آپاندیسیت در نوجوانان

آپاندیسیت در نوجوانان و در پسران با سابقه خانوادگی مثبت بیشتر دیده می شود. آپاندیسیت ممکن است در هر سنی رخ دهد اما با این حال خطر ابتلا به آپاندیسیت پس از 30 سالگی کاهش پیدا می کند.

آپاندیس یک کیسه انگشتی شکل کوچک به طول تقریبا ده سانتی متر است. آپاندیس به طور دقیق در ابتدای روده بزرگ و در سمت راست پایین شکم قرار دارد. به التهاب ناگهانی آپاندیس در اصطلاح پزشکی آپاندیسیت گفته می شود. این بیماری اغلب در جوانان 11 تا 20 ساله دیده شده و یکی از مهمترین دلایل جراحی فوری شکم است.

علائم آپاندیسیت در نوجوانان

درد شکم از علائم اولیه آپاندیسیت است. این درد معمولا به طور ناگهانی از وسط شکم و اطراف ناف شروع می شود. با پیشرفت التهاب در مدت 12 الی 24 ساعت درد با شدت بیشتری در سمت راست و پایین شکم احساس می شود. درد ناشی از آپاندیسیت معمولاً هنگام سرفه یا راه رفتن شدت بیشتری پیدا می کند. در صورت عدم درمان به موقع خطر پارگی آپاندیس به طور چشمگیری افزایش پیدا می کند. همچنین استفاده از کیسه آب گرم، یا استفاده خودسرانه از داروها خطرناک بوده و می تواند باعث پارگی آپاندیس شود.

سایر علائم آپاندیسیت در نوجوانان، عبارتند از:

• استفراغ
• نفخ شکم
• تنگی نفس
• بی اشتهایی
• حالت تهوع
• اسهال یا یبوست
• تکرر بیش از حد ادرار
• تب پایین که ممکن است با گذشت زمان تشدید شود.

درد آپاندیسیت در ابتدای شروع، در وسط شکم و اطراف ناف است. درد پس از طی چند ساعت به سمت پایین شکم ثابت و شدید می شود. آپاندیسیت مزمن ممکن است فقط درد شکم را نشان دهد و سایر علائم آپاندیسیت نیز مشهود نباشد.

درد لگن در دختران نوجوان ممکن است علائمی مانند آپاندیسیت ایجاد کند. وجود خونریزی واژینال یا ترشحات واژن به پزشک کمک کند تا احتمال آپاندیسیت را رد کند.

مطالعه بیشتر: فرق آپاندیسیت با سنگ کلیه

علل آپاندیسیت در نوجوانان

التهاب آپاندیس در اثر مسدود شدن دهانه مجرای آپاندیس رخ می دهد. این انسداد می تواند توسط عوامل زیر ایجاد شود:

• کرم روده
• مدفوع سخت
• اجسام خارجی
• ضربه به شکم
• لنفادنیت (التهاب غدد لنفاوی)

انسداد دهانه آپاندیس ممکن است باعث رشد باکتری و در نتیجه عفونت و تجمع چرک در داخل آپاندیس شود. عدم درمان به موقع خطر پارگی آپاندیس را به دنبال دارد.

انواع آپاندیسیت در نوجوانان

آپاندیسیت حاد: در التهاب حاد آپاندیس با شروع ناگهانی علائم همراه است. شایعتر است و نیاز به درمان فوری دارد. آپاندیسیت حاد یکی از اورژانس های جراحی است. آپاندیسیت حاد شیوع بیشتری در میان بیماران دارد.

آپاندیسیت مزمن: التهاب مزمن آپاندیس ممکن است علائم خفیفی را نشان دهد. بیمار ممکن است سالهای طولانی با درد زندگی کند. آپاندیسیت مزمن گاهی بدون علائم است و گاهی علائم عود می کنند. تورم و حساسیت شکمی،ضعف، خستگی و اسهال از علائم آپاندیسیت مزمن است. تشخیص آپاندیسیت مزمن معمولا دشوار است. زیرا علائم بسیار خفیف هستند و به همین علت به راحتی با بیماری های دیگر اشتباه گرفته می شود. آپاندیسیت مزمن شیوع بسیار کمی دارد.

تشخیص آپاندیسیت در نوجوانان

پزشک ممکن است فرزند شما را با فشار ملایم دست بر روی شکم یا حرکت دادن پاها معاینه کند تا محل دقیق درد را تشخیص دهد. پزشک در طول معاینه با دست خود بر ناحیه دردناک شکم فشار وارد می کند. درد آپاندیسیت با برداشته شدن ناگهانی فشار دست شدیدتر می شود. دختران نوجوان در صورت احساس درد در سمت راست پایین شکم ممکن است به معاینه لگن نیاز داشته باشند. این کار برای تشخیص قطعی آپاندیسیت به پزشک کمک می کند.

برای تشخیص آپاندیسیت، ممکن است آزمایش های زیر انجام شود:

آزمایش خون: در این آزمایش تعداد گلبول های سفید خون بررسی می شود. در صورت ابتلا به عفونت تعداد گلبول های سفید خون افزایش پیدا می کنند. همچنین بررسی سطح سرمی پروتئین فعالT  که در پاسخ به عفونت یا التهاب در بدن تولید می شود می تواند در تشخیص آپاندیسیت به پزشک کمک کند.

آزمایش ادرار: آزمایشات ادرار اغلب برای رد کردن احتمال ابتلا به سنگ کلیه و عفونت های دستگاه ادراری که درد پایین شکم را ایجاد می کنند، انجام می شود.

آزمایشات تصویربرداری: سونوگرافی شکم، توموگرافی کامپیوتری سی تی اسکن، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا اشعه ایکس از شکم هم می توانند به تشخیص آپاندیسیت کمک کنند. بیماری های اورولوژی، مانند سنگ کلیه و پیلونفریت، در بعضی موارد درد و علائمی شبیه آپاندیسیت ایجاد می کنند. بیماری های دستگاه گوارش مانند کولیت اولسراتیو و دیورتیکولیت مکل نیز ممکن است علائمی مشابه آپاندیسیت نشان دهند.

بیماری های دستگاه تناسلی مانند بیماری التهابی لگن، پیچ خوردن تخمدان، حاملگی خارج رحمی در دختران نوجوان و پیچ خوردگی بیضه در پسران ممکن است همان علائمی را داشته باشند که در آپاندیسیت دیده می شود. پزشک ممکن است چند آزمایش اضافه برای رد سایر شرایط و تأیید تشخیص آپاندیسیت تجویز کند.

درمان آپاندیسیت در نوجوانان

درمان آپاندیسیت حاد یا مزمن، عمل جراحی است. برداشتن آپاندیس با جراحی، آپاندکتومی نامیده می شود که می تواند از طریق جراحی لاپاراسکوپی (با حداقل تهاجم) یا لاپاراتومی (جراحی باز) انجام شود. آپاندکتومی لاپاراسکوپی درد کمتری دارد و بهبود سریعتر را امکان پذیر می کند. با این حال، ممکن است انجام این عمل در نوجوانان مبتلا به چاقی یا مواردی مانند پریتونیت، آبسه و پارگی آپاندیس امکان پذیر نباشد. آپاندکتومی باز امکان شستشوی حفره شکم را در موارد پارگی فراهم می کند.

پس از آزمایشات تصویربرداری، اگر خطر عوارض مشاهده نشود، جراح ممکن است درمان آنتی بیوتیکی را توصیه کند. در نتیجه بر اساس نظر پزشک عمل آپاندکتومی به زمان دیگری موکول می شود. با این حال، تصمیمات درمانی و مدت زمان بهبودی به خطرات و عوارض آپاندیسیت بستگی دارد.

آبسه ها غالباً با آنتی بیوتیک با تخلیه یا بدون تخلیه درمان می شوند و پس از کنترل عفونت، آپاندکتومی انجام می شود. در بیماری آپاندیسیت مراجعه سریع به پزشک اهمیت زیادی دارد. مداخله زودهنگام می تواند به بهبود سریع تر بیمار در عرض دو تا سه روز بستری در بیمارستان کمک کند. پارگی آپاندیس می تواند خطر عوارض جراحی را افزایش دهد. در این صورت بیمار باید روزهای بیشتری در بیمارستان بستری شود.

خطر آپاندیسیت در نوجوانان

آپاندیسیت درمان نشده ممکن است منجر به عوارض زیر شود:

پارگی: آپاندیس ملتهب حدود 36 تا 72 ساعت پس از شروع علائم ممکن است منجر به پارگی یا سوراخ شدن شود. مقدار پارگی در بعضی از بیماران کمتر است، در حالی که در برخی دیگر از بیماران ممکن است مقدار زیادی چرک و مدفوع در حفره شکم ریخته شود. این وضعیت می تواند کشنده باشد و برای برداشتن آپاندیس و تمیز کردن حفره شکم به جراحی فوری نیاز دارد.

پریتونیت: این وضعیت ممکن است بعد از پارگی آپاندیس اتفاق بیفتد. در پریتونیت، صفاق (پوشش دیواره شکم) در اثر تماس با محتویات آپاندیس آلوده و ملتهب می شود. پریتونیت می تواند با درد شدید، حساسیت شکم به لمس، تنگی نفس، افزایش ضربان قلب تب شدید همراه باشد.

آبسه آپاندیکولار: شایعترین عارضه آپاندیسیت حاد است. آبسه های شکمی به تخلیه با لوله و درمان با آنتی بیوتیک نیاز دارند.

مطالعه بیشتر: تسکین درد جراحی آپاندیسیت

مراقبت های پس از جراحی آپاندیسیت

مراقبت های پس از عمل جراحی آپاندیسیت می تواند به بهبودی هر چه سریع تر فرزند شما در روزهای بعد از عمل جراحی کمک کند. در چند ساعت اول پس از عمل ممکن است فرزندتان در محل بخیه ها احساس درد کند. برای تسکین درد می توانید از مسکن های تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید. بعد از عمل جراحی فرزند خود را در وضعیت نیمه نشسته قرار دهید.

مراقبت های پس از عمل جراحی آپاندست در نوجوانان، عبارتند از:

مصرف به موقع داروها: مصرف داروهای مسکن و سایر داروها را طبق نسخه پزشک به فرزند خود یادآوری کنید. اگر نوجوان شما هنوز درد یا علائم دیگری دارد، حتما با پزشک تماس بگیرید.

رعایت رژیم غذایی سالم: ممکن است نوجوان شما به وعده های غذایی مکرر نیاز داشته باشد. همچنین، فرزند خود را تشویق کنید که مقدار زیادی آب بنوشند تا به مشکل یبوست مبتلا نشود. از نوشیدن الکل باید خودداری کرد زیرا ممکن است در مصرف داروها تداخل ایجاد کند. همچنین فرزند خود را به پرهیز از نوشیدنی های کافئین دار تشویق کنید. کافئین می تواند باعث ابتلا به یبوست شود.

پرهیز از انجام فعالیتهای سنگین: شروع فعالیت های بدنی پس از هر عمل جراحی باید با تایید و نظر پزشک باشد. فرزند نوجوان شما باید تقریبا تا شش هفته از انجام فعالیت های سنگین مانند بلند کردن اشیاء سنگین، جابجایی وسایل، بلند کردن بچه ها و … پرهیز کند. پیاده روی یکی از تمریناتی است که بعد از عمل جراحی مجاز است. نوجوان شما طبق توصیه پزشک می تواند کمی راه رفته و یا از پله ها بالا برود.

پرهیز از رانندگی: تا اولین ویزیت بعد از عمل جراحی باید از رانندگی پرهیز شود.

مراقبت از شکم: قرار دادن بالش روی شکم و وارد آوردن کمی فشار می تواند به کاهش درد هنگام سرفه یا خندیدن کمک کند.

خواب و استراحت کافی: نوجوان خود را به خواب و استراحت کافی تشویق کنید. استراحت به بهبود زخم ها کمک می کند.

تب بعد از عمل معمولا بدون درمان خاصی درمان می شود. اما با اینحال ابتلا به تب بالای 37 درجه بعد از عمل می تواند نشانه عفونت جدی باشد. بنابراین اگر نوجوان شما دچار تب، افزایش درد، قرمزی و تورم در محل جراحی شد، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. پس از بهبود یافتن زخم جراحی، فرزند نوجوان شما می تواند روال عادی غذا خوردن و ورزش را از سر بگیرد.

پیشگیری از آپاندیسیت در نوجوانان

هیچ راه اثبات شده ای برای پیشگیری از آپاندیسیت وجود ندارد.

یک رژیم غذایی با فیبر بالا ممکن است خطر آپاندیسیت را کاهش دهد. بررسی ها نشان می دهد که وقوع این بیماری در افرادی که غذاهای غنی از فیبر مانند میوه ها و سبزیجات مصرف می کنند، کمتر است. با این حال، برای اثبات تأثیر غذاهای حاوی فیبر در پیشگیری از آپاندیسیت، مطالعات بیشتری لازم است.

استفاده از کیسه آب گرم برای کاهش درد آپاندیس هیچ گونه گونه پایه و اساس علمی ندارد. موثر بودن درمان های خانگی مانند مصرف سیر، چای زنجبیل و نعناع در درمان آپاندیسیت از نظر علمی ثابت نشده است. بعلاوه پزشکان استفاده از  روش هایی مانند ماساژ شکم با روغن زیتون را هم به هیچ وجه توصیه نمی کنند.

به طور کلی با برداشتن آپاندیس می توان آپاندیسیت را به طور کامل درمان کرد. مسکن و آنتی بیوتیک ها را نباید بدون تجویز پزشک به فرزند نوجوان خود بدهید. اگر نوجوان شما از درد شدید شکم شکایت دارد، بهتر است سریع به پزشک مراجعه کنید. زیرا در درمان آپاندیس زمان اهمیت زیادی دارد. عدم درمان به موقع می تواند باعث پارگی آپاندیس و وارد شدن عفونت به داخل شکم شود.