پستان از چهار بافت اصلی ساخته شده است که شامل بافت چربی، مجاری شیر، غدد و بافت همبند می باشد. بافت چربی در معرض نوسانات حجم شیر قرار دارد که می تواند باعث التهاب پستان و در اغلب موارد همراه با احساس درد شدید و یا حساسیت پستان شود. سایر تغییرات بافت پستان هم می تواند منجر به تورم و التهاب پستان شوند.
- التهاب با درد پستان، سوزش، قرمزی و به ندرت با تب و لرز همراه است.
- ماستیت، التهاب بافت پستان است که بعضی اوقات منجر به عفونت می شود.
- التهاب پستان، بیشتر از همه در زنان شیرده (ماستیت شیر دهی) تأثیر می گذارد.
- اما ماستیت در زنانی که شیر نمی دهند و حتی در مردان هم می تواند رخ دهد.
التهاب پستان بیشتر در شش هفته اول پس از زایمان دیده می شود، اما ممکن است در طول دوران شیر دهی نیز اتفاق بیفتد.
اما شیر دهی در صورت وجود این عارضه باید ادامه پیدا کند. به طور کلی هیچ خطری برای نوزاد ایجاد نمی کند و باعث انتقال باکتری از شیر مادر به نوزاد نمی شود.
با این حال، برخی از نوزادان ممکن است از طعم شیر پستان آلوده، احتمالاً به دلیل افزایش مقدار سدیم آن بیزار باشند. با درمان زودرس ماستیت و ادامه شیر دهی می توان از بروز عوارض جانبی مانند آبسه جلوگیری کرد.
مطالعه بیشتر: شایع ترین اختلالات پستان
علت التهاب پستان
شیری که در پستان باقی مانده است دلیل اصلی این عارضه است. دلایل دیگر آن عبارتند از:
مجرای شیر مسدود شده
اگر پستان در هنگام تغذیه کودک به طور کامل از شیر تخلیه نشود، ممکن است یکی از مجاری شیر مسدود شوند. انسداد مجاری پستان باعث تجمع شیر و ایجاد التهاب و عفونت پستان می شود.
این وضعیت باعث حساسیت موضعی در پستان، سفتی و یا قرمزی پستان می شود و احتمال دارد یک توده یک میلی متری دردناک و سفید روی نوک پستان دیده شود.
به نظر می رسد علت اصلی آن رشد بیش از حد بافت پستان یا تجمع ذرات یا مواد چربی باشد.
در این مواقع شیر دهی مکرر، استفاده از کیسه های آب گرم، دوش گرفتن و اغلب ماساژ دادن منطقه آسیب دیده به سمت نوک سینه می تواند در کاهش التهاب مفید باشد. باید از پوشیدن لباس و کرست تنگ خودداری شود.
مطالعه بیشتر: علت سفتی نوک پستان
ورود باکتری
باکتری هایی که در سطح پوست و دهان کودک شما وجود دارد، می توانند از طریق ترک در پوست نوک سینه یا از طریق باز شدن مجرای شیر وارد مجاری شیر شوند.
- شیری که در پستان باقی مانده است می تواند، زمینه پرورش باکتری ها را فراهم می کند.
- نوک سینه ها ممکن است نشانه اولیه بیماری التهاب پستان باشد.
برفک
برفک (عفونت مخمر) می تواند در دهان کودک ایجاد شود و به نوک سینه ها و مجاری پستان مادر انتقال یابد.
در صورت بروز علائم زیر ممکن است دچار عفونت مخمر شوید.
- درد شدید پستان در بین تغذیه کودک
- نوک سینه هایی که قرمز به نظر می رسند.
- درد در ناحیه نوک سینه در حین و بعد از شیر دهی
- اگر علایمی از ورم پستان دارید که به رغم درمان از بین نمی روند.
این وضعیت همچنین می تواند با شروع ناگهانی درد یا سوزش در هنگامی شیر دهی، شروع شود.
اگر زن علائم عفونت مخمر داشته باشد، باید هر دو نوک سینه و دهان کودک باید برای عفونت برفک بررسی شوند.
درمان برفک مستلزم این است که هم شما و هم کودک تحت درمان قرار بگیرید، حتی اگر کودک شما علائمی نداشته باشد.
مطالعه بیشتر: عفونت قارچی زیر پستان
عوامل خطر التهاب پستان
ناهنجاری های دهان در نوزادان (به عنوان مثال شکاف لب یا کام) ممکن است منجر به تروما به نوک سینه شود و خطر التهاب پستان را افزایش دهد.
عوامل خطر برای التهاب پستان شامل موارد زیر است:
- سیگار
- تغذیه نادرست
- کاشت یا پروتز پستان
- کرست سفت یا محکم
- سیستم ایمنی بدن ضعیف
- خستگی بیش از حد و استرس
- تراشیدن موهای اطراف نوک سینه
- سابقه التهاب پستان در هنگام شیر دهی
- روش نادرست شیر دهی و ایستاده شیر دادن
- نوک سینه های پوسته پوسته شده یا ترک خورده
-
آسیب به نوک سینه، مانند سوراخ شدن یا وضعیت پوستی مانند اگزما
علائم التهاب پستان
علائم التهاب پستان می تواند به طور ناگهانی ظاهر شود. این ها شامل موارد زیر است:
- تب
- احساس بیماری
- ضخیم شدن بافت یا توده پستان
- احساس درد شدید پستان موقع لمس
- قرمزی پوست، اغلب به صورت دایره ای شکل
- درد یا احساس سوزش به طور مداوم یا هنگام شیر دهی
انواع التهاب پستان
ورم پستان می تواند بدون عفونت یا همراه با آن بروز کند. اگر التهاب بدون عفونت باشد، معمولاً در اثر ترشح شیر ایجاد می شود.
التهاب ناشی از شیر باقی مانده در پستان منجر به التهاب و عفونت به طور همزمان می شود که شیوع بیشتری دارد.
چون شیر راکد محیطی را فراهم می کند که باکتری ها ممکن است در آن رشد کنند.
مطالعه بیشتر: شایع ترین علل درد نوک سینه
تشخیص التهاب پستان
برای تشخیص، پزشک معاینه فیزیکی کاملی را انجام می دهد و در مورد علائم سؤالاتی از بیمار می پرسد.
اگر بیمار مبتلا به عفونتی بود که با درمان بهبود نمی یابد، ممکن است پزشک آزمایش کشت شیر مادر را انجام دهد. برای انجام آن، فرد یک نمونه کوچک از شیر پستان آسیب دیده خود را روی یک سواب استریل فشار می دهد. نتایج کشت به پزشک کمک می کند تا علت را تشخیص داده و باکتری های خاصی که باعث عفونت می شوند را پیدا کرده و آن را درمان می کند.
در بعضی موارد، بیش از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک برای درمان عفونت پستان نیاز می باشد. اگر بیماری با آنتی بیوتیکی درمان نشود، ممکن است از نتایج کشت برای یافتن مؤثرترین آنتی بیوتیک استفاده گردد.
یک شکل نادر از سرطان سینه (سرطان التهابی پستان) همچنین می تواند باعث قرمزی و التهاب شود که در ابتدا می تواند با بیماری التهاب پستان اشتباه گرفته شود. پزشک ممکن است ماموگرافی یا سونوگرافی یا هر دو را برای تشخیص این دو از هم دیگر توصیه کند.
اگر علائم و نشانه ها حتی بعد از اتمام دوره آنتی بیوتیک ادامه یابد، ممکن است به بیوپسی برای تایید یا رد کردن تشخیص سرطان سینه نیاز داشته باشد. اما ابتلا به التهاب پستان خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی دهد.
عوارض التهاب پستان
- یكی از شایع ترین عوارض ورم پستان، قطع شیر دهی است. اما با توجه به فواید شیر مادر شما باید به شیر دهی خود ادمه دهید.
- این عارضه در صورت عدم درمان یا به دلیل مجرای مسدود شده، می تواند باعث ایجاد مجموعه چرکی (آبسه) در پستان شود.
علائم آبسه پستان شامل موارد زیر است:
- ناحیه ای قرمز رنگ روی پستان
- علائم شبیه آنفولانزا که رو به وخامت باشد.
- برآمدگی پستان که سخت و دردناک می باشد.
آبسه را می توان با سونوگرافی تشخیص داد و معمولا برای تخلیه به جراحی نیاز دارد. برای جلوگیری از این عارضه، به محض بروز علائم التهاب پستان با پزشک مشورت کنید.
درمان التهاب پستان
درمان التهاب پستان، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آنتی بیوتیک ها
در صورت ابتلا به عفونت، معمولاً یک دوره 10 روزه آنتی بیوتیک مورد نیاز است. مهم است که تمام داروهای طبق دستور پزشک مصرف شود تا احتمال بازگشت بیماری به حداقل برسد. اگر التهاب پستان بعد از مصرف آنتی بیوتیک برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
مسکن ها
پزشک ممکن است یک مسکن بدون نسخه را تجویز کند.
در صورت ابتلا به التهاب پستان، ادامه شیر دهی بی خطر است. شیر دهی در حقیقت به پاکسازی عفونت کمک می کند.
برای کمک و پشتیبانی مداوم، پزشک می تواند فرد را به یک مشاور شیر دهی ارجاع دهد.
پیشگیری التهاب پستان
پیشنهادات مربوط به تنظیم روش های شیر دهی ممکن است شامل موارد زیر شود:
- آسپرین مصرف نشود.
- موقعیت های شیر دهی تغییر یاید.
- از لباس یا کرست تنگ استفاده نشود.
- ماساژ پستان برای هرگونه انسداد لازم است.
- استراحت کافی و مصرف مایعات زیاد، ضروری است.
- در هنگام شیر دهی از ناحیه آسیب دیده به سمت نوک سینه ، ماساژ داده شود.
- در صورت استفاده از پروتزهای موقت، باید آن ها را مرتب تعویض کرد تا خشک و تمیز شوند.
- از پر شدن طولانی مدت پستان ها با شیر جلوگیری شود و پستان ها به موقع تخلیه شود.
- قبل از شیر دادن به کودک، یک دستمال مرطوب را حدود 15 دقیقه روی پستان آسیب دیده قرار گیرد. این کار را حداقل 3 بار در روز انجام شود. چون باعث افزایش جریان شیر در پستان می شود.
- اگر عفونت از پستان آلوده تخلیه شد، باید نوک پستان را به آرامی شست و کامل خشک کرد. یک پد یکبار مصرف روی پستان و زیر کرست قرار گیرد تا ترشحات را جذب کند.
- گرم کردن پستان با کیسه های گرم قبل از تغذیه باعث تحریک جریان شیر و تسکین درد و التهاب می شود. اگر از بسته های یخ استفاده می شود، باید یخ را روی کرست یا لباس قرار گیرد. یخ را نباید مستقیماً روی پوست لخت قرار داد.
برای جلوگیری از عوارض التهاب پستان بهتر است راهکار های زیر را رعایت شود:
- در هنگام تغذیه، موقعیت شیر دادن تغییر کند.
- کودک در حین تغذیه کاملا به پستان چسبیده باشد.
- در هنگام شیر دادن شیر به طور کامل از پستان تخلیه شودد.
- هنگام تغذیه به کودک اجازه دهید قبل از تغییر دادن پستان، یک پستان را کاملاً خالی کند.
