اعتیاد جنسی

بیش فعالی، وابستگی جنسی و اختلال رفتار اجباری جنسی نام های دیگری برای اعتیاد جنسی هستند. اعتیاد جنسی شرایطی است که فرد را بیش از حد درگیر افکار یا رفتارهای جنسی قرار می دهد و فرد مجبور می شود که زمان های زیادی را صرف فکر کردن و یا درگیر شدن با رفتارهای اعتیاد آور جنسی کند. کنترل این افکارها و درگیری ها بسیار دشوار است و باعث پریشانی فرد شده و یا بر سلامت، شغل، روابط یا سایر قسمت های زندگی او تأثیر منفی می گذارد.

انواع اعتیاد جنسی

نمونه هایی از اعتیادهای جنسی ممکن است شامل رفتارهای قابل دسترس یا غیر مرسوم  (paraphilic) باشد.

نمونه هایی از اقدامات اعتیاد آور که قابل دسترسی هستند، عبارتند از:

• استمناء اجباری
• برقراری تماس های تلفنی نامفهوم
• داشتن برقراری روابط جنسی نامشروع
• مشاهده تصاویر یا فیلم های مستهجن

آمارها نشان می دهد که درصد کمی از افراد تحصیل کرده هر چند وقت یکبار از اعتیاد جنسی رنج می برند. در کل بین جمعیت بالغ، حدود 12 میلیون نفر اعتیاد جنسی دارند.

Paraphilias نوعی اختلالاتی است که باعث می شود فرد مبتلا به آن از اشیاء یا کارهای غیر متعارف برای برانگیختگی انگیزه جنسی خودش استفاده کند.

نمونه هایی از پارافیلیا ها شامل:

• چشم چرانی voyeurism ، برانگیختن با تماشای رفتارهای جنسی
• پدوفیلی، تحریک ناشی از تماس جنسی با کودکان
• fetishism ، برانگیختگی توسط اشیاء یا قطعات خاص بدن
• نمایش گرایی exhibitionism ، برانگیختن با مشاهده دیگران در حین رفتارهای جنسی

برای برخی از افراد، اعتیاد به رابطه جنسی می تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به مشکلات قابل توجهی در روابط شود. مانند وابستگی به مواد مخدر یا الکل، اعتیاد جنسی این پتانسیل را دارد که بر سلامت جسمی و روانی فرد، روابط شخصی، کیفیت زندگی و ایمنی فرد تأثیر منفی بگذارد. فرد مبتلا به اعتیاد به رابطه جنسی ممکن است به طور قابل توجهی زندگی و فعالیت های خود را به منظور انجام اعمال جنسی چندین بار در روز تغییر دهد و طبق گزارش ها علی رغم پیامدهای منفی شدید، قادر به کنترل رفتار خودش نباشد.

علت اعتیاد جنسی

اگرچه هیچ علت مشخصی برای اعتیاد جنسی وجود ندارد، اما عوامل بیولوژیکی، روان شناختی و اجتماعی می توانند در بروز این اختلالات نقش دارند. به عنوان مثال، اعتیاد جنسی نتیجه تغییر در نواحی خاص و مواد شیمیایی موجود در مغز است که باعث ایجاد اجبار می شود.

• زنان میانسال که از رایانه های خانگی استفاده می کنند بیشتر در معرض خطر اعتیاد جنسی به اینترنت بودند.
• برخی از تحقیقات نشان داده، مردانی که درونگرا و دارای تحصیلات عالی هستند، تمایل بیشتری برای ایجاد اعتیاد به اینترنت به خصوص اعتیاد به برقراری روابط جنسی در فضای مجازی دارند.

برخی از علت های اعتیاد جنسی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

عدم تعادل مواد شیمیایی مغز طبیعی

برخی مواد شیمیایی در مغز (انتقال دهنده های عصبی) مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین به تنظیم روحیه فرد کمک می کنند.

سطح بالای این هورمون ها ممکن است منجر به رفتار اجباری جنسی شود.

شرایط تاثیرگذار بر مغز

برخی بیماری ها یا مشکلات بهداشتی مانند صرع و زوال عقل ممکن است باعث آسیب به قسمت هایی از مغز شود که بر رفتار جنسی تأثیر می گذارد. علاوه بر این، درمان بیماری پارکینسون با برخی داروهای آگونیست دوپامین ممکن است باعث رفتار اجباری جنسی شود. رفتار اجباری جنسی در زنان و مردان ممکن است رخ دهد، اما در مردان شایع تر است.

عوامل خطر اعتیاد جنسی

عواملی که ممکن است خطر بروز رفتار اجباری جنسی را افزایش دهند، عبارتند از:

سهولت دسترسی به محتوای جنسی، پیشرفت در فناوری و رسانه های اجتماعی امکان دسترسی به تصاویر و اطلاعات جنسی فزاینده جنسی را فراهم می آورد.

حریم خصوصی، مخفی کاری در مورد رابطه های جنسی باعث می شود این مشکلات به مرور زمان بدتر شوند.

همچنین اعتیاد جنسی ممکن است در برخی شرایط زیر دیده شود:

• اختلال در یادگیری
• سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
• سابقه سوء استفاده جسمی یا جنسی
• افسردگی، اضطراب و تمایلات وسواس-اجباری
• درگیری های خانوادگی یا اعضای خانواده با مشکلاتی مانند اعتیاد
• مبتلایان به اختلال خلقی (مانند افسردگی یا اضطراب) یا اعتیاد به قمار

علائم اعتیاد جنسی

در حالی که هنوز معیارهای تشخیصی خاصی برای اعتیاد به جنسی توصیف نشده است، برخی از محققان علائمی را پیشنهاد کرده اند که مشابه علائم اعتیاد های جنسی هستند. به طور خاص، معتادان جنسی از رفتارهای جنسی منفی رنج می برند.

این رفتارها منجر به مشکلات یا پریشانی می شود. یکی از مشکلات ممکن است مخفی کاری رفتارها باشد، که در آن فرد مبتلا به این اختلال در پنهان کردن رفتار خود مهارت پیدا می کند و حتی می تواند این وضعیت را از همسر، شرکا و اعضای خانواده مخفی نگه دارد. آن ها ممکن است در مورد فعالیت های خود دروغ بگویند یا در بعضی مواقع و در مکان هایی که فاش نمی شوند درگیر روابط جنسی شوند.

اما بعضی اوقات علائم وجود دارد که قابل تشخیص هستند. اگر فرد برخی یا همه علائم زیر را نشان دهد، ممکن است اعتیاد جنسی داشته باشد:

• بیمار در برقراری و حفظ روابط سالم و پایدار مشکل دارد.
• فرد با توجه به عواقب جدی رفتارهای جنسی خود ادامه می دهد.
• فرد سعی می کند که افکار، خواسته ها یا رفتارهای جنسی خود را کاهش داده یا کنترل کند، اما موفق نبوده است.
• فرد از رفتار اجباری جنسی به عنوان راهی برای فرار از مشکلات دیگر، مانند تنهایی، افسردگی، اضطراب یا استرس استفاده می کند.
• فرد احساس می کند که به انجام برخی از رفتارهای جنسی علاقه دارد، اما بعد از انجام آن احساس گناه یا پشیمانی می کند.
• فرد خیالات، افکار و رفتارهای جنسی مکرر و شدید دارد و بخش زیادی از وقت خودش را صرف آن می کند. به طوری که نمی تواند افکار خود را کنترل کند.

 تشخیص اعتیاد جنسی

همانطور که ممکن است فرد مبتلا به اعتیاد جنسی از نظر سلامت روان کاملا سالم به نظر برسد، هیچ آزمایشی قطعی برای تشخیص اعتیاد جنسی وجود ندارد. بنابراین، پزشکان با جمع آوری اطلاعات و سابقه های پزشکی، خانوادگی فرد این اختلالات را تشخیص می دهند. معاینه پزشکی معمولاً شامل آزمایشات بالینی برای ارزیابی سلامت عمومی فرد و بررسی اینکه فرد دارای یک بیماری پزشکی خاصی هست یا نه، انجام می شود. پزشک علائم بیمار را برای رد و یا تایید کردن تشخیص بیماری های افسردگی یا علائم شیدایی، اضطراب، الكلیسم یا سوء مصرف مواد، توهم یا هذیان را بررسی می کند. پزشک ممکن است افرادی را با یک آزمون یا خودآزمایی به عنوان یک ابزار غربالگری اعتیاد جنسی مورد ارزیابی قرار دهد.

با اجازه فرد، متخصص روانی ممکن است از خانواده و دوستان بیمار نیز درخواست کمک کند.

عوارض اعتیاد جنسی

رفتار جنسی اجباری می تواند عواقب منفی زیادی داشته باشد که هم بیمار و هم دیگران را تحت تأثیر قرار می دهد.

بیمار ممکن است شرایط زیر را تجربه کند:

• دستگیر شدن به جرم جرایم جنسی
• ابتلا به HIV، هپاتیت یا عفونت مقاربتی دیگر
• مبارزه با احساس گناه، شرم و عزت نفس پایین
• بدهی های مالی را برای خرید فیلم های مستهجن و ابزارهای جنسی
• سایر شرایط بهداشت روان مانند افسردگی، خودکشی، پریشانی شدید و اضطراب
• درگیر مصرف ناسالم مواد مانند استفاده از داروهای تفریحی یا نوشیدن الکل بیش از حد
• غفلت و یا دروغ گفتن به همسر و خانواده خود را، آسیب رساندن یا از بین بردن روابط معنی دار
• تمرکز خود را از دست داده یا درگیر فعالیت جنسی شوید و یا در جستجوی پورنوگرافی اینترنتی در محل کار

پیش آگهی اعتیاد جنسی

مطالعات نشان می دهد که پیش آگهی اعتیاد های جنسی به عوامل مختلفی از جمله نوع اعتیاد وتشخیص درست بستگی دارد.

در مورد مجرمان جنسی، عواملی که باعث پیش آگهی ضعیف می شوند، عبارتند از:

• سوء سابقه جنسی
• داشتن سابقه جنایی
• تفکرات جنسی خشونت آمیز
• نگرش هایی مور علاقه فرد قربانی
• توهین به پسران در خارج از خانواده

درمان اعتیاد جنسی

بسیاری از افراد مبتلا به اعتیاد جنسی از حمایت گروه های بهبودی خودیاری مانند معتادان جنسی ناشناس و Sexaholics ناشناس بهره مند می شوند. درمانگران اغلب از رفتار درمانی شناختی (CBT) برای کمک به افراد مبتلا به اعتیاد جنسی استفاده می کنند. CBT محرک های فردی را برای رفتارهای مخرب جنسی ارزیابی می کند. با بررسی افکار فرد و تاثیر آن بر روی رفتار راه های کنترل افکار منفی را آموزش می دهد. برخی از روان شناسان نیز از روان درمانی استفاده می کنند. روان درمانی بیشتر بر مشکلات اساسی رشد عاطفی فرد که ممکن است ناشی از دوران کودکی فرد باشند، تمرکز دارد. هنگامی که اعتیادهای جنسی شدید شود، فرد مبتلا ممکن است به مراکز درمانی بستری یا برنامه های سرپایی فشرده نیاز داشته باشد.

دارو درمانی

داروهای سروتونرژیک (SSRI) که برای درمان اختلالات افسردگی و اضطراب و تثبیت کننده خلقی استفاده می شوند می تواند برای مبتلایان اعتیادهای جنسی کاربرد داشته باشد. معمولاً افراد SSRI را به خوبی تحمل می کنند و عوارض جانبی آن خفیف است. شایع ترین عوارض جانبی تهوع، اسهال، اضطراب، بی خوابی و سردرد است . با این حال، این عوارض جانبی به طور کلی در اولین ماه استفاده SSRI از بین می رود. برخی از بیماران عوارض جانبی جنسی مانند کاهش میل جنسی، تاخیر در ارگاسم یا عدم توانایی در ارگاسم را تجربه می کنند. برخی از بیماران لرزش را تجربه می کنند.

سندرم به اصطلاح سروتونرژیک (به معنای ناشی از سروتونین) یک بیماری عصبی جدی است که با استفاده از SSRI همراه است. تب بالا، تشنج، و اختلالات ریتم قلب نشان دهنده سندرم سروتونرژیک است. این وضعیت بسیار نادر است و فقط در بیماران روانی که داروهای متعدد روانپزشکی مصرف می کنند، ظاهر می شود.

تثبیت کننده های خلقی ممکن است در کاهش رفتارهای تحریک آمیز برخی از معتادان جنسی کمک کنند. عوارض جانبی تثبیت کننده های خلقی بسته به داروی تجویز شده متفاوت است.

پیشگیری اعتیاد جنسی

از آنجا که علت رفتار اجباری جنسی مشخص نیست، راه های برای پیشگیری از آن وجود ندارد.

اما چند راه کار می تواند درکنترل این نوع رفتارها به بیمار کمک کند. بیماران بهتر است:

برای درمان رفتارهای جنسی کمک بگیرند.

شناسایی و درمان علائم اولیه می تواند به جلوگیری از بدتر شدن علائم و پیشگیری از بروز عوارض کمک کند.

سریعا به دنبال درمان باشند.

به دنبال ابتلا به اختلالات روانی سریعا به دنبال درمان باشند، رفتار اجباری جنسی ممکن است در اثر افسردگی یا اضطراب بدتر شود.

مصرف الکل و مواد مخدر را ترک کنند.

سوء مصرف مواد می تواند باعث از بین رفتن کنترل و نار ضایتی شود که بیمار را به سمت رفتارهای جنسی ناسالم سوق دهد.

از موقعیت های پرخطر خودداری شود.

بیماران ممکن است با قرار دادن خود در شرایطی که وسوسه و درگیر رفتارهای پرخطر جنسی شده و سلامتی خود یا دیگران را به خطر اندازند.

 برنامه درمانی خود را پیگیری کنند.

در جلسات درمانی شرکت کرده و طبق دستورالعمل داروهای خود را مصرف کنند.

در مورد بیماری خود اطلاعات کسب کنند.

بیماران بهتر است در مورد رفتارهای اجباری جنسی بیاموزند تا بتوانند علل و نحوه درمان آن را بهتر بشناسند.

آرامش و مدیریت استرس را تمرین کنند.

بیمار می توانند تکنیک های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا یا تای چی را امتحان کنند.

بر هدف خود متمرکز شوند.

بهبودی از رفتارهای اجباری جنسی می تواند زمان بر باشد. آن ها با یادآوری اهداف بهبودی خود و با یادآوری اینکه می توانند روابط آسیب دیده، دوستی و مشکلات مالی را برطرف کنند، انگیزه خود را برای درمان بالا ببرند.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

جستجوی کمک برای رفتارهای اجباری جنسی می تواند مشکل باشد زیرا این موضوع بسیار شخصی است اما بیماران بهتر است سعی کنند:

• به یاد داشته باشند که فقط آن ها به این اختلال مبتلا نیستند.
• هرگونه شرم و شرمندگی را کنار بگذارند و روی مزایای معالجه خود تمرکز کنند.
• بیماران باید به خاطر داشته باشد که آنچه را که به پزشک یا روان شناس می گویند کاملا محرمانه است.

افراد برای آمادگی بیشتر بهتر است قبل از قرار ملاقات، اطلاعات زیر را تهیه کنند:

• علائم و عواملی که باعث بهتر و یا بدتر شدن آن ها می شوند.
• تمام داروها، ویتامین ها، گیاهان و یا مکمل ها و دوز های مصرفی
• سایر موارد بهداشت روان مانند افسردگی یا اضطراب، که ممکن است به درمان نیاز داشته باشد.
• اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله هرگونه رویداد آسیب زای اخیر یا گذشته، استرس های جاری و تغییرات اخیر زندگی

برخی از سؤالاتی که باید از پزشک پرسیده شوند، عبارتند از:

• چه نوع درمانی ممکن است به من کمک کند؟
• چگونه می توانم فشارهای مداوم و شدید جنسی را مدیریت کنم؟
• چرا من این کارها را انجام می دهم با این که خودم احساس بدی به آن ها دارم؟

سوالات پزشک از بیمار

پزشک ممکن است سوالاتی از بیمار بپرسد، مانند:

• بیماری های روانی دیگری دارید؟
• آیا الکل می نوشید یا از داروهای غیرقانونی استفاده می کنید؟
• آیا رفتار شما در گذشته به شما یا دیگران آسیب رسانده است؟
• آیا تا به حال قربانی سوء استفاده جسمی، عاطفی یا جنسی شده اید؟
• آیا احساس می کنید رفتار شما شدیدتر و یا خارج از کنترل هستند؟
• فکر می کنید چه عاملی باعث کاهش و یا افزایش میل جنسی شما می شود؟
• چه زمانی برای اولین بار متوجه رفتارهای جنسی مضر یا خواسته های خود شده اید؟
• آیا رفتارهای شما باعث ایجاد مشکلات قانونی، رابطه ای یا شغلی یا مشکل عمده ای در زندگی روزمره شما شده است؟