25 علت گزگز شدن دست و پا

25 علت برای گزگز شدن دست و پا ذکر شده است. همه ما احتمالاً احساس سوزن سوزن شدن موقتی در دست ها یا پاها داریم. این شرایط حتی ممکن است وقتی زیاد  روی بازوی خود بخوابیم یا خیلی طولانی با پاهای ضربدر بنشینیم رخ دهد. سوزن سوزن شدن در دست ها یا پاها می تواند در اثر عوامل یا شرایط مختلفی ایجاد شود. به طور کلی، فشار، ضربه یا آسیب به اعصاب می تواند باعث ایجاد گزگز شود.

در زیر، 25 دلیل احتمالی احساس سوزن سوزن شدن در دست ها یا پاهای شما را بررسی خواهیم کرد.

شایع ترین علل سوزن سوزن شدن دست و پا

 نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی که جزء 25 علت سوزن سوزن شدن دست و پا است در نتیجه آسیب به اعصاب رخ می دهد. در حالی که نوروپاتی انواع مختلفی دارد، نوروپاتی محیطی می تواند بر روی دست و پا تأثیر بگذارد.

نوروپاتی دیابتی هنگامی اتفاق میفتد که آسیب عصبی ناشی از دیابت باشد. این وضعیت می تواند روی پاها و پاها و گاهی نیز بازوها و دست ها تأثیر بگذارد.

در نوروپاتی دیابتی، آسیب عصبی به دلیل بالا رفتن قند خون در جریان خون رخ می دهد. علاوه بر آسیب رساندن به اعصاب، می تواند به رگ های خونی تأمین کننده اعصاب  نیز آسیب برساند و عملکرد آنها را مختل کند.

موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی تخمین می زند تا نیمی از افراد مبتلا به دیابت دارای نوروپاتی محیطی باشند.

کمبود ویتامین ها

کمبود ویتامین می تواند به دلیل کمبود یک ویتامین خاص در رژیم غذایی شما یا در شرایطی باشد که ویتامین به درستی جذب نشود. برخی از ویتامین ها برای سلامت اعصاب شما مهم هستند. مثالها عبارتند از:

• ویتامین B-12
• ویتامین B-6
• ویتامین B-1
• ویتامین E

کمبود این ویتامین ها می تواند احساس سوزن سوزن شدن در دست ها یا پاهای شما ایجاد کند.

تحریک اعصاب اندام ها

تحریک عصب زمانی رخ می دهد که فشار بیش از حد بر روی عصب از بافت اطراف آن ایجاد شود. به عنوان مثال، مواردی مانند آسیب دیدگی، حرکات تکراری و شرایط التهابی می توانند باعث تحریک عصب شوند. این وضعیت می تواند در بسیاری از مناطق بدن ایجاد شود و بر روی دست ها یا پاها تأثیر بگذارد و باعث گزگز، بی حسی یا درد شود. یک عصب تحریک شده در قسمت پایین ستون فقرات ممکن است باعث شود که این احساسات از پشت ساق پا و به داخل پا تابانده شود.

تونل کارپال

تونل کارپال که جزء 25 علت سوزن سوزن شدن دست و پا است یک بیماری شایع می باشد که در اثر فشرده شدن عصب مدیان  هنگام حرکت در مچ پا، اتفاق میفتد. این وضعیت می تواند به دلیل آسیب دیدگی، حرکات تکراری یا شرایط التهابی رخ دهد. افراد مبتلا به تونل کارپ ممکن است در چهار انگشت اول دست خود احساس بی حسی یا سوزن سوزن شدن داشته باشند.

نارسایی کلیه

نارسایی کلیه زمانی اتفاق میفتد که کلیه های شما دیگر به درستی کار نکنند. شرایطی مانند فشار خون بالا  یا دیابت می تواند منجر به نارسایی کلیه شود. در این وضعیت ممکن است مایعات و مواد زائد در بدن جمع شده و منجر به آسیب عصبی شود. سوزن سوزن شدن به دلیل نارسایی کلیه اغلب در پاها یا پاها رخ می دهد.

بارداری

تورم که در سراسر بدن در دوران بارداری رخ می دهد می تواند فشار بر برخی از اعصاب را افزایش دهد. به همین دلیل، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن در دست ها و پاها رخ دهد. علائم به طور معمول پس از بارداری از بین می روند.

مصرف برخی دارو ها

داروهای مختلف ممکن است باعث آسیب عصبی و احساس سوزن سوزن شدن در دست ها یا پاها می شود. در حقیقت، این وضعیت می تواند یک عارضه جانبی رایج در داروهایی باشد که برای درمان سرطان (شیمی درمانی  و HIV) استفاده می شود. سایر نمونه های دارویی که ممکن است باعث گزگز دست و پا شود، عبارتند از:

• داروهای ضدتشنج، مانند فنی توئین
• داروهای ضد عفونت، مانند مترونیدازول و داپسون
• داروهای فشار خون یا قلب، مانند آمیودارون یا هیدرالازین

اختلالات خود ایمنی

به طور معمول، سیستم ایمنی، بدن شما را در برابر مهاجمان خارجی محافظت می کند. بیماری خود ایمنی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن  به اشتباه به سلول های خود بدن حمله کند.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که باعث تورم و درد در مفاصل می شود. این غالباً در مچ دست و دست ایجاد می شود، اما می تواند سایر قسمت های بدن از جمله مچ پا و پا را نیز تحت تأثیر قرار دهد. التهاب ناشی از این بیماری می تواند به اعصاب فشار وارد کند و منجر به گزگز شود.

مولتیپل اسکلروزیس

مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظتی اعصاب (میلین) حمله می کند. این وضعیت می تواند منجر به آسیب عصبی شود. احساس بی حسی یا گزگز در بازوها، پاها و صورت یکی از علائم رایج MS است.

لوپوس

لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به بافت های بدن حمله می کند. این می تواند بر روی هر قسمت از بدن، از جمله سیستم عصبی تأثیر بگذارد. سوزن سوزن شدن در دست ها یا پاها می تواند در اثر فشرده شدن اعصاب اطراف به دلیل التهاب یا تورم لوپوس ایجاد شود.

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک نوعی بیماری خود ایمنی است که روده باریک را درگیر می کند. واکنش خود ایمنی در صورت مصرف گلوتن رخ می دهد. برخی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک می توانند علائم نوروپاتی، از جمله گزگز دست و پا داشته باشند. این علائم ممکن است در افراد بدون هیچ گونه علائم گوارشی نیز بروز کند.

عفونت ها

عفونت زمانی رخ می دهد که ارگانیسم های عامل بیماری به بدن شما حمله کنند. عفونت ها می توانند منشا ویروسی، باکتریایی یا قارچی داشته باشند.

بیماری لایم

بیماری لایم نوعی عفونت باکتریایی است که از طریق گزش کنه آلوده منتقل می شود. عفونت در صورت عدم درمان، می تواند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد و باعث گزگز دست و پا شود.

 زونا

زونا یک بثورات دردناک است که در اثر فعال شدن مجدد ویروس واریسلا-زوستر ایجاد می شود، این ویروس در اعصاب افراد مبتلا به آبله مرغان به صورت غیر فعال وجود دارد. به طور معمول، زونا فقط قسمت کوچکی از یک طرف بدن شما را تحت تأثیر قرار می دهد، که می تواند شامل دست ها، بازوها، پاها و پاها باشد. ممکن است در ناحیه آسیب دیده احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی کنید.

هپاتیت B و C

هپاتیت B و C ناشی از ویروس ها بوده و منجر به التهاب کبد می شود که در صورت عدم درمان می تواند منجر به سیروز یا سرطان کبد شود. عفونت هپاتیت C همچنین ممکن است باعث نوروپاتی محیطی شود..

در برخی موارد، عفونت با هپاتیت B یا C می تواند منجر به بیماری به نام کرایوگلوبولینمی شود. کرایوگلوبولینمی زمانی رخ می دهد که پروتئین های خاص خون تجمع پیدا کرده و باعث التهاب می شوند. یکی از علائم این بیماری بی حسی و گزگز شدن دست و پا است.

اچ آی وی یا ایدز

HIV ویروسی است که به سلول های سیستم ایمنی بدن حمله می کند و خطر ابتلا به عفونت و همچنین برخی سرطان ها را افزایش می دهد. در صورت عدم درمان، عفونت می تواند تا آخرین مرحله از عفونت HIV، ایدز، که در آن سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب دیده است، پیشرفت کند.

اچ آی وی می تواند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد و در بعضی موارد  شامل اعصاب دست و پا می شود، در آنجا احساس گزگز، بی حسی و درد می کند.

 جذام

جذام نوعی عفونت باکتریایی است که می تواند پوست، اعصاب و دستگاه تنفسی را تحت تأثیر قرار دهد. هنگامی که سیستم عصبی تحت تأثیر قرار می گیرد، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی در قسمت بدن آسیب دیده کنید که می تواند شامل دست و پا شود.

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید زمانی است که تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند.  کم کاری تیروئید شدید که درمان نشده است، گاهی اوقات باعث آسیب به اعصاب و  احساس گزگز یا بی حسی می شود. مکانیسم چگونگی دقیق وقوع این امر ناشناخته است.

قرار گرفتن در معرض سموم

سموم و مواد شیمیایی مختلفی به عنوان نوروتوکسین در نظر گرفته می شوند، به این معنی که برای سیستم عصبی شما مضر هستند. قرار گرفتن در معرض می تواند علائم مختلفی از جمله گزگز در دست ها یا پاها را ایجاد کند. برخی از نمونه های سموم عبارتند از:

• فلزات سنگین، مانند جیوه، سرب و آرسنیک
• اتیلن گلیکول، که در ضد یخ یافت می شود.
• هگزاکربن ها، که در برخی از حلال ها و چسب ها یافت می شود.
• آکریل آمید، ماده ای شیمیایی است که برای بسیاری از اهداف صنعتی استفاده می شود.

فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا با بروز برخی علائم مانند درد گسترده عضلانی، خستگی و تغییر روحیه همراه است. برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا احتمال دارد علائم دیگری مانند سردرد، مشکلات دستگاه گوارش و گزگز دست و پا را تجربه کنند. علت فیبرومیالژیا ناشناخته است.

کیست گانگلیون

کیست گانگلیون توده های پر از مایع هستند که اغلب در مفاصل، به خصوص مچ دست رخ می دهد. آنها می توانند به اعصاب مجاور فشار وارد کنند و منجر به احساس سوزن سوزن شدن در دست یا انگشتان شوند، اگرچه کیست خود بدون درد است. علت این کیست ها ناشناخته است، اگرچه ممکن است تحریک مفصل در آن نقش داشته باشد.

اسپوندیلوز گردنی

اسپوندیلوز گردنی به دلیل تغییرات مربوط به سن در بخشی از ستون فقرات شما که در گردن شما دیده می شود (ستون فقرات گردنی) رخ می دهد. این تغییرات می تواند شامل مواردی مانند فتق، تحلیل رفتن و آرتروز باشد.

گاهی اوقات این تغییرات می تواند به نخاع فشار وارد کند، که می تواند منجر به تشدید درد گردن و همچنین علائمی مانند گزگز یا بی حسی در بازوها و پاها شود.

پدیده رینود

پدیده رینود بر جریان خون در بازوها و پاها تأثیر می گذارد. رگ های خونی در این مناطق در واکنش شدید به سرما یا استرس، کوچکتر می شوند. این کاهش جریان خون می تواند باعث بی حسی یا گزگز انگشتان دست و پا گردد.

نوروپاتی مرتبط با الکل

سوء مصرف طولانی مدت از الکل می تواند منجر به ایجاد نوروپاتی محیطی و گزگز دست و پا شود.

این بیماری به تدریج پیشرفت می کند و مکانیسم ایجاد آن ناشناخته است، اگرچه کمبود ویتامین یا تغذیه می تواند موثر باشد.

علل نادر گزگز شدن دست و پا

برخی از علت های نادر گزگز شدن دست و پا، عبارتند از:

واسکولیت

واسکولیت در اثر التهاب رگ های خونی رخ می دهد. واسکولیت انواع مختلفی دارد و به طور کلی علت ایجاد آن کاملاً مشخص نیست. از آنجا که التهاب می تواند منجر به تغییر در رگ های خونی شود، ممکن است جریان خون در یک منطقه آسیب دیده محدود شود. در برخی از انواع واسکولیت، این وضعیت می تواند منجر به مشکلات عصبی مانند گزگز، بی حسی و ضعف شود.

سندرم گیلن باره

سندرم گیلن باره یک بیماری نادر سیستم عصبی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به بخشی از سیستم عصبی شما حمله می کند. در حال حاضر علت دقیق این وضعیت مشخص نیست. سندرم Guillain-Barre گاهی اوقات می تواند پس از یک بیماری بروز کند. سوزن سوزن شدن بدون دلیل و احتمالاً درد در دست و پا می تواند یکی از اولین علائم این سندرم باشد.

تشخیص علت گز گز شدن دست و پا

پزشک می تواند برای تشخیص علت های اصلی گزگز شدن دست و پا، آزمایشات زیر را تجویز کند:

• یک معاینه فیزیکی، که ممکن است شامل یک آزمایش عصبی برای مشاهده رفلکس ها و عملکرد حرکتی یا حسی  باشد.
• آزمایش خون، که به پزشک شما اجازه می دهد مواردی مانند سطح برخی مواد شیمیایی، سطح ویتامین یا هورمون های موجود در خون، عملکرد اندام و میزان سلول های خونی  را ارزیابی کند.
• آزمایشات تصویربرداری، مانند اشعه ایکس، MRI یا سونوگرافی.
• آزمایش عملکرد عصب خود با استفاده از روشهایی مانند آزمایش سرعت انتقال عصب یا الکترومیوگرافی.
• بیوپسی عصب یا پوست.

 سخن آخر

موارد مختلفی وجود دارد که می تواند باعث گزگز دست و پا شود. این موارد می تواند شامل دیابت، عفونت یا عصب تحریک شده باشد. اگر احساس سوزن سوزن شدن بدون دلیل در دست ها یا پاها دارید، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید. تشخیص به موقع علت آن ، هم برای رسیدگی به علائم و هم برای پیشگیری از آسیب عصبی احتمالی مهم است.