با بالا رفتن سن شاهد تغییراتی در عملکرد بدن تان خواهید بود. کاهش قدرت شنوایی نیز یکی از همین تغییرات است. کاهش قدرت شنوایی مرتبط با سن یکی از شرایطی است که برای بسیاری از افراد مسن اتفاق می افتد. تقریباً از هر 2 سالمند بالای 65 سال یکی از آنها دچار درجه ای از افت شنوایی شده است. نام دیگر کاهش قدرت شنوایی مربوط به سن پیر گوشی یا presbycusis است. اگرچه که از دست رفتن قدرت شنوایی یا کاهش آن تهدید جدی برای زندگی فرد به وجود نمی آورد ولی در صورت عدم درمان می تواند کیفیت زندگی او را تا حد زیادی کاهش دهد.
علت پیر گوشی
کاهش قدرت شنوایی مرتبط با افزایش سن به مرور زمان بیشتر و بیشتر شده و میزان این کاهش افزایش خواهد یافت. تغییرات متعددی در داخل گوش میانی می تواند منجر به بروز این مشکل شود. این تغییرات شامل موارد زیر می شود:
- تغییر در ساختار گوش داخلی فرد
- تغییر در وضعیت جریان خون گوش داخلی
- اختلال در عصب های مسئول شنوایی
- تغییر در شیوه پردازش کلام و صدا توسط مغز
- آسیب رسیدن به مویین های بسیار کوچک داخل گوش که وظیفه انتقال صدا به مغز را دارند.
همچنین از دست رفتن قدرت شنوایی با بالا رفتن سن ممکن است به دلایل زیر باشد:
- دیابت
- جریان خون ضعیف
- در معرض صداهای بلند قرار گرفتن
- استفاده از داروهای به خصوص
- سابقه خانوادگی، کم شنوایی یا از دست رفتن شنوایی
- سیگار کشیدن
علائم پیر گوشی
علائم کاهش قدرت شنوایی با افزایش سن معمولاً خودش را با عدم توانایی در شنیدن صداهای زیر (high–pitched) نشان می دهد. می بینید که فرد سالمند دیگر قادر به شنیدن صدای خانم ها یا کودکان نبوده یا صدای آن ها را به سختی می شنود. گاهی اوقات ممکن است فرد سر و صداهای موجود در اطرافش را نیز به سختی شنیده و نتواند به خوبی متوجه گفته اطرافیان خود شود.
دیگر علائمی که ممکن است شاهد آن باشید:
- صداهای خاصی بسیار بلند به نظر می رسند
- مشکل شنوایی در محیط های پر سر و صدا
- مشکل شنیداری در تشخیص حرفهای «س» و «ز»
- زنگ و وز وز در داخل گوش
- بالا بردن بیش از حد صدای رادیو و تلویزیون
- درخواست برای تکرار حرف ها
- متوجه نشدن صداها و حرفها از پشت تلفن
همیشه سعی کنید علائمی که دارید را به پزشکتان گوش زد کنید. ممکن است علائمی که دارید مربوط به مشکل یا بیماری دیگری باشد که نیاز به معاینه بیشتر داشته باشد.
تشخیص پیر گوشی
در صورتی که کاهش قدرت شنوایی تان مربوط به افزایش سن است، برای تشخیص بهتر به پزشکتان مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات کامل به علت اصلی کاهش قدرت شنوایی تان پی خواهد برد. شاید نیاز باشد تا پزشک با اوتوسکوپ ( وسیله ای با داشتن نور کافی برای دیدن فضای گوش خارجی) نگاهی به داخل گوش تان انداخته و وضعیت آن را بررسی کند. در صورتی که پزشکتان نتواند هیچ علتی برای کاهش قدرت شنوایی تان پیدا کند، احتمالاً تشخیص او پیرگوشی یا کاهش قدرت شنوایی به واسطه افزایش سن خواهد بود. بعد از معاینه کلی برای تشخیص دقیق تر و درمان، احتمالاً شما را به شنوایی سنجی و متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع خواهند داد.
متخصص شنوایی سنجی نیز با استفاده از تست شنوایی میزان از دست رفتن قدرت شنوایی تان را سنجیده و برایتان درمانی متناسب با شرایط گوش و میزان کاهش شنوایی شما تجویز خواهد کرد.
درمان پیرگوشی
در صورتی که علت اصلی بروز کاهش قدرت شنوایی شما به خاطر افزایش سن باشد، هیچ درمان قاطعی برای این مشکل وجود نخواهد داشت. اما می توان کیفیت زندگی فرد را بهتر نموده و تا حدودی قدرت شنوایی او را بهبود بخشید. احتمالاً بعد از این تشخیص پزشکتان یکی از درمان های زیر را برای شما تجویز خواهد کرد:
- استفاده از سمعک برای بهبود شنوایی
- استفاده از دستگاه های کمک کننده مثل تقویت کننده صدای تلفن
- آموزش زبان اشاره یا لب خوانی ( برای افرادی که دچار کاهش شنوایی شدید شده اند)
در بعضی موارد ممکن است پزشک کاشت حلزونی برای فرد تجویز کند. کاشت حلزونی وسیله کوچک الکترونیکی است که با عمل جراحی در داخل گوش کار گزاشته می شود. کاشت حلزونی به بلند شدن صدا کمک زیادی کرده ولی بدون شک نمی تواند قدرت شنوایی تان را مثل روز اول کند. این گزینه فقط برای افرادی پیشنهاد می شود که تا حد زیادی قدرت شنوایی شان را از دست داده اند.
پیشگیری پیرگوشی
متأسفانه نمی توان از بروز پیر گوشی یا کاهش قدرت گوش ناشی از افزایش سن جلوگیری کرد ولی می توان با یک سری اقدامات پیشگیرانه تا حد زیادی جلوی بروز این عارضه را گرفت. در صورتی که کاهش قدرت شنوایی تان به علت افزایش سن است، حتماً موارد زیر را امتحان کنید:
- از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند تکرار شونده بپرهیزید.
- در شرایط و مکان های پر سر و صدا از محافظ گوش یا گوش گیر استفاده کنید.
- اگر دچار بیماری دیابت هستید می توانید با کنترل قند خون تا حد زیادی از بروز پیر گوشی پیشگیری کنید.
در صورتی که هر کدام از علائم کاهش شنوایی گوش به واسطه افزایش سن را داشتید بهتر است فوراً به پزشکتان مراجعه کرده و از پیشروی و افزایش علائم جلوگیری کنید. هرچقدر قدرت شنوایی تان کم تر شود مشکلات بیشتری برای فهمیدن صحبت دیگران خواهید داشت. یادتان باشد که با مراجعه سریع تر به پزشکتان می توانید سریع تر تحت درمان قرار گرفته و کیفیت زندگی تان را تاحد بسیار زیادی حفظ کنید. علائم بسیاری در کاهش قدرت شنوایی با افزایش سن نقش دارد. در بعضی موارد تشخیص بیماری پیرگوشی از کاهش قدرت شنوایی به خاطر قرار گرفتن در معرض صداهای بلند کار بسیار سختی است.
کاهش قدرت شنوایی به خاطر صداهای بلند عارضه ای است که در بلند مدت و در نتیجه قرار گرفتن شخص برای مدت طولانی در معرض صداها ایجاد می شود. با قرار گرفتن فرد بعد از مدتی به سلول های مویین داخل گوش او که به شنوایی کمک زیادی می کند، آسیب دیدن این سلول ها دیگر امکان رشد مجدد آن ها وجود نخواهد داشت. حتی گاهی اوقات در نتیجه این اتفاق ممکن است شخص به کلی قدرت شنوایی اش را از دست بدهد.
شرایطی که در افراد سالمند رایج بوده و باعث کاهش قدرت شنوایی شان می شود: شامل افزایش فشار خون یا دیابت می شود.
همچنین داروها سمی مثل داروهای شیمی درمانی نیز می تواند منجر به کاهش قدرت شنوایی فرد شوند.
این که قدرت شنوایی فرد مسن به خاطر ناهنجاری گوش بیرونی یا میانی اتفاق بی افتد نیز احتمال بسیار کمی دارد. این ناهنجاری ها شامل کاهش عملکرد تمپانیک غشای گوش (پرده گوش) یا کاهش عملکرد سه استخوان کوچک در داخل گوش میانی که وظیفه جابه جایی امواج صوتی از پرده گوش به گوش داخلی را دارند، می شود. اما به طور کلی بیشترین علت بروز کاهش شنوایی افراد مسن به خاطر هر دو مورد در معرض صداهای بلند قرار گرفتن و کاهش قدرت شنوایی فرد با افزایش سن رخ می دهد.
تشخیص پیر گوشی
برای تشخیص دقیق کاهش قدرت شنوایی بهتر است سؤالات زیر را از خودتان بپرسید. در صورتی که پاسخ شما به اکثر این سؤالات «بله» است. باید در اسرع وقت به پزشکتان مراجعه کنید.
- آیا در صورت روبرو شدن با افراد جدید دچار استرس می شوید و علت این استرس شما به مشکلات شنوایی شما است؟
- آیا در زمان صحبت با اعضای خانواده تان به خاطر سخت شنیدن صدای شان خسته می شوید؟
- شنیدن صدای مشتری ها، همکاران و فهمیدن حرف آن ها برایتان کار دشوار و آزار دهنده ای است؟
- آیا در شنیدن صدای دوستان، بستگان یا همسایگان دچار مشکل هستید؟
- آیا با رفتن به تئاتر یا سینما دچار مشکل شده و متوجه حرف های بازیگران نمی شوید؟
- آیا مشکل شنوایی باعث می شود تا با اعضای خانواده تان بحث داشته باشید؟
- ایا برای شنیدن صدای تلویزیون و رادیو صدای آن را بیشتراز همیشه می کنید؟
- آیا به خاطر مشکلات شنیداری تان گوشه گیر شده اید و این موضوع مشکلات زیادی برایتان به وجود آورده است؟
درمان خانگی پیر گوشی
خانواده و دوستانتان برای بهتر شدن کیفیت زندگی و کم شدن مشکل شنوایی تان می توانند بسیار کمک حالتان باشند.
برای حل این مشکل می توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- به خانواده و دوستانتان بگویید که دچار مشکل شنوایی شده اید. هر چقدر دوستان و اعضای خانواده در مورد شدت مشکل تان اطلاعات بیشتری داشته باشند، بدون شک بیشتر می توانند برای کنار آمدن شما با این مشکلتان کمک کنند.
- از خانواده و دوستان تان بخواهید که در زمان صحبت با شما، رو در رو و چهره به چهره با شما صحبت کنند. اگر بتوانید در حین مکالمه حرکات صورت را ببینید، بدون شک درک بهتری از احساسات و حرفهایشان خواهید داشت.
- از دیگران بخواهید با شما بلندتر صحبت کنند ولی داد نزنند. به آن ها بگویید لازم نیست آرام و کلمه به کلمه حرف بزنند، فقط کافی است کمی شمرده تر صحبت کنند.
- زمانی که تلویزیون یا رادیو نمی بینید آن را خاموش کنند.
- سر و صدای اضافه اطراف می تواند قدرت شنیدن شما با مشکلات زیادی روبرو کرده و کاهش دهد.
- در هنگام مراجعه به رستوران نباید در کنار آشپزخانه یا بسیار نزدیک به میزهای مجاور آن بنشینید.
تلاش دست جمعی برای شنیدن بهتر و افزایش کیفیت زندگی تان همه چیز را آسان تر خواهد کرد. شاید عادت کردن دیگران به بلند صحبت کردن و رو در رو صحبت کردن با شما، کمی زمان ببرد ولی شک نکنید که ارزش این همه زحمت را خواهد داشت. صبر داشته باشید و سعی کنید با پیر گوشی یا کاهش قدرت شنوایی ناشی از افزایش سن کنار بیایید.
مراقبت های لازم برای پیر گوشی
زمانی که می خواهید با فرد مبتلا به پیرگوشی صحبت کنید حتماً نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- در هنگام صحبت صورت تان به سمت آن ها باشد.
- صورتتان نباید در تاریکی یا پوشیده باشد.
- با دهان پر با آن ها صحبت نکنید.
- بلند، شمرده و واضح صبحت کنید ولی داد نزنید.
- سعی کنید صداهای مزاحم اطراف مثل تلویزیون و رادیو را تا حد امکان کاهش دهید.
آخرین دیدگاه‌ها