اکسی بوتینین و بی اختیاری ادرار

اکسی بوتینین نوعی داروی تجویزی است. این قرص خوراکی به صورت فرمولاسیون‌های رهش فوری، قرص خوراکی با رهش طولانی، شربت خوراکی، ژل موضعی و پچ موضعی عرضه می‌شود. در بیماران مختلف با نیازهای متفاوت، می‌توان از فرمولاسیون‌های مناسب استفاده کرد. پزشک رژیم درمانی مناسب برای بیمار را تجویز خواهد کرد.

قرص خوراکی با رهش فوری اکسی بوتینین فقط به صورت نسخه عمومی در دسترس است. قرص خوراکی Oxybutynin با رهش طولانی به عنوان یک داروی ژنریک و یک دارو با نام تجاری موجود است. همچنین، نام تجاری این دارو Ditropan XL است. علاوه بر قرص، اکسی بوتینین به صورت شربت خوراکی نیز در بازار دارویی موجود است.

علاوه براین داروی اکسی بوتینین به صورت ژل و برچسب پوستی نیز در بازار دارویی وجود دارد. مصرف کنندگان برچسب اکسی بوتینین را بر روی پوست خود اعمال می‌کنند.

Oxybutynin ممکن است به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی ترکیبی استفاده شود. این نکته بدان معناست که باید این دارو را همراه با داروهای دیگر مصرف کنید.

قرص اکسی بوتینین برای چیست؟

اکسی بوتینین برای درمان بیماری بیش فعالی مثانه استفاده می‌شود‌. از جمله علائم اختلال بیش فعالی مثانه، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• دفع دردناک ادرار
• ناتوانی در نگه داشتن ادرار
• نشت ادرار از مجرای تناسلی
• تکرر و دفع بیش از حد ادرار
• احساس نیاز بیشتر از حد معمول برای دفع ادرار

علاوه براین، فرمولاسیون طولانی رهش داروی Oxybutynin برای درمان بیش فعالی مثانه در کودکان (6 سال به بالا) مبتلا به  ناشی از یک بیماری عصبی مانند اسپینا بیفیدا استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر اکسی بوتینین برای تکرر ادرار

داروی اکسی بوتینین به دسته‌ای از داروها به نام آنتی کولینرژیک/آنتی موسکارینی تعلق دارد.  این دسته‌ داروها به گروهی از داروها اطلاق می‌شود که به روشی مشابه در سیستم فیزیولوژیک بدن عمل می‌کنند. به طور کلی داروهای عضو یک دسته، در اغلب موارد برای درمان شرایط مشابهی استفاده می‌شوند.

داروی Oxybutynin با شل کردن ماهیچه‌های مثانه عملکرد خود را به انجام می‌رساند. این امر نیاز ناگهانی بیمار به ادرار کردن، اجبار به دفع مکرر ادرار و نشت ادرار در طول حرکت به سمت دستشویی را کاهش می‌دهد. به این ترتیب اثرات درمانی داروی اکسی بوتینین در عمل مشاهده می‌شود.

اکسی بوتینین و خواب آلودگی

مصرف داروی اکسی بوتینین می‌تواند باعث بروز خواب آلودگی شود. در صورت مصرف داروی اکسی بوتینین، شما نباید رانندگی کنید، از ماشین آلات استفاده کنید یا فعالیت‌های دیگری را که نیاز به هوشیاری دارند، انجام دهید. به این ترتیب باید تا زمانی که مطمئن شوید اثرات دارو به طور کامل ایجاد شده و عوارض آن رفع شده است، از این موارد اجتناب کنید.

عوارض جانبی قرص اکسی بوتینین

قرص خوراکی اکسی بوتینین ممکن است باعث بروز خواب آلودگی و همچنین سایر عوارض جانبی شود. برخی از عوارض جانبی در تعداد بیشتری از افراد بروز پیدا می‌کند. از جمله عوارض جانبی شایعی که می‌توانند در اثر مصرف داروی Oxybutynin رخ رهند، عبارت‌اند از:

• یبوست
• سردرد
• سرگیجه
• تاری دید
• خشکی دهان
• خواب آلودگی
• ناتوانی در دفع ادرار
• بروز مشکل در خواب
• کاهش تعریق به میزانی کمتر از حد معمول (به این ترتیب در صورت افزایش دمای بدن، خطر گرمازدگی، تب یا سایر عوارض وجود خواهد داشت)

در صورتی که این اثرات خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. با این حال در صورتی که علائم شدیدتر شدند یا از بین نرفتند، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

عوارض احتمالی جدی اکسی بوتینین

اگر پس از مصرف داروی اکسی بوتینین، با عوارض جانبی جدی رو به رو شدید، فوراً با پزشک معالج خود تماس بگیرید. در صورتی که علائم شما جدی، خطرناک یا کشنده است یا اگر فکر می‌کنید که در یک وضعیت اورژانسی هستید، با اورژانس تماس بگیرید.

از جمله عوارض جانبی جدی ناشی از مصرف Oxybutynin و علائم آنها، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• عدم توانایی در دفع ادرار و تخلیه مثانه
• بروز تورم در اطراف چشم‌ها، لب‌ها، اندام تناسلی، دست‌ها یا پاها

عوارض جانبی ناشی از مصرف Oxybutynin ، فقط شامل این موارد نیست. گاهی اوقات ممکن است که در صورت مصرف همزمان اکسی بوتینین و برخی از داروها، عوارض جانبی ایجاد شود. به طور کلی داروی اکسی بوتینین ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد.

تداخلات دارویی اکسی بوتینین

قرص خوراکی Oxybutynin می‌تواند با سایر داروها، ویتامین‌ها یا محصولات گیاهی که ممکن است بیمار آنها را مصرف کند، تداخل داشته باشد. تداخل زمانی ایجاد می‌شود که یک ماده نحوه عملکرد دارو را تغییر دهد.‌ به طور کلی تداخلات می‌توانند مضر باشند یا اثر درمانی دارو را از بین ببرند. بنابراین باید از آنها اجتناب کنید‌.

برای کمک به پیشگیری از بروز تداخل، پزشک باید تمام داروهای مصرفی شما را با دقت بررسی کند. حتماً در مورد تمام داروها، ویتامین‌ها یا محصولات گیاهی که مصرف می‌کنید، به پزشک معالج خود اطلاع دهید. برای اینکه بدانید این دارو چگونه ممکن است با داروی دیگری که آن را مصرف می‌کنید تداخل داشته باشد، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

نمونه‌هایی از داروهایی که می‌توانند باعث بروز تداخل در اثرات داروی اکسی بوتینین شوند، عبارت‌اند از:

داروهای ضد افسردگی

مصرف داروی Oxybutynin ممکن است بر نحوه جذب این داروها توسط بدن شما تأثیر بگذارد. علاوه براین مصرف این داروها همراه با داروی اکسی بوتینین ممکن است خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. نمونه‌هایی از این دسته از داروها، عبارت‌اند از:

• آمی تریپتیلین
• نورتریپتیلین

داروهای آلرژی

داروی اکسی بوتینین ممکن است بر نحوه جذب داروهای ضد آلرژی توسط بدن شما تأثیر بگذارد. مصرف این داروها همراه با Oxybutynin ممکن است خطر عوارض جانبی را نیز افزایش دهد. نمونه‌هایی از این داروها، عبارت‌اند از:

• کلرفنیرامین
• دیفن هیدرامین

داروهای ضد روان پریشی و ضد اسکیزوفرنی

داروی Oxybutynin ممکن است بر نحوه جذب این داروها توسط بدن شما تأثیر بگذارد. مصرف این داروها همراه با اکسی بوتینین ممکن است خطر عوارض جانبی را نیز افزایش دهد. نمونه‌هایی از این داروها، عبارت‌اند از:

• کلرپرومازین
• تیوریدازین

پیش از مصرف همزمان این داروها، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

داروهای ضد قارچ

برخی از داروهای ضد قارچ، سطح اکسی بوتینین را در بدن شما افزایش می‌دهند. این موضوع خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. نمونه‌هایی از این داروها، عبارت‌اند از:

• کتوکونازول
• ایتراکونازول

پیش از تغییر رژیم درمانی، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

داروهای زوال عقل

اگر Oxybutynin را با داروهای خاص زوال عقل مصرف کنید، ممکن است علائم زوال عقل را بدتر کند. این داروها که مهارکننده‌های کولین استراز نامیده می‌شوند، عبارت‌اند از:

• دونپزیل
• گالانتامین
• ریواستیگمین

در چنین شرایطی، ضروری است که درباره رژیم درمانی خود با پزشک معالج‌تان مشورت کنید. به هیچ عنوان به صورت خودسرانه، داروی Oxybutynin را به همراه این دسته از داروها مصرف نکنید.

هشدارهای مربوط به مصرف داروی اکسی بوتینین

مصرف دارو اکسی بوتینین با چندین هشدار همراه است. از جمله این موارد، عبارت‌اند از:

هشدار آلرژی

Oxybutynin ممکن است باعث بروز واکنش شدید آلرژیک شود. علائم این وضعیت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکل در تنفس
• تورم گلو یا زبان
• برجستگی‌های پوستی
• سایر واکنش‌های شدید پوستی

اگر قبلاً نسبت به مصرف این دارو واکنش آلرژیک داشته‌اید، دیگر این دارو را مصرف نکنید. مصرف اکسی بوتینین برای بار دوم پس از بروز یک واکنش آلرژیک می‌تواند کشنده باشد. بنابراین حتما نکات احتیاطی را رعایت کنید.

هشدار مصرف الکل

در طول برنامه درمانی مصرف داروی اکسی بوتینین نباید الکل بنوشید. مصرف الکل خطر بروز عوارض جانبی جدی مانند خواب آلودگی و سرگیجه را افزایش می‌دهد. علاوه براین مصرف الکل می‌تواند علائم بیش فعالی مثانه را بدتر کند.

هشدار برای مبتلایان به بیماری های خاص

مصرف اکسی بوتینین در افراد مبتلا به نوروپاتی اتونومیک، می‌تواند مشکلات معده را بدتر کند. در صورت ابتلا به این بیماری با احتیاط از این دارو استفاده کنید. در مورد افراد مبتلا به انسداد خروجی مثانه، داروی اکسی بوتینین ممکن است خطر تخلیه مثانه را افزایش دهد.

افرادی که مشکلات معده دارند، اگر فرد سابقه کولیت اولسراتیو، درد معده یا ریفلاکس را دارد، مصرف Oxybutynin ممکن است باعث بروز مشکلات بیشتری شود.

در مورد افراد مبتلا به میاستنی گراویس، مصرف داروی Oxybutynin ممکن است علائم شما را بدتر کند.

در مورد افراد مبتلا به زوال عقل، اگر در حال درمان زوال عقل خود با دسته‌ای از داروها به نام مهارکننده کولین استراز هستند، استفاده همزمان از داروی اکسی بوتینین ممکن است علائم زوال عقل را بدتر کند. پزشک می‌تواند در این زمینه اطلاعات بیشتری به شما بدهد.

بروز تورم ناشی از اکسی بوتینین

داروی Oxybutynin می‌تواند به علت انجام یک واکنش آلرژیک باعث بروز آنژیوادم (تورم) در اطراف چشم‌ها، لب‌ها، اندام تناسلی، دست‌ها یا پاهای افراد مصرف کننده شود. در صورتی که با هر یک از این علائم رو به رو شدید، مصرف این دارو را قطع کرده و فوراً به دنبال کمک اورژانسی باشید.

بروز عوارض جانبی در سیستم عصبی مرکزی

داروی Oxybutynin ممکن است باعث بروز خواب آلودگی، گیجی، بی قراری و توهم شود (توهم یعنی دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند). این عوارض به احتمال زیاد در چند ماه اول مصرف این دارو یا پس از افزایش دوز مصرفی در بیماران اتفاق می‌افتد.

در صورت تجربه این عوارض، پزشک ممکن است دوز مصرفی شما را کاهش دهد یا ادامه مصرف این دارو را متوقف کند.

مصرف داروی اکسی بوتینین در بارداری و شیردهی

در زنان باردار، داروی Oxybutynin یک داروی دسته B بارداری است. یعنی باید به این دو نکته توجه داشته باشید:

• تحقیقات روی حیوانات خطری برای جنین هنگام مصرف این دارو توسط مادر نشان نداده است.
• مطالعات کافی بر روی انسان انجام نشده است تا نشان دهد آیا این دارو برای جنین خطری دارد یا خیر.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید با پزشک معالج خود در این زمینه صحبت کنید. مطالعات حیوانی همیشه نحوه واکنش بدن انسان به دارو را صحیح و دقیق پیش بینی نمی‌کند. بنابراین، این دارو تنها در صورت نیاز واضح در دوران بارداری باید مصرف شود.

همچنین مشخص نیست که آیا اکسی بوتینین وارد شیر مادر می‌شود یا خیر. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است در کودکی که با شیر مادر تغذیه می‌شود، عوارض جانبی ایجاد شود. در صورتی که به کودک خود شیر می‌دهید، با پزشک معالج خود در اینباره صحبت کنید. ممکن است لازم باشد تصمیم بگیرید که شیردهی یا مصرف این دارو را متوقف کنید.

ایمنی و اثربخشی Oxybutynin در کودکان کمتر از 6 سال ثابت نشده است.