وز وز و یا زنگ زدن که در علم پزشکی به آن تینیتوس (Tinnitus) نیز گفته می شود، عارضه ای است که ممکن است برای یک یا هر دو گوش یا حتی در درون سر اتفاق بیفتد. به طور کلی وز وز گوش عبارت است از: شنیدن صداهای زنگ یا صداهای دیگری در داخل گوش، در حالی که چنین صداهایی اصلاً وجود خارجی نداشته و توسط دیگران قابل شنیدن نیست.
البته وز وز گوش همیشه صدای زنگ زدن نبوده و ممکن است خودش را به اشکال مختلف نشان دهد:
- شنیدن صدای غرش
- صدای ویز ویز
- سوت زدن
- شنیدن صدای هیس به صورت مکرر
فرد بیمار همه این صداها را در حالی می شنود که هیچ صدایی در خارج وجود نداشته و هیچ شخص دیگری قادر به شنیدن این صداها نیست. به همین خاطر به این اصوات شنیداری، صداهای خیالی نیز گفته می شود.
این عارضه می تواند به شدت کلافه کننده و آزار دهنده باشد.
گاهی اوقات صداهای خیالی ای که فرد می شنود به قدری بلند است که دیگر قادر به شنیدن صداهای واقعی محیط و اطرافیان خود نخواهد بود.
در نتیجه مشکل وز وز گوش می تواند با استرس، تشویش و افسردگی همراه شود.
متأسفانه عارضه زنگ گوش مختص سن و سال خاصی نبوده و ممکن است هر شخصی را درگیر کند.
اما افراد میان سال و سال خورده بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
انواع وز وز گوش
به طور کلی وز وز گوش 2 نوع دارد. صداهایی که فرد بیمار می شنود ممکن است عینی یا ذهنی باشد.
منظور از عینی، صدا هایی است که دیگران قادر به شنیدن آنها هستند و فقط شما شنونده آن نیستید.
علت اصلی بروز وز وز گوش عینی، وجود رگ های خونی غیر طبیعی در اطراف گوش است.
هم زمان با ضربان قلبتان، شما و اطرافیانتان صدای ضربان خاصی را خواهید شنید که همان زنگ گوش عینی است.
البته این عارضه برای کم تر کسی اتفاق افتاده و اتفاقی نادر است.
بیشتر نوع دوم، یعنی وز وز گوش ذهنی رایج بوده و مردم را درگیر خود می کند.
در این نوع از وز وز گوش فرد دائماً صدای غرش، زنگ زدن و دیگر صداهایی را در اطرافش می شنود که اصلاً وجود خارجی ندارند.
علت بروز وز وز گوش
آسیب رسیدن به گوش میانی یا داخلی، علت اصلی بروز این عارضه است.
گوش میانی شما امواج صوتی را دریافت نموده و باعث می شود تا گوش داخلی تان تکانه های الکتریکی خاصی را به سمت مغز ارسال کند. فقط زمانی که مغز شما این سیگنال ها را دریافت و تبدیل به صداهای شنیداری کند، شما قادر به شنیدن آنها خواهید بود. گاهی اوقات در نتیجه صدمه دیدن گوش داخلی، شیوه ای که مغز صداها را پردازش می کند نیز تغییر کرده و در نتیجه صداهای خیالی را در اطرافتان خواهید شنید. همچنین آسیب رسیدن به پرده گوش یا استخوان های کوچک قرار گرفته در داخل گوش میانی، نیز می تواند در فرآیند شنیداری تان اختلال ایجاد کند.
البته وجود تومور در داخل گوش یا بر روی عصب شنیداری نیز ممکن است علت شنیدن وز وز گوش باشد.
یکی دیگر از علت های شایع بروز زنگ گوش، قرار گرفتن در معرض صداهای بلند برای مدت طولانی است.
افرادی که با دستگاه های سنگین و پر سرو صدایی مثل دریل و مته، کار می کنند بیش از دیگران در معرض بروز عارضه زنگ گوش هستند. حتی گوش دادن به صداهای بلند داخل ماشین یا با هدفون و کنسرت نیز می تواند به صورت موقتی عملکرد طبیعی گوش را مختل کرده و باعث وز وز گوش شود.
گاهی اوقات مصرف داروها نیز می تواند باعث زنگ گوش و آسیب های شنیداری شود.
به عنوان مثال داروهای زیر می تواند یکی از دلایل بروز وز وز گوش شما باشد:
- داروهای ضد مالاریا مثل کلروکین
- داروهای خاص ضد سرطان مثل وینکرستین
- آنتی بیوتیک های خاص مثل آریترومایسین و جنتامایسین
- مصرف بیش از حد آسپرین، مثلاً مصرف بیش از 12 دوز به صورت روزانه یا برای مدت طولانی
- افزایش دهنده ادار لوپ هنله مثل بومتانید (داروهایی که به منظور افزایش ادرار استفاده می شود)
البته فقط داروها تنها زمینه ساز این حالت نبوده و یکی از علل زیر می تواند زمینه ساز این عارضه باشد:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا و کنترل نشده
- آسیب دیدگی گردن و سر
- از دست رفتن شنوایی با بالا رفتن سن
- گرفتگی و اسپاسم عضلانی در گوش میانی
- جابجایی عضلات فک که باعث ایجاد درد شدید در فک و سر شود.
- حجم زیاد چرک گوش که بتواند شنوایی فرد را تغییر داده و مختل کند.
- نشانگان منییر (شایع ترین علت سرگیجه واقعی که با حملات سرگیجه تکرار شونده، زنگ گوش و کاهش شنوایی خود را نشان می دهد.)
تشخیص وز وز گوش
در مرحله اول پزشکتان گوش هایتان را معاینه کرده و برای تشخیص این عارضه، آزمایش شنوایی سنجی انجام خواهد داد.
آزمایش شنوایی سنجی بدین صورت است که با استفاده از هدفون در زمان مشخصی صداها به گوش شما فرستاده شده و به محض شنیدن صدا باید با حرکت دست یا بالا بردن دست ها عکس العمل نشان داده یا دکمه قرمز رنگ داخل اتاق شنوایی سنجی را فشار دهید.
پزشکتان می تواند با مقایسه وضعیت شنیداری شما با افراد هم سن و سال و هم جنس خودتان علت بروز عارضه زنگ گوش را تشخیص دهد.
گاهی اوقات ممکن است پزشکتان برای تشخیص دقیق تر اسکن ام آر آی یا سی تی اسکن برای بیمار تجویز کند.
تا هر گونه تغییر شکل یا آسیب دیدگی گوش را به طور دقیق تر بررسی کند.
درمان وز وز گوش
پزشکتان می تواند به راحتی همه علت های بروز زنگ گوش شما را بررسی کرده و آن را درمان کند.
این درمان ممکن است شامل تخلیه چرک جمع شده در گوش یا درمان رگ های غیر طبیعی موجود در دیواره گوش باشد.
اگر علت شنیدن زنگ گوش به خاطر داروهایی که مصرف می کنید باشد، پزشکتان نسخه شما را تغییر داده و به راحتی با نسخه ای جدید، شنواییتان را به حالت اولیه باز خواهد گرداند.
درمان دارویی وز وز گوش
درمان دارویی نیز می تواند به کاهش صداهایی که داخل گوشتان می شنوید تا حد زیادی کمک کند.
داروهای ضد افسردگی سه حلقوی و داروهای ضد استرس می تواند تا حد قابل توجهی صدای زنگ گوشتان را کاهش دهد.
البته درمان دارویی برای همه افراد کار آمد نبوده و گاهی اوقات عوارض جانبی داروها ممکن است فرد را آزار دهد.
این داروها ممکن است عوارض خودش را داشته باشند، عوارض جانبی داروهایی که برای کاهش صدای زنگ گوش استفاده می شود به شرح زیر است:
- حالت تهوع
- سرگیجه
- بدن درد
- تاری دید
- یبوست
- خشکی دهان
- خواب آلودگی
در موارد بسیار نادر ممکن است ضربان قلب فرد نیز دچار مشکل شود.
درمان خانگی وز وز گوش
- سعی کنید صدای وز وز را با صدای دیگری جایگزین کنید.
- استرستان را تحت کنترل بگیرید و از محیط های پر استرس دوری کنید.
- از عواملی که باعث افزایش صدای وز وز گوش تان می شود اجتناب کنید.
- برای این کار می توانید از صدای پنکه، موزیک آرام یا صدای رادیو کمک بگیرید.
- اگر الکل مصرف می کنید، سعی کنید مصرف الکل تان را به مرور زمان کاهش داده و قطع کنید.
تغییر در سبک زندگی در وز وز گوش
همان طور که در قسمت درمان های خانگی هم اشاره کردیم با استفاده از کاهش استرس می توانید تا حد زیادی جلوی افزایش و شدت گرفتن وز وز گوش را بگیرید.
یادتان باشد که استرس صداها را بیشتر خواهد کرد.
برای خودتان سرگرمی های ضد استرس داشته باشید و برای کاهش سطح استرس تان در طول روز با افرادی که به آنها اعتماد دارید بیشتر صحبت کنید.
نکته دیگر این است که سعی کنید در معرض صداهای بلند و گوش خراش قرار نگیرید.
استفاده از سمعک در وز وز گوش
بعضی از افرادی که دچار مشکل زنگ گوش شده اند شنوایی شان کاهش یافته و دیگر نمی توانند به خوبی صدای اطرافشان را بشنوند.
برای حل این مشکل بهتر است از سمعک استفاده کنید تا بلندی و کیفیت صدای اطرافتان را بهتر بشنوید.
پیشگیری وز وز گوش
بهترین و مؤثر ترین راه برای پیشگیری از بروز این عارضه جلوگیری از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند و گوش خراش است.
حواستان به بلندی صدای تلویزیون، رادیو یا دستگاه پخش موزیک تان باشد.
اگر در محیطی کار می کنید که بلندی صدا بیشتر از 85 دسیبل است حتماً از محافظ گوش استفاده کنید تا بلندی صدای اطراف کم تر شده و به گوشتان آسیبی نرسد. در صورتی که داخل ماشین در ترافیک هستید، بهتر است شیشه ها را بالا داده و با این کار اثر صدای بوق و ماشین های اطرافتان را تا حد امکان کاهش دهید. چنان چه بعد از خوردن داروی خاص یا نسخه جدید پزشک تان دچار عارضه وز وز گوش شده اید نیز حتماً به پزشکتان مراجعه کرده و او را در جریان این موضوع قرار دهید.
آخرین دیدگاه‌ها