کبودی های بدون علت مشخص تا حدودی ممکن است نگران کننده باشند. در برخی شرایط کبودی هایی که بدون عتل مشخصی بروز می کنند ممکن است نشان دهنده بیماری زمینه ای باشند. کبودی یک واکنش معمولی به آسیب یا صدمه ای مانند سقوط، بریدگی یا برخورد با چیزهای سخت است. این صدمات می تواند باعث پارگی رگ های خونی نزدیک سطح پوست شود. خون رگها به بافتهای زیر پوست نشت کرده و در آنجا محبوس شده و کبودی ایجاد می کند.
همچنین طبیعی است که با افزایش سن کبودی بیشتری را تجربه کنید. چون پوست نازک تر و ظریف تر می شود، بنابراین حتی یک آسیب جزئی می تواند باعث کبودی شود.
علاوه بر این، مصرف برخی داروها نیز می تواند احتمال کبودی را افزایش دهد. اینها شامل NSAID) ها (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند Motrin و Aleve، داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون)، استروئیدها، آسپرین، داروهای ضدافسردگی، آنتی بیوتیک ها، شیمی درمانی و مکمل هایی مانند ویتامین E و جینکو بیلوبا است.
اما اگر دچار کبودی های زیادی بدون علت مشخص شده اید، احتمال دارد علامت یک بیماری جدی مانند بیماری کبد یا کلیه یا حتی سرطان باشد. بسیار مهم است که در صورت بروز کبودی بدون دلیل، فوراً با پزشک مشورت کنید به خصوص اگر علائم دیگری مانند کاهش وزن ناخواسته، خستگی یا تب با درجه پایین دارید.
برخی از دلایل احتمالی که ممکن است منجر به کبودی ها شوند، عبارتند از:
کمبود ویتامین و کبودی های بدون علت مشخص
یک سوال مهم که باید از پزشک خود بپرسید این است که “آیا باید به متخصص خون مراجعه کنم؟” هماتولوژیست نوعی پزشک متخصص اختلالات خونریزی است. اگر کبودی مکرر بدون هیچ گونه ضربه، خونریزی از نواحی دیگر بدن مانند بینی یا دستگاه گوارش دارید، یا اگر آزمایش خون ناهنجاری های خاصی را نشان داد، باید برای بررسی بیشتر به متخصص خون مراجعه کنید.
علائم شایع کمبود ویتامین ها، عبارتند از:
- خستگی
- خون در مدفوع
- از دست دادن دندان
- وجود خون در ادرار
- تغییرات خلق و خوی
- التهاب یا خونریزی لثه
- موهایی به شکل چنگک
- کبودی و خونریزی بدون دلیل و آسان
برخی ویتامین ها مانند ویتامین C و K برای لخته شدن و بهبود خون مهم هستند. در صورت کمبود این ویتامین ها، شاید به راحتی دچار کبودی شوید، زیرا احتمال دارد خون آنطور که باید لخته نشود. اگر کمبود ویتامین دارید، آزمایش خون آن را نشان می دهد. درمان شامل خوردن رژیم غذایی متنوع تر و مصرف مکمل های ویتامین است.
بیماری کبدی و کبودی های بدون علت مشخص
علائم برخی از بیماری های کبدی که ممکن است منجر به بروز کبودی شوند، عبارتند از:
- گیجی
- خستگی
- مدفوع تیره
- استفراغ خونی
- التهاب در شکم
- کبودی بدون دلیل
- بزرگ شدن سینه ها
- زرد شدن پوست و چشم
- لکه های قرمز روی پوست
کبد عملکردهای زیادی از جمله کمک به هضم، دفع مواد زائد از بدن و تولید پروتئین های خاص دارد. یک نوع پروتئین ساخته شده توسط کبد، عامل لخته شدن است. عوامل انعقادی به پیشگیری و توقف خونریزی کمک می کند. اگر کبد به درستی کار نکند، فاکتورهای انعقادی کافی ایجاد نمی شود و این شما را مستعد کبودی و خونریزی می کند.
علل مختلفی برای بیماری های کبدی مانند هپاتیت وجود دارد. در صورت مشکوک بودن به اختلال کبدی با پزشک مشورت کنید. درمان بیماری کبد بستگی به علت آن دارد، اما به طور کلی شامل اجتناب از مصرف الکل و عدم مصرف هرگونه دارویی است که می تواند آسیب بیشتری به کبد وارد کند. اگر بیماری کبد شدید باشد، پیوند کبد ضروری است.
بیماری کلیوی
علائم برخی از بیماری های کلیوی که ممکن است منجر به بروز کبودی شوند، عبارتند از:
- گیجی
- خارش
- خستگی
- کبودی آسان
- کاهش ادرار
- ادرار کف آلود
- فشار خون بالا
- وجود خون در ادرار
- التهاب در مچ و ساق پا
یکی از وظایف کلیه ها کمک به عملکرد طبیعی پلاکت ها است. پلاکت ها نوعی سلول خونی هستند که از خونریزی پیشگیری می کنند. در بیماری کلیوی، پلاکت ها به درستی کار نمی کنند و باعث کبودی آسان می شوند.
اگر علائم بیماری کلیوی را دارید، با پزشک خود مشورت کنید. آنها آزمایش خون و ادرار را برای بررسی عملکرد صحیح کلیه ها انجام می دهند. در صورت مشکوک بودن به بیماری کلیوی، احتمال دارد سونوگرافی یا سی تی اسکن کلیه برای تعیین علت مورد نیاز باشد.
درمان بیماری کلیوی شامل رفع هر گونه مشکل برگشت پذیر مانند برداشتن سنگ کلیه است که می تواند به کلیه ها آسیب برساند، همچنین باید از موادی که می توانند باعث آسیب بیشتر شوند، مانند الکل اجتناب کنید.
در بیماری کلیوی بسیار طولانی مدت یا شدید، احتمال دارد درمانی به نام دیالیز مورد نیاز باشد. دیالیز خون را از بدن خارج می کند، از طریق دستگاهی که درست مانند کلیه کار می کند، فیلتر می شود و سپس به بدن باز می گردد. در برخی موارد، پیوند کلیه شاید ضروری باشد.
بیماری فون ویلبراند
بیماری فون ویلبراند (VWD) شایع ترین اختلال خونریزی ارثی است که تعداد کمی از جمعیت را درگیر می کند. افراد مبتلا به VWD کمبود فاکتور فون ویلبراند دارند، این فاکتور پروتئینی است که از خونریزی پیشگیری کرده و آن را متوقف می کند. بنابراین بدن این افراد راحت تر کبود می شود. زنان و مردان ممکن است به VWD مبتلا شوند. اما زنان باید با پزشک خود مشورت کنند زیرا باعث پریودهای بسیار طولانی می شود.
علائم این بیماری عبارتند از:
- خون دماغ
- خون در مدفوع
- کبودی بدون دلیل
- خونریزی راحت تر
- دوره های قاعدگی سنگین
- خونریزی شدید پس از زایمان
- خونریزی بعد از عمل دندانپزشکی
درمان شامل اجتناب از هرگونه فعالیتی است که خطر خونریزی را افزایش می دهد. همچنین احتمال دارد به دارو نیاز باشد، به ویژه اگر مجبور به جراحی هستید یا خونریزی شدید دارید.
سرطان خون (سرطان خون، لنفوم، میلوم)
به گفته انجمن لوسمی و لنفوم، سرطان خون بر سلول های خونی تأثیر می گذارد و تقریباً 10 درصد از کل سرطان ها در ایالات متحده را تشکیل می دهد. این سرطان ها منجر به سطوح پایین پلاکت ها که باعث می شود به راحتی دچار کبودی شوید یکی از علائم بارز سرطان خون است.
در صورت بروز علائم سرطان خون، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. درمان می تواند شامل شیمی درمانی، اشعه و پیوند مغز استخوان باشد.
سندرم کوشینگ
سندرم کوشینگ اختلالی است که در اثر سطح بالای هورمون کورتیزول در بدن ایجاد می شود. احتمال دارد به دلیل وجود تومور در غدد فوق کلیوی یا غده هیپوفیز در مغز ایجاد شود. استفاده طولانی مدت از داروهایی که دارای اجزای شبه کورتیزول هستند مانند استروئیدها نیز می تواند منجر به سندرم کوشینگ شود.
با گذشت زمان، سطح بالای کورتیزول می تواند منجر به اختلالات جدی مانند دیابت، فشار خون بالا، پوکی استخوان، اضطراب و افسردگی شود.
علائم این وضعیت عبارتند از:
- خستگی
- علائم کشش
- میل جنسی پایین
- کبودی بدون دلیل
- افزایش فشار خون
- آکنه روی صورت
- چرخه قاعدگی نامنظم در زنان
- افزایش موهای صورت و بدن در زنان
- افزایش وزن در نواحی خاصی از بدن (قسمت میانی، صورت، ناحیه بین شانه ها)
درمان بستگی به علت آن دارد. اگر سندرم کوشینگ مربوط به دارو باشد، پزشک دوز داروهای را تنظیم می کند. اگر علت آن تومور باشد، معمولاً جراحی لازم است، اگرچه احتمال دارد دارو نیز توصیه شود.
هموفیلی
پزشک احتمال دارد برخی از اقدامات اولیه خون را درخواست کند، سپس برای انجام آزمایش خون بیشتر به آنجا مراجعه کنید. هموفیلی یک بیماری ارثی است که توانایی لخته شدن خون را مختل کرده و منجر به کبودی مکرر می شود. شدت هموفیلی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. این در درجه اول مردان را تحت تأثیر قرار می دهد.
دو نوع هموفیلی وجود دارد: هموفیلی A و هموفیلی B. هر دو نوع علائم مشابهی دارند اما توسط ژن های مختلف در بدن ایجاد می شود.
اکثر افرادی که هموفیلی دارند در بدو تولد به آن مبتلا شده اند. اما در موارد بسیار نادر، افراد بعداً در زندگی دچار هموفیلی می شوند که بدن آنتی بادی هایی تولید می کند که به عوامل انعقادی خون حمله می کنند. به این نوع هموفیلی خود ایمنی می گویند.
با دارویی به نام emicizumab که توانایی لخته شدن خون را بهبود می بخشد، می توان از خونریزی ناشی از هموفیلی پیشگیری کرد. درمان جایگزین – تزریق فاکتورهای انعقادی در وریدها – نیز احتمال دارد توصیه شود. در افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی و هموفیلی، شاید پیوند کبد مورد نیاز باشد.
سندرم Ehlers-Danlos
سندرم Ehlers-Danlos (EDS) یک بیماری ارثی است که بر بافت همبند مانند تاندون ها و رباط ها تأثیر می گذارد که می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
انواع مختلفی از EDS وجود دارد و کبودی آسان تا حدی در همه آنها ایجاد می شود. بافت همبند در داخل و اطراف عروق خونی قرار دارد و حمایت و محافظت را ارائه می دهد. در EDS، این بافت ضعیف است، بنابراین رگ های خونی به راحتی آسیب می بینند. از آنجا که بافت همبند در سراسر بدن ما قرار دارد، افراد مبتلا به EDS می توانند طیف وسیعی از علائم را داشته باشند.
علائم این سندرم، عبارتند از:
- خستگی
- سرگیجه
- درد مفاصل
- پوست کشیده
- پوست شکننده
- ترمیم ضعیف زخم
- بدن به راحتی کبود می شود.
- مشکلات گوارشی مانند سوزش سر دل، یبوست و درد شکم
- تحرک بیش از حد مفصل (قادر به حرکت دادن مفاصل خود با سهولت بیشتر از سایر موارد هستید که همچنین به عنوان “دو مفصلی” شناخته می شود)
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد. درمان EDS بر تسکین علائم مانند درد مفاصل و بهبود عملکرد مفاصل متمرکز است. این شامل درمان فیزیکی و شغلی، تغییر شیوه زندگی و داروهای ضد درد مانند استامینوفن (تیلنول) و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (Advil و Aleve) است.
ترومبوسیتوپنی ایمنی
ترومبوسیتوپنی ایمنی (ITP) یک اختلال خونریزی است که در آن خون به درستی لخته نمی شود. این به دلیل سطح پایین پلاکت ها در خون است. هنگامی که سطح پلاکت پایین باشد، به راحتی دچارکبودی می شوید.
ITP می تواند در اثر عفونت ایجاد شود. هنگام پاسخ به عفونت، سیستم ایمنی احتمال دارد به اشتباه به پلاکت ها حمله کرده و منجر به ITP شود. این بیماری می تواند حاد باشد ( برطرف شود) یا می تواند مزمن باشد (در طول زندگی ادامه دارد).
برخی موارد ITP آنقدر جزئی هستند که شاید تشخیص داده نشوند. همچنین موارد شدیدی وجود دارد که می تواند منجر به وضعیت خطرناک و جدی شود، مانند خونریزی مغزی، که یک وضعیت اورژانسی است.
علائم آن، عبارتند از:
- کبودی آسان
- خونریزی از دهان
- خونریزی شدید قاعدگی
- خونریزی بینی بدون دلیل
- لکه های قرمز زیر پوست
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
درمان ITP احتمال دارد شامل داروهای تجویزی برای افزایش تولید پلاکت، استروئیدها و تزریق ایمونوگلوبولین باشد که به افزایش تولید پلاکت کمک می کند. در برخی موارد، جراحی برداشتن طحال به عنوان راهی برای بهبود تعداد پلاکت ها توصیه می شود. پزشک همچنین می تواند تغییر شیوه زندگی، مانند اجتناب از ورزش های تماسی، را برای مدیریت علائم توصیه کند.
علل احتمالی دیگر کبودی بدون دلیل مشخص
برخی از رایج ترین داروهای بدون نسخه، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، می توانند با کبودی و خونریزی همراه باشند. همچنین مکمل هایی مانند ویتامین E و جینکو بیلوبا می توانند خطر خونریزی و کبودی را افزایش دهند. این دلیل که داروی به عنوان “طبیعی” به بازار عرضه می شود به این معنی نیست که بدون خطر است.
تعدادی از بیماری های دیگر می توانند باعث کبودی بدون دلیل شوند. این شامل:
- آمیلوئیدوز
- بیماری گوچر
- سندرم مارفان
- اختلالات خود ایمنی
- ترومبوز ورید عمقی
- سندرم فعال سازی ماکروفاژ
- تلانژکتازی هموراژیک ارثی
- Osteogenesis imperfecta
- لنفوهیستیوسیتوز هموفاگوسیتیک
در کبودی های بدن چه زمان با پزشک تماس بگیریم؟
اگر کبودی غیرقابل توضیح دارید، باید مراقب سایر علائم که می تواند نشانه بیماری جدی تری است، باشید. در صورت داشتن موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- سرگیجه
- تنگی نفس
- عرق شبانه
- خستگی شدید
- سرفه یا استفراغ خون
- التهاب در پاها یا بازوها
- خونریزی بیش از حد بینی
- وجود خون در مدفوع یا ادرار
- کاهش وزن یا افزایش وزن بدون دلیل
- سایر تغییرات پوستی مانند خارش یا تغییر رنگ
- تب درجه پایین یا تب که احتمال دارد مداوم باشد.
اگر موارد زیر را دارید، باید به اورژانس بروید:
- گیجی
- تب شدید
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- خونریزی کنترل نشده
- از دست دادن هوشیاری
- کبودی متورم، دردناک، گرم یا بسیار قرمز
- ناتوانی در جابجایی ناحیه ای که کبودی در آن قرار دارد.
آخرین دیدگاهها