میگرن در کودکان چه علائمی دارد؟

میگرن در کودکان چه علائمی دارد؟ این اختلال با درد ضربان دار در یک طرف سر مشخص می شود. گاهی هم ممکن است با حساسیت به نور و صدا همراه باشد در حالی که میگرن بیشتر در بزرگسالان دیده می شود، کودکان همچنین می توانند از میگرن شدید رنج ببرند. میزان میگرن از 3٪ در کودکان تا 20٪ در نوجوانان متغیر است. بنابراین گفته می شود که میگرن یک مشکل شایع است که نیاز به درمان فوری دارد. سردرد میگرنی می تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. سردردهایی که تا چند روز طول بکشند، به عنوان status migrainosus شناخته می شود.

هر کودکی می تواند به میگرن مبتلا شود. حدود 10٪ کودکان 5-15 ساله و تا 28٪ نوجوانان به میگرن مبتلا می شوند. نیمی از افرادی که به میگرن مبتلا می شوند اولین حمله را قبل از 12 سالگی تجربه می می کنند. حتی میگرن در کودکان 18 ماهه گزارش شده است!

تحقیقات اخیر نشان می دهد کودکانی که از کودکی دچار کولیک شده اند ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به میگرن باشند. یک مطالعه نشان داد کودکان مبتلا به کولیک هفت برابر بیشتر به میگرن مبتلا بوده اند.

عوامل خطر میگرن در کودکان

سابقه خانوادگی. میگرن در خانواده های مختلف ایجاد می شود. اگر یکی از والدین میگرن داشته باشد، تقریباً 50٪ احتمال دارد که فرزند او نیز دچار این بیماری شود. اگر هر دو والدین به میگرن مبتلا باشند، احتمال بروز آن در کودکان بیشتر است.

جنسیت. قبل از بلوغ، پسران بیشتر نسبت به دختران میگرن را تجربه می کند. در سالهای نوجوانی و در سن 17 سالگی، 8 درصد پسران و 23 درصد دختران دچار میگرن می شوند. برای بزرگسالان، میگرن بیشتر در زنان دیده می شود.

استرس و خواب. برنامه نامنظم خواب (خواب زیاد یا کم) می تواند محرک میگرن باشد. همچنین تغییرات در سطح استرس نیز تاثیر دارد.

ورزش. در حالی که ورزش گاهی اوقات میگرن را تحریک می کند، ورزش منظم ممکن است به جلوگیری یا کاهش تعداد حملات کمک کند.

مواد غذایی و مایعات. حذف وعده های غذایی و خوردن برخی مواد غذایی و افزودنی می تواند باعث ایجاد میگرن شود. محرک های رایج شامل پنیرها و گوشت های پیر، شکلات، مرکبات، رنگ های غذایی قرمز و زرد، گلوتامات مونو سدیم (MSG) و شیرین کننده مصنوعی آسپارتام است.

کافئین و غذاهای پرادویه نیز می تواند باعث ایجاد میگرن شود، اما گاهی اوقات به سردرد کمک می کند زیرا به عنوان گشاد کننده عروق عمل کرده و رگ های خونی را گسترش می دهد. عدم نوشیدن مقدار کافی آب و سایر نوشیدنی ها می تواند باعث کمبود آب بدن، یکی دیگر از عوامل تحریک کننده میگرن شود.

آب و هوای طوفانی با تغییر فشار. گرمای شدید یا سرما، نور شدید خورشید و تابش خیره کننده، رطوبت زیاد یا هوای بسیار خشک می تواند محرک باشد.

انواع میگرن در کودکان

میگرن در کودکان را می توان به دو دسته زیر تقسیم کرد:

• میگرن بدون هاله. در میگرن بدون هاله، سردرد ممکن است تنها علامت باشد.
• میگرن همراه با هاله. احساس سردرد قریب الوقوع به عنوان هاله شناخته می شود. این نوع میگرن ممکن است به صورت علائم بصری مانند دیدن لکه ها، چراغ چشمک زن، یا تصاویر تحریف شده یا بوی رایحه های غیرمعمول همراه باشد.

برخی دیگر از انواع میگرن در کودکان، عبارتند از:

• میگرن شکمی. میگرن شکمی به صورت درد در شکم و استفراغ بروز می کند .
• میگرن گیجی. این نوع میگرن با احساس ناگهانی گیجی، گمراهی و سرگیجه همراه با سردرد مشخص می شود.
• میگرن چشمی. این درد به عنوان یک درد شدید در پشت چشم ظاهر می شود که اغلب باعث دوبینی و فلج عضلات چشم می شود.

علل میگرن در کودکان

برخی از دلایل عمده میگرن در کودکان، عبارتند از:

درست مانند بزرگسالان، میگرن در کودکان می تواند توسط عوامل مختلفی تحریک شود.

• اضطراب. اختلال اضطرابی یکی از بالاترین عوامل خطر برای بروز مشکلات میگرن است.
• عوامل ژنتیکی. برخی از اجزای ژنتیکی که بر روی کانال های سدیم و پتاسیم در مغز تأثیر می گذارند می توانند منجر به بروز میگرن باشند.
• کمبود خواب. این مطمئناً یک عامل تحریک کننده است، خصوصاً در نوجوانانی که تمایل دارند دو تا سه ساعت کمتر از برادران و خواهران کوچک خود بخوابند. همچنین خواب زیاد می تواند باعث ایجاد میگرن شود.
• رژیم غذایی. مصرف کافئین، محصولات لبنی کشت شده، شکلات، لوبیا، آجیل و مواد افزودنی مانند شیرین کننده های مصنوعی، مواد نگهدارنده و تقویت کننده های طعم باعث ایجاد سردردهای میگرنی در برخی از افراد می شود. به طور کلی، بهترین رژیم غذایی یک رژیم غذایی سالم و پر از سبزیجات و میوه ها و غلات کامل است.
• کمبود آب بدن. کودک خود را تشویق کنید که در طول روز به طور دوره ای آب بنوشد و حتی در طول کلاس ها اجازه معلم را بگیرید.
• استرس. نگرانی در مورد امتحانات، مشکلات خانوادگی، زورگویی و اذیت و آزار همه این عوامل می تواند کوردک را تحت تأثیر قرار می دهد. گاهی اوقات تشخیص آن دشوار است، بنابراین سعی کنید از فرزند خود در مورد این موارد سوال کنید. استرس می تواند باعث ایجاد میگرن شود. از طرفی هم سردرد شدید ممکن است باعث استرس بیشتر شود. افراد مبتلا به میگرن مزمن و اپیزودیک ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا باشند.
• قاعدگی. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه دختران نوجوان ممکن است میگرن شدیدتر قبل یا در طول دوره قاعدگی خود را تجربه کنند. علاوه بر آن، تغییرات هورمونی باعث ایجاد میگرن در دختران می شود. برخی از دختران نوجوان ممکن است فقط در دوره هایی دچار قاعدگی میگرن شوند که به عنوان میگرن مایع شناخته می شود .

علائم میگرن در کودکان

گاهی اوقات، تشخیص میگرن دشوار است. بدون خون و کبودی، بدون تب و لرز، بدون شکستگی استخوان – اما در داخل درد بسیار زیاد است. علاوه بر شکایت فرزندتان در مورد درد شدید سر، باید نسبت به برخی دیگر از علائم که ممکن است به معنی میگرن وی باشد نیز هوشیار باشید.

به طور کلی، درد میگرن ممکن است با حالت تهوع و استفراغ، حساسیت به نور، صدا یا بو همراه باشد و کودک شما بخواهد در یک اتاق تاریک دراز بکشد. همچنین در مورد افسردگی یا تحریک پذیری غیرمعمول در کودک خود هوشیار باشید. افراد مبتلا به میگرن مزمن، از جمله کودکان، کسانی هستند که حداقل 15 روز در ماه حملات میگرن دارند.

میگرن در کودکان می تواند منجر به بروز برخی علائم در کودکان شود. برخی از علائم میگرن در کودکان، عبارتند از:

• گیجی
• استفراغ
• درد شکم
• حالت تهوع
• تحریک پذیری
• نگه داشتن سر
• سردردهایی که معمولاً چند دقیقه طول می کشد.

درمان میگرن در کودکان

درمان اول میگرن در کودکان استفاده از داروهای بدون نسخه است. این داروها شامل مسکن های معمولی مانند استامینوفن و ایبوپروفن است. بیشتر کودکان به دارو دیگری احتیاج ندارند. علاوه بر این، تریپتان ها، مانند Imitrex (سوماتریپتان) و ریزاتریپتان، اکنون برای استفاده در کودکان بالای 6 سال تأیید شده اند. (4) اینها به صورت اسپری بینی، تزریق و شیاف کاربرد دارند.

جلوگیری از حملات میگرن در کودکان

میگرن در کودکان به طور کلی با افزایش سن شدت، کمتر می شود. با این حال، هنوز هم ممکن است در اثر عوامل محرک شدید، حملات میگرن در فرزندان شما بروز پیدا کنند. برخی اقدامات خودمراقبتی زیر ممکن است در کاهش تعداد و شدت میگرن موثر باشند:

• از بین بردن محرک های غذایی
• کاهش استرس، از جمله مشکلات روانی
• مصرف داروهای پیشگیری مانند پروپرانولول

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

از آنجا که میگرن می تواند در درس و سایر فعالیت های اجتماعی کودک اختلال ایجاد کند، می تواند بر روی روان و مسائل عاطفی فرزند شما تاثیر منفی داشته باشند. بر همین اساس بهتر است در شرایطی که میگرن کودک شما با علائم زیر همراه شده، به پزشک مراجعه کنید:

• تب
• راش
• گیجی
• تاری دید
• گرفتگی گردن
• استفراغ مداوم
• مشکل در راه رفتن
• تغییر در سطح هوشیاری

 کودکان گاهی از توهم و گیجی شکایت دارند. این سندرم آلیس در سرزمین عجایب نامیده می شود و می تواند مشکلات تشخیصی زیادی ایجاد کند. گاهی اوقات، یک کودک ممکن است به میگرن و صرع مبتلا باشد.

میگرن گیجی و مشکلات ادراکی، مانند دیدن اجسام بزرگتر یا کوچکتر از اندازه واقعی شان، نیز شایع است. اما این مشکل در کودکان ممکن است حتی بدون هیچ درمانی سریعاً بهبود یابند.

بندرت، سردرد در کودکان ممکن است علائم مشکلات اساسی ساختاری مانند تومورهای مغزی باشد. بعضی اوقات سردرد می تواند به دلیل عفونت بروز پیدا کند.

میگرن دوره ای است و از نظر شدت و مدت از الگوی تکراری پیروی می کند؛ بنابراین، اگر تغییر در شدت یا مدت سردرد کودک خود را مشاهده کردید، باید به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. هر یافته عصبی یا ضعف عصبی غیرطبیعی، تشنج و غیره نیز به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

تغییرات رژیم غذایی برای مدیریت میگرن در کودکان

برای مدیریت میگرن در کودکان توصیه می شود از پنیر، شکلات، مرکبات، مونو سدیم گلوتامات و سایر عوامل محرک غذایی خودداری شود.  بهتر است از یک متخصص تغذیه و پزشکی با تجربه در میگرن کودکان مشاوره بگیرید.

کودکان به ویژه کسانی که میگرن دارند، باید روزانه 8-10 ساعت بخوابند. اگر کودک شما در خواب مشکل دارد، بهتر است پزشک متخصص اطفال آزمایشاتی را برای کنترل اختلالات خواب که با میگرن مرتبط هستند، تجویز کند. مطمئن شوید که کودک شما تلویزیون ها، تلفن های همراه، تبلت ها و سایر دستگاه های رسانه ای را یک ساعت قبل از خواب خاموش می کند، زیرا این امر باعث اختلال در خواب می شود.

میزان تاثیر میگرن در فعالیت کودکان

متخصصان اطفال و مغز و اعصاب کودکان برای اندازه گیری میزان تاثیر میگرن در فعالیت های اجتماعی کودک از ابزاری به نام ارزیابی معلولیت میگرن کودکان (PedMIDAS) استفاده می کنند که شامل 6 سوال است:

• تعداد روز هایی که کودک به طور کامل برای سردرد، در کلاس درس غیبت داشته است.
• تعداد روز هایی که کودک به طور جزئی برای سردرد، در کلاس درس غیبت داشته است.
• تعداد روزهایی که کودک مجبور شده به علت سردرد فعالیت ها خودش را در مدرسه کاهش دهد.
• تعداد روزهایی که کودک مجبور بوده به علت سردرد فعالیت ها خودش را در مدرسه و حتی در خانه کاهش دهد.
• تعداد روزهایی که کودک به علت سردرد در فعالیت های مانند بازی، ورزش و تفریحات خود شرکت نکرده است.
• تعداد روز های که کودک مجبور شده به علت سردرد فعالیت های خودش را نیمکاره رها کند.

سپس تعداد کل روزها جمع می شود. نمره کمتر از 10 تأثیر کم یا بدون تأثیر تلقی می شود. 11-30 یعنی تاثیر میگرن بر فعالیت های کودک خفیف است 31-50 متوسط و بیش از 50 شدید است.

سخن آخر

میگرن در کودکان معمول است و هرچه کودک کوچکتر باشد، تشخیص آن سخت تر است.

بنابراین، سردردهای حاد باید همیشه جدی گرفته شوند. برای کمک به مدیریت بیماری می توان از روش های درمانی مختلفی برای میگرن استفاده کرد؛ اما بهتر است برای تشخیص علت و یا گزینه های درمانی با یک پزشک با تجربه در زمینه کودکان مشورت کنید.