ویتامین B5، که به عنوان اسید پانتوتنیک شناخته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، یکی از هشت ویتامین B است که بدن برای حفظ سلامتی خودش به آن نیاز دارد. بدن برای تولید گلبول های قرمز سالم، ساخت چندین هورمون مهم و پردازش کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها حتما به این ویتامین نیاز دارد. همچنین این ویتامین در سلامت پوست و موی بدن نقش بسیار مهمی دارد. برای همین اغلب به ترکیب محصولات مراقبت از پوست و مو اضافه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
فواید ویتامین B5 برای بدن
اسید پانتوتنیک (B5) به حمایت از عملکرد مناسب سیستم عصبی، سیستم گوارشی و تولید گلبول‌های قرمز خون مورد نیاز برای رساندن اکسیژن به سراسر بدن کمک میکند. ویتامین B5 و مشتقات آن اغلب به محصولات زیبایی برای بهبود سلامت مو و پوست اضافه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
یکی از بزرگترین مزایای B5 این است که به راحتی در رژیم غذایی و انواع غذاها و مکمل ها یافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. برای همین احتمال بروز کمبود ویتامین B5 بسیار کم است. از طرفی مصرف آن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند فواید زیادی داشته باشد، از جمله:
کمک به دستگاه گوارش
بسیاری از مزایای ویتامین B5 را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان در نقش آن و تولید مولکولی به نام کوآنزیم A جستجو کرد. این مولکول نقش مهمی در تبدیل کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها به انرژی دارد. همچنین برای تولید ویتامین های A و D و بسیاری از فرآیندهای دیگر در بدن ضروری است.
کوآنزیم A در سنتز اسیدهای چرب نقش دارد و برای تبدیل غذاها به اسیدهای چرب و کلسترول مهم است. کوآنزیم A همچنین برای ایجاد اسفنگوزین، یک مولکول چربی مانند که به ارسال پیام های شیمیایی در داخل سلول های بدن کمک میکند، مورد نیاز است. کبد برای متابولیسم ایمن برخی داروها و سموم به کوآنزیم A نیاز دارد.
ویتامین B5 به حفظ سلامت سیستم گوارشی و به بدن در استفاده از سایر ویتامین ها به ویژه ویتامین B2 کمک میکند. ویتامین B2 در مدیریت استرس موثر است، اما هیچ مدرکی مبنی بر کاهش استرس پانتوتنیک اسید وجود ندارد.
فواید ویتامین B5 برای پوست
بسیاری از محصولات مراقبت از پوست از B5 به عنوان پانتنول استفاده میکنند که گاهی با اسید هیالورونیک به عنوان مرطوب کننده ترکیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. B5 هم به عنوان یک مرطوب کننده و یک نرم کننده عمل میکند که هر دو فرایند برای سلامت پوست بدن بسیار موثر هستند. برخی از مطالعات نشان داده اند که ویتامین B5 به عنوان یک مرطوب کننده بر روی پوست عمل میکند و روند بهبود زخم های پوستی را افزایش میدهد.
یکی دیگر از ترکیبات B5، دکسپانتنول، به عنوان یک درمان موضعی برای آرام کردن خارش ناشی از نیش حشرات، اگزما یا بثورات پوشک مفید است. حتی به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد مکمل ویتامین B5 می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند زخم های پوستی و علائم ناشی از لک های آکنه را بهبود بخشد.
یک مطالعه نشان داد که ویتامین B5 به درمان آکنه صورت کمک میکند و تعداد لکه های مربوط به آکنه را در صورت مصرف به عنوان یک مکمل غذایی کاهش میدهد. محققان پس از 12 هفته مصرف مکمل رژیم غذایی B5، به کاهش قابل توجهی در تعداد کل ضایعات اشاره کردند.
ویتامین B5 برای مو
ویتامین B5 به عنوان اسید پانتوتنیک یا پانتنول معمولاً به شامپوها و سایر محصولات مو اضافه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. به دلیل توانایی مرطوب کنندگی، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند بافت و ظاهر مو را بهبود بخشد، به خصوص موهایی که قبلاً در اثر حرارت یا درمان شیمیایی آسیب دیده اند.
سازندگان بسیاری از این محصولات ادعا میکنند که موها را تقویت میکنند. اما ویتامین B5 نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند ریزش مو را معکوس کند. بررسی ها نشان میدهد که گزینه های درمانی که شامل پانتنول باشند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند موها را ضخیم و تقویت کند.
کاهش دهنده کلسترول
مطالعات نشان داده اند که بدن از ویتامین B5 برای متابولیسم کلسترول استفاده میکند که ممکن است با کاهش کلسترول و کلسترول LDL همراه باشد. با این اطلاعات، محققان شروع به بررسی استفاده از ترکیبات B5 برای درمان هیپرلیپیدمی (کلسترول بالا) کرده‌اند. این دوره مدیریت فقط باید تحت نظارت پزشکی دنبال شود.
بهبود سطح انرژی و خلق و خو
ویتامین B5 به معنای واقعی کلمه برای بدن شما برای تولید و استفاده از انرژی ضروری است. متابولیسم از کوآنزیم A محصول B5 برای تبدیل کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها به انرژی قابل استفاده استفاده میکند. بدون این انتقال دهنده عصبی حیاتی، عملکرد ذهنی و تحرک مناسب غیرممکن خواهد بود. کوآنزیم A نقش های بسیاری در بدن دارد، اما با تولید هِم، یکی از اجزای هموگلوبین، که اکسیژن را از طریق خون شما به سلول‌های شما نیرو میدهد، بر انرژی و خلق و خوی تأثیر می‌گذارد.
روماتیسم مفصلی
برخی از محققان دریافته اند که افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید سطوح پایین تری از ویتامین B5 دارند. با این حال، شواهد بیشتری برای تایید این موضوع باید صورت بگیرد.
ویتامین B5 برای آدرنال
ویتامین B-5 یک عامل کلیدی در تولید هورمون آدرنال و یک عنصر حیاتی در فرمول حمایت از آدرنال ما است. اسید پانتوتنیک از سلامت و عملکرد غدد آدرنال شما حمایت میکند، که به ویژه برای کمک به بدن در مدیریت استرس مهم هستند.
منابع ویتامین B5
نام “پانتوتنیک اسید” از ریشه یونانی pantos به معنای “همه جا” گرفته شده است. از آنجایی که اسید پانتوتنیک (ویتامین B5) برای تمام سلول های زنده ضروری است، تقریباً در هر منبع غذایی یافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در حالی که اکثر B5 از رژیم غذایی شما تامین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، حتی باکتری های موجود در دستگاه گوارش شما نیز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند این ویتامین را تولید کنند!
ویتامین B5 محلول در آب است، بنابراین هر مقدار اضافی که بدن شما نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند از آن استفاده کند به ادرار منتقل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. برای همین در بدن ذخیره نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این نشان میدهد که بدن ما برای حفظ سطح B5 به یک منبع غذایی ثابت نیاز دارد.
مقداری ویتامین B5 تقریباً در هر منبع غذایی گیاهی یا حیوانی یافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. غذاهای غنی از B5 عبارتند از:
- ماهی: ماهی قزل آلا و صدف.
- حبوبات: عدس، نخود خرد شده و سویا.
- محصولات لبنی: زرده تخم مرغ، شیر، ماست و فرآورده های شیر.
- سبزیجات: قارچ، آووکادو، کلم بروکلی، سیب زمینی شیرین، ذرت، گل کلم، کلم پیچ و گوجه فرنگی.
- گوشت: گوشت مرغ، اردک بوقلمون، گوشت گاو و به خصوص اندام های حیوانی مانند جگر و کلیه.
- غلات: نان و غلات سبوس دار. غلات کامل منبع خوبی از ویتامین B5 هستند، اما آسیاب کردن آنها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند تا 75 درصد از محتوای B5 را حذف کند.
سایر منابع ویتامین B5 شامل بادام زمینی، تخمه آفتابگردان، جوانه گندم، ژل رویال و بلغور جو دوسر است.
مکمل های ویتامین B5
در حالی که یک رژیم غذایی متعادل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند اکثر نیازهای B5 را برآورده کند، تحقیقات نشان میدهد که برخی از افراد، از جمله زنانی که از داروهای ضد بارداری خوراکی استفاده میکنند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند مکمل آن را مصرف کنند. ویتامین B5 به‌عنوان یک مکمل یا به‌عنوان بخشی از یک کمپلکس B حاوی تعادلی از ویتامین‌های مختلف B موجود است.
کمبود ویتامین B5
از آنجایی که ویتامین B5 در موادهای غذایی فراوانی یافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، کمبود آن به ندرت رخ میدهد. اکثر علائم ناشی از کمبود B5 از مطالعات آزمایشگاهی القایی ناشی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و ممکن است شامل سردرد، خستگی و گزگز دست و پا باشد.
کمبود B5 می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث افزایش حساسیت به انسولین شود. در موش ها، کمبود ویتامین B5 منجر به تحریک پوست و خاکستری شدن خز شد، اما با تجویز اسید پانتوتنیک این وضعیت از بین رفت. با این حال، طبق گفته دانشگاه ایالتی اورگان، در انسان، شواهدی وجود ندارد که مصرف اسید پانتوتنیک به عنوان مکمل یا استفاده از شامپوهای حاوی پانتوتنیک اسید بتواند از رنگ مو جلوگیری یا آن را احیا کند.
کارشناسان مصرف روزانه ویتامین B5 را توصیه میکنند:
- نوزادان 0-6 ماه – 1.7 میلی گرم در روز
- نوزادان 7 تا 12 ماه – 1.8 میلی گرم در روز
- خردسالان 1 تا 3 سال – 2 میلی گرم در روز
- کودکان 4-8 سال – 3 میلی گرم در روز
- کودکان 9-13 ساله – 4 میلی گرم در روز
- مردان و زنان 14 سال و بالاتر – 5 میلی گرم در روز
- زنان در دوران بارداری – 6 میلی گرم در روز
- زنان در دوران شیردهی – 7 میلی گرم در روز
ویتامین B5 محلول در آب است و از طریق ادرار دفع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. بدن ما آن را ذخیره نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و ما باید هر روز آن را مصرف کنیم تا منابع را دوباره برای بدن خود تامین کنیم.
عوارض جانبی و اقدامات احتیاطی هنگام مصرف ویتامین B5
از آنجایی که B5 محلول در آب است، احتمال بروز مسمومیت ناشی از مصرف زیاد آن خیلی کم است. هر میزان B5 که توسط بدن استفاده نشود از طریق ادرار دفع خواهد شد. در حالی که چند تداخل دارویی شناخته شده وجود دارد، مکمل B5 ممکن است اثربخشی داروهای خاصی مانند تتراسایکلین، رقیق‌کننده‌های خون یا مهارکننده‌های کولین استراز را که در برخی از درمان‌های آلزایمر استفاده می‌شوند، تغییر دهد.
سخن آخر
با چنین طیف گسترده ای از نقش ها در هر سلول بدن، ویتامین B5 برای عملکرد زندگی ضروری است. B5 بیشتر برای حمایت از پوست و موی سالم شناخته شده است، اما برای سیستم گوارش، انرژی و تعادل کلسترول نیز مفید است. این ویتامین B را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان تقریباً در هر منبع غذایی گیاهی و حیوانی و همچنین مکمل ها و مولتی ویتامین های B کمپلکس یافت. کمبود B5 بسیار نادر است، اما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند شامل سردرد، خستگی، و گزگز دست و پا باشد.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/219601
https://drbrighten.com/all-about-vitamin-b5/
آخرین دیدگاه‌ها