آیا تا به حال کسی را دیدید که دارای رنگ چشمان کاملاً متفاوتی باشد یا یکی از چشم ها او بیش از یک رنگ داشته و چند رنگ باشد؟ به عنوان مثال، آیا کسی را می شناسید که یکی از چشم های او قهوه ای و چشم دیگر او به رنگ آبی باشد؟ این یک عارضه چشمی به اسم hetrochromia یا همرنگ نبودن عنبیه چشم ها است که بر روی عنبیه یا همان بخش رنگی چشم تأثیر می گذارد.
در بیشتر موارد این متفاوت بودن رنگ چشم ها، هیچ مشکلی برای فرد مبتلا به وجود نخواهد آورد. این مشکل ناشی از ژن هایی است که از والدین او به ارث رسیده یا مشکلی است که در هنگام تشکیل چشم ها در دوران جنینی اتفاق افتاده است. یعنی ممکن است دو رنگ بودن چشم ها نشانه ای از یک بیماری یا تنها یک خصوصیت مادرزادی در فرد باشد.
متفاوت بودن رنگ چشم در انسان ها نادر بوده و بیشتر حیوانات دارای رنگ چشم متفاوت هستند. طبق آمارها تنها 200 هزار نفر از افراد آمریکایی دارای رنگ چشم های متفاوت هستند.
انواع همرنگ نبودن عنبیه
ناهمرنگی عنبیه چشم زمانی است که هر کدام از عنبیه چشم های فرد دارای رنگ متفاوتی باشد. تغییر رنگ عنبیه چشم ها دارای انواع مختلفی است. به عنوان مثال ممکن، تغییر رنگ کامل عنبیه چشم باعث می شود تا رنگ یکی از چشم ها کاملاً با رنگ چشم دیگر فرد متفاوت باشد. در حالی که تغییر رنگ بخشی از عنبیه زمانی است که فقط قسمتی از عنبیه رنگ متفاوتی داشته باشد.
یکی دیگر از انواع این ناهمرنگی، ناهمرنگی مرکزی عنبیه است که در آن مرکز چشم به صورت یک حلقه دارای رنگ متفاوت نسبت به دیگر قسمت های چشم یا چشم دیگر او داشته باشد.
اما مهم ترین نکته در این عارضه، علت اصلی بروز آن است. در ادامه این مقاله به علل احتمالی ابتلا به این عارضه چشمی خواهیم پرداخت.
علت همرنگ نبودن عنبیه چشم ها
اگر رنگ چشم فرد بعد از دوران نوزادی به یکباره تغییر کند، به آن hetrochromia اکتسیابی گفته می شود. در صورت بروز چنین اتفاقی، فرد باید حتماً به پزشک مراجعه کند. زیرا این تغییر رنگ ناگهانی عنبیه چشم ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد.
بعضی از مواردی که ممکن است باعث بروز همرنگ نبودن عنبیه چشم شود، شامل موارد زیر می شود:
- ضربه چشمی. وارد شدن یک ضربه ناگهانی به چشم یکی از مواردی است که می تواند باعث تغییر رنگ چشم شود. بیش از 80 درصد از آسیب های چشمی در حین انجام کارهای منزل، ورزش یا فعالیت های تفریحی دیگر اتفاق میفتد.
- گلوکوما بیماری که بیش از 3 میلیون آمریکایی را درگیر خود کرده، یکی دیگر از علل متفاوت بودن رنگ چشم ها است. این بیماری باعث افزایش فشار در داخل چشم و تجمع مایعات در داخل آن می شود. از جمله عوارض ابتلا به این بیماری از دست دادن قدرت بینایی و تغییر رنگ چشم ها است، البته تشخیص و درمان به موقع می تواند از بروز این عوارض جانبی تا حد زیادی پیشگیری کنید.
- مصرف بعضی از داروها. بعضی از داروها مثل داروهای مخصوص درمان گلوکوما که فشار داخل چشم را کاهش می دهند، ممکن است باعث تغییر رنگ چشم فرد شوند.
- نوروبلاستوما (Neuroblastoma) نوعی سرطان سلول های عصبی است که بیشتر کودکان زیر 10 سال را درگیر می کند. زمانی که تومور بر روی عصب های سینه یا گردن فشار وارد می کند باعث افتادگی پلک ها و کوچک تر شدن مردمک چشم کودک خواهد شد. همچنین در نتیجه فشار بر روی عصب ها، ممکن است رنگ یکی از چشم ها کودک تغییر کند. در صورتی که شاهد تغییر رنگ چشم کودک بودید، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
- سرطان چشم: ملانوما یکی از انواع سرطانی است که به ندرت ممکن است چشم فرد را درگیر کند. این سرطان ملانین چشم – رنگدانه های چشم (مو و پوست) را درگر می کند. یکی از نشانه های بروز ملانوما بروز یک نقطه تیره بر روی عنبیه چشم است. اما تاری دید یا از دادن کامل قدرت بینایی شایع تر از دیگر عوارض این بیماری است.
علل بروز هتروکرومیا در نوزادان شامل موارد زیر می شود:
- سندرم هورنر
- هتروکرومیا خوش خیم
- سندرم Sturge- Weber
- سندرم واردن برگ
- Piebaldism
- بیماری Hirschspring
- سندرم Block-sulzberger
- بیماری Rechlinghausen von
- بیماری Bourneville
- سندرم Parry-Romberg
اما زمانی که فردی بعد از سنین کودکی دچار تغییر رنگ چشم شود به آن هتروکرومیا اکتسابی گفته می شود.
علت اصلی بروز هترکرومیا اکتسابی ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
- آسیب چشمی
- خون ریزی از چشم
- تورم به علت یووئیت یا Iritis
- جراحی های چشمی
- سندرم هورنر اکتسابی
- گلوکوم و مصرف دارو برای درمان آن
- سندرم پراکندگی رنگ دانه
- ملانوز چشمی
- سندرم Posner- Schlossman
- سندرم اکتورپیون عنبیه
- تومورهای خوش خیم و بدخیم عنبیه
- دیابت
- انسداد ورید شبکیه مرکزی
- سندرم Cheiak- Higashi
تشخیص همرنگ نبودن عنبیه چشم
اگر احتمال می دهید که کودک شما مبتلا به این عارضه چشمی است، کودک حتماً باید توسط چشم پزشک معاینه شود. چشم پزشک با توجه به ظاهر چشمی و بیماری های زمینه ای دیگر، بروز این عارضه چشمی را تشخیص خواهد داد. در بیشتر موارد هیچ بیماری و وضعیتی باعث تغییر رنگ چشم نبوده و با توجه به مادرزادی بودن عارضه، نیاز به درمان خاصی نخواهد بود. با این حال بررسی و معاینه کامل چشم بعد از احتمال ابتلا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
درمان همرنگ نبودن عنبیه چشم
اگر به عنوان یک فرد بزرگسال دچار عارضه تغییر رنگ چشم ها شده اید، بازهم نیاز به مراجعه به چشم پزشک خواهید داشت. پزشک با معاینه دقیق چشم، علت اصلی بروز این تغییر چشمی را تشخیص داده و بهترین شیوه درمان را در پیش خواهد گرفت.
در درمان بیماری ناهمرنگی عنبیه چشم، درمان با هدف بهبود بیماری های زمینه ای به وجود آورنده این عارضه صورت می گیرد. در نتیجه در صورتی که بیماری یا مشکل زمینه ای باعث بروز این عارضه نشده باشد، فرد نیاز به درمان آن نخواهد داشت.
نتیجه گیری
ناهمرنگی عنبیه چشم زمانی است که هر کدام از عنبیه چشم های فرد دارای رنگ متفاوتی باشد. تغییر رنگ عنبیه چشم ها دارای انواع مختلفی است. این عارضه چشمی دارای انواع مختلفی بوده و در همه موارد نیاز به درمان نخواهد داشت.
3 دیدگاه
پسرم ۶ ماهه هست افتادگی پلک داره و رنگ چشماش هم یکی نیست علتش چی هست دکترش چیزی نگفته
سلام پتوز چشم با افتادگی بخاطر ضعف سیستم سمپاتیک چشم یا سندروم هورنر یا ضعف عضله مولر پلک هست درمانش هم جراحی تفاوت رنگ عنبیه و ژنتیکی هست و هیچ مشکلی نداره
سلام پسرم چشماش دو رنگه یکی قهوی و دیگری مشکی
دو سالشه و مادر زاد اینجور بوده
خیلی آزار میده این قضیه منو