنی های کافئین دار یا الکلی خودداری کنید.
- مراقبه، یا نوعی تکنیک آرامش را یاد بگیرید و در طول روز آن ها را امتحان کنید تا به بهبود تمرکز شما کمک کند.
- به یکباره ذهن خود را بیش از حد درگیر کارهای مختلف نکنید، چند وظیفه همیشه چیز خوبی نیست. وظایف و کارهای خود را اولویت بندی کنید.
- ذهن خود را با بازی و فعالیت های مغزی تحریک و سرگرم کنید. حتی می توانید ذهن خود را به چالش بکشید و سعی کنید چیزهای جدیدی را یاد بگیرید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
برای تشخیص علت اصلی عدم تمرکز، پزشک احتمالاً سؤالات زیر را مطرح می کند:
- آیا در خواب خود مشکل خاصی دارید؟
- آیا احساس تحریک پذیری می کنید و خیلی زود ناراحت می شوید؟
- آیا در طول روز احساس خستگی بیش از حد، بی حالی یا خستگی می کنید؟
- آیا علائم باعث ایجاد اختلال در کار، معاشرت یا روابط خانوادگی شما می شود؟
2 دیدگاه
سلام ما مهاجرت کردیم از روستا به پایتخت ولی اینجا اومدن برامون تاونه سنگینی داشت بابام نتونست کاری که میخواد پیدا کنه کاری هم پیدا میشد با بهونه و کم کاری صابکار اخراجش میکرد همینطوره برا ۲سال بیکار بود که دیگه معتاد شد وهمش دعوا داشتن سر بی پولی اواسط مادرم میخواست بره مستخدم بشه چون بعضی وقتها پول نون هم نداشتیم بابام معتاد قرصی شده و مادرم همیشه شرمنده بود که ازخواهرش پول قرض میکنه در کل دعوا تو خونمون زیاد بود تمام امیدشون من بودم از بچگی تا سال نهم شاگرد اول یا دوم بودم که منم مریض شدم و به بعد کلهم قاطی کردم همش اضطراب داشتم ونمیفهمیدم و فقط کلم باد کرده بود اخرش دیگه حتی از خودم هم میترسیدم بیرون رفتن برام قبض روح شدن بود هنرستان خیلی اذیت شدم این وضهیت ادامه داشت وهمش فک میکردم دیگران بده منو میخوان ومیخوان من نابود و خار شم بعضی وقتها از صدا یا نور سرم درد میگرفت یه دوره ۳ تا ۴ ماهه بود به صدا ونور کلهم بهم میریختم و نمی تونستم درست تکلم کنم و اواخر دیگه قدرت حرکت نداشتم احساس میکردم دیگه نمیتونستم حرکت کنم متاسفانه من دچار بیماری روانی شده بودم نوکر والدینم با این وضعیتشون منو فرستادن
دانشگاه منم با تمام این مشکلات ترم ۱ همه واحدا رو پاس کردم اگه نمیرفتم حتما تا الان یا بستری تیمارستان بودم یا مرده بودم دانشگاه رفتم حالم خیلی بهتر شد الان خیلی بهترشدم ۳ ساله که همش دکتر مغز و اعصاب میرم میگن استرس تو کنترل کن الان خیلی خوبم فقط ضعف اعصاب دارم ۲ساله و۷ ماه که شب ها همش کابوس میبینم وفکرم بهم ریختس ونمی تونم بخوابم دعام کنین خوب شم ممنون ایشاالله همه سالم وموفق باشن
یه نکته خیلی مهم این بود که فشار روانی از همه چیز بدتره حتی از فشار کار پس هر جوره ازش دوری کنین عواقب سختی داره
ok