کودکان در بیان احساسات خود بسیار صریح و رک هستند و ممکن است احساسات عشق، نفرت، غم و حسادت را به راحتی بروز دهند. در مورد حسادت، عوامل مختلفی می توانند بر روی کودک تأثیر بگذارند و باعث بروز آن شوند. بنابراین، وقتی فهمیدید که فرزند شما حسود است باید برخورد مناسبی داشته باشید و علائم و علت های حسادت درکودکان را بشناسید و آن ها را در فرزند خود شناسایی کنید. حسادت یکی از خصوصیات ناخوشایند انسانی و آمیزه ای از ناراحتی، ترس، ناامنی، تملک و بدگمانی و یک احساس بسیار مخرب است. حسادت در کودکان در بهترین حالت، باعث می شود کودک شما به شدت ناراضی باشد. در بدترین حالت، می تواند روی خلق و خوی کودک تاثیر بگذارد. ممکن است فرزند شما نسبت به کودکان و دارایی های آن ها حسادت کند و احساسات خود را با اذیت کردن دیگران نشان دهد.
علت حسادت کودکان
برای تشخیص علت حسادت در کودکان بهتر است علت های کلی آن را بشناسید.
برخی از علت های اساسی حسادت در کودکان عبارتند از:
تندخویی بیش از حد والدین
- تند خویی بیش از حد والدین می تواند باعث حساسیت و لجبازی کودکان شود.
- تندخویی والدین نسبت به یک فرزند باعث خانواده احساس برتر بودن در فرزندان دیگر خانواده می شود. بنابراین، کودک ممکن است نسبت به خواهر و برادر دیگر خود احساس حسادت و ناامنی کند.
مقایسه کردن
- کاملا طبیعی است که والدین فرزند خود را با دیگران مقایسه می کنند.
- اما مقایسه بیش از حد می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس کودک و حسادت شود.
نگرانی و محافظت بیش از حد والدین
این وظیفه پدر و مادر است که از کودک خود محافظت کنند و کاملا طبیعی است که آن ها نگران فرزند خود باشند. با این وجود، گاهی اوقات والدین ممکن است در این مسئله زیاده روی کنند. برای همین علت کودک در هنگام جدا شدن از والدین احساس سردرگمی می کند و ممکن است نسبت به بقیه کودکانی که اعتماد به نفس بالاتری دارند، حسادت کنند. زیاده روی کردن در نگهداری و محافظت کودک و سپس رها کردن او، مانند این است که شما به طور ناگهانی او را در بیابان رها می کنید. او ممکن است محفوظ، ترسو و خجالتی باشد و وقتی رفتار کودکان خردسال دیگر را می بیند به آن ها حسادت کنند.
حسادت نسبت به خواهر و برادر
اغلب دیده می شود که کودکان بزرگتر نسبت به خواهر و برادر کوچکتر حسادت می کند.
در مواقعی که والدین بر روی تربیت و نگهداری کودک تازه متولد شده تمرکز می کنند، خواهر و برادر های بزرگتر ممکن است نسبت به کودک تازه متولد شده حسادت کنند.
رقابت ناسالم
رقابت سالم برای هر کودک مهم است. اما ایجاد رقابت ناسالم می تواند بر شخصیت کودک تأثیر منفی بگذارد و منجر به حس حسادت شود. این شرایط زمانی اتفاق میفتد که والدین کودک خودشان را با دیگران مقایسه می کنند و انتظار دارند کودک بتواند کاری را انجام دهد که در واقع کودک قادر به انجام دادن آن نیست. به عنوان مثال، شاید یک کودک خوب نقاشی بکشد و شما انتظار دارید فرزند شما هم همین کار را انجام دهد اما او علاقه ای به نقاشی کشیدن ندارد و یا واقعا نقاشی کشیدن را بلد نباشد. در این صورت والدین با ایجاد یک رقابت ناسالم باعث برانگیختن حس حسادت در کودکان می شوند.
کنترل بیش از کودک و یا فرزندپروری اقتدارگرایانه
سختگیری و کنترل بیش از حد در روش فرزند پروری می تواند باعث احساس نارضایتی و حسادت در کودکان شود. علاوه بر آن کودکان با این شیوه تربیتی ممکن است اعتماد به نفس کمتری نسبت به دوستان و همسالان خود داشته باشند.
مهارت یا حسادت علمی
- همه بچه ها یکسان نیستند.
- برخی از آن ها ممکن است در ورزش موفق تر باشند و برخی به کارهای هنری علاقه بیشتری را نشان دهند.
- کاملا طبیعی است که کودکان نسبت به کودکان موفق تر و یا با هوش تر حسادت کنند.
علائم حسادت کودکان
برخی از علائم رفتار کودکان حسود که نشان دهنده بروز حس حسادت می باشد، عبارتند از:
قلدری
کودکان حسود سعی می کنند به همه چیز و همه افراد، حتی والدین، خواهران و برادران و دوستان خود مسلط شوند . آن ها دوست ندارند اسباب بازی های خودشان را با هیچ کسی به اشتراک بگذارد و این نگرش ممکن است باعث افسردگی کودکان حسود شود.
مقایسه کردن
یک کودک حسود ممکن است مهارت ها، وسایل و حتی خودش را با کودکان دیگر مقایسه کند. در صورت تشخیص کمبود و یا تفاوت بین خودش و کودکان دیگر ممکن است نارضایتی خودش را بروز دهد.
عصبانی کردن والدین
- بهترین راه برای جلب توجه والدین توسط کودکان سوء رفتار است.
- در صورتی که فرزند شما به خواهر و برادر خودش حسودی کند، تمام تلاش خود را برای جلب توجه شما انجام می دهد. کودک ممکن است کارهایی انجام دهد که شما را عصبانی کند و تمام این تلاش ها فقط برای جلب توجه می باشد.
پرخاشگری کودک
یک کودک حسود ممکن است رفتارهای تند و پرخاشگرانه را بروز دهد. کودکان حسود نه تنها با خواهر و برادر یا دوستان خود بدرفتاری نموده و آن ها را مورد آزار و اذیت قرار داده و به اطرافیان آسیب بزنند.
احساس نا امنی
برخی کودکان به دلیل حسادت، احساس ناامنی می کند. این احساس ناامنی با حضور یک نوزاد تازه متولد شده بیشتر می شود و کودک به عشق و محبت بیشتری نیاز پیدا می کند.
عوارض حسادت کودکان
حسادت یک احساس منفی است و می تواند تاثیر منفی بر شخصیت فرزند شما بگذارد. حتی این تاثیرات منفی می توانند در کودکانی با مشکلات خاص مانند کودکان اتیسم شدیدتر هم باشد. برخی پیامد های که ممکن است کودکان حسود با آن ها روبرو شوند، عبارتند از:
- کاهش اعتماد به نفس
- پرخاشگری و قلدری
- احساس درماندگی
- انزوا
پیشگیری حسادت کودکان
با حسادت باید به روش مناسب برخورد کنید تا بتوانید از تاثیر منفی آن روی فرزند خود جلوگیری کنید. کودک شما باید یاد بگیرد که احساس حسادت خودش را کنترل کند. با تکنیک های زیر می توانید به او کمک کنید تا بر این احساسات قدرتمند مسلط شود و آن ها را کنترل کند. حتی از پدربزرگ و مادر بزرگ های که در نگهداری از نوه های خود نقش دارند بخواهید این راهکارها را در نظر بگیرند.
او را مقصر خطاب نکنید.
گفتن حرف های مانند “شما باید از حسادت برادرتان شرمنده شوید” یا “فقط فرزندان ترسو و بزدل حسادت می کنند” به کودکان باعث می شود آن ها احساسات واقعی خود را پنهان کنند. علاوه بر آن، کودکان با شنیدن این حرف ها، تصویر ضعیفی را از خودشان در ذهن درست می کنند. به یاد داشته باشید که حسادت بسیار شدید می تواند نشانه اضطراب عمیق کودک باشد. در جایی که حسادت کودک به طور مکرر در طول روز بروز می کند، ممکن است این احساسات نشانه عدم امنیت و عدم اعتماد به نفس وی باشد. اگر فکر می کنید علت حسادت کودک تان، اضطراب و عدم اعتماد به نفس است سعی کنید علت اصلی را شناسایی کنید.
علت را تشخیص دهید.
- حسادت در کودکان حتما علت خاصی دارد.
- در صورت بروز آن، با فرزند خود صحبت کنید.
- به نگرانی ها و دلایلی که می تواند باعث ایجاد چنین رفتاری در فرزند شما شده باشد توجه کنید.
- گوش دادن به ترس ها و نگرانی ها می توانند به کودک کمک کند تا بر حسادت خودش غلبه کند.
عواطف مثبت را عواطف منفی جایگزین کنید.
جایگزین کردن عواطف منفی با مثبت می تواند به کودکان در مقابله با حسادت کمک کند. شما باید فرزند خود را تشویق کنید که به جای داشتن احساس بد نسبت به دیگران بتواند اعتماد به نفس خودش را تقویت کرده و مهارت های بیشتری را آموزش ببیند.
نسبت به فرزند خود دلسوز باشید.
ممکن است فرزند شما رفتارهای منفی و نادرستی را از خودش بروز دهد اما در هر حال والدین باید نسبت به فرزندان خود دلسوز و پرشور باشند. کودک خود را مورد تنبیه یا مجازات قرار ندهید. حسادت در کودکان نشان می دهد که او با یک وضعیت عاطفی دشوار روبرو است و برای کمک به مقابله با آن نیاز به دلسوزی و کمک شما دارد.
اهمیت اشتراک گذاری را توضیح دهید.
برای هر کودک یادگیری اهمیت مراقبت و اشتراک گذاشتن وسایل بسیار مهم است. هنگامی که کودک یاد بگیرد وسایل خودش را با دیگر به اشتراک بگذارد، نه تنها به برقراری روابط اجتماعی کودک کمک می کند، بلکه ممکن است حسادت را از بین ببرد.
از مقایسه کردن دست بردارید.
مقایسه باعث ایجاد احساسات منفی در کودک می شود و او را بی ارزش می کند.
بنابراین، تحت هیچ شرایطی فرزند خود را با دیگران به خصوص دوستان و هم سن و سالانش مقایسه نکنید. هر کودکی در جایگاه خودش بی نظیر است و استعدادهای مختلفی دارد. پس به جای مقایسه کردن او با دیگران، به او کمک کنید مهارت های خودش را شناسایی و توسعه دهد و بر آن ها تسلط پیدا کند.
داستان های کلاسیک بخوانید.
داستان های کلاسیک همراه با پیام های اخلاقی زیادی وجود دارند که می توانند در بهبود و کاهش حس حسادت کودکان مفید و موثر باشند. این در حالی است که با خواندن داستان های آموزند حتی اگر شما روی پیام های اخلاقی آن تأکید نکنید، کودک شما در مراحل مهم رشد خود می تواند این پیام های اخلاقی را شناسایی کند و آن ها را یادبگیرد. سعی کنید به طور روزانه برای کودک خود داستان های را انتخاب کنید و آن ها را برای شان بخوانید.
ویژگی های منحصر به فرد کودک خود را تقویت کنید.
- هر کودک دوست دارد از والدین در مورد نقاط قوت خودش بشنود.
- صحبت کردن در مورد نقاط قوت کودکان باعث تقویت عزت و اعتماد به نفس او خواهد شد.
- شما باید در هر کودک براساس علایق و خلق و خوی خود یک ویژگی منحصر به فرد او را شناسایی و تقویت کنید.
کودکان را لوس نکنید.
طبیعی است که به عنوان والدین، فرزند خود را دوست داشته باشید.
اما در برخی موارد والدین با ستایش های گاه و بیگاه و بیش از اندازه آن ها را لوس می کنند. در این شرایط لوس کردن یک فرزند باعث حقارت و حسادت فرزندان دیگر شما می شود. به خصوص توصیه می شود از مقایسه عملکرد فرزندتان در مدرسه با خواهر و برادر یا دوستان وی خودداری کنید. انجام این کار می تواند باعث احساس خصومت و حسادت در بین فرزندان شود.
تربیت مثبت داشته باشید.
- از مواردی که ممکن است باعث ایجاد هر نوع حسادت در کودکتان می شود، دوری کنید.
- توصیه می شود که احساس عشق، اشتراک گذاری و محبت از سنین کودکی آموزش داده شود.
صحبت کردن در مورد حسادت با کودکان می تواند به آن ها کمک کند که روش بهتری برای کنار آمدن با احساسات خودشان پیدا کنند. حسادت در کودکان بسیار رایج است. اما اگر با روش مثبتی با آن برخورد شود، کودک یاد می گیرد بر آن غلبه کند. در صورتی با حسادت فرزندتان با مشکل روبرو هستید، می توانید از یک مشاور یا یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید.
آخرین دیدگاه‌ها