حساسیت به بادام زمینی

حساسیت نسبت به بادام زمینی (Peanut allergy) یکی از شایع ترین دلایل حملات شدید آلرژی است. علائم حساسیت به بادام زمینی حتی می توانند زندگی فرد را نیز به خطر بی اندازند. برای برخی از افراد دچار حساسیت به بادام زمینی، حتی مقادیر بسیار کمی از بادام زمینی نیز می تواند یک واکنش جدی و خطرناک را ایجاد کند. حساسیت به بادام زمینی در کودکان رو به افزایش است. حتی اگر شما یا فرزندان شما فقط یک بار دچار واکنش حساسیتی خفیف نسبت به بادام زمینی شده باشید بازهم در میان گذاشتن این موضوع با پزشک اهمیت زیادی خواهد داشت. زیرا ممکن است در آینده دچار واکنش های حساسیت جدی تری شوید.

علت حساسیت بادام زمینی

این حساسیت هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه پروتئین های بادام زمینی را ماده ای مضر تشخیص داده و نسبت به آن واکنش نشان می دهد. تماس مستقیم یا غیرمستقیم با بادام زمینی باعث می شود تا سیستم ایمنی بدن مواد شیمیایی را داخل جریان خون ترشح کند که باعث بروز علائم حساسیت می شود.

قرار گرفتن در معرض بادام زمینی ممکن است به روش های گوناگونی اتفاق بیفتد:

• تماس مستقیم. شایع ترین علت آن، خوردن بادام زمینی یا غذاهای حاوی بادام زمینی است. گاهی اوقات تماس مستقیم پوست با بادام زمینی نیز می تواند باعث بروز واکنش حساسیتی در فرد شود.
• تماس ناخواسته. این تماس با بادام زمینی ممکن است به صورت ناخواسته اتفاق بی افتد. این اتفاق زمانی می افتد که فرد بدون آگاهی غذا یا خوردنی مصرف می کند که حاوی بادام زمینی است.
• استنشاق. در صورت استنشاق گرد و غبار یا ذرات معلق در هوا حاوی بادام زمینی، بازهم فرد ممکن است دچار واکنش حساسیتی شود. ذرات معلق آرد بادام زمینی یا روغن بادام زمینی از جمله مواردی است که در اثر استنشاق این علائم را به وجود می آورد.

عوامل خطر حساسیت به بادام زمینی

هنوز مشخص نیست که چرا برخی از افراد دچار این نوع از حساسیت می شوند. با این حال، افرادی که عوامل خطر خاصی دارند احتمال ابتلای آن ها بیشتر از دیگران است.

این عوامل خطر شامل موارد زیر می شود:

• سن. آلرژی های غذایی بیشتر در کودکان، به ویژه کودکان نوپا و نوزادان شایع است. البته با بزرگ تر شدن کودک، سیستم گوارش او نیز بالغ شده و بدن فرد نسبت به غذاهایی که قبلاً باعث ایجاد حساسیت می شد واکنش کمتری نشان خواهد داد.
• حساسیت به بادام زمینی در گذشته. برخی از کودکان با افزایش سن علائم حساسیت به بادام زمینی نیز در آن ها از بین خواهد رفت. با این حال برخی از کودکان بهبود یافته ممکن است در آینده مجدداً دچار علائم حساسیت به بادام زمینی شوند.
• حساسیت های دیگر. اگر در حال حاضر نسبت به غذایی حساسیت دارید، احتمال حساسیت شما به غذاهای دیگر نیز افزایش خواهد یافت. به همین ترتیب داشتن نوع دیگری از آلرژی مثل تب یونجه خطر ابتلا به حساسیت های غذایی در فرد را افزایش می دهد.
• حساسیت دیگر اعضای خانواده. در صورتی که حساسیت های غذایی دیگر در بین اعضای خانواده رایج باشد، احتمال ابتلای فرد به حساسیت نسبت به بادام زمینی نیز افزایش خواهد یافت.
• درماتیت آتوپیک. برخی از مبتلایان به بیماری پوستی درماتیت آتوپیک (اگزما) در معرض ابتلا به حساسیت نسبت به بادام زمینی قرار خواهند داشت.

در حالی که برخی از افراد تصویر می کنند که حساسیت های غذایی با بیش فعالی در کودکان و آرتریت ارتباط دارند، اما هیچ مدرکی برای تأیید این موضوع وجود ندارد.

علائم حساسیت به بادام زمینی

واکنش معمولاً در عرض چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض بادام زمینی رخ خواهد داد.

علائم و نشانه های حساسیت بادام زمینی، عبارتند از:

• آبریزش بینی
• سفت شدن گلو
• تنگی نفس یا خس خس سینه
• خارش یا سوزن شدن دهان و گلو یا اطراف آن
• واکنش های پوستی مانند کهیر، قرمزی یا تورم
• مشکلات گوارشی مانند اسهال، گرفتگی معده، حالت تهوع یا استفراغ

آنافیلاکسی: یک واکنش مرگ آور

• حساسیت به بادام زمینی شایع ترین علت آنافیلاکسی ناشی از مواد غذایی است.
• در صورت بروز آنافیلاکسی، فرد برای درمان به تزریق اپی نفرین (آدرنالین) نیاز داشته و برای درمان باید سریعاً به اورژانس مراجعه کند.

علائم و نشانه های آنافیلاکسی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بسته شدن راه تنفسی
• تورم گلو که با مشکلات تنفسی همراه خواهد بود
• افت شدید فشار خون
• نبض سریع
• سرگیجه یا از دست دادن هوشیاری

زمان مراجعه به پزشک حساسیت بادام زمینی

اگر علامت یا نشانه های حساسیت بادام زمینی داشتید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. در صورت واکنش شدید به بادام زمینی  به خصوص در صورت بروز علائم و نشانه های آنافیلاکسی، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید. اگر شما یا شخص دیگری دچار علائمی مثل سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی یا از دست دادن هوشیاری شد سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.

عوارض حساسیت به بادام زمینی

عوارض حساسیت به بادام زمینی می تواند شامل آنافیلاکسی باشد. کودکان و بزرگسالانی که حساسیت شدید نسبت به بادام زمینی دارند ممکن است دچار عوارض جانبی خطرناکی مثل آنافیلاکسی شده و زندگی شان تهدید شود.

تشخیص حساسیت به بادام زمینی

شروع روند تشخیصی حساسیت به بادام زمینی معمولاً با سؤال در مورد علائم و سابقه بیماری های فرد خواهد بود.

در ادامه پزشک ممکن است فرد را معاینه کرده و بعضی از مراحل زیر را دنبال کند:

• خاطرات غذایی. پزشک ممکن است از شما بخواهد که تا لیستی از عادات و رژیم غذایی، علائم و داروهای خود در اختیار او قرار دهید.
• حذف از رژیم غذایی. در صورتی که علت بروز واکنش های حساسیتی شما مشخص نباشد، پزشک ممکن است از شما بخواهد تا یک یا چند ماده غذایی را به طور موقت از رژیم غذایی خود حذف کرده و پس از گذشت یک تا دو هفته مجدداً آن ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا علائم احتمالی به روند تشخیص کمک کند.
• آزمایش پوستی. برای این آزمایش ممکن است کمی از ماده غذایی بر روی پوست شما قرار داده شود. در صورتی که فرد به آن ماده حساسیت داشته باشد دچار برآمدگی های پوستی یا واکنش های حساسیتی دیگر خواهد شد.
• آزمایش خون. آزمایش خون می تواند با بررسی میزان آنتی بادی های حساسیتی موجود در جریان خون، معروف به آنتی بادی ایمونوگلوبولین به تشخیص حساسیت فرد کمک کند.

تمامی اطلاعات به دست آمده از این آزمایشات می تواند به تشخیص علت اصلی حساسیت یا حساسیت به بادام زمینی کمک کند.

درمان حساسیت به بادام زمینی

در حالی که روش استاندارد مراقبت در برابر ابتلا به آن جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آن است اما محققان همچنان در حال بررسی درمان های احتمالی برای این نوع از حساسیت هستند. در یکی از روش های درمانی که با عنوان از بین بردن حساسیت نیز شناخته می شود. ابتدا مقدار کمی از ماده حساسیت زا به فرد داده شده و به مرور زمان میزان آن را افزایش خواهند داد. ایمنوتراپی خوراکی راه حل درمانی مناسبی نبوده و فقط می تواند احتمال بروز واکنش های شدید مثل آنافیلاکسی را به حداقل برساند.

آمادگی برای واکنش

تنها راه جلوگیری از بروز واکنش حساسیتی نسبت به این ماده، اجتناب از مصرف بادام زمینی و محصولات حاوی بادام زمینی است. اما استفاده از بادام زمینی در خوراکی ها و مواد غذایی رایج بوده و ممکن است هر چقدر هم که تلاش کنید بازهم در بعضی مواقع دچار واکنش های مربوط به حساسیت شوید. برای واکنش آلرژیک شدید حتی ممکن است شما نیاز به تزریق فوری اپی نفرین و مراجعه به اورژانس داشته باشید. بسیاری از مبتلایان به آلرژی، خودسنجی اپی نفرین دارند (EpiPen ، Auvi-Q). این وسیله یک سرنگ و سوزن پنهان است که هنگام فشار دادن دکمه آن بر روی ران، یک دوز از دارو به بدن فرد تزریق خواهد شد.

سبک زندگی و درمان های خانگی حساسیت به بادام زمینی

یکی از کلیدی ترین شیوه ها برای جلوگیری از بروز واکنش های حساسیتی، اطلاع از حساسیت و اجتناب از مصرف آن است. همچنین می توانید از اقدامات زیر برای کاهش احتمال بروز حساسیت کمک بگیرید.

• همیشه تصور کنید که غذاها ممکن است حاوی بادام زمینی باشد. بادام زمینی ممکن است در غذاهای مصرف شده باشد که حتی تصور آن را هم نمی کردید. همیشه برچسب درج شده بر روی محصول را با دقت بخوانید تا از نبود بادام زمینی داخل آن اطمینان حاصل کنید.
• هرگاه شک داشتید، بگویید نه. در رستوران ها یا دورهمی ها ممکن است با تعارف مواد غذایی ناشناس و جدیدی روبرو شوید که از نبود بادام زمینی داخل آن ها هیچ اطلاعی ندارید. در صورت مواجهه با این نوع غذاها بهتر است آن ها رد کرده و میل نکنید.
• آماده واکنش باشید. بهتر است همیشه آمادگی بروز واکنش های حساسیتی را داشته باشید و در صورت نیاز از پزشک خود برای به همراه داشتن مقداری دارو راهنمایی بگیرید.

از مصرف غذاهای حاوی بادام زمینی اجتناب کنید.

مصرف بادام زمینی در غذاها و خوراکی ها رایج است و پرهیز از غذاهایی که حاوی آنها باشد می تواند برای شما یک چالش باشد.

دقت داشته باشید که غذاهای زیر اغلب حاوی بادام زمینی هستند:

• آجیل خشک یا مخلوط
• کالاهای پخته شده مانند کوکی ها و شیرینی ها
• بستنی و دسرهای یخ زده
• شکلات انرژی زا
• غلات و گرانول
• نان های مغزدار
• Marzipan ، آب نبات ساخته شده از آجیل، سفیده تخم مرغ و شکر است

بعضی از غذاها نیز ممکن است حاوی مقدار کمی بادام زمینی باشند که حتی متوجه آن ها هم نشده باشید.

این غذاها و خوراکی ها شامل موارد زیر می شود:

• نوقا
• سس سالاد
• آب نبات های شکلاتی، کره های گردو یا بادام و دانه های آفتابگردان
• غذاهای آفریقایی، چینی، اندونزیایی، مکزیکی، تایلندی و ویتنامی
• غذاهایی که در نانوایی و بستنی فروشی ها فروخته می شود
• روغن آرچیس که نام دیگر روغن بادام زمینی است
• غذای حیوانات خانگی

آمادگی برای ملاقات با پزشک

از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید.

بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:

• لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
• اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
• لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
• دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
• سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.

سوالات بیمار از پزشک

همچنین می توانید از سؤالات زیر استفاده کرده و آن را از پزشک بپرسید:

• علت احتمالی بروز حساسیت به بادام چیست؟
• آیا ممکن است علت دیگری باعث بروز این حساسیت شده باشد؟
• برای تشخیص دقیق نیاز به انجام چه آزمایشاتی خواهم داشت؟
• بهترین شیوه درمانی چیست؟
• آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
• آیا بروشور یا برگه پرینت شده در مورد این بیماری دارید که با خود به خانه ببرم؟
• برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه چه وب سایتی را توصیه می کنید؟
• آیا نیاز دستگاه تزریق اتوماتیک اپی انفرین خواهم داشت؟

سوالات پزشک

پزشک نیز ممکن است در حین تشخیص سؤالات زیر را مطرح کند:

• از چه زمانی متوجه بروز علائم این عارضه شدید؟
• بعد از مصرف بادام زمینی چه مدت زمانی طول می کشد تا علائم ظاهر شود؟
• چه مقدار بادام زمینی مصرف کرده اید؟
• آیا از داروهای ضد حساسیت بدون نسخه مثل آنتی هیستامین استفاده می کنید؟ آیا مصرف این داروها کمکی به بهبود علائم کرده است؟
• علائم تا چه حد شدید است؟
• آیا عاملی باعث بهبود علائم شما می شود؟
• آیا عاملی باعث شدت گرفتن علائم شما می شود؟

نتیجه گیری

• حساسیت نسبت به بادام زمینی یکی از شایع ترین دلایل حملات شدید آلرژی است.
• علائم حساسیت به بادام زمینی حتی می توانند زندگی فرد را نیز به خطر بی اندازند.
• واکنش حساسیتی به بادام زمینی معمولاً در عرض چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض بادام زمینی رخ خواهد داد.
• روش استاندارد مراقبت در برابر حساسیت به بادام زمینی جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آن است.