استرس یک پاسخ جسمی و روانی طبیعی بدن به اتفاق های زندگی روزمره فرد می باشد. اما افزایش بیش از حد استرس می تواند اثرات منفی و جدی روی جسم داشته باشد. با آگاهی نسبت به تاثیر استرس بر بیماری های جسمی و شناخت این اثرات منفی سعی کنید تا جایی که امکان دارد، در زندگی روزمره خود عوامل استرس زا را کاهش و آن ها را مدیریت کنید.
هر اتفاقی در زندگی روزمره فرد می تواند استرس ایجاد کند. در شرایط حاد و کوتاه مدت، استرس می تواند برای سلامتی مفید باشد و بدن با آزاد کردن هورمون هایی که باعث افزایش ضربان قلب و تنفس می شوند، به استرس پاسخ می دهند و عضلات بدن را برای پاسخ گویی آماده می کنند. اگر بدن به استرس پاسخ مناسبی ندهد ممکن است استرس در طولانی مدت ادامه پیدا کند و بر سلامتی فرد تاثیر بگذارد.
استرس مزمن می تواند علائم مختلفی ایجاد کند. علائم استرس مزمن شامل موارد زیر است:
- سردرد
- اضطراب
- افسردگی
- بی خوابی
- تحریک پذیری
استرس در طولانی مدت یا مزمن، می تواند با تأثیرات جدی بر بدن باعث برخی بیماری های جسمی گردد.
استرس و بیماری های جسمی سیستم عصبی
تاثیر استرس بر بیماری های جسمی، بر سیستم عصبی مرکزی که مسئول ترشح هورمون “مبارزه یا فرار” است، کاملا مشهود هست. در هنگام استرس، هیپوتالاموس به غدد فوق کلیوی دستور می دهد تا هورمون های استرس آدرنالین و کورتیزول آزاد شوند. این هورمون ها ضربان قلب و جریان خون را در بدن افزایش می دهند. وقتی ترس ناشی از استرس از بین برود، هیپوتالاموس باید به همه سیستم های بدن دستور بدهد که به حالت عادی برگردند. اگر سیستم عصبی مرکزی نتواند بدن را به حالت عادی برگرداند و یا استرس از بین نرود، پاسخ طبیعی بدن هم چنان ادامه پیدا خواهد کرد.
استرس مزمن می تواند باعث بروز اختلالاتی مانند پرخوری عصبی یا بی اشتهایی و سوء مصرف الکل یا مواد مخدر شود.
استرس و بیماری های جسمی تنفسی
استرس و احساسات شدید می تواند با علائم تنفسی مانند تنگی نفس و نفس کشیدن سریع همراه باشد.
برای افرادی که بیماری تنفسی خاصی ندارند، این مسئله به طور کلی مشکلی ایجاد نمی کند.
عوامل استرس زا روان شناختی با تشدید بیماری های تنفسی مانند آسم و بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)، تاثیر استرس بر بیماری های جسمی را نشان می دهند. برخی از مطالعات نشان می دهد که استرس حاد مانند مرگ یک عزیز می تواند باعث حملات آسم شود. علاوه بر این، تنفس سریع ناشی از استرس می تواند باعث حمله هراس در مبتلایان به حملات هراس، شود.
استرس و بیماری های جسمی سیستم قلبی عروقی
سیستم قلبی عروقی از دو قسمت قلب و عروق خونی تشکیل شده است که در پاسخ بدن به استرس با هم همکاری می کنند.
استرس حاد
استرس حاد (استرس لحظه ای یا کوتاه مدت مانند گیر افتادن در ترافیک) با ترشح هورمون های استرس مانند آدرنالین، نورآدرنالین و کورتیزول باعث افزایش ضربان قلب و انقباضات عضله قلب می شود. رگ های خونی در این شرایط گشاد تر می شوند و میزان خون پمپ شده به قلب رافزایش داده و فشار خون را بالا می برند.
استرس مزمن
استرس مزمن یا مداوم که در طی مدت زمان طولانی تجربه می شود، می تواند منجر به مشکلات طولانی مدت قلب و عروق شود. این فشار طولانی مدت استرس می تواند خطر فشار خون بالا، حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد. استرس نیز می تواند در التهاب سیستم گردش خون به ویژه عروق کرونر نقش داشته باشد.
استرس و بیماری های جسمی دستگاه گوارش
استرس اولیه می تواند عملکرد سیستم عصبی و نحوه واکنش بدن به استرس را تغییر دهد. این تغییرات می تواند خطر ابتلا به بیماری های دستگاه گوارش و اختلال در عملکرد آن را افزایش دهد. تاثیر استرس بر بیماری های گوارشی ثابت شده است. هنگام استرس، افراد ممکن است بیشتر یا خیلی کمتر از حد معمول غذا بخورند. اختلال در اشتها یا افزایش مصرف الکل یا دخانیات می تواند منجر به سوزش سر دل یا ریفلاکس اسید شود.
- استرس می تواند شدت درد ناشی از سوزش قلب را افزایش دهد.
- استرس بلع مواد غذایی را دشوار کرده و منجر به نفخ شکم می شود.
- اگر استرس به اندازه کافی شدید باشد می تواند باعث استفراغ شود.
- علاوه بر این، استرس احتمال دارد باعث افزایش یا کاهش اشتها گردد.
- رژیم های غذایی ناسالم به نوبه خود می تواند روحیه فرد را بدتر کند.
برخلاف تصور عامه، استرس باعث افزایش تولید اسید در معده ایجاد زخم معده نمی شود. زخم معده در واقع ناشی از عفونت باکتریایی است. اما در هنگام استرس، زخم ها ممکن است آزاردهنده تر شوند. استرس همچنین باعث درد، نفخ یا ناراحتی در روده شده و بر سرعت حرکت مواد غذایی در بدن تأثیر می گذارد و می تواند باعث اسهال یا یبوست شود. علاوه بر این، استرس می تواند باعث ایجاد اسپاسم عضلات در روده شود که دردناک هستند.
استرس و اختلال در هضم
استرس می تواند بر هضم غذا تأثیر بگذارد و مقدار تولید گاز مربوط به جذب مواد مغذی را افزایش دهد. روده ها سد محکم برای محافظت از بدن در برابر برخی باکتری های مواد غذایی می باشد. استرس می تواند روده را ضعیف تر کرده و باعث ورود باکتری به بدن شود. اگرچه بیشتر این باکتری ها توسط سیستم ایمنی بدن از بین می روند و ما را مریض نمی کنند، اما می توانند منجر به علائم مزمن خفیف شود. استرس به ویژه افراد مبتلا به اختلالات مزمن روده مانند بیماری التهابی روده یا سندرم روده تحریک پذیر را تحت تأثیر قرار می دهد.
تحت استرس، کبد قند خون اضافی ( گلوکز ) را تولید می کند تا انرژی بیشتری به فرد بدهد. در صورت استرس مزمن، احتمال دارد بدن نتواند افزایش اضافی گلوکز را تحمل کند. به همیت علت، استرس مزمن ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد.
استرس و بیماری های جسمی سیستم عضلانی
عضلات فرد برای محافظت از بدن در برابر صدمات هنگام استرس، ممکن است باعث تشنج شوند. اگر دائماً تحت استرس قرار داشته باشید، ممکن است ماهیچه ها و سیستم عضلانی فرد فرصتی برای استراحت کردن نداشته باشند. عضلات محکم باعث سردرد، درد پشت و شانه و به طور کلی درد بدن می شود.
بسیاری از مطالعات نشان داده اند که استرس می تواند سردرد های مزمن را بدتر کند.
تحقیقات نشان داده است که افزایش شدت استرس با افزایش تعداد روزهای که سردرد را تجربه می کنید ارتباط دارد. سایر محرک های رایج سردرد شامل کمبود خواب، مصرف الکل و کم آبی بدن هستند. اما استرس می تواند به عنوان محرک دوم باعث تشدید سردرد شود. افزایش سطح استرس با افزایش دفعات سردرد همراه است. به عنوان مثال، هر دو نوع سردرد تنشی و سردرد میگرنی با تنش مزمن عضله در ناحیه شانه ها، گردن و سر همراه هستند. دردهای اسکلتی-عضلانی در قسمت تحتانی کمر و اندام فوقانی نیز با استرس، به خصوص استرس شغلی مرتبط است. تکنیک های آرام سازی و مدیریت استرس باعث کاهش فشار خون در عضلات و برخی از اختلالات مرتبط با استرس می شوند. برای کسانی که دچار بیماری درد مزمن هستند، مدیریت استرس برای بهبود خلق و خو و عملکرد روزانه می تواند مفید و موثر باشد.
استرس و بیماری های جسمی سیستم تولید مثل
استرس هم برای بدن و هم برای ذهن خسته کننده است.
در هنگام استرس مزمن ممکن است میل جنسی کاهش پیدا کند. استرس طولانی مدت باعث کاهش سطح تستوسترون در مردان و اختلال در تولید اسپرم و نعوظ یا ناتوانی جنسی می شود. استرس می تواند بر عملکرد طبیعی بیوشیمیایی دستگاه تولید مثل مردان تأثیر بگذارد. استرس مزمن همچنین می تواند بر تولید و بلوغ اسپرم تأثیر منفی بگذارد و باعث ایجاد مشکلات در باروری فرد شود.
استرس و بیماری های دستگاه تناسلی
هنگامی که استرس روی سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد، بدن در برابر عفونت آسیب پذیر تر می شود.
استرس خطر ابتلا مردان را به عفونت بیضه، غده پروستات و مجرای ادراری افزایش می دهد.
برای زنان، استرس می تواند بر سیکل قاعدگی تأثیر بگذارد و منجر به دوره های نامنظم، طولانی تر یا دردناک تر شود. استرس مزمن همچنین می تواند علائم جسمی یائسگی را تشدید کند. استرس بیش از حد احتمال بروز افسردگی و اضطراب را در دوران یائسگی و قاعدگی افزایش می دهد. استرس مادر می تواند بر رشد جنین و سلامت کودک تأثیر منفی بگذارد و رابطه مادر را با کودک در هفته ها و ماه های بعد از زایمان مختل کند.
استرس و یائسگی
با نزدیک شدن دوران یائسگی یک زن، سطح هورمون های بدن او به سرعت در حال تغییر هستند. این تغییرات با اضطراب، نوسانات خلقی و احساس پریشانی همراه است. بنابراین یائسگی به خودی خود یک عامل استرس زا است. مقابله با برخی از تغییرات جسمی ناشی از یائسگی، به خصوص گرگرفتگی دشوار است.
علاوه بر این، استرس ممکن است باعث بدتر شدن علایم جسمی شود و گرگرفتگی را شدیدتر و بدتر کند.
در شرایط استرس زیاد، احتمال تشدید علائم بیماری های تولید مثل مانند ویروس هرپس سیمپلکس یا سندرم تخمدان پلی کیستیک افزایش پیدا می کند. تحقیقات نشان از تاثیر استرس بر بیماری های جسمی از جمله دستگاه تولید مثل دارد.
استرس و بیماری های جسمی سیستم ایمنی
استرس، سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند، ولی این تحریک می تواند در جلوگیری از عفونت و بهبود زخم ها به فرد کمک کند. اما با گذشت زمان و طولانی شدن زمان استرس، هورمون های استرس سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و واکنش بدن را در برابر عوامل خارجی کاهش می دهند. افراد تحت استرس مزمن مستعد ابتلا به بیماری های ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی و همچنین سایر عفونت ها هستند. استرس مزمن حتی می تواند مدت زمان لازم برای بهبودی از بیماری یا آسیب را افزایش دهد.
علائم جسمی استرس بیش ازحد
استرس با لیست طولانی علائم جسمی و روانی همراه است.
برخی بیماری های جسمی رایج استرس، عبارتند از:
- آکنه
- یکی از علائم بارز است که اغلب در نتیجه استرس مزمن بروز می کند ایجاد آکنه روی پوست صورت است.
- برخی از افراد در هنگام استرس حتی جوش و آکنه صورت خود را دستکاری کنند. این ممکن است باعث انتشار باکتری های صورت و پیشرفت آکنه شود.
- در تحقیقات صورت گرفته مشخص شده که افزایش میزان استرس با شدت بیشتر آکنه به خصوص در پسران همراه است.
بیماری های مکرر
استرس ممکن است بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و با کاهش ایمنی بدن باعث افزایش حساسیت به عفونت ها به خصوص عفونت تنفسی فوقانی شود.
تغییر اشتها
- تغییر در اشتها در مواقع استرس زا بسیار شایع است.
- این تغییرات در اشتها همچنین ممکن است باعث اضافه و یا کاهش وزن در دوره های استرس زا شود.
- به عنوان مثال، یک مطالعه از 1،355 نفر نشان داد که استرس با افزایش وزن در بزرگسالان همراه است.
کاهش انرژی و بی خوابی
- خستگی مزمن و کاهش سطح انرژی نیز می تواند ناشی از استرس طولانی مدت باشد.
- در یک مطالعه از 2.483 نفر مشخص شد که افزایش سطح استرس باعث خستگی بیش از حد می شود.
استرس همچنین ممکن است خواب را مختل کرده و باعث بی خوابی و کاهش انرژی در طول روز و عدم تمرکز شود. علاوه بر آن، استرس ناشی از کار می تواند باعث افزایش خواب آلودگی و اختلال در خواب شود.
افسردگی
- استرس مزمن می تواند در ایجاد افسردگی نقش داشته باشد.
- در یک مطالعه از 816 زن مبتلا به افسردگی عمده، مشخص کرد که در این افراد شروع افسردگی با استرس حاد و مزمن همراه بوده است.
- حتی استرس زیاد در نوجوان با سطح بالای علائم افسردگی همراه می باشد.
عرق کردن
قرار گرفتن در معرض استرس همچنین می تواند باعث تعریق بیش از حد شود.
آخرین دیدگاه‌ها